Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Năm 2010 - Tiết: 29 – Bài: 24: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân (1945 - 1946)

 Giáo án lịch sử 9 Năm học 2009 - 2010
Ngày soạn: /02/2010 Ngày dạy: /02/2010 Lớp 9A
 Ngày dạy: /02/2010 Lớp 9B
 Ngày dạy: /02/2010 Lớp 9C
Chương IV VIỆT NAM TỪ SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM
 ĐẾN TOÀN QUỐC KHÁNG CHIẾN
Tiết: 29 – Bài: 24 CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG
 CHÍNH QUYỀN DAAN CHỦ NHÂN DÂN (1945 - 1946)
 1. mục tiêu. 
a . kiến thức: Học sinh cần nắm được 
- Tình hình nước ta sau cách mạng tháng tám (thuận lợi, khó khăn )
- Dưới sự lãnh đạo của đảng và Hồ Chủ Tịch chúng ta đã phát huy thuận lợi ,khắc phục khó khăn ,thực hiện những chủ trương và biện pháp để giữ vững và củng cố chính quyền dân chủ nhân dân 
- Sách lược đấu tranh chống ngoại xâm và nội phản để bảo vệ chính quyền Thành quả to lớn của cách mạng tháng 8 -1945 
c. Kỹ năng: 
 - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích, tổng hợp, nhận định đánh giá các sự kiện lịch sử 
 b. Tư tưởng: 
 - Giáo dục cho học sinh lòng yêu nước ,kính yêu lãnh tụ ,có tinh thần cách mạng ,tin tưởng vào sự lãnh đạo của đảng và lòng tự hào dân tộc 
 2 chuẩn bị 
 a. thầy: các trang ảnh về giai đoạn lịch sử 1945-1946 
 b. Trò: Đọc, chuẩn bị trước bài ở nhà 
 3. Tiến trình bài dạy 
 * ổn định tổ chức: 9A 9B 9C
 a. kiểm tra bài cũ (5’)
 * Hỏi: ?Hãy nêu ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Tám năm 1945?
 * Đáp án:
 - Trong nước:
 + Cách mạng tháng tám thành công đã đập tan ách thống trị hơn 80 năm của thực dân Pháp và phát xít Nhật, lật đổ chế độ phong kiến tồn tạo dai dẳng hàng ngàn năm trên đất nước ta 
 + cách mạng tháng 8 thắng lợi mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc - kỷ nguyên độc lập tự do ,
 - quốc tế:
+đây là thắng lợi đầu tiên của một dân tộc nhược tiểu tự giải phóng khỏi ách đế quốc thực dân .
 + là nguồn cổ vũ lớn lao đối với phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
* Giới thiệu: (1’) sau cách mạng tháng tám, chúng ta đã giành được chính quyền nhưng “giành chính quyền đã khó ,giữ chính quyền còn khó hơn” nhà nước non trẻ của chúng ta gặp muôn vàn khó khăn ,thử thách.Trong tình trạng “Ngàn cân treo sợi tóc”. 140
 Dưới sự lãnh đạo sáng suốt tài tình của Đảng và đặc biệt là chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta đã vượt qua khó khăn, nguy hiểm, giữ vững và củng cố chính quyền dân chủ nhân dân. Hôm nay chúng ta học bài: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyên dân chủ nhân dân (1945-1946)
b. dạy nội dung bài mới 
GV
?Tb
GV
?Tb
?Tb
GV
GV
?Kh
GV
?Tb
?Tb
?Tb
?Tb
GV
?Tb
GV
Gọi HS đọc SGK phần I 
Ngay sau khi cách mạng tháng Tám thành công nước ta đã phải đứng trước những âm mưu ngoại xâm nào?
- Theo những toả thuận trong khuôn khổ của hội nghị I-An-ta quân Anh và quân Tưởng sẽ vào giải giáp khí giới quân Nhật ở Việt Nam 
Cho HS theo dõi chữ in nhỏ sgk
Khi quân Anh, Tưởng vào nước ta chúng sẽ gây ra những khó khăn gì?
- Từ vĩ tuyến 16 trở ra bắc 20 vạn quân tưởng giới thạch ồ ạt kéo vào, kéo theo bọn tay sai nằm trong các tổ chức phản động Việt Nam quốc dân Đảng (Việt Quốc) Việt Nam cách mạng Đồng Minh Hội (Việt Cách) với âm mưu thâm độc là tiêu diệt Đảng ta, phá tan mặt trận Việt Minh và lật đổ chính Quyền Hồ Chí Minh.
- còn từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam, quân Anh cũng kéo vào ,không chỉ giải giáp khí giới quân Nhật mà còn dọn đường cho thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta, trong khi đó hơn 6 vạn quân Nhật chờ giải giáp còn câu kết với các lực lượng đế quốc chống lại lực lượng vũ trang của ta, ta còn phải cung cấp lương thực cho chúng trong khi nhân dân ta đang bị nạn đói hoành hành.
