Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Di truyền và biến dị (tiết 5)

Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Di truyền và biến dị (tiết 5)

I, Mục tiêu:

 1, Kiến thức:

- Hs trình bày được mục đích, nhiệm vụ ý nghĩa của di truyền học.

- Hiểu được công lao và trình bày được phương pháp phân tích các thế hệ lai của Men- Đen.

- Hiểu và ghi nhớ một số thuật ngữ và kí hiệu trong di truyền học.

2, Kĩ năng:

- Rèn luyện kĩ năng quan sát, và phân tích kênh hình, phát triển tư duy phân tích so sánh.

 

doc 150 trang Người đăng HoangHaoMinh Lượt xem 1135Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Di truyền và biến dị (tiết 5)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngày soạn:	 Ngày dạy:
DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
CHƯƠNG I: Các thí nghiệm của Men- Đen
Tiết 1: MEN- ĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
:
I, Mục tiêu:
	1, Kiến thức:
Hs trình bày được mục đích, nhiệm vụ ý nghĩa của di truyền học.
Hiểu được công lao và trình bày được phương pháp phân tích các thế hệ lai của Men- Đen.
Hiểu và ghi nhớ một số thuật ngữ và kí hiệu trong di truyền học.
2, Kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng quan sát, và phân tích kênh hình, phát triển tư duy phân tích so sánh.
3, Thái độ:
Xây dựng ý thức tự giácvà thói quen học tập môn học.
II,chuẩn bị:
1GV: Tranh phóng to H1.2
2HS: N/c trước bài.
III,Phần thể hiện khi lên lớp
1ổn định:sĩ số 
2, Kiểm tra bài cũ: K
3, Bài mới:
*, Vào bài: Di truyền học tuy mới hình thành từ đầu thế kỉ XX. Nhưng chiếm một vị trí quan trọng trong sinh học. Men- Đen người đặt nền móng cho di truyền học.
2, Nội dung:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
G: Y/c Hs làm bài tập, liên hệ bản thân mình có đặc điểm nào giống và khác bố mẹ?
G: Giải thích đặc điểm giống bố mẹ => hiện tượng di truyền.
Đặc điểm khác bố mẹ => hiện tượng biến dị.
? Em hiểu ntn là di truyền biến dị ?
G: TiÓu kết.
G: GiảI thích: Biến dị và di truyền là 2 hiện tượng song song với quá trình sinh sản.
GV: Y/c HS nghiên cứu SGK.
? Trình bầy nội dung ý nghĩa thực tiễn của di truyền học?
HS: 
GV: Y/c HS đọc tiểu sử (trang7).
GV: giớI thiệu tình hình nghiên cứu di truyền ở thế kỷ XIX . Và phương pháp nghiên cứu của Men-Đen .
? Quan sát H 1.2 và nhận xét về đặc điểm của từng cặp tính trạng đem lai.
HS: Nêu được sự tương phản của từng cặp tính trạng.
? Nêu phương pháp nghiên cứu của Men-Đen?
GV: Nhấn mạnh thêm tính độc đáo trong phương pháp N/C di truyền của Men –Đen.
GV: Hướng dẫn một số thuật ngữ.
? Y/c HS lấy một số VD .
GV: Nhận xét .
GV: GiớI thiệu một số kí hiệu.
Y/c HS đọc kết luận SGK.
I, Di truyền học ( 20’ )
Di truyền là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
Di truyền học N/C cơ sở vật chất cơ chế , tính quy lụât của hiện tượng di truyhền và biến dị.
II, Men-Đen ngườI đặt nền móng cho di truyền học (10’). 
Phương pháp phân tích các thế hệ lai SGK(6).
III, Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của di truyền học(10’).
1,Thuật ngữ.
Tính trạng.
Cặp tính trạng tương phản.
Nhân tố di truyền.
Giống( dòng) thuần chủng SGK
2, Kí hiệu.
P: Cặp bố mẹ xuất phát.
X: kí hiệu phép lai
G: Giao tử
O: Giao tử đực ( cơ thể đực)
O: Giao tử cái( cơ thể cái)
F: Thế hệ con.
KL: SGK.
4,củng cố , Kiểm tra đánh giá:
? Trình bày nộI dung phương pháp phân tích thế hệ lai của Men- Đen?
G: Nhận xét đánh giá cho điểm
5, Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài:
Học bài và trả lờI câu hỏI SGK.
Kẻ bảng 2 (8) vào vở BT.
Đọc trước nộI dung bài 2.
Ngày soạn:	 Ngµy gi¶ng:
 Tiết 2: LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG 
I.Mục tiêu bài học
1, Kiến thức:
Hs trình bày và phân tích được thí nghiệm lai 1 cặp tính trạng của Men- Đen .
Hiểu và ghi nhớ các khái niệm kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp 
Hiểu và phát biểu được nội dung qui luật phân li.
GiảI thích đợc kết quả thí nghiệm theo quan điểm của Men –Đen.
2, Kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng quan sát, và phân tích kênh hình, phát triển tư duy lô gic. 
