Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Năm học 2010 - Tiết 29 - Bài 28: Phương pháp nghiên cứu di truyền người

Ngày soạn: 01. 11. 2010 
Ngày giảng:18. 11. 2010 Chương V. Di truyền học người
Tiết 29 - Bài 28
Phương pháp nghiên cứu di truyền người
I. Mục tiêu.
 1. Kiến thức
- Nêu được khó khăn khi nghiên cứu di truyền học ở người
- Phương pháp nghiên cứu phả hệ sử dụng để phân tích sự di truyền 1 vài tính trạng ở người
- Nêu được phương pháp và ý nghĩa của sinh đôi cùng trứng và khác trứng.
- ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh trong nghiên cứu di truyền, từ đó giải thích được một số trong hợp thường gặp.
 2. Kỹ năng. phát triển kỹ năng quan sát phân tích, họat động nhóm.
II. Đồ dùng dạy học
 1. Giáo viên: H 28.1.2.3 SGK. Bảng phụ ghi các kí hiệu ă mục1.
 2. Học sinh: 
III. Phương pháp: Trực quan, hoạt động nhóm
IV. Tổ chức dạy học
1. ổn định (1 phút). 9A1 / . ; 9A2 /., 9A3 /., 9A4 /., 9A5 /.
2. Kiểm tra (Không)
3. Bài mới
*Mở bài (ở người cũng có hiện tượng di truyền và biến dị. Việc nghiên cứu di truyền và biến dị ở người gặp 2 khó khăn chính
+ Sinh sản chậm, đẻ ít
+ Không thể áp dụng phương pháp lai và gây đột biến
→Người ta phải đưa ra 1 số phương pháp nghiên cứu thích hợp)
HĐ1. Tìm hiểu Phương pháp nghiên cứu phả hệ (17 phút)
-Mục tiêu: Biết sử dụng các kí hiệu trong phương pháp nghiên cứu phả hệ và ứng dụng phương pháp nghiên cứu di truyền 1 số tính trạng
Hoạt động dạy và học
Nội dung
- GV1: Phả là ghi chép, Hệ là các thế hệ
- Yêu cầu HS nghiên cứu 11→ trả lời..
? Phả? hệ là gì?
? Giải thích các ký hiệu.....
 0, ™
 0, Â; ™,˜
- 1 HS lên giải thích ký hiệu
? Tại sao người ta dùng 4 kí hiệu biểu thị sự kết hôn giữa 2 người khác nhau về 1 tính trạng( 1 tính trạng có 2 trạng thái đối lập→ 4 kiểu kết hợp).
+ Cùng trạng thái
0 ™
 ˜
+ 2 Trạng thái đối lập
0 ˜
 ™
- Yêu cầu nghiên cứu VD1 & quan sát hình 28.1" trả lời 2 (?) s Tr. 79.
?1 Mắt nâu và mắt đen tính trạng nào là trội? ( Mắt nâu)
?2. Sự di truyền màu mắt có liên quan tới giới tính hay không? Tại sao? (Không liên quan tới giới tính).
?3 Qua SĐ phả hệ ở VD1 " Kết luận Phương pháp ng. cứu phả hệ là gì
- Cho nghiên cứu VD2 trả lời câu (?) phầns1.
1. Lập sơ đồ phả hệ từ P " F1?
+kí hiệu gen lặn a (mắc bệnh) ; A (không mắc) sơ đồ P. XAXa x XAY
 Gp XA, Xa XA, Y
 F1. XAXA, XAY, Xa XA, XaY(mắc bệnh)
- Cho trả lời 2 câu hỏi sau
? Sự di truyền máu khó đông có liên quan đến giới tính không? Tại sao? (Có liên quan giới tính)
? Trạng thái mắc bệnh do gen trội hay gen lặn quy định (Gen lặn nam dễ mắc vì gen gây bệnh nằm trên NST X)
- GV lưu ý gen gây bệnh nằm trên NST giới tính X
I. Nghiên cứu phả hệ.
- Phương pháp nghiên cứu phả hệ là theo dõi sự di truyền của 1 tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng 1 dùng họ qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền tính trạng đó(trội, lặn, do 1 hay nhiều gen quy định).
HĐ 2. Tìm hiểu phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh (18 phút).
-Mục tiêu: HS tìm hiểu trẻ đồng sinh cùng trứng và ý nghĩa của trẻ đồng sinh cùng trứng
- Cho quan sát H 28.2 & Đọc chú giải so sánh H.a. b
?1: 2 sơ đồ (a, b) giống và khác nhau ở điểm nào?
*Giống:Mỗi tinh trùng thụ tinh 1 trứng " Hợp tử " Phôi.
* Khác:
+Hình 2.a: 1 trứng + tinh trùng → Hợp tử phân chia thành 2 phôi.
+Hình 2.b: 2 Tinh trùng khác + 2 trứng khác" hợp tử khác 2 Phôi
?2: Tại sao trẻ sinh đôi cùng trứng đều là nam hoặc nữ.(Sinh đôi cùng trứng " kiểu gen " cùng giới)
?3: Đồng sinh khác trứng là gì? những đứa trẻ được sinh khác trứng có thể khác nhau về giới tính không? Tại sao? (2 trứng + 2 Tinh trùng " 2 hợp tử cùng hoặc khác genŽ 2 cơ thể cùng hoặc khác giới)
?4: Đồng sinh cùng trứng, khác trứng khác nhau cơ bản ở điểm nào.+ Cùng gen " Cùng giới 
 + Khác gen " Cùng hoặc khác giới
- GV chốt, cho ghi kết luận.
- Yêu cầu HS nghiên cứu ă Trang 80
? Nêu ý nghĩa của việc nghiên cứu trẻ đồng sinh.
- Cho Hs đọc kết luận SGK
II. Nghiên cứu trẻ đồng sinh.
1. Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng.
- Trẻ đồng sinh : Trẻ sinh ra cùng 1 lần sinh
- Có 2 trường hợp:+Cùng trứng
 +Khác trứng
- Sự khác nhau :
+ Đồng sinh cùng trứng có cùng kiểu gen " cùng giới.
+Đồng sinh khác trứng khác nhau về kiểu gen cùng giới hoặc khác giới.
2. ý nghĩa của nghiên cứu trẻ đồng sinh.
- Giúp hiểu rõ vai trò kiểu gen và môi trường đối với sự hình thành tính trạng.
- Hiểu rõ sự ảnh hưởng khác nhau của MT đối với tính trạng số lượng & chất lượng
4. Tổng kết (2 phút)?Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì
5. Hướng dẫn học (3 phút). - Chuẩn bị bài 29. Tìm hiểu các bệnh tật di truyền ở người.
-Kẻ bảng; Bảng1. Một vài bệnh di truyền ở người
Tên Bệnh
Đặc điểm di truyền
Biểu hiện bên ngoài
1. Bệnh đao
2. Bệnh tớc nơ
( OX ở nữ)
3 Bệnh bạch tạng
4. Bệnh câm điếc