Giáo án Lớp 9 môn Ngữ văn - Tiết 59: Tổng kết về từ vựng (luyện tập tổng hợp)

TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG 
 (LUYỆN TẬP TỔNG HỢP)
Tiết 59
I Mục tiêu cần đạt 
Giúp học sinh biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học để phân tích những hiện tượng ngôn ngữ trong thực tiễn giao tiếp, nhất là trong văn chương 
II Tiến trình lên lớp
Ổn định 
Kiểm tra bài cũ .
Kiểm tra kiến thức ôn tập tiết 53
Bài mới: Tổng kết từ vựng- ôn tập thực hành
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
PHẦN GHI BẢNG
Hoạt động 1: Cách dùng từ trong văn bản
So sánh 2 dị bản của câu ca dao
Giải thích nghiã của hai từ : gật đầu-gật gu
chọn từ nào phù hợp hơn ? Tại sao?
Hoạt động 2: Nhận xét cách hiểu từ ngữ của người vợ?
Người vợ không hiểu nghiã của cách nói một chân sút. Hiểu nhầm nghiã của từ chân sút thành chân nên ngộ nhận chân đá bóng thành chân để đi
Hoạt động 3: Học sinh xác định trong số các từ đã cho từ nào được dùngtheo nghiã gốc, từ nào chuyển nghiã? chuyển nghiã theo phương thức nào ? ẩn dụ hay hoán dụ ?
Hoạt động 4: vận dụng kiến thức về trường từ dựng để phân tíchnét nổi bậc trong cách dùng từ ở bài thơ
Cáchdùng từ trong văn bản:
Chọn từ “gật gù”
-> “Gật gù”: gật nhẹ nhiều lần,biểu thị thái độ đồng tình tán thưởng 
Sự phát triển nghiã của từ ngữ:
(một) chân sút
-> cả đội bóng chỉ cómột người giỏi ghi bàn
 Sự chuyển nghiã của từ 
Nghiã gốc : Miệng , chân, tay, 
Nghiã chuyển : Vai(hoán dụ) 
 Đầu(ẩn dụ)
 -> So sánh ngầm, gợi nhiều liên tưởng 
Trường từ vựng :
Trường từ vựng chỉ màu sắc; Đỏ, xanh, hồng, 
Hoat động 5: Hoạc sinh đọc đoạn trích ở bài tập 5.
Xác định xem các sự vât hiện tượng được đặt tên theo cách nào? 
Tìm 05 tên gọi tương tự 
Cho học sinh các tổ cử đai diện lên bảng làm . Tổ nào tìm được nhiều từ hơn sẽ được điểm thưởng 
Hoạt động 6: Học sinh đọc bài tập 6
Phát hiện chi tiết gây cười?
Truyện cười này nhằm phê phán điều gì ?
Trường từ vựng chỉ lửa: Lửa, cháy tro
-> Thể hiện tình yêu mãnh liệt cháy bỏng 
 5- Tạo từ bằng cách đặt tên cho sự vật hiện tượng :
Tên kênh rạch: Mái Giầm , Bọ Mắt, Ba Khiá
-> Đặt tên sự vật hiện tượng dựa vào đặt điểm riêng của chúng 
6. Cách dùng từ mượn và dùng đúng nghiã, hiểu nghiã của từ:
Bác sĩ – Đốùc –tờ
 -> Phê phán thói sính dùng từ nước ngoài của một số người 
Củng cố 
Dặn dò: ôn tập tiếng Việt 
Phương châm hội thoại
Xưng hô trong hội thoại
Cách dẫn trực tiếp, gián tiếp