3, Thái độ:
Củng cố niềm tự tin vào khoa học, khi N/c tính qui luật của hiện tượng sinh học.
II, Đồ dùng dạy học:
1GV: Tranh phóng to H2.2, 2.2, 2.3.
2HS: N/c trước bài, kẻ bảng.
III, Phần thể hiện khi lên lớp:
1. æn ®Þnh tæ chøc:
2, Kiểm tra bài cũ: K
3.Bµi míi:
*Vµo bµi:T¹i sao con c¸I l¹i mang nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng bè mÑ?Di truyÒn häc cã tÇm quan träng nh­ thÕ nµo ®èi víi ®êi sèng vµ s¶n xuÊt? Ta nghiªn cøu bµi häc h«m nay.
* Nội dung:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
G: Treo tranh H2.1 giíi thiÖu sù thô phÊn nh©n t¹o trªn hoa ®Ëu Hµ Lan.
G: Sö dông b¶ng 2 ®Ó ph©n tÝch c¸c kh¸i niÖm 
KiÓu h×nh lµ tÝnh tr¹ng tréi tÝnh tr¹ng lÆn .
G: Y/c hs N/c b¶ng 2 th¶o luËn .
Y/c nªu ®­îc kiÓu h×nh F1 mang tÝnh tr¹ng tréi cña bè hoÆc mÑ.’
? NhËn xÐt kiÓu h×nh ë F1?
? X¸c ®Þnh kiÓu h×nh ë F2 trong tõng tr­êng hîp?
Hoa ®á = 705 ~ 3,14 ~ 3
Hoa tr¾ng 224 1 1
Th©n cao = 487 ~ 2,8 ~ 3
Th©n lïn 177 1 1
Qu¶ lôc = 428 ~ 3,14 ~ 3
Qu¶ vµng 224 1 1
? H·y rót ra tØ lÖ kiÓu h×nh ë F2?
G: Y/c Hs dùa vµo H2.2tr×nh bµy TN0cña Men- §en?
G: Gi¶i thÝch cho Hs n¾m ®­îc vÒ sù thay ®æi gièng lïn mÑ th× kÕt qu¶ thu ®­îc kh«ng thay ®æi => Vai trß di truyÒn cña bè vµ mÑ nh­ nhau.
G: y/c hs lµm bµi tËp ®iÒn tõ ( SGK9)
H: §ång tÝnh, 3 tréi 1 lÆn.
? §äc néi dung bµi tËp.
? Quy luËt ph©n li lµ g×?
G: Gi¶i thÝch quan niÖm ®­¬ng thêi cña men- §en vÒ di truyÒn hoµ hîp . SGV phÇn th«ng tin bæ sung (15).
G: Y/c Hs N/c th«ng tin vµ q/s H2.3 TLCH
? Cho biÕt tØ lÖ c¸c lo¹i giao tö ë F1 vµ tØ lÖ c¸c lo¹i hîp tö cña F2?
H: G F1 1A : 1a
Hîp tö F2 cã tØ lÖ1AA: A a: 1 aa
? T¹i sao ë F2 l¹i cã tØ lÖ 3 ®á 1 tr¾ng?
H: V× hîp tö A a biÓu hiÖn KH tréi gièng hîp tö AA.
G: Hoµn thiÖn kiÕn thøc => Y/c Hs gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm cña Men- §en.
Lµ do sù ph©n li cña mçi nh©n tè di truyÒn vÒ giao tö vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh­ c¬ thÓ thuÇn chñng cña P.
§äc KL:
I, ThÝ nghiÖm cña men- §en ( 20’)
1, C¸c kh¸i niÖm:
KiÓu h×nh lµ tæ hîp c¸c tÝnh tr¹ng cña c¬ thÓ.
TÝnh tr¹ng tréi lµ tÝnh tr¹ng biÓu hiÖn ë F1.
TÝnh tr¹ng lÆn lµ tÝnh tr¹ng ®Õn f2 míi ®­îc biÓu hiÖn.
2, C¸c thÝ nghiÖm:
Lai 2 gièng ®Ëu hµ lan kh¸c nhau vÒ cÆp tÝnh tr¹ng thuÇn chñng t­¬ng ph¶n.
VD: P hoa ®á + hoa tr¾ng
F1 Hoa ®á
F2 3 ®á – 1 tr¾ng
KiÓu h×nh cã tØ lÖ 3 tréi 1 lÆn.
3, Néi dung qui luËt ph©n li:
Khi lai 2 bè mÑ kh¸c nhau vÒ cÆp tÝnh tr¹ng thuÇn chñng th× F2 ph©n li tÝnh tr¹ng theo tØ lÖ trung b×nh 3 tréi 1 lÆn.
II, Men -§en gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm: ( 15’)
Theo Men- §en:
Mçi tÝnh tr¹ng do cÆp nh©n tè di truyÒn qui ®Þnh.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö cã sù ph©n li cña nh©n tè di truyÒn,
C¸c nh©n tè di truyÒn ®­îc tæ hîp trong thô tinh.
