Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Năm học 2011 Tiết 46: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

Ngày soạn: 19/2/11
Ngày giảng: 9a: 24/2/11
 9b: 22/2/11
 Tiết 46: 
ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I.Mục tiêu :
1. kiến thức :
- HS biết và trình bày được thế nào là nhân tố sinh vật .
- Nêu được những mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và sinh vật khác loài .
- Thấy rõ được lợi ích của mối quan hệ giữa các SV
2. Kĩ năng.
- Rèn kĩ năng quan sát tranh hình trả lời câu hỏi . 
- Kĩ năng khái quát tổng hợp kiến thức .
- Phát triển kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tế .
3. Thái đô:
Giáo dục ý thúc bảo vệ thiên nhiên , đặc biệt là đv.
II. Đồ dùng dạy học : 
GV: Tranh hình SGK. 
HS: Tranh ảnh do HS sưu tầm về rừng : tre, trúc thông , bạch đàn .
III. Phương pháp
VÊn ®¸p t×m tßi, th¶o luËn nhãm
IV. Tổ chức giờ học
1. Ổn định tổ chức : 1p
2. Khởi động : 1p
Mở đầu : GV cho HS qs 1 số tranh : Đàn bò , đàn trâu, khóm tre, rừng yhông, hổ đang ngoạm con thỏ và hỏi : Những bức tranh này cho em suy nghĩ điều gì về mối quan hệ giữa các SV?
3. Bài mới 
Hoạt động 1 : Quan hệ cùng loài (19p)
MT: HS chỉ ra được những mối quan hệ giữa các SV cùng loài .Nêu được ý nghĩa của mối quan hệ đó .
Các hoạt động của GV và HS
Nội dung
- B1:
HS: QS tranh vẽ 
? Hãy chọn những tranh thể hiện mqh cùng loài ? Khi có gió bão TV sống cùng nhóm có lợi gì so với sống riêng lẻ?(ít bị đổ gãy hơn sống lẻ )
? ĐV sống thành bầy đàn có lợi gì ?
( Bảo vệ được nhau )
- B2: GV: y/c h/s làm BT SGK trang 131. Chọn câu trả lời đúng và giải thích . Đ.a: Câu thứ 3.
SV cùng loài có những mối quan hệ nào ?
Mối quan hệ đó có ý nghĩa như thế nào ? ( Hỗ trợ, cạnh tranh)
GV: mở rộng : SV cùng loài có xu hướng quàn tụ bên nhau có lợi như :+ Ở TV: còn chống được sự mất nước .+ Ở ĐV: Chịu được nồng độ độc aco hưon sống lẻ , bảo vệ được những con non yếu .
- B3: Liên hệ : Trong chăn nuôi người dân đã lợi dụng mối quan hệ hỗ trợ cùng loài để làm gì ?
Nuôi vịt đàn , lợn đàn để tranh nhau ăn và sẽ nhanh lớn . 
Các SV cùng loài sống gàn nhau liên hệ với nhau , hình thành lên nhóm cá thể .
Trong 1 nhóm có những mối quan hệ :
+ Hỗ trợ : SV được bảo vệ tốt hơn , kiếm được nhiều TĂ.
+ Cạnh tranh : Ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và sự cạn kiệt nguồn TĂ.
Hoạt động 2: Quan hệ khác loài . (19p)
MT: HS nêu được những mối quan hệ giữa các SV khác loài và chỉ rõ ý nghĩa của các mối quan hệ. 
Hoạt động của GV, HS
Nội dung
- B1: HS: QS hình vẽ:
GV: cho HS qs tranh ảnh : Hổ ăn thỏ, hải quỳ và tôm kí cư, địa y, cây nắp ấm đang bắt mồi .
Y/c HS phân tích và gọi tên mối quan hệ của các SV trong trang . (ĐV ăn thịt , con mồi, hỗ trợ nhau cùng sống )
- B2: Hãy tìm thêm VD về mqh giữa các SV khác loài mà em biết .
VD: Kí sinh giữa giun và người , bọ chét và trâu bò
GV: y/c HS n/c bảng 44/132 làm BT /132
Quan hệ 
	Đặc điểm 
Hỗ trợ 
Cộng sinh 
Hội sinh 
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài SV 
Sự hợp tác giữa 2 loài SV trong đod 1 bên có lợi còn bên kia ko lợi và cũng ko có hại 
Đối địch 
 Cạnh tranh 
Kí sinh , nửa kí sinh 
Sinh vật ăn sinh vật khác 
Các SV khác loài tranh giành nhau TĂ, nơi ở, và các điều kiện sống khác của môi trường , Các loài kìm hãm sự phát triển của nhau .
SV sống nhờ trên cơ thể của SV khác láy các chất dinh dưỡng , máu,..từ các SV đó...
Gồm các truờng hợp : ĐV ăn thịt con mồi , ĐV ăn TV , TV bắt sâu bọ 
- B3: GV: mở rộng thêm : Một số loài SV tiết ra chất đặc biệt kìm hãm sự phát triển của SV xung quanh gọi là mối quan hệ ức chế - cảm nhiễm .
Liên hệ : Trong nông nghiệp và lâm nghiệp con người đã lợi dụng mqh giữa các SV khác loài để làm gì ?
Điều đó có ý nghĩa ntn? ( Dùng SV có ích tiêu thụ SV có hại )
( Dùng ong mắt đỏ diệt sâu đục thân lúa )
GV: giảng giải : Việc dùng SV có ích tiêu diệt SV có hại còn gọi là biện pháp sinh học và ko gây ô nhiễm môi trường .
 KL: nội dung bảng
4. Tổng kết và hướng dẫn về nhà (5p)
- Trả lời các câu hỏi trong SGK
- Đọc trước bài mới