Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Tiết 39 - Bài 28: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam ( 1954 – 1965 )

Ngày soạn: 25/3/2009
Ngày giảng 9A: 26/3/2009
 9B: 26/3/2009
Tiết 39. Bài 28
Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc, đấu tranh chống đế quốc mĩ và chính quyền sài gòn ở miền nam ( 1954 – 1965 )
Mục tiêu
Kiến thức:
HS nắm được những nét chính về tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về Đông Dương, nguyên nhân của việc đất nước ta bị chia cắt làm hai miền với hai chế độ chính trị – xã hội khác nhau.
Thấy được nhiệm vụ của cách mạng miền Bắc là tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ còn lại của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, vừa bắt đầu thực hiện những nhiệm vụ của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Tư tưởng:
Bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu nước gắn với chủ nghĩa xã hội, tình cảm ruột thịt Bắc – Nam, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, vào tiền đồ của cách mạng.
Kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng phân tích, nhận định, đánh giá tình hình đất nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ; kĩ năng sử dụng lược đồ.
Chuẩn bị:
Giáo viên: Nội dung các kênh hình trong SGK.
Học sinh: Đọc và chuẩn bị trước bài.
Tổ chức các hoạt động.
ổn định tổ chức.
Kiểm tra: Kiểm tra trong bài.
Bài mới: 
* GTB: Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ, chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp đối với 3 nước Đông Dương đã chấm dứt. Mặc dù Pháp đã rút khỏi Đông Dương nhưng Mĩ đã trực tiếp nhảy vào Việt Nam với âm mưu biến miền nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự của mình. Vởy tình hình nước ta sau hiệp định Giơ-ne-vơ như thế nào ? Miền bắc đã tiến hành cải cách ruộng đất như thế nào ?...
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
 Hoạt động 1: Tìm hiểu tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về Đông Dương.
 Yêu cầu HS đọc nhanh phần I và trả lời câu hỏi:
 H?: Nêu tình hình nước ta sau hiệp định Giơ-ne-vơ ?
Học sinh đọc và trả lời
GV giới thiệu H57
 H?: Trước tình thế đó Mĩ đã có âm mưu gì ?
Học sinh quan sát đoạn cuối và trả lời.
 Hoạt động 2: Tìm hiểu công cuộc cải cách ruộng đất , khôi phục kinh tế, cải tạo quan hệ sản xuất ở miền bắc.
 Hoạt động 2.1: Tìm hiểu công cuộc cải cách ruộng đất. 
 Yêu cầu HS đọc nhanh đoạn đầu và cho biết: Qua 5 đợt cải cách ruộng đất ta đã thu được những thành quả gì ?
Học sinh đọc và trả lời.
GV giới thiệu H 58
 H?: Quan sát vào phần chữ nhỏ và cho biết trong quá trình thực hiện cải cách ruộng đất ta đã phạm phải những sai lầm nào ?
 HS đọc nhanh và trả lời: Đấu tố cả những địa chủ kháng chiến, những người thuộc tầng lớp trên có công với cách mạng
 GV nhấn mạnh: Những sai lầm đó đã được Đảng và chính phủ phát hiện và có chủ chương, biện pháp sửa sai
 H?: Đọc nhanh đoạn cuối và cho biết ý nghĩa của việc hoàn thành cải cách ruộng đất ?
HS đọc nhanh và trả lời.
 GV kết luận: Thắng lợi trên đã góp phần tích cực thực hiện nhiệm vụ khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh
 Hoạt động 2.2: Tìm hiểu công cuộc khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh.
 GV chia lớp thành 5 nhóm yêu cầu mỗi nhóm tìm hiểu 1 vấn đề ( HS làm việc cá nhân trong 2 phút )
 H?: Ta đã tiến hành khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh như thế nào ?
HS trả lời.
HS khác nhận xét, bổ xung.
GV treo bảng phụ, giảng
 H?: Em haừy neõu roừ yự nghúa lũch sửỷ cuỷa nhửừng thaứnh tửùu khoõi phuùc kinh teỏ?
 HS suy nghĩ, trả lời: - Giaỷm bụựt khoự khaờn vaứ caỷi thieọn ủụứi soỏng cuỷa nhaõn daõn.
- Taùo tieàn ủeà ủeồ chuựng ta caỷi taùo XHCN.
- An ninh quoỏc phoứng ủửụùc giửừ vửừng vaứ cuỷng coỏ.
 GV giaỷng theõm: ẹaựnh giaự veà thụứi kỡ naứy, CT Hoà Chớ Minh ủaừ noựi:” Traỷi qua thụứi gian sau 3 naờm, nhaõn daõn ta ụỷ mieàn Baộc ủaừ ra sửực khaộc phuùc khoự khaờn, lao ủoọng saỷn xuaỏt thu ủửụùc nhửừng thaứnh tớch to lụựn trong coõng cuoọc khoõi phuùc kinh teỏ, haứn gaộn veỏt thửụng chieỏn tranh, bửụực ủaàu phaựt trieồn vaờn hoựa, giaỷm bụựt khoự khaờn vaứ daàn daàn caỷi thieọn ủụứi soỏng cho nhaõn daõn ụỷ caỷ mieàn ủoàng baống vaứ mieàn nuựi. An ninh traọt tửù ủửụùc giửừ vửừng, quoỏc phoứng ủửụùc cuỷng coỏ”.
