Bài soạn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 95: Luyện tập phân tích và tổng hợp

 Tiết 95
LUYỆN TẬP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
--------
A- Mục tiờu cần đạt
- Kiến thức 
Giỳp học sinh luyện tập củng cố phộp phõn tớch và tổng hợp, sự kết hợp hai thao tỏc, nhận biết hai thao tỏc trong văn bản, hiểu được tỏc dụng của việc dựng phộp phõn tớch và phộp tổng hợp trong đoạn văn hoặc bài văn. 
- Kỹ năng :
Rốn kỹ năng phõn tớch và tổng hợp, phõn biệt và bước đầu biết sử dụng cú hiệu quả.
- Thỏi độ :
í thức kết hợp hai thao tỏc trong giao tiếp và viết bài. 
B- Chuẩn bị : 
	- Sơ đồ “Mấu chốt của sự thành đạt”.
	- Cỏc đoạn văn mẫu.
C- Lờn lớp :
	1- Kiểm tra : 	
	2- Bài mới :
Hoạt động của thầy và trũ
Nội dung ghi bảng
Mấu chốt của sự thành đạt
* HOẠT ĐỘNG 1 :
- Đọc bài viết SGK 11. Tỏc giả đó phõn tớch vấn đề gỡ ? Cõu văn mang ý đú ?
 + “Thơ hay là hay cả hồn lẫn xỏc khụng thể túm tắt thơ được, mà phải đọc lại”
- Tỏc giả phõn tớch bằng cỏch nào ? Cỏch phõn tớch bài thơ căn cứ vào cỏc bỡnh diện nào của thơ ?
 + Chứng minh bằng một bài thơ hay (Thu điếu – Nguyễn Khuyến).
 + Cỏi thỳ vị ở cỏc bỡnh diện : Màu sắc, cử động, ở cỏc vần thơ (sự kết hợp từ, với nghĩa chữ).
- Cỏch bắt đầu phõn tớch từ khỏi quỏt đến cụ thể hay từ cụ thể đến khỏi quỏt ?
 + Từ khỏi quỏt đến cụ thể : luận điểm khỏi quỏt ở đầu “Thơ hay là hay cả hồn lẫn xỏc, hay cả bài ... khụng thể túm tắt thơ được, mà phải đọc lại”.
- Đọc đoạn văn b SGK 11. Vấn đề đưa ra bàn bạc ở đõy là gỡ ? Chỉ ra trỡnh tự phõn tớch ?
 + Vấn đề đặt ra dưới dạng cõu hỏi : “Mấu chốt của thành đạt là ở đõu ? 
 + Đoạn 1 : Nờu cỏc mấu chốt của sự thành đạt.
 + Đoạn 2 : Phõn tớch từng quan niệm đỳng sai và chốt lại việc phõn tớch bản thõn chủ quan mỗi người.
Chủ quan
con người
Khỏch quan
Điều kiện học tập
Tài năng
Điều kiện học tập
Hoàn cảnh
Gặp thời
Khẳng định mấu chốt của sự thành đạt
Phõn tớch đỳng sai -> nguyờn nhõn khỏch quan
 HOẠT ĐỘNG 2 : 
- Thảo luận chung : 
 + Là học mà khụng lấy việc học làm mục đớch.
 + Học bị động, cốt đối phú với thầy cụ.
 + Học khụng hứng thỳ hiệu quả thấp.
 + Học hỡnh thức khụng thực chất.
 + Dự cú bằng cấp đầu úc rỗng tuếch. 
- HS nờu ý kiến, HS khỏc bổ sung. GV tổng quỏt.
- Những lý do khiến mọi người phải đọc sỏch ?
 + Sỏch vở đỳc kết tri thức nhõn loại.
 + Muốn tiến bộ, phỏt triển phải đọc sỏch để tiếp thu tri thức, kinh nghiệm. 
* HOẠT ĐỘNG 3 : 
- Tỡm hiểu phộp tổng hợp của Chu Quang Tiềm về lối học đối phú ?
 + Lối học bị động, hỡnh thức khụng lấy việc học làm mục đớch chớnh. Lối học đú làm cho người học mệt mỏi, khụng tạo được nhõn tài đớch thực
- Tỡm hiểu phộp tổng hợp của Chu Quang Tiềm về lý do khiến mọi người đọc sỏch ?
 + Sự cần thiết, tỏc dụng của sỏch.
 + Đọc sỏch, hiểu kỹ hiểu sõu.
 + Đọc chuyờn sõu, đọc mở rộng -> Đọc sỏch là con đường của học vấn.
I- Đọc, nhận diện và đỏnh giỏ :
1- Đoạn a :
- Thơ hay cả hồn lẫn xỏc.
- Dẫn chứng :
+ Bài Thu điếu
Cỏc bỡnh diện :
+ Cỏc điệu xanh, những cử động, cỏc vần thơ, cỏc từ, chữ 
- Phõn tớch theo cỏch diễn dịch.
2- Đoạn b :
- Vấn đề đặt ra dưới dạng cõu hỏi.
- Là đoạn nghị luận phõn tớch -> tổng hợp (quy nạp).
II- Thực hành phõn tớch :
1- Phõn tớch thực chất của lối học đối phú.
2- Phõn tớch lý do mọi người phải đọc sỏch :
-> Đọc kỹ, hiểu sõu
-> Đọc sõu, đọc rộng
III- Thực hành tổng hợp : 
- Tổng hợp tỏc hại của lối học đối phú.
- Tổng hợp lý do phải đọc sỏch : Con đường quan trọng của học vấn là đọc sỏch
	3- Củng cố : 
	- Đọc lại ghi nhớ về phộp phõn tớch và tổng hợp SGK 10 
	4- Dặn dũ : 
- Tỡm hiểu cỏc đoạn văn sử dụng phõn tớch và tổng hợp.
- Soạn “Tiếng núi của văn nghệ”, chỳ ý mục chỳ thớch và cõu hỏi hướng dẫn học bài.