Giáo án Lớp 9 môn Công nghệ - Tuần 23 - Tiết 22: Thực hành: Lắp mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn

TUẦN 23 Ngày dạy:09/02/2009 
THỰC HÀNH:
LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN MỘT ĐÈN
Tiết 22:	
MỤC TIÊU:
 1) Kiến thức: 
- HS hiểu được nguyên lí làm việc của mạch điện dùng hai công tắc ba cực điều khiển một đèn(ví dụ mạch điện đèn cầu thang)
Kỹ năng: 
- Vẽ được sơ đồ lắp đặt của mạch điện đèn cầu thang.
Thái độ: 
- Cẩn thận đảm bảo an toàn điện.
CHUẨN BỊ:
a) GV: sơ đồ nguyên lí mạch điện đèn cầu thang, công tắc ba cực, công tắc hai cực.
b) HS: nghiên cứu nội dung SGK. 
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Phương pháp quan sát, vấn đáp.
- Phương pháp hoạt động nhóm.
- Phương pháp thảo luận.
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
Ổn định tổ chức: Kiểm diện HS.
 2) Kiểm tra bài cũ : GV trả sản phẩm nhận xét rút kinh nghiệm.
 3) Giảng bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
NỘI DUNG 
Hoạt động 1: Chuẩn bị và nêu mục tiêu bài học:
- GV nêu mục tiêu của bài thực hành. 
- GV cho các nhóm thảo luận về mục tiêu bài học.
- Chỉ định 2 nhóm phát biểu lại mục tiêu.GV kết luận
Hoạt động 2: Tìm hiểu công tắc 3 cực:
- GV cho HS quan sát công tắc 3 cực và công tắc 2 cực.
Hỏi: + Trong thực tế, các em đã gặp công tắc 3 cực ở đâu?
+ Công tắc 3 cực có cấu tạo khác với công tắc 2 cực ở chỗ nào?
+ Có thể dùng công tắc 3 cực thay thế công tắc 2 cực được không? Trường hợp ngược lại có được không?
- HS thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi trên để mô tả, nhận xét sự giống và khác nhau cơ bản của hai loại công tắc về cấu tạo bên ngoài và bên trong.
- GV tháo công tắc ba cực. HS quan sát và chỉ ra cực chung và hai cực còn lại dùng để nối dây giữa hai công tắc 3 cực.
- HS nêu ứng dụng của công tắc 3 cực.
 - GV kết luận
I. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị:
SGK/ 40
II. Nội dung và trình tự thực hành:
Vẽ sơ đồ lắp đặt:
* Tìm hiểu công tắc 3 cực:
So sánh với công tắc 2 cực:
+ Giống: Có vỏ và bộ phận tác động.
+ Khác nhau: Công tắc 2 cực có 2 tiếp điểm để nối dây, còn công tắc 3 cực có 3 tiếp điểm để nối dây,1 cực động và 2 cực tĩnh hai bên .
Hoạt động 3: Xây dựng sơ đồ lắp đặt mạch điện:
- GV treo tranh sơ đồ nguyên lí (H9-2 SGK) kết hợp tìm hiểu sơ đồ hướng dẫn HS trả lời câu hỏi sau:
+ Hãy chỉ ra trong mạch điện đâu là công tắc 3 cực?
+ Bóng đèn được nối như thế nào trong mạch điện?
+ Đâu là cầu chì được nối với dây nào của nguồn điện?
+ Hai công tắc 3 cực được mắc như thế nào ?
+ Cực nào của công tắc được nối với dây nguồn?
+ Nêu chức năng của các phần tử trong mạch điện?
+ Tìm mối liên hệ của đèn với hai công tắc 3 cực?
( khi nào đèn sáng, đèn tắt)
- GV cho các nhóm thảo luận trao đổi và trả lời các câu hỏi trên.
- GV nhấn mạnh vị trí cực động, chỉ được nối với nguồn qua cầu chì.
- GV giao các nhóm vẽ sơ đồ lắp đặt theo các bước
- GV gọi HS trình bày lại các bước vẽ sơ đồ.
- Gọi đại diện 2 nhóm lên bảng vẽ.
- GV hướng dẫn HS hoàn thành sơ đồ lắp đặt.
Tìm hiểu sơ đồ nguyên lí:
 b) Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện
O
A
4) Củng cố và luyện tập:
- GV gọi HS nêu lại các bước vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn từ sơ đồ nguyên lý.
- GV có thể yêu cầu HS vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện theo cách khác cho hình 9- 2 SGK.
5) Hướng dẫn HS tự học ở nhà:
Bài cũ: - Học bài.
 - Xem lại sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn.
 Bài mới: chuẩn bị bài: “ Thực hành: Lắp mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn (tt) ”
 + Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu và thiết bị.
