Giáo án Hóa học 9 - Tuần 25 - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Lê Hồng Phong

 TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
Ngày soạn: .../1/2020
Tiết 49, Tuần 25
 DẦU MỎ VÀ KHÍ THIÊN NHIÊN
 I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ:
 Kiến thức:
 - HS nắm được tính chất vật lý, trạng thái thiên nhiên, thành phần, cách khai thác, chế biến 
và ứng dụng của dầu mỏ, khí thiên nhiên.
 - Biết crắcking là 1 phương pháp quan trọng để chế biến dầu mỏ.
 - Nắm được đặc điểm cơ bản của dầu mỏ ở Việt Nam, vị trí 1 số mỏ dầu, mỏ khí và tình 
hình khai thác dầu khí ở nước ta.
 Kĩ năng: Phân tích được kênh chữ, nhờ vào kênh hình.
 Thái độ:Có lòng tin về khoa học.
 2. Phẩm chất, năng lực cần hình thành và phát triển cho học sinh:
 Năng lực:
 - Sử dụng ngôn ngữ hóa học, năng lực tính toán.
 - Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học, 
 - Năng lực sáng tạo, năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
 Phẩm chất: Tự tin, có trách nhiệm. 
 II. CHUẨN BỊ
 *GV: - Tranh vẽ: Mỏ dầu và cách khai thác.
 - Sơ đồ chưng cất dầu mỏ.
 *HS: Chuẩn bị bài học trước ở nhà.
 III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
 1.Ổn định lớp
 GV kiểm tra sự chuẩn bị bài học của học sinh.
 2. Kiểm tra bài cũ: (4phút)
 - Viết CTCT, nêu đặc điểm cấu tạo và tính chất hóa học của benzen.
 CTCT: H C C H
 CT thu gọn : HC CH
 - Giữa 2 nguyên tử cacbon có liên kết ba 
 - Trong liên kết ba có 2 liên kết kém bền.
 Tính chất hóa học:
 1/Axetilen có cháy không?
 C2H2 cháy tạo ra CO2 và hơi nước
 2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O
 2/ Axetilen có làm mất màu dd brom không?
 BrHC CHBr
 HC CH +Br2
 Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với 1 phân tử 
brôm nữa 
 + Br
 BrHC CHBr 2 Br2HC CHBr2 
 - 1 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
 3. Bài mới:
 Hoạt động 1: Hoạt động tìm hiểu thực tiễn: (4phút)
 a) Mục đích hoạt động: HS hiểu được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt 
được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
 b) Cách thức tổ chức hoạt động:
 GV Chúng ta đã biết không có một nganhg nào, một lĩnh vực nào từ công việc gần 
gũi nhất như nấu ăn hàng ngày bằng bếp ga... đến các phương tiện giao thông như xe máy, 
ô tô, tàu hỏa, máy bay... các nhf mày sx, trong nông nghiệp, công nghiệp,... không sử dụng 
các sản phẩm của dầu mỏ, khí thiên nhiên. Vậy khí thiên nhiên và dầu mỏ có TCVL, thành 
phần, trạng thái thiên nhiên và cách tách ra những sản phẩm của chúng và ứng dụng ntn?
 c) Sản phẩm của học sinh: HS lắng nghe.
 d) Kết luận của giáo viên:
 Để trả lời câu hỏi này chúng ta nghiên cứu bài Dầu mỏ và khí thiên? 
 Hoạt động 2: Hoạt động tìm tòi, tiếp nhận kiến thức: (32 phút)
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 
 Kiến thức thứ 1:Tìm hiểu dầu mỏ
 - Yêu cầu HS đọc thông tin sgk. - Đọc thông tin. I. Dầu mỏ:
 - Hãy nêu 1 số t/c vật lý của dầu - Nêu t/c vật lý của dầu mỏ. 1) Tính chất vật lý:
 mỏ. Dầu mỏ và chất lỏng sánh, 
 - Cho HS quan sát H4.16 “mỏ - Quan sát, đọc thông tin và màu nâu đen, không tan trong 
 dầu và cách khai thác”. Kết hợp trả lời: túi dầu gồm 3 lớp: nước, nhẹ hơn nước.