KL: SGK
4.Cñng cè,kiÓm tra ®¸nh gi¸:
? Tr×nh bµy thÝ nghiÖm lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng cña Men- §en vµ gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm theo Men- §en?
5, H­íng dÉn häc bµi vµ lµm bµi tËp:
Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK
HD Hs lµm bµi tËp 4 SGK
Y/c Hs N/c tr­íc bµi3
Ngµy so¹n: 	Ngµy d¹y:
TiÕt 3: Lai mét cÆp tÝnh tr¹ng ( tiÕp)
I, Môc tiªu:
	1, KiÕn thøc:
Hs hiÓu vµ tr×nh bµy ®­îc néi dung môc ®Ých vµ øng dông cña phÐp lai ph©n tÝch.
Gi¶i thÝch ®­îc v× sao qui luËt ph©n li chØ nghiÖm ®óng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh.
Nªu ®­îc ý nghÜa cña quy luËt ph©n li ®èi víi lÜnh vùc s¶n xuÊt.
HiÓu vµ ph©n biÖt ®­îc sù di truyÒn tréi kh«ng hoµn toµn víi di truyÒn tréi hoµn toµn.
2, KÜ n¨ng:
Ph¸t triÓn t­ duy lý luËn nh­ ph©n tÝch, so s¸nh.
RÌn kÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm.
LuyÖn kÜ n¨ng vÏ s¬ ®å lai.
3, Th¸i ®é:
Cñng cè niÒm tin vµo khoa häc khi N/c tÝnh quy luËt cña hiÖn t­îng di truyÒn.
II, ChuÈn bÞ :
1GV: Tranh phãng to H3 vµ H2.3
 Tranh minh ho¹ lai ph©n tÝch, b¶ng phô .
2HS: §äc vµ N/c tr­íc bµi.
II, PhÇn thÓ hiÖn trªn líp:
1.æn ®Þnh:
2, KiÓm tra bµi cò( 5’)
? Gäi Hs lªn b¶ng lµm bµi 4 SGK
 ( V× F1 toµn lµ kiÕn m¾t ®en => M¾t ®en lµ tÝnh tr¹ng tréi cßn m¾t ®á lµ tÝnh tr¹ng lÆn)
	Quy ­íc gen A, quy ®Þnh m¾t ®en
 	 A, quy ®Þnh m¾t ®á
S¬ ®å lai:
P M¾t ®en X m¾t ®á
 AA aa
	GP A 	 a
	F1	 A a 	 A a
	GF	1 A a A a
	F2	 1 AA :2 A a: 1 aa
3 m¾t ®en 1 m¾t ®á-
3. Bµi míi:
* Vµo bµi:
2, Néi dung:
Ho¹t ®éng cña Gv
Ho¹t ®éng cña HS
G: Y/c Hs nh¾c l¹i tØ lÖ c¸c lo¹i hîp tö ë F2 trong thÝ nghiÖm cña men-§en
H: KÕt qu¶ hîp tö ë F2 cã tØ lÖ:
 1AA: 2 A a: 1 aa
G: Ph©n tÝch cho hs n¾m ®­îc kh¸i niÖm kiÓu gen, ®ång hîp vµ di hîp 
H: Ghi nhí kiÕn thøc
G: Y/c Hs th¶o luËn nhãm (3’)
? X¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña phÐp lai 
P: Hoa ®á X hoa tr¾ng
 AA aa
P: Hoa ®á X hoa tr¾ng
 A a	aa
G: gäi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy=> viÕt s¬ ®å lai
H: P Hoa ®á X hoa tr¾ng
 AA aa
GP: A a
F1: A a hoa ®á
P: hoa ®á X hoa tr¾ng
 A a aa
GP: A a a
F1: 1 A 1aa
 1 ®á 1 tr¾ng
? nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung
G: Hoa ®á cã 2 kiÓu gen AA, aa
? Lµm thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc cÆp tÝnh tr¹ng tréi?
H: §em lai víi c¸ thÓ cã tÝnh tr¹ng lÆn.
G: PhÐp lai nh­ trªn ®­îc gäi lµ phÐp lai ph©n tÝch.
G: Y/c hs lµm bµi (Sgk) 
H: 1 tréi, 2 kiÓu gen, 3 lÆn 4 ®ång hîp, 5 dÞ hîp.
G: gäi 1 Hs ®äc 
? ThÕ nµo lµ lai ph©n tÝch?
G: Y/c Hs N/c th«ng tin SGK=> th¶o luËn nhãm(3’) TLCH.
? Nªu t­¬ng quan tréi lÆn trong tù nhiªn?
? X¸c ®Þnh tÝnh tr¹ng tréi lÆn nh»m môc ®Ých g×?
? ViÖc x¸c ®Þnh ®é thuÇn chñng cña gièng cã ý nghÜa g× trong SX?
? Muèn x¸c ®Þnh ®­îc gièng cã thuÇn chñng hay kh«ng cÇn ph¶i thùc hiÖn phÐp lai nµo? ( ph©n tÝch)
G: Gäi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm # bæ sung.