 Hoạt động 2.3: Tìm hiểu caỷi taùo quan heọ saỷn xuaỏt bửụực ủaàu phaựt trieồn kinh teỏ – vaờn hoựa (1958 – 1960)
 Yêu cầu HS đọc nhanh đoạn 1 và trả lời câu hỏi:
 H?: Vỡ sao ẹaỷng vaứ Nhaứ nửụực ta chuỷ trửụng caỷi taùo quan heọ saỷn xuaỏt trong nhửừng naờm 1958- 1960? 
 HS đọc nhanh và trả lời:Sau 3 naờm (1954-1957) hoàn thaứnh caỷi caựch ruoọng ủaỏt, khoõi phuùc kinh teỏ, neàn kinh teỏ MB tuy coự nhieàu thay ủoồi nhửng neàn kinh teỏ cụ baỷn vẫn laứ neàn kinh teỏ noõng nghieọp phaõn taựn, laùc haọu lao ủoọng thuỷ coõng, naờng suaỏt thaỏp. Sửù chieỏm hửừu tử nhaõn veà lũeõu saỷn xuaỏt vaón coứn phoồ bớeõn kinh teỏ caự theỏ chieỏm tổ leọ lụựn.
chuỷ trửụng caỷi taùo XHCN ủoỏi vụựi caực thaứnh phaàn kinh teỏ caự thể, phaựt trieồn thaứnh neàn kinh teỏ quoỏc doanh laứm lửùc lửụùng laừnh ủaùo toàn boọ nền kinh teỏ quoỏc daõn.
GV giới thiệu H 59
 H?: Nội dung chính của công cuộc caỷi taùo quan heọ saỷn xuaỏt bửụực ủaàu phaựt trieồn kinh teỏ – vaờn hoựa của miền Bắc và kết quả thu được ? (1958 – 1960)
 GV giaỷng theõm:
- ẹeỏn 11/1960. 86% soỏ hoọ noõng daõn mieàn Baộc vaứ treõn 76 dieọn tớch ủaừ vaứo Hụùp taực xaừ, trong ủoự coự 12% Hụùp taực xaừ baọc cao.
- Giaựo duùc:
+ Naờm 1960, cửự 100 ngửụứi daõn coự 18 ngửụứi ủi hoùc.
+ 1960 so vụựi 1957 HS phoồ thoõng taờng 2 laàn, HS chuyeõn nghieọp taờng 4 laàn, sinh vieõn ủaùi học taờng 4 laàn.
 H?: Đọc nhanh phần chữ nhỏ và cho biết trong quá trình cải tạo ta đã mắc phải những sai lầm nào ?
HS đọc nhanh và trả lời
 GV giảng: ẹoàng thụứi vụựi caỷi taùo, mieàn Baộc coứn thửùc hieọn nhieọm vuù saỷn xuaỏt, xaõy dửùng phaựt trieồn kinh teỏ, vaờn hoựa...
 H?: Quan sát vào phần còn lại và cho biết ta đã thu được những kết quả gì trong quá trình thực hiện nhiệm vụ sản xuất, xây dựng, phát triển kinh tế – văn hóa ?
HS đọc nhanh và trả lời
* GV keỏt luaọn: Nhử vaọy, tửứ 1958 " 1960 chuựng ta ủaừ caờn baỷn hoaứn thaứnh caỷi taùo XHCN, taùo ủieàu kieọn bửụực sang thụứi kỡ ủaàu xaõy dửùng cụ sụỷ vaõùt chaỏt cho CNXH (1961 -1965).
I. Tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về Đông Dương.
10/10/1954, Pháp rút khỏi Hà Nội.
Tháng 5/1955 Pháp rút khỏi miền Bắc.
Hội nghị Hiệp thương hai miền chưa được tiến hành.
Mĩ nhảy vào miền Nam Việt Nam, đưa bọn tay sai lên cầm quyền với âm mưu chia cắt nước ta thành hai miền, biến Việt Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự của Mĩ ở Đông Dương và Đông Nam á.
II. Miền Bắc hoàn thành cải cách ruộng đất, khôi phục kinh tế, cải tạo quan hệ sản xuất ( 1954 – 1960 )
Hoàn thành cải cách ruộng đất.
* Kết quả:
Chia 81 vạn ha ruộng đất, 10 vạn trâu bò, 1,8 triệu nông cụ cho hơn 2 triệu hộ nông dân.
Giai cấp địa chủ phong kiến bị đánh đổ.
Giai cấp nông dân được giải phóng, trở thành người chủ của nông thôn.
* ý nghĩa: Bộ mặt miền Bắc thay đổi căn bản, giai cấp địa chủ phong kiến bị đánh đổ, khối liên minh công nông được củng cố.
Khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh.
+ Noõng nghieọp:
- Khai phaự ruoọng hoang, saộm theõm traõu boứ, noõng cuù. Heọ thoỏng ủeõ ủieàu ủửụùc hoài phuùc.