 với thông tin sgk nêu cấu tạo của lớp khí, lớp dầu và lớp 2) Trạng thái tự nhiên và 
 túi dầu. nước mặn. thành phần của dầu mỏ:
 - Hãy cho biết thành phần của - Dầu mỏ là hỗn hợp. - Dầu mỏ có trong lòng đất 
 dầu mỏ? gồm 3 lớp: lớp khí, lớp dầu 
 - Hãy liên hệ thực tế và nêu cách - Khoan những lỗ khoan và lớp nước mặn.
 khai thác dầu mỏ? (giếng dầu) - Dầu mỏ là 1 hỗn hợp phức 
 - Cho HS quan sát bộ mẫu các - Quan sát tạp của nhiều hidrocacbon và 
 sản phẩm chế biến từ dầu mỏ và 1 số chất khác.
 sơ đồ chưng cất dầu mỏ. - Khai thác dầu mỏ bằng cách 
 - Yêu cầu HS nêu tên các sản - Nêu tên các sản phẩm: khoan các giếng dầu.
 phẩm chế biến từ dầu mỏ. xăng, dầu thắp, dầu diêzen, 3) Các sản phẩm chế biến từ 
 - Giới thiệu: Để tăng lượng xăng dầu mazut, nhựa đường dầu mỏ:
 người ta dùng phương pháp - Lắng nghe. Xăng, dầu thắp, dầu diezen, 
 crắcking để chế biến dẩu nặng parafin, mazut và các sản 
 thành xăng và các sản phẩm phẩm khác.
 khác.
 Kiến thức thứ 2:Tìm hiểu khí thiên nhiên.
 - Hãy cho biết khí thiên nhiên - Có trong các mỏ khí, mỏ II. Khí thiên nhiên:
 có ở đâu? dầu - Thành phần chủ yếu là khí 
 - Thành phần chủ yếu của khí - Thành phần chủ yếu là metan (chiếm 95%)
 thiên nhiên là gì? khí metan (95%) - Làm nhiên liệu, nguyên liệu 
 - 2 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
- Khí thiên nhiên có những ứng - Là nhiên liệu, nguyên trong đời sống và trong công 
dụng gì trong đời sống và trong liệu. nghiệp.
công nghiệp?
 Kiến thức thứ 3:Tìm hiểu dầu mỏ và khí thiên nhiên ở nước ta.
 - Yêu cầu HS đọc thong tin sgk - Đọc thông tin sgk III. Dầu mỏ và khí thiên 
trang 128 nhiên ở nước ta:
- Hãy nêu tóm tắt về dầu mỏ và - Nêu tóm tắt Dầu mỏ và khí thiên nhiên 
khí thiên nhiên ở nước ta? nước ta chủ yếu tập trung 
- GV nhận xét. nhiều ở thềm lục địa phía 
 Nam. Dây là nguồn nhiên liệu 
 chủ yếu quý giá trong sản 
 xuất và trong đời sống.
Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập:
Mục đích hoạt đông: Vận dụng làm bài tập.
Nội dung: GV ghi bài tập.
Bài 1: Chọn những câu đúng HS trả lời Bài 1:
trong các câu sau: Câu đúng là câu c và câu e.
a) Dầu mỏ là một đơn chất.
b) Dầu mỏ là một hợp chất 
phức tạp.
c) Dầu mỏ là một hỗn hợp tự 
nhiên của nhiều loại 
Hiđrocacbon.
d) Dầu mỏ sôi ở một nhiệt độ 
xác định.
e) Dầu mỏ sôi ở những nhiệt 
độ khác nhau.
Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng và mở rộng:
Mục đích hoạt đông: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến 
thức đã học.
Nội dung: GV ghi bài tập
Bài 1: Điền vào những từ HS trả lời Bài 1:
thích hợp vào các chỗ trống a) Người ta chưng cất dầu 
trong các câu sau: mỏ để thu được xăng, dầu 
a) Người ta chưng cất dầu mỏ hỏa và các sản phẩm 
để thu được ... khác.
b) Để thu thêm được xăng, b) Để thu thêm được xăng, 
người ta tiến hành ... dầu người ta tiến 
nặng. hành crăckinh dầu nặng.
c) Thành phần chủ yếu của khí c) Thành phần chủ yếu của 
tự nhiên là ... khí tự nhiên là khí metan.
 - 3 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
d) Khí dầu mỏ có ... gần như d) Khí dầu mỏ có thành 
khí tự nhiên phần gần như khí tự nhiên.
Bài 2: Để dập tắt xăng, dầu Bài 2:
cháy người ta làm như sau: Cách làm đúng là b và c vì 
a) Phun nước vào ngọn lửa. ngăn không cho xăng, dầu 
b) Dùng chăn ướt trùm lên tiếp xúc với không khí.
ngọn lửa. Cách làm a là sai vì khi đó 
c) Phủ cát vào ngọn lửa. dầu loang nhanh trên mặt 
Cách làm nào ở trên là đúng. nước, gây cháy diện rộng 
Giải thích. hơn.
 4. Hướng dẫn hoạt động nối tiêp: (3 phút)
 a. Mục đích của hoạt động: Dặn dò hs về nhà chuẩn bị cho tiết học tiếp theo.
 b. Cách thức tổ chức hoạt động:
 - Học sinh học bài, làm bài tập SGK.
 - Xem bài mới.
 c. Sản phẩm hoạt động của học sinh:
 - Học sinh học bài, làm bài tập SGK.
 - Xem bài mới.
 d. Kết luận của GV:
 - Học sinh học bài, làm bài tập SGK.
 - Xem bài mới.
 IV. Kiểm tra đánh giá: (2 phút)
 GV cho HS nhắc lại nội dung bài học.
 IV. Rút kinh nghiệm:
 -----------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------
 4. CỦNG CỐ
 -Yêu cầu HS nhắc lại nội dung chính của bài học.
 -Yêu cầu HS làm bài tập trắc nghiệm:
 Bài 1: Hãy chọn câu đúng trong mỗi câu sau:
 A. Dầu mỏ là 1 đơn chất.
 B. Dầu mỏ là 1 hợp chất phức tạp.
 C. Dầu mỏ là 1 hiđro cacbon.
 D. Dầu mỏ là 1 hỗn hợp phức tạp của nhiều hiđro cacbon.
 Đáp án đúng là D.
 - 4 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
 Bài 2 : Một khí thiên có thành phần như sau : 92% CH 4, 3% CO2, 1% N2, 4% C2H6. Đốt 
cháy hoàn V lít khí này. Sau đó dẫn toàn bộ sản phẩm qua dung dịch nước vôi trong dư thì thấy 
có 6 gam kết tủa.
 a. Viết các phản ứng xảy ra
 b. Tính thể tích khí thiên nhiên đem đốt ở đktc.
 5. DẶN DÒ
 - Bài tập về nhà: 1- 4/ 129/ sgk.
 - Dặn dò: học bài, làm bài tập và xem trước bài mới.
 IV. RÚT KINH NGHIỆM .
 -----------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngày soạn: .../1/2020
Tiết 50, Tuần 25
 NHIÊN LIỆU
 I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ:
 Kiến thức:
 - HS nắm được nhiên liệu là những chất cháy được, khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng. 
 - Nắm được cách phân loại nhiên liệu, đặc điểm và ứng dụng của một số nhiên liệu 
thông dụng. 
 - 5 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
 Kĩ năng: 
 Nắm được cách sử dụng nhiên liệu có hiệu quả. 
 Thái độ:
 - Biết sử dụng tiết kiệm nhiên liệu.
 - Bảo vệ môi trường khi sử dụng nhiên liệu.
 2. Phẩm chất, năng lực cần hình thành và phát triển cho học sinh:
 Năng lực:
 - Sử dụng ngôn ngữ hóa học, năng lực tính toán.
 - Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học, 
 - Năng lực sáng tạo, năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
 Phẩm chất: Tự tin, có trách nhiệm. 
 II. CHUẨN BỊ
 GV: Biểu đồ H4.21 và H4.22.
 HS: Chuẩn bị bài học trước ở nhà.
 III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP :
 1.Ổn định lớp :
 GV kiểm tra sự chuẩn bị bài học của học sinh.
 2. Kiểm tra bài cũ: (5phút) 
 Nêu ính chất vật lý? Trạng thái tự nhiên và thành phần của dầu mỏ?
 Trả lời:
 - Tính chất vật lý:
 Dầu mỏ và chất lỏng sánh, màu nâu đen, không tan trong nước, nhẹ hơn nước.
 - Trạng thái tự nhiên và thành phần của dầu mỏ:
 - Dầu mỏ có trong lòng đất gồm 3 lớp: lớp khí, lớp dầu và lớp nước mặn.
 - Dầu mỏ là 1 hỗn hợp phức tạp của nhiều hidrocacbon và 1 số chất khác.
 - Khai thác dầu mỏ bằng cách khoan các giếng dầu.
 - Các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ:
 Xăng, dầu thắp, dầu diezen, parafin, mazut và các sản phẩm khác.
 3. Bài mới:
 Hoạt động 1: Hoạt động tìm hiểu thực tiễn: (3phút)
 a) Mục đích hoạt động: HS hiểu được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt 
được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
 b) Cách thức tổ chức hoạt động:
GV Nhiên liệu là vấn đề được mổi quốc gia trên thế giới quan tâm. Vậy nhiên liệu là gì? 
Được phân loại như thế nào? cách sử dụng như thế nào? 
 c) Sản phẩm của học sinh: HS lắng nghe.
 d) Kết luận của giáo viên:
 Để trả lời câu hỏi này chúng ta nghiên cứu bài nhiên liệu? 
 Hoạt động 2: Hoạt động tìm tòi, tiếp nhận kiến thức: (31 phút)
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 
 - 6 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
 Kiến thức thứ 1: Nhiên liệu là gì?
 - Đặt vấn đề: Hãy kể tên - Kể: than, củi, dầu, khí I. Nhiên liệu là gì?
 một số chất đốt thường gặp ga.. Nhiên liệu là những chất 
 trong thực tế? cháy được, khi cháy toả 
 - Các loại chất đốt trên khi nhiệt và phát sáng.
 cháy có hiện tượng gì xảy - Khi cháy có hiện tượng 
 ra? toả sang và nóng.
 - Những chất đó là nhiện - Nhiên liệu là những chất 
 liệu. Vậy nhiên liệu là gì? cháy được, khi cháy toả 
 - Thông báo thêm: nhiệt và phát sang.
 + Có 1 số nhiên liệu có sẵn - Lắng nghe.
 trong tự nhiên.
 + Một số nhiên liệu được - Lấy thêm một số ví dụ 
 điều chế từ nguồn nguyên khác có ở trong địa 
 liệu trong tự nhiên. phương.
 Kiến thức thứ 2: Các loại nhiên liệu:
 - Dựa vào đặc điểm nào để - Dựa vào trạng thái chia II. Các loại nhiên liệu:
 phân loại nhiên liệu? nhiên liệu thành 3 loại: 1. Nhiên liệu rắn: 
 - Thuyết trình: về sự hình rắn, lỏng, khí. - Than mỏ: Được tạo thành 
 thành than mỏ do thực vật - Lắng nghe. do thực vật bị vùi lấp dưới 
 bị vùi lấp dưới đất và bị - Lấy thêm một số ví dụ long đất bị phân hủy dần 
 phân huỷ dần trong hang khác có ở trong địa trong hang triệu năm.
 triệu năm. phương. - Than gầy:gồm than mỏ, 
 - Thuyết trình về đặc điểm - Lắng nghe. than mỡ, than non và than 
 của các loại than gầy, than bùn.
 mỡ, than non và than bùn. -Lấy thêm một số ví dụ 
 - Yêu cầu HS quan sát biểu khác có ở trong địa 
 đồ H4.21 và cho biết hàm phương.
 lượng cacbon trong các loại 
 than mỏ.
 - Yêu cầu HS kể tên một số - Quan sát biểu đồ: hàm 
 loại than gỗ thường gặp. lượng cacbon nhiều nhất là 
 - Yêu cầu HS cho biết các than gầy than bùn.
 sản phẩm chế biến từ dầu - Kể tên. 2. Nhiên liệu lỏng: 
 mỏ? - Xăng, dầu hỏa, dầu Xăng, dầu hỏa, cồn 
 - Nhiên liệu lỏng có những điezen dung chủ yếu cho động cơ 
 ứng dụng như thế nào? - Dùng cho các động cơ đốt trong.
 - Yêu cầu HS cho ví dụ về đốt trong, đun nấu và thắp 
 các loại nhiên liệu khí. sang.