Tình hình kinh tế nước ta sau cách mạng tháng Tám như thế nào?
- Nông nghiệp gặp nhiều khó khăn, hậu quả của chính sách thống trị của Nhật-Pháp đã gay ra nạn đói lũ lụt cuối năm 1944 đầu năm 1945 làm hơn 2 triệu người chết vẫn chưa được khắc phục
- Công nghiệp sản xuất đình đốn, đời sống nhân dân cực khổ 
- Tài chính bị trống rỗng, bên cạnh đó Tưởng đưa tiền mất giá trị vào thị trường nước ta
- Về văn hoá, xã hội, chế độ thực dân phong kiến để lại hậu quả nặng nề, hơn 90 % dân số mù chữ ,các tệ nạn xã hội tràn lan mê tín dị đoan ,rượu chè, cờ bạc nghiện hút.
Như vậy nước ta lúc đó gặp khó khăn rất lớn về kinh tế, chính trị xã hội, đặc biệt là khó khăn về quân sự, chưa bao giờ trên đất nước ta lại có nhiều giặc ngoại xâm như lúc này hơn nữa nhà nước non trẻ chưa được củng cố nạn đói khủng khiếp hoành hành, ngân sách trống rỗng, tệ nạn xã hội tràn lan cho nên nước ta trong tình trạng “Ngàn cân treo sợi tóc”
Một nhà nước vững mạnh phải được xây dựng toàn diện trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế văn hóa, quân sự...nhưng trước hết và quan trọng nhất là xây dựng kinh tế vững mạnh, muốn xây dựng kinh tế vững mạnh thì phải xây dựng chính quyền.
Để xây dựng chính quyền nhà nước thì việc đầu tiên mà nhân dân ta phải làm sau cách mạng tháng Tám là gì?
- Chúng ta tiến hành tổng tuyển cử tự do trong cả nước 
- Nhận xét, bổ xung và kết luận, đồng thời nêu rõ. Trong cuộc bầu cử đầu tiên này đã có hơn 90 % cử tri cả nước đi bầu, nhiều nơi nhất là ở nam bộ, nhân dân ta phải đổi bằng máu.
- Giới thiệu hình 41 trong SGK “cử tri sài gòn bầu quốc hội khóa I ”
- Sau bầu cử thắng lợi ngày 2-3-1946 quốc hội họp phiên đầu tiên tại Hà nội 
Cho HS đọc chữ in nhỏ sgk
Em hãy cho biết nội dung của phiên họp đầu tiên của quốc hội ?
- Ngày 2-3-1946 quốc hội họp phiên đầu tiên, thành lập chính phủ chính thức do Hồ Chí Minh làm chủ tịch 
Sau cuộc bầu cử Quốc hội nhân dân khắp các tỉnh Nam Bộ đã làm gì?
- Sau cuộc bầu cử Quốc hội, các địa phương ở Bắc Bộ và Trung Bộ đã tiến hành bầu cử vào hội đồng nhân dân các cấp theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu và thành lập chính quyền các cấp.
- Ngày 29-5-1946 hội liên hiệp quốc dân Việt Nam được thành lập với mục tiêu là tăng cường và mở rộng khối đoàn kết toàn dân . 
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói “Giặc đói, giặc dốt là bạn đồng minh của giặc ngoại xâm”
Để giải quyết nạn đói, chính phủ và chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những biện pháp gì?
- Để giải quyết khó khăn trước mắt 
- Giải quyết khó khăn lâu dài ...
(thảo luận, đại diện nhóm trả lời câu hỏi, đại diện nhóm khác nhận sét, bổ xung)
- Ngoài việc đẩy mạnh tăng gia sản xuất, chính quyền cách mạng còn tịch thu ruộng đất của đế quốc và việt gian chia cho nhân dân nghèo theo nguyên tắc công bằng và dân chủ, ra thông tư giảm tô, ra các sắc lệnh bãi bỏ thuế thân và các thứ thuế vô lý khác.
(quan sát hình 42 SGK nhân dân góp gạo chống “ giặc đói ”
Đảng và chính phủ ta có biện pháp gì để diệt giặc đói?
- Ngày 8-9-1945 chủ tịch Hồ Chí minh ký sắc lệnh thành lập cơ quan bình dân học vụ và kêu gọi nhân dân xóa mù chữ 
- các cấp học đều phát triển mạnh 
- Nội dung và phương pháp giáo dục bước đầu đổi mới theo tinh thần dân tộc, dân chủ
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu” vì vậy Người đề ra chủ trương mở chiến dịch xóa nạn mù chữ, sau một năm thực hiện chúng ta đã mở được 75805 lớp học 97666 người tham gia dạy học, hơn 2,5 triệu người biết đọc ,biết viết .