G: NX => KL.
G: Y/c Hs Q/s H3 N/c th«ng tin.
? Nªu sù kh¸c nhau vÒ kiÓu h×nh ë F1, F2 gi÷a tréi kh«ng hoµn toµn víi thÝ nghiÖm cña Men- §en?
H: KiÓu h×nh cña tréi kh«ng hoµn toµn.
F1: TÝnh tr¹ng trung gian
F2: 1 tréi, 2 trung gian, 1 lÆn.
G: Y/c Hs lµm bµi tËp ®iÒn tõ
? Em hiÓu ntn lµ tréi kh«ng hoµn toµn?
§äc Kl: SGK
III, Lai ph©n tÝch( 15’)
1, Mét sè kh¸i niÖm:
KiÓu gen: Lµ tæ hîp toµn bé c¸c gen trong TB cña c¬ thÓ.
ThÓ ®ång hîp:KiÓu gen chøa cÆp gen t­¬ng øng gièng nhau.
ThÓ dÞ hîp: KiÓu gen chøa cÆp gen t­¬ng øng # nhau.
2, Lai ph©n tÝch:
Lai ph©n tÝch lµ phÐp lai gi÷a c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cÇn x¸c ®Þnh kiÓu gen víi c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn.
NÕu kÕt qu¶ cña phÐp lai lµ ®ång tÝnh th× c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cã kiÓu gen ®ång hîp. 
NÕu kÕt qu¶ phÐp lai ph©n tÝch theo tØ lÖ 1:1 th× c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cã kiÓu gen dÞ hîp.
IV, ý nghÜa cña t­¬ng quan tréi lÆn( 7’)
Trong tù nhiªn t­¬ng quan tréi lÆn lµ kh¸ phæ biÕn.
- TÝnh tr¹ng tréi th­êng lµ tÝnh tr¹ng tèt, tËp trung v× gen tréi quývµo 1 kiÓu gen => t¹o gièng cã ý nghÜa kinh tÕ.
Trong tù nhiªn mèi t­¬ng quan tréi lÆn lµ phæ biÕn.
TÝnh tr¹ng tréi th­êng lµ tÝnh tr¹ng tèt, cÇn x¸c ®Þnh tÝnh tr¹ng tréi vµ tËp trung nhiÒu gen tréi quý vµo 1 kiÓu gen t¹o gièng cã ý nghÜa kinh tÕ.
Trong chon gièng ®Ó tr¸nh sù ph©n li tÝnh tr¹ng ph¶I kiÓm tra ®å thuÇn chñng cña gièng.
V, Tréi kh«ng hoµn toµn( 8’)
Tréi kh«ng hoµn toµn lµ hiÖn t­îng di truyÒn trong ®ã kiÓu h×nh cña F1 biÓu hiÖn tÝnh tr¹ng trung gian gi÷a bè vµ mÑ, cßn F2 cã tØ lÖ kiÓu h×nh lµ 1:2:1
KL: sgk.
III, KiÓm tra ®¸nh gi¸:
G: treo b¶ng phô bµi 4 ( SGK, 13)
G: §­a ®¸p ¸n ( b)
IV, HD Hs häc bµi vµ lµm bµi tËp:
Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK.
Lµm bµi tËp 3.
KÎ b¶ng 4 vµo VBT, ®äc tr­íc bµi 4
Ngµy so¹n: 	Ngµy d¹y:
TiÕt 4 : lai hai cÆp tÝnh tr¹ng
A, PhÇn chuÈn bÞ :
I, Môc tiªu :
 	1, kiÕn thøc :
-Hs m« t¶ ®­îc Tn lai hai cÆp tÝnh tr¹ng cña M §en 
BiÕt ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm lai hai cÆp tÝnh tr¹ng cña M §en.
HiÓu ph¸t huy ®­îc néi dung quy luËt, ph©n li ®éc lËp. Gi¶i thÝch ®­îc kh¸i niÖm biÕn dÞ tæ hîp .
2, KÜ n¨ng:
Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝc ... §v nguyªn sinh
 Lµ thÓ ®¬n bµo, phÇn lín dÞ d­ìng, di chuyÓn b»ng ch©n gi¶, l«ng hay roi b¬i.
Sinh s¶n v« tÝnh theo kiÓu ph©n ®«i, sèng tù do hoÆc kÝ sinh.
Ruét khoang
§èi xøng to¶ trßn, ruét d¹ng tói, cÊu t¹o thµnh c¬ thÓ cã 2 lí TB, cã TB gai ®Ó b¶o vÖ vµ tÊn c«ng, cã nhiÒu d¹ng, sèng ë biÓn nhiÖt ®íi.
Giun rÑt
C¬ thÓ dÑt, ®èi xøng 2 bªn vµ ph©n biÖt ®Çu ®u«i, l­ng bông. Ruét ph©n nhiÒu nh¸nh, ch­a cã ruét sau vµ hËu m«n, sèng tù do hoÆc kÝ sinh.