- Cuoỏi 1957 saỷn lửụùng lửụng thửùc vửụùt 1939, naùn ủoựi kinh nieõn bũ ủaồy luứi.
+ Coõng nghieọp:
- Khoõi phuùc vaứ xaõy dửùng theõm caực nhaứ maựy, xớ nghieọp mụựi. 
- Cuoỏi 1957, mieàn Baộc coự 97 nhaứ maựy, xớ nghieọp do nhaứ nửụực quaỷn lớ.
+ Thuỷ coõng nghieọp:
- Nhieàu maởt haứng tieõu duứng ủửụùc saỷn xuaỏt.
- Cuoỏi 1957, soỏ thụù thuỷ coõng gaỏp 2 laàn trửụực chieỏn tranh (1939).
+ Thửụng nghieọp:
- Heọ thoỏng maọu dũch vaứ hụùp taực xaừ mụỷ roọng ủeồ phuùc vuù nhaõn daõn. Trao ủoồi haứng hoựa giửừa caực ủũa phửụng phaựt trieồn.
- Cuoỏi 1957, mieàn Baộc coự quan heọ ngoaùi giao vụựi 27 nửụực.
+ Giao thoõng vaọn taỷi:
- Khoõi phuùc gaàn 700km ủửụứng saột, sửỷa chửừa vaứ laứm mụựi haứng ngaứn km ủửụứng oõ....
* . YÙ nghúa:
- Giaỷm bụựt khoự khaờn vaứ caỷi thieọn ủụứi soỏng cuỷa nhaõn daõn.
- Taùo tieàn ủeà ủeồ chuựng ta caỷi taùo XHCN.
- An ninh quoỏc phoứng ủửụùc giửừ vửừng vaứ cuỷng coỏ.
3. Caỷi taùo quan heọ saỷn xuaỏt bửụực ủaàu phaựt trieồn kinh teỏ – vaờn hoựa (1958 – 1960)
- Caỷi taùo XHCN ủoỏi vụựi noõng nghieọp, thuỷ thuỷ coõng nghieọp nhoỷ, coõng thửụng nghieọp tử baỷn tử doanh vaọn ủoọng nhửừng noõng daõn caự theồ, nhửừng hoọ thuỷ coõng, thửụng nhaõn tham gia lao ủoọng taọp theồ trong caực hụùp taực xaừ, quoỏc doanh hoặc coõng tử hụùp doanh. 
-> khaõu chớnh laứ hụùp taực hoựa noõng nghieọp
- Sau 3 naờm caỷi taùo cheỏ ủoọ ngửụứi boực loọt ngửụứi xoựa boỷ, saỷn xuaỏt phaựt trieồn , ủụứi soỏng nhaõn daõn ủửụùc ủaỷm baỷo.
* Sai laàm:
+ ẹoàng nhaỏt giửừa caỷi taùo vaứ xoựa boỷ caực thaứnh phaàn kinh teỏ tử nhaõn, caự theồ.
+ Vi phaùm nguyeõn taộc “Tửù nguyeọn, coõng baống, daõn chuỷ cuứng coự lụùi” cuỷa hụùp taực xaừ.
+ Khoõng phaựt huy ủửụùc tớnh chuỷ ủoọng, saựng taùo cuỷa ngửụứi lao ủoọng.
* Kết quả:
- Trong kinh tế đã xây dựng được thêm nhiều nhà máy, xí nghiệp, nông trường
- Về văn hóa – giáo dục: Đến cuối 1960 căn bản xóa nạn mù chữ cho những người miến xuôi dưới 50 tuổi, hệ thống giáo dục phổ thông được hoàn thiện.
Củng cố:
- Tỡnh hỡnh nửụực ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ ?
- Neõu nhửừng thaứnh tửùu cuỷa ta trong caỷi caựch ruoọng ủaỏt vaứ khoõi phuùc kinh teỏ (1954 -1957).
- Muùc ủớnh cuỷa caỷi taùo quan heọ saỷn xuaỏt theo ủũnh hửụựng XHCN ụỷ mieàn Baộc laứ:
Taờng naờng suaỏt lao ủoọng laứm ra nhieàu cuỷa caỷi vaọt chaỏt cho XH.
Phaự boỷ boọ maựy saỷn xuaỏt cuừ, xaõy dửùng boọ maựy saỷn xuaỏt mụựi.
Vaọn ủoọng nhửừng noõng daõn caự theồ, nhửừng hoọ thuỷ coõng, thửụng nhaõn tham gia lao ủoọng taọp theồ trong caực hụùp taực xaừ, quoỏc doanh hoaọc coõng tử hụùp doanh
Hướng dẫn học bài:
Về nhà học bài nắm được tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ và công cuộc cải cách ruộng đất, khôi phục kinh tế, cải tạo quan hệ sản xuất (1954 – 1960).
Chuẩn bị bài sau:
+ Quân dân miền Nam đẫu tranh chống lại chế độ Mĩ – Diệm như thế nào ?
+ Nội dung đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng ?