Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Phần I - Di truyền và biến dị (tiết 9)

Ngµy so¹n: 08-08-2010	TuÇn: 1
Ngµy d¹y: 11-08-2010	TiÕt: 01
PhÇn I- Di truyỊn vµ biÕn dÞ
Ch­¬ng I- C¸c thÝ nghiƯm cđa Men®en
Bµi 1: Men®en vµ di truyỊn häc
I. MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:
-Nêu được nhiệm vụ, nội dung và vai trò của di truyền học. 
-Giới thiệu Menđen là người đặt nền móng cho di truyền học. 
- Nêu được phương pháp nghiên cứu di truyền của Men đen 
 2/ Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Phát triển tư duy phân tích, so sánh.
 3/Thái độ:
- Xây dựng ý thức tự giác và thói quen học tập theo môn học.
II. CHUẨN BỊ:
- GV: Tranh phóng to H1.2 SGK ; Bảng phụ.
- HS: Chuẩn bị bài trước ở nhà.
III.THÔNG TIN BỔ SUNG:
Biến dị và di truyền gắn liền với quá trình sinh sản, liên quan tới các cơ chế di truyền ,biến dị diễn ra ở cấp độ phân tử và tế bào.
IV.HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC:
1/ Ổn định: 
2/ Bài mới:
Mở bài: Di truyền học tuy mới hình thành từ đầu thế kỷ XX nhưng chiếm một vị trí quan trọng trong sinh học. Menđen-Người đặt nền móng cho DT học.
Ho¹t ®éng 1: Di truyỊn häc
Mơc tiªu: Häc sinh kh¸i niƯm di truyỊn vµ biÕn dÞ. N¾m ®­ỵc mơc ®Ých, ý nghÜa cđa di truyỊn häc.
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV cho HS ®äc kh¸i niƯm di truyỊn vµ biÕn dÞ mơc I SGK.
-ThÕ nµo lµ di truyỊn vµ biÕn dÞ ?
- GV gi¶i thÝch râ: biÕn dÞ vµ di truyỊn lµ 2 hiƯn t­ỵng tr¸i ng­ỵc nhau nh­ng tiÕn hµnh song song vµ g¾n liỊn víi qu¸ tr×nh sinh s¶n.
- GV cho HS lµm bµi tËp s SGK mơc I.
- Cho HS tiÕp tơc t×m hiĨu mơc I ®Ĩ tr¶ lêi:
- C¸ nh©n HS ®äc SGK. 
- 1 HS däc to kh¸i niƯm biÕn dÞ vµ di truyỊn.
- HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.
- Liªn hƯ b¶n th©n vµ x¸c ®Þnh xem m×nh gièng vµ kh¸c bã mĐ ë ®iĨm nµo: h×nh d¹ng tai, m¾t, mịi, tãc, mµu da... vµ tr×nh bµy tr­íc líp.
- Dùa vµo £ SGK mơc I ®Ĩ tr¶ lêi.
KÕt luËn: 
- Kh¸i niƯm di truyỊn, biÕn dÞ (SGK).
- Di truyỊn häc nghiªn cøu vỊ c¬ së vËt chÊt, c¬ chÕ, tÝnh quy luËt cđa hiƯn t­ỵng di truyỊn vµ biÕn dÞ.
- Di truyỊn häc cã vai trß quan träng kh«ng chØ vỊ lÝ thuyÕt mµ cßn cã gi¸ trÞ thùc tiƠn cho khoa häc chän gièng, y häc vµ ®Ỉc biƯt lµ c«ng nghƯ sinh häc hiƯn ®¹i.
Ho¹t ®éng 2: Men®en ng­êi ®Ỉt nỊn mãng cho di truyỊn häc
Mơc tiªu: HS hiĨu vµ tr×nh bµy ®­ỵc ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Di truyỊn cđa Men®en: ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch thÕ hƯ lai.
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV cho HS ®äc tiĨu sư Men®en SGK.
- Yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 1.2 vµ nªu nhËn xÐt vỊ ®Ỉc ®iĨm cđa tõng cỈp tÝnh tr¹ng ®em lai?
- Treo h×nh 1.2 phãng to ®Ĩ ph©n tÝch.
- Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK vµ nªu ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu cđa Men®en?
- GV: tr­íc Men®en, nhiỊu nhµ khoa häc ®· thùc hiƯn c¸c phÐp lai trªn ®Ëu Hµ Lan nh­ng kh«ng thµnh c«ng. Men®en cã ­u ®iĨm: chän ®èi t­ỵng thuÇn chđng, cã vßng ®êi ng¾n, lai 1-2 cỈp tÝnh tr¹ng t­¬ng ph¶n, thÝ nghiƯm lỈp ®i lỈp l¹i nhiỊu lÇn, dïng to¸n thèng kª ®Ĩ xư lý kÕt qu¶.
- GV gi¶i thÝch v× sao men®en chän ®Ëu Hµ Lan lµm ®èi t­ỵng ®Ĩ nghiªn cøu.
- 1 HS ®äc to , c¶ líp theo dâi.
- HS quan s¸t vµ ph©n tÝch H 1.2, nªu ®­ỵc sù t­¬ng ph¶n cđa tõng cỈp tÝnh tr¹ng.
- §äc kÜ th«ng tin SGK, tr×nh bµy ®­ỵc néi dung c¬ b¶n cđa ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hƯ lai.
- 1 vµi HS ph¸t biĨu, bỉ sung.
- HS l¾ng nghe GV giíi thiƯu.
- HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
KÕt luËn: 
- Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hƯ lai cđa Men®en (SGK).
 Ho¹t ®éng 3: Mét sè thuËt ng÷ vµ kÝ hiƯu c¬ b¶n cđa Di truyỊn häc
Mơc tiªu: HS n¾m ®­ỵc, ghi nhí mét sè thuËt ng÷ vµ kÝ hiƯu.
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV h­íng dÉn HS nghiªn cøu mét sè thuËt ng÷.
- Yªu cÇu HS lÊy thªm VD minh ho¹ cho tõng thuËt ng÷.
- Kh¸i niƯm gièng thuÇn chđng: GV giíi thiƯu c¸ch lµm cđa Men®en ®Ĩ cã gièng thuÇn chđng vỊ tÝnh tr¹ng nµo ®ã.
- GV giíi thiƯu mét sè kÝ hiƯu.
- GV nªu c¸ch viÕt c«ng thøc lai: mĐ th­êng viÕt bªn tr¸i dÊu x, bè th­êng viÕt bªn ph¶i. P: mĐ x bè.
- HS thu nhËn th«ng tin, ghi nhí kiÕn thøc.
- HS lÊy VD cơ thĨ ®Ĩ minh ho¹.
- HS ghi nhí kiÕn thøc, chuyĨn th«ng tin vµo vë.
KÕt luËn: 
1. Mét sè thuËt ng÷:
+ TÝnh tr¹ng
+ CỈp tÝnh tr¹ng t­¬ng ph¶n
+ Nh©n tè di truyỊn
+ Gièng (dßng) thuÇn chđng.
2. Mét sè kÝ hiƯu
	P: CỈp bè mĐ xuÊt ph¸t
	x: KÝ hiƯu phÐp lai
	G: Giao tư 
	♂ ♀ : §ùc; C¸i
	F: ThÕ hƯ con (F1: con thø 1 cđa P; F2 con cđa F2 tù thơ phÊn hoỈc giao phÊn gi÷a F1).
4. KiĨm tra ®¸nh gi¸:
- 1 HS ®äc kÕt luËn SGK.
- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 2, 3,4 SGK trang 7.
5. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK.
- KỴ b¶ng 2 vµo vë bµi tËp.
- §äc tr­íc bµi 2.
Ngµy so¹n: 10-08-2010	TuÇn: 1
Ngµy d¹y: 13-08-2010	TiÕt: 02
Bµi 2: lai mét cỈp tÝnh tr¹ng
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức:
 - Nêu được TN của Menđen và rút ra nhận xét.
 - Hiểu và ghi nhớ các khái niệm kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp
 - Giải thích được kết quả TN theo quan điểm của Menđen
 -Phát biểu nội dung quy luật phân li.
Kỹ năng:
 - Phát triển kỹ năng phân tích kênh hình
 - Rèn luyện tư duy phân tích số liệu, tư duy logic.
Thái độ:
 - Củng cố niềm tin khoa học khi nghiên cứu tính quy luật của hiện tượng sinh học.
II. CHUẨN BỊ:
GV: Tranh phóng to H2.1 SGK ; Bảng phụ.
HS: Chuẩn bị bài trước ở nhà.
III. THÔNG TIN BỔ SUNG:
 Men Den hiểu rằng các kết quả thí nghiệm chỉ giải thích được nếu thừa nhận rằng các điểm sai khác về di truyền giữa các dạng bố mẹ đem lai phụ thuộc vào các nhân tố di truyền riêng rẽ và ổn định được truyền lại qua các thế hệ nhờ các tế bào sinh dục.
IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2. KiĨm tra bµi cị
- Tr×nh bµy néi dung c¬ b¶n cđa ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hƯ lai cđa Men®en?
3. Bµi häc
	VB: B»ng ph©n tÝch thÕ hƯ lai, Men®en rĩt ra c¸c quy luËt di truyỊn, ®ã lµ quy luËt g×? Chĩng ta sÏ t×m hiĨu trong bµi h«m nay.
	1. Khi cho lai hai c©y ®Ëu hoa ®á víi nhau, F1 thu ®­ỵc 100% hoa ®á. Khi cho c¸c c©y ®Ëu F1 tù thơ phÊn, F2 cã c¶ hoa ®á vµ hoa tr¾ng. C©y ®Ëu hoa dá ban ®Çu (P) cã thuéc gièng thuÇn chđng hay kh«ng? V× sao?
	2. Trong c¸c cỈp tÝnh tr¹ng sau, cỈp nµo kh«ng ph¶i lµ cỈp tÝnh tr¹ng t­¬ng ph¶n:
	a. H¹t tr¬n – nh¨n	c. Hoa ®á – h¹t vµng
	b. Th©n thÊp – th©n cao	d. H¹t vµng – h¹t lơc.
	( §¸p ¸n: c)
Ho¹t ®éng 1: ThÝ nghiƯm cđa Men®en
Mơc tiªu: Häc sinh hiĨu vµ tr×nh bµy ®­ỵc thÝ nghiƯm lai mét cỈp tÝnh tr¹ng cđa Men®en, ph¸t biĨu ®­ỵc néi dung quy luËt ph©n li.
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV h­íng dÉn HS quan s¸t tranh H2.1 vµ giíi thiƯu sù tù thơ phÊn nh©n t¹o trªn hoa ®Ëu Hµ Lan.
- GV giíi thiƯu kÕt qu¶ thÝ nghiƯm ë b¶ng 2 ®ång thêi ph©n tÝch kh¸i niƯm kiĨu h×nh, tÝnh tr¹ng tréi, lỈn.
- Yªu cÇu HS: Xem b¶ng 2 vµ ®iỊn tØ lƯ c¸c lo¹i kiĨu h×nh ë F2 vµo « trèng.
- NhËn xÐt tØ lƯ kiĨu hin×h ë F1; F2?
- GV nhÊn m¹nh vỊ sù thay ®ỉi gièng lµm bè vµ lµm mĐ th× kÕt qu¶ phÐp lai vÉn kh«ng thay ®ỉi.
- Yªu cÇu HS lµm bµi tËp ®iỊn tõ SGK trang 9.
- Yªu cÇu HS ®äc l¹i néi dung bµi tËp sau khi ®· ®iỊn.
- HS quan s¸t tranh, theo dâi vµ ghi nhí c¸ch tiÕn hµnh.
- Ghi nhí kh¸i niƯm.
- Ph©n tÝch b¶ng sè liƯu, th¶o luËn nhãm vµ nªu ®­ỵc:
+ KiĨu h×nh F1: ®ång tÝnh vỊ tÝnh tr¹ng tréi.
+ F2: 3 tréi: 1 lỈn
- Lùa chän cơm tõ ®iỊn vµo chç trèng:
1. ®ång tÝnh
2. 3 tréi: 1 lỈn
- 1, 2 HS ®äc.
KÕt luËn: 
a. ThÝ nghiƯm:
- Lai 2 gièng ®Ëu Hµ Lan kh¸c nhau vỊ 1 cỈp tÝnh tr¹ng thuÇn chđng t­¬ng ph¶n
VD: P: Hoa ®á x Hoa tr¾ng
	F1: Hoa ®á
	F2: 3 hoa ®á: 1 hoa tr¾ng
b. C¸c kh¸i niƯm:
- KiĨu h×nh lµ tỉ hỵp c¸c tÝnh tr¹ng cđa c¬ thĨ.
- TÝnh tr¹ng tréi lµ tÝnh tr¹ng biĨu hiƯn ë F1.
- TÝnh tr¹ng lỈn lµ tÝnh tr¹ng ®Õn F2 míi ®­ỵc biĨu hiƯn.
c. KÕt qu¶ thÝ nghiƯm – KÕt luËn:
	Khi lai hai c¬ thĨ b« smĐ kh¸c nhau vỊ 1 cỈp tÝnh tr¹ng thuÇn chđng t­¬ng ph¶n th× F1 ®ång tÝnh vỊ tÝnh tr¹ng cđa bè hoỈc mĐ, F2 cã sù ph©n li theo tØ lƯ trung b×nh 3 tréi: 1 lỈn.
Ho¹t ®éng 2: Men®en gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiƯm
Mơc tiªu: HS gi¶i thÝch ®­ỵc kÕt qu¶ thÝ nghiƯm theo quan niƯm cđa Men®en.
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV gi¶i thÝch quan niƯm ®­¬ng thêi vµ quan niƯm cđa Men®en ®ång thêi sư dơng H 2.3 ®Ĩ gi¶i thÝch.
- Do ®©u tÊt c¶ c¸c c©y F1 ®Ịu cho hoa ®á?
- Yªu cÇu HS:
- H·y quan s¸t H 2.3 vµ cho biÕt: tØ lƯ c¸c lo¹i giao tư ë F1 vµ tØ lƯ c¸c lo¹i hỵp tư F2?
- T¹i sao F2 l¹i cã tØ lƯ 3 hoa ®á: 1 hoa tr¾ng?
- GV nªu râ: khi F1 h×nh thµnh giao tư, mçi nh©n tè di truyỊn trong cỈp nh©n tè di truyỊn ph©n li vỊ 1 giao tư vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt cđa P mµ kh«ng hoµ lÉn vµo nhau nªn F2 t¹o ra:
 1AA:2Aa: 1aa
trong ®ã AA vµ Aa cho kiĨu h×nh hoa ®á, cßn aa cho kiĨu h×nh hoa tr¾ng.
- H·y ph¸t biĨu néi dung quy luËt ph©n li trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tư?
- HS ghi nhí kiÕn thøc, quan s¸t H 2.3+ Nh©n tè di truyỊn A quy ®Þnh tÝnh tr¹ng tréi (hoa ®á).
+ Nh©n tè di truyỊn a quy ®Þnh tÝnh tr¹ng tréi (hoa tr¾ng).
+ Trong tÕ bµo sinh d­ìng, nh©n tè di truyỊn tån t¹i thµnh tõng cỈp: C©y hoa ®á thuÇn chđng cỈp nh©n tè di truyỊn lµ AA, c©y hoa tr¾ng thuÇn chđng cỈp nh©n tè di truyỊn lµ aa.
- Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tư:
+ C©y hoa ®á thuÇn chđng cho 1 lo¹i giao tư: a
+ C©y hoa tr¾ng thuÇn chđng cho 1 lo¹i giao tư lµ a.
- ë F1 nh©n tè di truyỊn A ¸t a nªn tÝnh tr¹ng A ®­ỵc biĨu hiƯn.