 + Quy trình lắp đặt mạch điện.
V. RÚT KINH NGHIỆM:
TUẦN 24 Ngày dạy: 16/02/2009
THỰC HÀNH:
LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN MỘT ĐÈN (tt)
Tiết 23:
I. MỤC TIÊU:
 1) Kiến thức: 
 - HS nắm vững quy trình xây dựng bảng dự trù vật liệu thiết bị.
 - Hiểu được quy trình lắp đặt mạch điện. 
 2) Kỹ năng: 
- Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình kĩ thuật.
 - Rèn khả năng ước đoán, dự phòng, xây dựng quy trình lắp đặt.
 3) Thái độ: 
- Cẩn thận đảm bảo an toàn điện.
- Có ý thức giữ gìn bảo vệ môi trường sạch đẹp.
II. CHUẨN BỊ:
a) GV: Nghiên cứu nội dung bài trong SGK và SGV.
 b) HS: Kẻ sẵn bảng dự trù vật liệu theo mẫu SGK/41
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Phương pháp quan sát, vấn đáp.
- Phương pháp hoạt động nhóm.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp.
IV. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
1) Ổn định tổ chức: Kiểm diện HS.
 2) Kiểm tra bài cũ : 
Câu hỏi: 1) Nêu sự giống nhau và khác nhau giữa công tắc hai cực và công tắc 3 cực ? 
 2) Vẽ sơ đồ lắp đặt của mạch điện 2 công tắc ba cực điều khiển 1 đèn?
 Trả lời: 1) + Giống: Có vỏ và bộ phận tác động.
 + Khác nhau: Công tắc 2 cực có 2 tiếp điểm để nối dây, còn công tắc 3 cực có 3 tiếp điểm để nối dây,1 cực động và 2 cực tĩnh hai bên .
O
A
 2) Vẽ sơ đồ lắp đặt:
- GV nhận xét và cho điểm HS.
 3) Giảng bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
NỘI DUNG 
Hoạt động 1: Chuẩn bị và nêu mục tiêu bài học
- GV nêu mục tiêu của bài thực hành. 
- GV cho các nhóm thảo luận về mục tiêu bài học
- GV chỉ định 2 nhóm phát biểu lại mục tiêu. GV kết luận.
Hoạt động 2: Lập bảng dự trù, dụng cụ vật liệu và thiết bị
- GV gợi ý các nhóm HS lập bảng dự trù theo mục 2 dựa vào mẫu trong SGK.
- Các nhóm xây dựng bảng dự trù, phân loại theo trình tự sử dụng các dụng cụ, thiết bị, vật liệu để rèn luyện thói quen sử dụng đúng và tuân thủ quy trình.
- Yêu cầu HS ghi rõ về yêu cầu kĩ thuật: trị số điện áp, công suất, đặc điểm. . .. 
- Đại diện nhóm lên trình bày.
- GV kiểm tra bảng dự trù của các nhóm, nhận xét bổ sung.
Hoạt động 3: Xây dựng quy trình lắp đặt mạch điện
- GV yêu cầu HS xây dựng quy trình lắp đặt.
- Các nhóm tìm hiểu nội dung của từng công đoạn.
- GV gọi HS trình bày nội dung từng công đoạn, gợi ý HS lập bảng công đoạn:
Công đoạn - Nội dung công việc - Dụng cụ - Yêu cầu 
- Dựa vào nội dung công việc GV gợi ý HS tìm các dụng cụ cần thiết trong thực tế, khả năng đáp ứng công việc của dụng cụ đó.
* GDBV môi trường:
GV giáo dục HS dự trù chính xác thiết bị để tránh lãng phí, có ý thức giữ vệ sinh chung trong quá trình lắp đặt mạch điện.
2. Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu, thiết bị :
STT
Tên dụng cụ, vật liệu, thiết bị
Số lượng
Yêu cầu KT
1
2
3
4
5
Bóng đèn
Đui đèn
Công tắc 3 cực
Cầu chì
Dây dẫn điện
1 cái
1 cái
2 cái
1 cái
2m
220V- 40W
220V – 5A
250V – 5A
250V – 5A
Không bị hở cách điện
3. Lắp đặt  mạch điện:
Bước 1 : Vạch dấu.
Bước 2 : Khoan lỗ.
Bước 3 : Lắp các thiết bị điện vào bảng điện.
Bước 4 : Nối dây mạch điện.
Bước 5 : Kiểm tra.
 4) Củng cố và luyện tập:
GV gọi HS nêu lại quy trình lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn.
 5) Hướng dẫn HS tự học ở nhà:
 Bài cũ: - Học bài.
 - Xem lại các bước lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn.
 Bài mới: chuẩn bị dụng cụ thực hành cho bài: “ Thực hành: Lắp mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn (tt) ” 
RÚT KINH NGHIỆM:
TUẦN 25 Ngày dạy: 23/02/2009
THỰC HÀNH:
LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN MỘT ĐÈN (tt)
Tiết 24:
I. MỤC TIÊU:
 1) Kiến thức: 
 - HS nắm vững quy trình lắp đặt mạch hai công tắc 3 cực điều khiển 1 đèn. 
 2) Kỹ năng: 
- Lắp đặt được mạch điện đèn cầu thang đúng quy trình kĩ thuật.
 3) Thái độ: 
- Cẩn thận đảm bảo an toàn điện.
- Có ý thức giữ gìn bảo vệ môi trường sạch đẹp.
II. CHUẨN BỊ:
a) GV: Bảng điện, 1 cầu chì, 2 công tắc ba cực, 1 bóng đèn có đui đèn, dây dẫn, băng cách điện, bút thử điện.
b) HS: mỗi nhóm có 1 bộ dụng cụ như trên.
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Phương pháp thực hành.
- Phương pháp hoạt động nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
1) Ổn định tổ chức: Kiểm diện HS.
 2) Kiểm tra bài cũ : 
Nêu lại quy trình lắp đặt mạch điện đèn cầu thang?
 3) Giảng bài mới: Thực hành
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
NỘI DUNG 
Hoạt động 1: Chuẩn bị nội dung thực hành: 
- GV cho các nhóm thảo luận tìm mục tiêu tiết học
- GV chỉ định 2 nhóm phát biểu mục tiêu. GV kết luận.
- Kiểm tra sự chuẩn bị thiết bị dụng cụ, vật liệu của các nhóm.
- GV nhắc nhở an toàn lao động.
Hoạt động 2: Thực hành lắp mạch điện 2 công tắc ba cực điều khiển 1 đèn:
- GV kẻ bảng phân tích từng công đoạn của quy trình lên bảng.
- GV yêu cầu các nhóm tìm hiểu nội dung của từng công đoạn.
- Gọi HS trình bày nội dung từng công đoạn
Lưu ý HS:
 + Khoan lỗ chính xác trách xộc xệch thiết bị.
 + Các mối nối đúng yêu cầu kĩ thuật, tránh bị hở.
 + Chú ý thao tác buộc dây đuôi đèn.
- Các nhóm HS tiến hành lắp đặt mạch điện dưới sự hướng dẫn của GV.
- Dựa vào nội dung công việc GV gợi ý HS tìm các dụng cụ cần thiết trong thực tế, khả năng đáp ứng công việc của dụng cụ đó.
- GV theo dõi HS thực hành, giúp đỡ hướng dẫn HS khi gặp khó khăn.
* GDBV môi trường:
- GV giáo dục HS có ý thức giữ vệ sinh chung trong quá trình lắp đặt mạch điện.
Hoạt động 3: Kiểm tra - vận hành thử mạch điện:
- GV hướng dẫn các nhóm kiểm tra chéo với nhau.
- GV cho HS nối nguồn vận hành thử mạch điện theo yêu cầu của GV.
- Nếu sản phẩm không vận hành đúng yêu cầu cần tìm nguyên nhân và sửa chữa lại.
Khi đèn không hoạt động :
+ Xem đèn có bị đứt dây tóc không ( Bằng mắt, ôm kế, bút thử điện)
+ Dùng bút thử điện kiểm tra dọc đường dây.
+ Kiểm tra tiếp xúc cầu chì, đuôi đèn, cực công tắc.
- HS báo cáo kết quả đánh giá.
 Hoạt động 4: Tổng kết, đánh giá giờ thực hành
- GV hướng dẫn HS tự đánh giá hoặc đánh giá chéo kết quả thực hành theo các tiêu chí đã đề ra.
- GV nhận xét, tổng kết giờ thực hành: quy trình, thái độ, tác phong thực hành, kết quả. .
* Thực hành
Quy trình lắp đặt: 
Bước 1 : Vạch dấu
Bước 2 : Khoan lỗ.
Bước 3 : Lắp đặt các thiết bị điện vào bảng điện.
Bước 4 : Nối dây mạch điện
Bước 5 : Kiểm tra
Kiểm tra đánh giá:
+ Mạch điện đúng sơ đồ kĩ thuật.
+ Mối nối chặt, chắc, gọn, đẹp
+ Bố trí thiết bị hợp lý, đẹp, dễ vận hành
4) Củng cố và luyện tập:
GV thu sản phẩm thực hành và chấm điểm.
5) Hướng dẫn HS tự học ở nhà: 
 - Bài cũ: Xem lại các bước đã thực hành.
 - Bài mới: Chuẩn bị bài 10: “ Lắp mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn”
V. RÚT KINH NGHIỆM: