Các phương châm hội thoại - Trường THCS Thị Trấn

Tuần: 1
Tieát:3
CAÙC PHÖÔNG CHAÂM HOÄI THOAÏI
ND: 
I/ Muïc tieâu:
 1. Kieán thöùc: Giuùp HS naém ñöôïc noäi dung phöông chaâm veà löôïng vaø chaát.
 2. Kó naêng: Reøn kó naêng vaän duïng phöông chaâm hoäi thoaïi trong giao tieáp.
 3. Thaùi ñoä: Giaùo duïc HS yù thöùc söû duïng ñuùng phöông chaâm hoäi thoaïi.
II/ Chuaån bò: 
 1. Giaùo vieân: Baûng phuï ghi caùc ví duï.
 2. Hoïc sinh: Tìm hieåu phöông chaâm veà chaát vaø veà löôïng.
III/ Phöông phaùp: Phaùt vaán, gôïi tìm, neâu vaán ñeà. 
IV/ Tieán trình daïy hoïc:
OÅn ñònh lôùp: Ñieåm danh: 9A1: / ; 9A2: / 
Kieåm tra baøi cuõ: 
 _ Kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hoïc sinh.
 3. Baøi môùi
Giôùi thieäu baøi: 
Trong giao tieáp, chuùng ta thöôøng hay söû duïng caùc phöông chaâm hoäi thoaïi. Vaäy söû duïng nhö theá naøo cho ñuùng? Tieát hoïc naøy chuùng ta seõ tìm hieåu.
Höôùng daãn baøi môùi:
 Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS
Noäi dung baøi hoïc
Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn hoïc sinh oân laïi kieán thöùc cuõ.
 _Vai xaõ hoäi trong hoäi thoaïi laø gì?
 _ Laø vò trí cuûa ngöôøi tham gia hoäi thoaïi ñoái vôùi ngöôøi khaùc trong hoäi thoaïi.
 _ Vai xaõ hoäi thöôøng ñöôïc xaùc ñònh baèng caùc quan heä naøo?
 _ Quan heä treân döôùi hay ngang haøng.
 Quan heä thaân sô.
Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS tìm hieåu phöông chaâm veà löôïng.
 _ Em hieåu “Phöông chaâm” laø gì?
 _ Laø nhöõng quy ñònh.
Goïi HS ñoïc ñoaïn ñoái thoaïi 1( SGK/ 8).
 _Caâu traû lôøi cuûa Ba nhö treân coù ñaùp ñuùng ñieàu muoán An bieát khoâng? Vì sao?
 _ Khoâng. Vì An muoán hoûi nôi vaø ñòa ñieåm cuï theå. Coøn caâu traû lôøi cuûa Ba: “bôi ” laø di chuyeån trong nöôùc hay treân maët nöôùc baèng hoaït ñoäng cuûa cô theå.
 _ Theo em, caàn traû lôøi nhö theá naøo?
 _ Ao, soâng hay trung taâm bôi loäi.
 _ Em coù nhaän xeùt gì veà cuoäc hoäi thoaïi naøy?
 _ Voâ nghóa, khoâng giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà.
 _ Töø ví duï treân em truùt ra ñöôïc baøi hoïc gì cho baûn thaân khi giao tieáp ?
 Goïi HS ñoïc ví duï 2.
 _ Vì sao truyeän laïi gaây cöôøi?
 _ Vì nhaân vaät ñaõ noùi nhieàu hôn nhöõng gì caàn noùi. 
 _ Caùi cöôøi ôû ñaây mang yù nghóa gì?
 _ Mæa mai, chaâm bieám söï khoe khoang.
 _Theo em, hai anh coù “ lôïn cöôùi vaø aùo môùi” neân hoûi vaø traû lôøi nhö theá naøo ñeå ngöôøi nghe ñuû hieåu vaø khoâng gaây cöôøi?
 _ Baùc coù thaáy con lôïn naøo chaïy qua ñaây khoâng?
 _ Toâi chaúng thaáy con lôïn naøo chaïy qua ñaây caû!
 _ Töø caâu chuyeän treân, em ruùt ra baøi hoïc gì khi giao tieáp?
 Giaùo duïc HS yù thöùc noùi ngaén goïn khi giao tieáp.
 _ Töø hai ví duï treân em ruùt ra nhöõng baøi hoïc gì khi giao tieáp?
 Goïi HS ñoïc ghi nhôù, SGK, trang 9.