Giun trßn
C¬ thÓ h×nh trô th­êng thu«n 2 ®Çu, cã khoang c¬ thÓ ch­a chÝnh thøc, c¬ quan tiªu ho¸ dµitõ miÖng ®Õn hËu m«n, phÇn lín sèng kÝ sinh, mét sè Ýt sèng tù do.
Giun ®èt
C¬ thÓ ph©n ®èt, cã thÓ xoang, èng tiªu ho¸ ph©n ho¸, b¾t ®Çu cã hÖ tuÇn hoµn, di chuyÓn nhê chi bªn, t­ hay hÖ c¬, h« hÊp qua day hay mang.
Th©n mÒm
Th©n mÒm kh«ng ph©n ®èt, cã vá ®¸ v«i, cã khoang ¸o. HÖ tiªu ho¸ ph©n ho¸vµ c¬ quan di chuyÓn th­êng ®¬n gi¶n.
Ch©n khíp
Cã sè loµi lín: ChiÕm 2/3 sè loµi §v, cã 3 líp lín( Gi¸p x¸c, h×nh nhÖn, s©u bä) c¸c phÇn phô ph©n ®èt vµ khíp ®éng víi nhau, cã bé x­¬ng ngoµi b»ng Kitin.
§V cã x­¬ng sèng
Cã c¸c líp chñ yÕu: c¸, l­ìng c­, bß s¸t, chim vµ thó. Cã bé x­¬ng trong, trong ®ã cã cét sèng( ch­a tuû sèng) C¸c hÖ c¬ quan ph©n ho¸vµ ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ hÖ thÇn kinh
B¶ng 64.4: §Æc ®iÓm cña c¸c líp §V cã x­¬ng sèng
Líp
§Æc ®iÓm
C¸
Sèng hoµn toµn ë d­íi n­íc, b¬i b»ng v©y, h« hÊp b»ng mang, cã 1 vßng tuÇn hoµn. Tim 2 ng¨n, chøa m¸u ®á thÉm, thô tinh ngoµi, lµ §v biÕn nhiÖt.
L­ìng c­
Sèng ë n­íc vµ c¹n.
Da trÇn vµ Èm ­ít, di chuyÓn b»ng 4 chi, h« hÊp b»ng phæi vµ da cã 2 vßng tuÇn hoµn, tim 3 ng¨n, t©m thÊt chøa m¸u pha, thô tinh ngoµi, sinh s¶n trong n­íc> Nßng näc ph¸t triÓn qua biÕn th¸i, lµ §v biÕn nhiÖt.
Bß s¸t
ChñyÕu sèng ë c¹n, da vµ vÈy sõng kh«, cæ dµi, phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. Tim cã v¸ch hôt t©m thÊt, ( tói c¸ sÊu) M¸u nu«i c¬ thÓ lµ m¸u pha, cã c¬ quan giao phèi, thô tinh trong, trøng cã mµng doi hoÆc cã vá ®¸ v«i bao bäc, giµu no·ng hoµng, lµ §v biÕn nhiÖt.
Chim
M×nh cã l«ng vò bao phñ, chi tr­íc biÕn thµnh c¸nh, phæi cã mµng èng khÝ, cã tói phæi tham gia vµo h« hÊp, tim cã 4 ng¨n, m¸u ®á t­¬i ®i nu«i c¬ thÓ, trøng lín cã vá ®¸ v«i ®­îc Êp në ra con nhê th©n nhiÖt cña chim bè mÑ, lµ §v h»ng nhiÖt.
Thó
M×nh cã l«ng mao bao phñ.
R¨ng ph©n ho¸ thµnh: R¨ng cöa, nanh, hµm.
Tim 4 nng¨n, bé n·o ph¸t triÓn.
§Æc biÖt lµ b¸n cÇu n·o cã tiÓu n·o.
Cã hiÖn t­îng thai sinh vµ nu«i con b»ng s÷a mÑ.
Lµ §v h»ng nhiÖt
2, TiÕn ho¸ cña §v - §V:
T¶o Rªu D­¬ng xØ
 C¸c Tv ë c¹n DX cæ H¹t trÇn H¹t kÝn
 ®Çu tiªn( QuyÕt trÇn)
T¶o nguyªn thuû
C¸c c¬ thÓ sèng ®Çu tiªn
GhÐp c¸c ch÷:a,b,ctheo thø tù tiÕn ho¸.
1d, 2b, 3a, 4e, 5c, 6i, 7g, 8h.
GV: §¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ ho¹t déng cña c¸c nhãm.
III, H­íng dÉn häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi:
¤n tËp vµ chuÈn bÞ ND b¶ng 65.1 -> 65.5.
N/c tr­íc ND bµi tiÕp theo.
Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:
TiÕt 69: Tæng kÕt ch­¬ng tr×nh toµn cÊp.
A, PhÇn chuÈn bÞ:
I, Môc tiªu: 
	1, KiÕn thøc:
Hs hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ sinh häc c¸ thÓ vµ sinh häc TB.
Hs biÕt vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn.
2, KÜ n¨ng:
RÌn kÜ n¨ng t­ duy so s¸nh tæng hîp.
KÜ n¨ng kh¸i qu¸t ho¸ kiÕn thøc.
3, Th¸i ®é:
Yªu thÝch m«n häc.
II, ChuÈn bÞ:
	1GV: M¸y chiÕu ( nÕu cã) bót d¹,phim trong in s½n ND c¸c b¶ng 65.1-> 65.5.
	2HS: ¤n l¹i ND bµi.
B, PhÇn thÓ hiÖn trªn líp:
I, KiÓm tra bµi cò: K
II, Bµi míi: ( tiÕp)
3, Sinh häc c¬ thÓ.
B¶ng 65.1: Chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan ë c©y cã hoa.
C¬ quan
Chøc n¨ng
RÔ
Th©n.
L¸
Hoa.
Qu¶.
H¹t.
HÊp thô n­íc vµ muèi kho¸ng cho c©y.
V¹n chuyÓn n­íc vµ muèi kho¸ngtõ rÔ lªn l¸vµ chÊt h÷u c¬ tõ l¸ ®Õn c¸c bé phËn # cña c©y.
Thu nhËn ¸nh s¸ng ®Ó quang hîp t¹o chÊt h÷u c¬ cho c©y, T§K víi MT ngoµi vµ tho¸t h¬i n­íc.
Thùc hiÖ thô phÊn: Thô tinh, kÕt h¹t vµ t¹o qu¶.
B¶o vÖ h¹t vµ gãp phÇn ph¸t t¸n h¹t.
N¸y mÇm thµnh c©y con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng.
B¶ng 65.2: Chøc n¨ng cña c¸c hÑ c¬ quan vµ hÖ c¬ quan ë c¬ thÓ ng­êi.
C¬ quan vµ HCQ
Chøc n¨ng
VËn ®éng
N©ng ®ì vµ b¶o vÖ c¬ thÓ, t¹o cö ®éng vµ di chuyÓn cho c¬ thÓ.
TuÇn hoµn
V¹n chuyÓn chÊt D2, O2, vµo TB vµ di chuyÓn SP ph©n gi¶i tõ TB tíi hÖ bµi tiÕt theo dßng m¸u
H« hÊp
Thùc hiÖn T§K víi MT ngoµi, nhËn O2, vµ th¶i CO2
Tiiªu ho¸
Ph©n gi¶i c¸c chÊt h÷u c¬ phøc t¹p thµnh c¸c chÊt ®¬n gi¶n.
Bµi tiÕt
Th¶i ra ngoµi c¬ thÓ c¸c chÊt kh«ng cÇn thiÕt hay ®éc h¹i cho c¬ thÓ.
Da
C¶m gi¸c, bµi tiÕt, ®iÒu hoµ th©n nhiÖt vµ b¶o vÖ c¬ thÓ.
TK vµ gi¸c quan
§iÒu kiÓn ®iÒu hoµ vµ phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan, ®¶m b¶o cho c¬ thÓ lµ 1 thÓ thèng nhÊt toµn vÑn.
TuyÕt néi tiÕt
§iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ cho c¬ thÓ, ®Æc biÖt lµ qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng l­îng b»ng con ®­êng thÓ dÞch ( ®­êng m¸u).
Sinh s¶n
Sinh con, ph¸t triÓn vµ duy tr× nßi gièng.
4, sinh häc TB.
B¶ng 65.3: Chøc n¨ng ë c¸c bé phËn TB:
C¸c BP
Chøc n¨ng
Thµnh TB
Mµng TB
ChÊt TB
T. thÓ.
Lôc l¹p
Rib«x«m
Kh«ng bµo
Nh©n
B¶o vÖ TB.
Trao ®æi chÊt gi÷a trong vµ ngoµi TB.
Thùc hiÖn c¸c chÊt ho¹t ®éng sèng cña TB.
Thùc hiÖn sù chuyÓn ho¸ n¨ng l­îng cña TB.
Tæng hîp chÊt h÷u c¬ ( quang hîp).
Tæng hîp Pr«tªin.
Chøa dÞch TB.
Chøa vËt chÊt di truyÒn ( ADN, NST) ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng sèng cña TB.
B¶ng 65.4: C¸c ho¹t ®éng sèng cña TB
C¸c qu¸ tr×nh
Vai trß
Quang hîp
H« hÊp
Tång hîp Pr«tªin
Tæng hîp chÊt h÷u c¬.
Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ vµ gi¶i phãng n¨ng l­îng
T¹o Pr«tªin cung cÊp cho TB
B¶ng 65.5: Nh÷ng diÏn biÕ c¬ b¶n cña NST:
C¸c k×
Nguyªn ph©n
Gi¶m ph©n I
Gi¶m ph©n II
K× ®Çu
NST kÐp co ng¾n, ®ãng xo¾n vµ ®Ýnh vµo sîi thoi ph©n bµo ë t©m ®éng.
NST kÐp co ng¾n, cÆp NST kÐp t­¬ng ®ång tiÕp hîp theo chiÒu däc vµ b¾t chÐo.
