Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Năm 2011 - Tiết 45: Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật

Ngày soạn:23/2/2011
Ngày giảng:24/02/2011(9a)
 25/2/2011(9b)
Tiết 45
ảnh hưởng của nhiệt độ và
độ ẩm lên đời sống sinh vật .
I.Mục tiờu bài học
 1. Kiến thức
 + Nêu được những ảnh hưởng của nhân tố sinh thái nhiệt độ và độ ẩm môi trường đến các đặc điểm về hình thái , sinh lí và tập tính của sinh vật .
 + Giải thích được sự thích nghi của sinh vật .
 2. Kỹ năng 
 Rèn luyện kỹ năng thảo luận theo nhóm , tự nghiên cứu với Sgk và quan sát , phân tích hình vẽ để thu nhận kiến thức .
II.Đồ dung dạy học 
 * GV : - Tranh phóng to H.43.1 - 3 Sgk .
 - Bảng phụ ghi nội dung bảng 43.1 -2 Sgk .
 * HS : - Nghiên cứu Sgk .
 - Kẻ sẵn bảng 43.1 - 2 Sgk vào vở bài tập .
III.Phương phỏp
 -Trực quan
 -Hoạt động nhúm
IV. Tổ chức giờ học
 1. Khởi động
 * ổn định tổ chức (1’) 
 * Kiểm tra đầu giờ (5’)
 ? ánh sáng có ảnh hưởng tới động vật như thế nào ?
 * Vào bài.
 Nhiều loài sinh vật chỉ có thể sống nơi ấm áp ( vùng nhiệt đới ) , nhưng ngược lại có loài chỉ sống nơi giá lạnh ( vùng đới lạnh ) . Khi chuyển những sinh vật đó từ nơi ấm áp sáng nơi lạnh ( hoặc ngược lại ) thì khả năng sống của chúng bị giảm , nhiều khi không thể sống được .
 2.Cỏc hoạt động 
Hoạt động 1 (16’)
Tỡm hiểu về ảnh hưởng của nhiệt độ lờn đời sống sinh vật
*Mục tiờu: HS trỡnh bày được ảnh hưởng của nhiệt độ lờn đời sống sinh vật
*Đồ dựng: - Tranh phóng to H.43.1 – 2 Sgk .
HĐ của GV và HS
Nội Dung
- GV nêu câu hỏi 
‚Quá trình quang hợp và hô hấp của cây chỉ có thể diễn ra bình thường ở nhiệt độ môi trường như thế nào ?
- GV nhận xét và chốt lại : Cây chỉ quang hợp và hô hấp tốt ở nhiệt độ 200C - 360C . Cây ngừng quang hợp và hô hấp ở t0 quá thấp ( 00C ) hoặc quá nóng ( hơn 400C ) .
- GV treo tranh phóng to H.43.1-2 Sgk cho HS quan sát và yêu cầu các em đọc Sgk để trả lời câu hỏi :
‚Sinh vật có thể sống được trong phạm vi nhiệt độ như thế nào ?
- GV giải thích thêm : Căn cứ vào sự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể để thích nghi với môi trường sống , người ta chia sinh vật thành 2 nhóm : 
+ Sinh vật biến nhiệt .
+ Sinh vật hằng nhiệt .
- GV yêu cầu HS vận dụng những hiểu biết về sinh vật biến nhiệt và sinh vật hằng nhiệt , điền các ví dụ phù hợp vào ô trống để hoàn thành bảng 43.1 Sgk .
- GV nhận xét , bổ sung và nêu đáp án .
*Kết luận (phần ghi bảng)
I . ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật :
- Nhiệt độ của môi trường có ảnh hưởng tới hình thái , hoạt động sinh lí của sinh vật .
- Một số sinh vật nhờ khả năng thích nghi cao nên có thể sống được ở nhiệt độ rất thấp hoặc rất cao .
- Sinh vật được chia thành 2 nhóm :
+ Sinh vật biến nhiệt .
+ Sinh vật hằng nhiệt.
Hoạt động 2(18’)
Tỡm hiểu về ảnh hưởng của độ ẩm lờn đời sống sinh vật
* Mục tiêu: HS trỡnh bày được ảnh hưởng của độ độ lờn đời sống sinh vật
*Đồ dựng: - Tranh phóng to H.43.3 Sgk .
HĐ của GV và HS
Nội Dung
- GV cho HS quan sát H.43.3 Sgk và yêu cầu các em tìm hiểu Sgk để trả lời câu hỏi :
‚Độ ẩm không khí và đất ảnh hưởng như thế nào đến sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật?
- GV yêu cầu HS tham khảo các ví dụ trong Sgk và tìm các ví dụ điền vào ô trống ở nội dung bảng 43.2 Sgk .
- GV nhận xét và treo bảng phụ công bố đáp án.
*Kết luận (phần ghi bảng)
II . ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật :
- Thực vật và động vật đều mang nhiều đặc điểm sinh thái thích nghi với môi trường có độ ẩm khác nhau .
+ Thực vật được chia thành 2 nhóm : thực vật ưa ẩm và chịu hạn.
+ Động vật cũng có 2 nhóm : động vật ưa ẩm và ưa khô .
 3.Tổng kết, hướng dẫn về nhà (5’)
 * Tổng kết.
 GV cho HS đọc phần tóm tắt cuối bài và phải nêu lên được :
 - Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng đến hình thái , hoạt động sinh lí của sinh vật 
 - Độ ẩm của môi trường cũng ảnh hưởng đến các đặc điểm hình thái và đời sống của sinh vật .
 Gợi ý trả lời một số câu hỏi và bài tập trong Sgk :
 Sắp xếp các sinh vật tương ứng với từng nhóm sinh vật :
Các nhóm sinh vật
Trả lời
Các sinh vật
1. Sinh vật biến nhiệt
2. Sinh vật hằng nhiệt
1......................
2......................
a. Vi sinh vật , rêu
b. Ngan , ngỗng
c. Cây khế
d. Cây mít 
e. Hổ , báo , lợn
g. Tôm , cua 
 * Hướng dẫn về nhà
 - Học thuộc và nhớ phần tóm tắt cuối bài .
 - Trả lời các câu hỏi 1,2,3,4 Sgk .
 - Đọc mục " Em có biết " .
 - Nghiên cứu bài mới : ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật .
.............................................................