Giáo án Lớp 9 môn Ngữ văn - Tuần 24 - Tiết 116: Bài 23: Mùa xuân nho nhỏ

Tuần 24 Tiết 116 
BÀI 23 
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
	Giúp học sinh : Cảm nhận được cảm xúc cuả tác giả trước mùa xuân cuả thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn làm “một mùa xuân nho nhỏ” dâng hiến cho cho cuộc đời. Từ đó mở ra những suy nghĩ về ý nghĩa, giá trị cuả cuộc sống của mỗi cá nhân là sống có ích.
	Rèn luyện kĩ năng cảm thụ, phân tích hình ảnh thơ trong mạch vận động của tứ thơ.
II - SỰ CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 
	- Của thầy : ảnh, tư liệu về tác giả Thanh Hải.
	- Của trò : ôn bài cũ , soạn bài.	.
III - TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
Hoạt động cuả thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
Hoạt động 1:Khởi động 
 1.Kiểm tra bài cũ : 
 2.Giới thiệu bài mới : 
Hoạt động 2: 
I. Đọc - tìm hiểu chú thích :
 1. Tìm hiểu về tác giả ,tác phẩm 
 Nhấn mạnh ý chính 
 Nhịp thơ , thể thơ, xuất xứ ,bố cục, mạch cảm xúc ? 
Hoạt động 3: 
II. Đọc _tìm hiểu chú thích :
Mùa xuân cuả thiên nhiên, đất nước đã được tác giả miêu tả như thế nào qua những hình ảnh, màu sắc, âm thanh qua hai khổ thơ đầu?
Cảm xúc cuả tác giả trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân đất nước như thế nào ? 
Tâm niệm cuả nhà thơ được thể hiện qua những hình ảnh , biểu tượng, từ ngữ và cách diễn đạt rất gợi cảm như thế nào ?
Phân tích đoạn thơ ”Ta làm con chim hót  dù là khi tóc bạc.”. Gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống con người ?
Hoạt động 4: Tổng kết
Em hiểu như thế nào về nhan đề “Muà xuân nho nhỏ” ? Nêu chủ đề bài thơ . Cách ngắt nhịp gieo vần, điệp ngữ được sử dụng như thế nào để tạo được nhạc hiệu ấy?
 ÔN bài cũ,ø trả lời 
Chú ý nghe
Ghi mục I
Đọc chú thích
Tóm tắt ý chính
Về tác giả .tác phẩm
Trao đổi ý kiến
Chia bố cục 
Trình bày mạch cảm xúc
Phát hiện 
Trình bày cảm nghĩ 
Thảo luận trao đổi ý kiến .
Trình bày 
Trao đổi ý kiến 
Nêu cảm nghĩ .
Phát biểu
I. Đọc _tìm hiểu chú thích
 1.Tác giả :
 2.Tác phẩm: 
 Thơ năm chữ.
 Nhịp thơ, giọng thơ thay đổi theo mạch cảm xúc.
 Bố cục hai phần . 
 Khát vọng dâng hiến mùa xuân nho nhỏ vào muà xuân lớn cuả cuộc đời chung . 
II .Đọc - tìm hiểu : Mùa xuân của thiên nhiên : 
Dòng sông xanh 
Bông hoa tím biếc
Tiếng chim chiền chiện hót vang trời 
	Không gian cuộc sống , màu sắc tươi thắm của muà xuân , âm thanh vang vọng .
 Cảm xúc nhà thơ : 
“ Từng giọt long lanh rơi,
 Tôi đưa tay tôi hứng”
	Niềm say sưa , ngây ngất trước vẻ đẹp cuả thiên nhiên .
* Sự chuyển đổi cảm giác .
2. Muà xuân đất nước :
- Người cầm súng 
- Người ra đồng 
- Lộc giắt đầy trên lưng
- Lộc trải dài nương mạ 
 Chiến đấu và lao động hai nhiệm vụ song song . Sức sống cuả mùa xuân đất nước được cảm nhận trong nhịp điệu hối hả, âm thanh xôn xao. 
3. Tâm niện của nhà thơ :
“ Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa ,
 Ta nhập vào hoà ca 
 Một nốt trầm xao xuyến”
Một muà xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
 	Điệp ngữ , hình ảnh giản dị, tự nhiên, giàu ý nghiã.
 Khát vọng dâng hiến cho đời “ một muà xuân nho nhỏ” khiêm tốn thầm lặng.
III. Tổng kết :
Ghi nhớ SGK/58(Ngữ Văn 9 tập 2).
IV. Luyện tập :
Củng cố 
Dặn dò
Tiết 118:	
NGHỊ LUẬN VỀ NHÂN VẬT VĂN HỌC
I - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : (SGV)
II -CHUẨN BỊ CUẢ THẦY VÀ TRÒ :
 - Cuả thầy : các dữ liệu trong SGK 
 - Cuả trò : soạn các câu hỏi trong SGK.
 III - TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
Hoạt động 1: Khởi động :
Kiểm tra bài cũ 
Giới thiệu bài mới
Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc văn bản và trả lời câu hỏi:
Vấn đề nghị luận là gì ? Đặt tên nhan đề ?
Người viết đã triển khai những luận điểm nào ? Tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc những luận điểm cua ûvăn bản .
Nhận xét về những luận cứ được người viết đưa ra để làm rõ từng luận điểm. Lập luận như thế nào ?
Chốt lại 
Hoạt động 3: Luyện tập 
Đọc văn bản trang 64 và trả lời các câu hỏi :
 Vấn đề nghị luận cuả đoạn văn là gì ? Đoạn văn nêu lên những ý chính nào ? Các ý kiến ấy giúp ta hiển thêm vì nhân vật Lão Hạc?
Ôn lại bài cũ
Đọc văn bản 
Trả lời câu hỏi và phân tích các luận điểm ,thảo luận.
Đọc ghi nhớ 
Trả lời câu hỏi 
I- Tìm hiểu bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (nhân vật văn học ) :
 a. Phẩm chất đẹp đẽ đáng yêu cuả nhân vật anh thanh niên
 - Nhan đề : anh
thanh niên 
b. Câu nêu luận điểm: 
 - Luận điểm 1 “dùphai mờ” .
 - Luận điểm 2: ” trước tiên.. cuả mình “
 - Luận điểm 3: ”nhưng chu đáo”.
- Luận điểm 4: ” công việc  khiêm tốn”
c. Lập luận: vừa phân tích, giải thích, chứng minh. Luận cứ rõ ràng, ngắn gọn, gợi sự chú ý. Diễn đạt tự nhiên , bố cục chặt chẽ.
* Ghi nhớ : SGK/65
II- Luyện tập :
a. Vấn đề nghị luận cuả đoạn văn là số phận người lao động nghèo khổ trong xã hội phong kiến .
b. Những ý chính :
 - Việc giải quyết cái sống và cái chết đối với lão Hạc.
 - Chọn cái chết tronh hơn là sống nhục .
Củng cố 
Dặn dò
Tiết 119: 
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN
VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN HOẶC ĐOẠN TRÍCH
	I - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : SGV
	II - SỰ CHUẨN BỊ CUẢ THẦY VÀ TRÒ
	- Cuả thầy: các dữ liệu trong SGK , bảng phụ đèn chiếu 
	- Cuả trò: soạn các câu hỏi.
	III - TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
Hoạt động cuả thầy
Hoạt động cuả trò
Phần ghi bảng
Hoạt động 1: Khởi động
Kiển tra bài cũ
Giới thiệu bài mới 
Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc các đề bài và trả lới câu hỏi 
 a. Các đề bài trên đã nêu ra những vấn đề nghị luận nào về tác phẩm truyện ?
 b. Các từ suy nghĩ , phân tích trong đề bài đòi hỏi bài làm phải khác nhau như thếnào ?
Hoạt động 3 : Hướng dẫn cách làm bài nghị luận .
Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh đọc phần viết bài trong SGK
Hoạt động 5 : Luyện tập 
Trả lời câu hỏi 
Trả lời câu hỏi , tìm hiểu đề ,tìm ý .
Lập dàn ý .
Đọc bài viết SGK
Luyện tập viết đoạn văn sau khi lập dàn ý.
I. Đề bài nghị luận về tác phẩm truyện :
 a. Nghị luận về số phận người phụ nữ trong :
 - “Chuyện người con gái Nam Xương” cuả Nguyễn Dữ .
 - Thân phận Thuý Kiều trong đoạn trích “Mã Giám Sinh mua Kiều” cuả Nguyễn Du .
 b. Khác nhau : đề phântích yêu cầu phân tích để nêu ra nhận xét . Đề suy nghĩ yêu cầu nhận xét về tác phẩm theo goác nhìn nào đó.
II- Các bước làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện:
Tìm hiểu đề và tìm ý .
Đề thuộc loại gì ?Nêu hiện tượng , sự việc gì ?Yêu cầu làm gì ?Ý nghiã cuả sự việc thế nào ?Vì sao ?
Lập dàn ý 
Viết bài 
Đọc lại bài viết và sửa chữa .
Ghi nhớ : SGK
III. Luyện tập:
 Đề bài : Trình bày suy nghĩ cuả em về truyện ngắn “Lão Hạc” cuả Nam Cao , viết phần mở bài và một đoạn thân bài .
Củng cố. 
Dặn dò.