Hoaït ñoäng 3:
 Goïi HS ñoïc caâu chuyeän “Quaû bí khoång loà”.
 _Theo em truyeän cöôøi naøy pheâ phaùn ñieàu gì?
 _ Pheâ phaùn tính noùi khoaùc
( khoâng ñuùng söï thaät).
 _ Haäu quaû cuûa vieäc noùi khoaùc seõ theá naøo?
 _ Laøm maát loøng tin ôû moïi ngöôøi.
 _ Vaäy khi giao tieáp, nhöõng ñieàu chuùng ta khoâng bieát hay chöa bieát hoaëc bieát khoâng roõ thì ta neân theá naøo?
 _ Khoâng neân noùi ñieàu aáy ñeå lôøi noùi coù chaát löôïng,
 _ Töø ñoù em haõy cho bieát theá naøo laø phöông chaâm veà chaát?
 _Goïi HS ñoïc ghi nhô.ù 
 Giaùo duïc yù thöùc noùi ñuùng söï thaät.
 Nhaän xeùt chaám ñieåm.
 _ Vì sao ñoâi khi ngöôì noùi laïi duøng nhöõng caùch dieãân ñaït nhö vaäy?
 I/ Phöông chaâm veà löôïng:
VD: 1/SGK
 - Noäi dung phaûi phuø hôïp vôùi yeâu caàu giao tieáp.
VD 2/SGK
 - Khoâng neân noùi nhieàu hôn nhöõng gì caàn noùi.
 * Ghi nhôù SGK trang 9.
II/ Phöông chaâm veà chaát.
 - Ñöøng noùi nhöõng ñieàu maø mình khoâng bieát chính xaùc.
 * Ghi nhôù: SGK trang 10
 4. Luyeän taäp vaø củng cố:
- Baøi 1:
_Goïi HS toùm taét yeâu caàu baøi taäp 1.
 Cho HS thaûo luaän theo nhoùm trong 4 phuùt.
 Goïi ñaïi dieän nhoùm trình baøy.
 Nhaän xeùt chaám ñieåm.
Sai phöông chaâm veà löôïng (vì thöøa tö:ø nuoâi ôû nhaø) gia suùc: vaät nuoâi ôû nhaø.
Thöøa thoâng tin: vì bình thöôøng, khoâng coù loaøi chim naøo coù 1caùnh hay 3, 4 caùnh.
Baøi 2:
_Goïi hoïc sinh ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 2.
 _Choïn töø thích hôïp ñieàn vaøo choã troáng:
 _ 3-4-5-2-1
_Caùc caùch noùi treân lieân quan ñeán phöông chaâm hoäi thoaïi naøo?
 Goïi HS ñoïc truyeän “Coù nuoâi ñöôïc khoâng?”
 _ Trong caâu chuyeân phöông chaâm hoäi thoaïi naøo khoâng ñöôïc tuaân thuû?
 Noùi coù saùch maùch coù chöùng
Noùi doái
 Phaïm vi phöông chaâm veà chaát.
Baøi 3:
 Ngöôøi noùi khoâng tuaân thuû phöông chaâm veà löôïng.
 Baøi 4:
Goïi HS ñoïc baøi taäp 4
a) Caùc töø theå hieän ngöôøi noùi cho bieát thoâng tin cuûa hoï chöa chaéc laém.
 Tuaân thuû phöông chaâm veà chaát.
Baøi 5:
 Goïi HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 5.
 _ Giaûi thích nghóa cuûa caùc thaønh ngöõ sau vaø cho bieát chuùng lieân quan ñeán phöông chaâm hoäi thoaïi naøo?
 _ Phöông chaâm veà chaát
+ Aên ñôm noùi ñaët: Vu khoáng, ñaët ñieàu.
+ Aên oác noùi moø: Noùi khoâng coù caên cöù.
+ Aên khoâng noùi coù: Vu khoáng bòa ñaët.
+ Caõi chaøy caõi coái: Coá tranh caõi nhöng khoâng coù lí leõ.
+ Khua moâi muùa meùp: Ba hoa, khoaù laùc, phoâ tröông.
+ Noùi dôi noùi chuoät: Noùi laêng nhaêng, linh tinh, khoâng xaùc thöïc.
+ Höùa höôu höùa vöôïn: Höùa ñeå ñöôïc loøng maø khoâng thöïc hieän.
V/ Ruùt kinh nghieäm tieát daïy.