 - Nhiên liệu khí có đặc - Khí thiên nhiên, khí dầu 3. Nhiên liệu khí: 
 điểm và ứng dụng như thế mỏ, khí mỏ than. Khí thiên nhiên, khí dầu 
 - 7 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
 nào? - Cháy hoàn toàn, tỏa nhiệt mỏ, khí mỏ than 
 - Ưu điểm của nhiên liệu cao, sử dụng trong công 
 khí là gì? nghiệp và trong đời sống.
 - Không gây ô nhiễm môi 
 trường.
 Kiến thức thứ 3: Cách sử dụng nhiên liệu
 - Yêu cầu HS đọc thong tin - Đọc thông tin sgk III. Cách sử dụng nhiên 
 sgk liệu:
 - Vì sao chúng ta phải sử - Tránh lãng phí, không - Cung cấp đủ không khí 
 dụng nhiên liệu có hiệu làm ô nhiễm môi trường. cho quá trình cháy.
 quả? - Tăng diện tích tiếp xúc 
 - Sử dụng nhiên liệu như - Nhiên liệu phải cháy của nhiên liệu với không 
 thế nào là hiệu quả? hoàn toàn, tận dụng hết khí hoặc oxi.
 nhiệt lượng. - Duy trì sự cháỷơ mức độ 
 - Các biện pháp sử dụng - Đọc kết luận sgk. cần thiết phù hợp với nhu 
 nhiên liệu có hiệu quả nhất? cầu sử dụng.
 Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập:
 Mục đích hoạt đông: Vận dụng làm bài tập.
 Nội dung: GV ghi bài tập.
 Bài 1: Để sử dụng nhiên HS trả lời BÀi 1:
 liệu có hiệu quả cần phải Câu a đúng, câu b sai vì 
 cung cấp không khí hoặc nhiên liệu không cháy hết. 
 oxi: Câu c sai vì khi đó phải 
 a) Vừa đủ. cung cấp năng lượng để 
 b) Thiếu. làm nóng không khí dư.
 c) Dư.
 Hãy chọn trường hợp đúng 
 và giải thích.
 Bài 2: Hãy giải thích tại sao Bài 2:
 các chất khí dễ cháy hoàn Chất khí dễ cháy hoàn toàn 
 toàn hơn các chất rắn và hơn các chất lỏng và chất 
 chất lỏng. rắn vì dễ tạo ra được hỗn 
 hợp với không khí, khi đó 
 diện tích tiếp xúc của nhiên 
 liệu với không khí lớn hơn 
 nhiều so với chất lỏng và 
 chất rắn.
 Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng và mở rộng:
 Mục đích hoạt đông: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung 
 kiến thức đã học.
 - 8 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
 Nội dung: GV ghi bài tập
 Bài 1: Hãy giải thích tác HS trả lời Bài 1:
 dụng của các việc làm sau: a) Tăng diện tích tiếp xúc 
 a) Tạo các hàng lỗ trong giữa than và không khí.
 các viên than tổ ong. b) Tăng lượng oxi (có trong 
 b) Quạt gió vào bếp lò khi không khí) để quá trình 
 nhóm. cháy xảy ra dễ hơn.
 c) Đậy bớt cửa lò khi ủ bếp. c) Giảm lượng oxi (có 
 trong không khí) để hạn chế 
 quá trình cháy.
 4. Hướng dẫn hoạt động nối tiêp: (2 phút)
 a. Mục đích của hoạt động: Dặn dò hs về nhà chuẩn bị cho tiết học tiếp theo.
 b. Cách thức tổ chức hoạt động:
 - HS học bài, làm bài tập SGK. 
 - Xem bài mới trước ở nhà.
 c. Sản phẩm hoạt động của học sinh:
 - HS học bài, làm bài tập SGK. 
 - Xem bài mới trước ở nhà.
 d. Kết luận của GV:
 - HS học bài, làm bài tập SGK. 
 - Xem bài mới trước ở nhà.
 IV. Kiểm tra đánh giá: (4 phút)
 Yêu cầu HS nhắc lại nội dung chính của bài học.
 IV. Rút kinh nghiệm:
 -----------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------
 Ngày.......tháng........năm 2020
 Ký duyệt của BGH
 - 9 - TRƯỜNG THCS LÊN HỒNG PHONG HÓA HỌC 9
 - 10 -