(cho học sinh quan sát hình 43 lớp học bình dân học vụ ) 
Đảng và chính phủ ta có biện pháp gì đẻ giải quyết khó khăn tài chính ?
- Chính phủ kêu gọi tinh thần tự nguyện đóng góp của nhân dân .
- Hưởng ứng xây dựng “quỹ độc lập” và phong trào “tuần lễ vàng” do chính phủ phát động ...
- Ngày 31-1-1946 chính phủ ra sắc lệnh phát hành tiền Việt Nam .đến ngày 23-11-1946 quốc hội quyết định cho lưu hành tiền Việt Nam .
Sau “ tuần lễ vàng” chúng ta thu được 370 kg vàng, 20 triệu đồng vào “quĩ độc lập” và 40 triệu đồng vào quĩ đảm phụ quốc phòng .
Như vậy sau cách mạng tháng Tám tình hình nước ta rất khó khăn, có những lúc tưởng chừng không vượt qua được, nhưng với nỗ lực cao nhất của đảng, đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta đã giữ vững và củng cố chính quyền dân chủ nhân dân, giải quyết được giặc đói, giặc dốt, khó khăn về tài chính, chuẩn bị lực lượng chống ngoại xâm. 
I. Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám (12’)
- Các lực lượng đế quốc vào chống phá cách mạng.
 + Miền Bắc 20 vạn quân tưởng và bọn tay sai.
+ Miền Nam quân Anh dọn đường cho Pháp quay trở lại xâm lược.
- Nền độc lập đang bị đe doạ
- Nông nghiệp bị chiến tranh tàn phá, nạn đói năm 1944-1945, do Pháp-Nhật gây ra vẫn chưa được giải quyết, cộng vào đó lũ lụt 1945, rồi hạn hán kéo dài. 
- Công nghiệp sản xuất đình đốn, hàng hoá khan hiếm, giá cả đắt đỏ.
- Tài chính trống rỗng, quân Tưởng đưa tiền mất giá trị vào thị trường nước ta 141
chưa kiểm soát được ngân hàng Đông dương 
-Văn hóa, giáo dục 90 % dân số mù chữ, các tệ nạn xã hội tràn lan.
- Nước ta gặp khó khăn to lớn, lâm vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” 
II. Bước đầu xây dựng chế
độ mới (10’)
- Ngày 8-9-1945, chính phủ Lâm thời công bố tổng tuyển cử trong cả nước
- Ngày 6-1-1946, lần đầu tiên nhân dân cả nước đi bầu cử quốc hội với hơn 90% cử tri tham gia.
- Ngày 2-3-1946 quốc hội họp phiên đầu tiên ,thành lập chính phủ chính thức do Hồ Chí Minh làm chủ tịch 
- Sau cuộc bầu cử Quốc hội, các địa phương ở Bắc Bộ và Trung Bộ đã tiến hành bầu cử vào hội đồng nhân dân các cấp.
 142
- Thông qua đầu phiếu và thành lập chính quyền các cấp.
- ngày 29-5-1946, Hội liên hiệp quốc dân Việt Nam thành lập.
III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính (12’)
* Diệt giặc đói:
- Trước mắt lập các hũ gạo cứu đói, tổ chức “ngày đồng tâm” để có thêm gạo cứu đói 
- Lâu dài đẩy mạnh tăng gia sản xuất, chia ruộng đất của địa chủ cho nông dân 
- Kết quả: nạn đói được đẩy lùi 
* Diệt giặc dốt: 
- Ngày 8-9-1945, chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập cơ quan bình dân học vụ, kêu gọi mọi người tham gia phong trào xóa nạn mù chữ 
- Các cấp học đều phát triển mạnh, 
nội dung, phương pháp dạy học bước đầu đổi mới.
* Tài chính: 
- Kêu gọi nhân dân đóng góp xây dựng “quỹ độc lập” tổ chức phong trào “Tuần lễ vàng” 143
- Ngày 31-1-1946, chính phủ ra sắc lệnh phát hành tiền việt Nam.
- Ngày 23-11-1946, Quốc hội cho lưu hành tiền Việt Nam trong cả nước.
 c. Củng cố, luyện tập (4’) 
- Hỏi: ? Tại sao nói tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám là “Ngàn cân treo sợi tóc”?
- Đáp án: Nước ta lúc đó gặp khó khăn to lớn về kinh tế, chính trị, xã hội, đặc biệt là khó khăn về quân sự, chưa lúc nào trên đất nước ta lại có nhiều giặc ngoại xâm như lúc này, hơn nữa nhà nước non trẻ chưa được củng cố, nạn đói khủng khiếp hoành hành, ngân sách trống rỗng, tệ nạn xã hội tràn lan.
 d. Hướng dẫn học ở nhà (1’)
 - Học thuộc bài .
 - Đọc trước phần IV, V, VI 
 ..&&&&&..
Tòng Văn Hợp Trường THCS Chiềng Cọ 
 144