NST kÐp co l¹i thÊy râ sè l­îng NSt kÐp( ®¬n béi).
K× gi÷a
C¸c NST kÐp co ng¾n cùc ®¹i vµ xÕp thµnh 1 hµng ë mÆt ph¶i xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo.
Tõng cÆp NST kÐp xÕp thµnh 2 hµng ë mÆt ph¶i xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo.
C¸c NST kÐp xÕp thµnh 1 hµng ë mÆt ph¶i xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo.
K× sau
Tõng NSt kÐp chÎ däc ë t©m ®éng thµnh 2 NST ®¬n ph©n li vÒ 2 cùc cña TB.
C¸c cÆp NST kÐp t­¬ng ®ång ph©n li ®éc lËp vÒ 2 cùc cña TB.
Tõng NST kÐp chÎ däc ë t©m ®éng thµnh 2 NST ®¬n ph©n li vÒ 2 cùc cña TB.
K× cuèi
C¸c NST ®¬n n»m gän trong nh©n víi sè l­îng = 2n nh­ TB mÑ.
C¸c NST kÐp n»m gän trong nh©n víi sè l­îng =n ( kÐp) = 1/2 ë TB mÑ
C¸c NST ®¬n n»m gän trong nh©n víi sè l­îng =n ( NST ®¬n).
III, H­íng dÉn häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi:
¤n lai kiÕn thøc ®Ó hoµn thµnh c¸c ND b¶ng 66.1 -> 66.5.
TiÕt sau tæng kÕt tiÕp.
Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:
TiÕt 70:
Tæng kÕt ch­¬ng tr×nh toµn cÊp.
( tiÕp theo)
A, PhÇn chuÈn bÞ:
I, Môc tiªu:
	1, kiÕn thøc:
Hs ph¶i hÖ thèng ho¸ ®ùc c¸c kiÕn thøc sinh häc c¬ b¶n cña toµn cÊp THCS.
BiÕt vËn dông lÝ thuyÕt vµo thùc tiÔn Sx vµ ®êi sèng.
2, KÜ n¨ng:
RÌn luyÖn kÜ n¨ng t­ duy l«gic, trong ®ã chñ yÕu lµ kÜ n¨ng so s¸nh, tæng hîp, hÖ thèng ho¸.
3, Th¸i ®é:
yªu thÝch m«n häc .
II, chuÈn bÞ:
	1GV: Phim trong in c¸c ND b¶ng 66.1-> 66.5.
	2HS: ¤n tr­íc ND c¸c bµi ®· häc .
B, PhÇn thÓ hiÖn trªn líp:
I, KiÓm tra bµi cò:
II, Bµi míi:
5, Di truyÒn vµ biÕn dÞ:
B¶ng 66.1: c¸c c¬ chÕ cña hiÖn t­îng di truyÒn.
C¬ së vËt chÊt
C¬ chÕ
HiÖn t­îng
CÊp ph©n tö ADN
ADN-> ARN-> Pr«tªin
TÝnh ®Æc thï cña Pr«tªin
CÊp TB: NST
Nh©n ®«i -> ph©n li-> Tæ hîp
Nguyªn ph©n-> G ph©n-> thô tinh
Bé NST ®Æc tr­ng cña loµi.
Con gièng bè mÑ.
B¶ng 66.3: C¸c lo¹i biÕn dÞ:
BiÕn dÞ tæ hîp
§ét biÕn 
Th­êng biÕn
Kh¸i niÖm
Sù tæ hîp c¸c lo¹i gen cña P t¹o ra ë c¸c thÕ hÖ lai nh÷ng KH # P
Nh÷ng B§ vÒ cÊu tróc, sè l­îng cña ADNvµ NST khi biÓu hiÖn thµnh KH lµ thÓ §B.
Nh÷ng B§ ë KH cña 1 KG ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ d­íi ¶nh h­ëng cña MT.
Nguyªn nh©n
Ph©n li ®éc lËp vµ tæ hîp tù do cña c¸c cÆp gen trong GP vµ thô tinh
T¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ë MT trong vµ MT ngoµi c¬ thÓ vµo ADNvµ NST.
¶nh h­ëng cña c¸c §K MT chø kh«ng do sù B§ trong KG.
T/c vµ vai trß
XuÊt hiÖn víi tØ lÖ kh«ng nhá, kh«ng di truyÒn ®­îc. Lµ nguyªn liÖu cho chän gièng vµ tiÕn ho¸
Mang tÝnh c¸ biÖt, ngÉu nhiªn, cã lîi hoÆc cã h¹i, di truyÒn ®­îc lµ nguyªn liÖu cho tiÕn ho¸ vµ chän gièng.
Mang tÝnh ®ång lo¹t, ®Þnh h­íng cã lîi.
B¶ng 66.4: C¸c lo¹i ®ét biÕn:
C¸c lo¹i §B
Kh¸i niÖm
C¸c d¹ng §B
- §B gen.
- §B cÊu tróc NST
- §B sè l­îng NST
- Nh÷ng B§ trong cÊu tróc cña ADNth­êng t¹i 1 ®iÓm nµo ®ã.
- Nh÷ng B§ trong cÊu trucNST.
- Nh­ng B§ vÒ sè l­îng trong bé NST
- MÊt, thªm, thay thÕ 1 cÆp Nu.
- MÊt, lÆp, ®¶o ®o¹n.
- DÞ béi thÓ vµ ®a béi thÓ
B¶ng 66.2: c¸c qui luËt di truyÒn:
Tªn qui luËt
ND
Gi¶i thÝch
Y nghÜa
Ph©n li
Do sù ph©n cña cÆp nh©n tè DT trong sù h×nh thµnh giao tö nªn mçi giao tö chØ chøa 1 nh©n tè trong cÆp
C¸c nh©n tè DT kh«ng hoµ trén vµo nhau.
PL vµ tæ hîp cña cÆp gen t­¬ng øng.
X¸c ®Þnh tÝnh tréi th­êng lµ tèt
Ph©n li ®éc lËp
PL§L cña c¸c cÆp nh©n tè DT trong ph¸t sinh giao tö
F2 cã tØ lÖ mçi KH b»ng tÝch tØ lÖ cña c¸c cÆp TT hîp thµnh nã.
T¹o BD tæ hîp
DT liªn kÕt
C¸c TT do nhãm gen LK qui ®Þnh ®­îc DT cïng nhau.
C¸c gen LK cïng PL víi NST trong ph©n bµo.
T¹o sù DT æn ®Þnh cña c¶ nhãm TT cã lîi.
DT giíi tÝnh
ë c¸c loµi giao phèi tØ lÖ ®ùc : c¸i xÊp xØ 1:1
PL vµ tæ hîp cña cÆp NST giíi tÝnh
§iÒu kiÓn tØ lÖ ®ùc : c¸i
B¶ng 66.5: §Æc ®iÓm cña quÇn thÓ, quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i:
QuÇn thÓ
QuÇn x·
HÖ sinh th¸i
Kh¸i niÖm
Bao gåm nh÷ng c¸ thÓ cïng loµi cïng sèng trong mét khu vùc nhÊt ®Þnh ë 1 thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, giao phèi tù do víi nhau t¹o ra 1 thÕ hÖ míi
Bao gåm nh÷ng QT thuéc c¸c loµi # nhau. Cïng sèng trong kh«ng gian x® cã mqh sinh th¸i mËt thiÕt víi nhau.
Bao gåm QX vµ khu vùc sèng cña nã, trong ®ã c¸c Svlu«n cã sù t­¬ng t¸c lÉn nhau vµ c¸c nh©n tè kh«ng sèng t¹o thµnh 1 hÖ thång hoµn chØnh vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh
§Æc ®iÓm
Cã c¸c ®Æc tr­ng vÒ: MËt ®é, tØ lÖ giíi tÝnh, thµnh phÇn tuæi, c¸c c¸ thÓ cã mqh ST, hç trî hoÆc c¹nh tranh sè l­îng c¸ thÓ cã thÓ biÕn ®éng cã hoÆc kh«ng theo chu k×, th­êng ®­îc ®iÒu chØnh ë møc c©n b»ng
Cã c¸c T/c c¬ b¶n vµ sè l­îng c¸c TP c¸c loµi lu«n cã sù khèng chÕ t¹o nªn sù c©n b»ng S. häc vÒ sè l­îng c¸ thÓ, sù thay thÕ kÕ tiÕp nhau cña c¸c QX theo thêi gian vµ diÔn thÓ ST.
Cã nhiÒu mqh nh­ng quan träng lµ vÒ mÆt D2 th«ng qua chuçi vµ l­ìi thøc ¨n dïng n¨ng l­îng trong HST ®­îc vËn chuyÓn qua c¸c bËc D2 cña c¸c chuçi thøc ¨n: SV sx-> SV tiªu thô -> Sv ph©n gi¶i.
Gv: Gi¶i thÝch s¬ ®å H66sgk.
H: Sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a MT vµ c¸c cÊp ®é tæ ch­csoongs ®­îc thÓ hiÖn qua sù t­¬ng t¸c gi÷a c¸c nh©n tè ST víi tõng cÊp ®é tæ chøc sèng.
TËp hîp c¸c c¸ thÓ cïng loµi t¹o nªn c¸c ®Æc tr­ng cña QT: MËt ®é, tØ lÖ giíi tÝnh, thµnh phÇn nhãm tuæivµ chóng qh víi nhau ®Æc biÖt vÒ mÆt sinh s¶n.
TËp hîp c¸c QT thuéc c¸c loµi kh¸c nhau t¹i mét kh«ng gian x¸c ®Þnh t¹o nªn QX, chóng cã nhiÒu mqh, trong ®ã ®Æc biÖt lµ mqh D th«ng qua chuçi vµ l­ìi thøc ¨n trong HST. 

Tài liệu đính kèm:

  • docsinh 9.doc