- Quan s¸t H 2.3 th¶o luËn nhãm x¸c ®Þnh ®­ỵc:
GF1: 1A: 1a
+ TØ lƯ hỵp tư F2
1AA: 2Aa: 1aa
+ V× hỵp tư Aa biĨu hiƯn kiĨu h×nh gièng AA.
KÕt luËn: 
Theo Men®en:
- Mçi tÝnh tr¹ng do mét cỈp nh©n tè di truyỊn quy ®Þnh (sau nµy gäi lµ gen).
- Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tư, mçi nh©n tè di truyỊn trong cỈp nh©n tè di truyỊn trong cỈp nh©n tè di truyỊn ph©n li vỊ mét giao tư vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh­ ë c¬ thĨ P thuÇn chđng.
- Trong qu¸ tr×nh thơ tinh, c¸c nh©n tè di truyỊn tỉ hỵp l¹i trong hỵp tư thµnh tõng cỈp t­¬ng øng vµ quy ®Þnh kiĨu h×nh cđa c¬ thĨ.
=> Sù ph©n li vµ tỉ hỵp cđa cỈp nh©n tè di truyỊn (gen) quy ®Þnh cỈp tÝnh tr¹ng th«ng qua qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tư vµ thơ tinh chÝnh lµ c¬ chÕ di truyỊn c¸c tÝnh tr¹ng.
- Néi dung quy luËt ph©n li: trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tư, mçi nh©n tè di truyỊn ph©n li vỊ mét giao tư vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh­ ë c¬ thĨ thuÇn chđng cđa P.
4. KiĨm tra ®¸nh gi¸:
- Tr×nh bµy thÝ nghiƯm lai mét cỈp tÝnh tr¹ng vµ gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiƯm cđa Men®en?
- Ph©n biƯt tÝnh tr¹ng tréi, tÝnh tr¹ng lỈn vµ cho VD minh ho¹.
5. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK
- Lµm bµi tËp 4 (GV h­íng dÉn c¸ch quy ­íc gen vµ viÕt s¬ ®å lai)
V× F1 toµn lµ c¸ kiÕm m¾t ®en nªn tÝnh tr¹ng mµu m¾t ®en lµ tréi so víi tÝnh tr¹ng m¾t ®á.
	Quy ­íc gen A quy ®Þnh m¾t ®en ; Quy ­íc gen a quy ®Þnh m¾t ®á
	C¸ m¾t ®en thuÇn chđng cã kiĨu gen AA ; C¸ m¾t ®á thuÇn chđng cã kiĨu gen aa
	S¬ ®å lai: 
	P: C¸ m¾t ®en x C¸ m¾t ®á
	AA	 aa
	GP: A a
	F1: Aa (m¾t ®en) x Aa (m¾t ®en)
	GF1: 1A: 1a 1A: 1a ... Ưc chÊp hµnh luËt b¶o vƯ m«i tr­êng
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV yªu cÇu HS:
- Tr¶ lêi 2 c©u hái mơc s SGK trang 185.
- GV nhËn xÐt, bỉ sung vµ yªu cÇu HS rĩt ra kÕt luËn.
- GV liªn hƯ ë c¸c n­íc ph¸t triĨn, mçi ng­êi d©n ®Ịu rÊt hiĨu luËt vµ thùc hiƯn tèt " m«i tr­êng ®­ỵc b¶o vƯ vµ bỊn v÷ng.
- C¸ nh©n suy nghÜ hoỈc trao ®ỉi nhãm vµ nªu ®­ỵc:
+ T×m hiĨu luËt
+ ViƯc cÇn thiÕt ph¶i chÊp hµnh luËt
+ Tuyªn truyỊn d­íi nhiỊu h×nh thøc
+ Vøt r¸c bõa b·i lµ vi ph¹m luËt.
- HS cã thĨ kĨ c¸c viƯc lµm thĨ hiƯn chÊp hµnh luËt b¶o vƯ m«i tr­êng ë 1 sè n­íc
VD: Singapore: vøt mÈu thuèc l¸ ra ®­êng bÞ ph¹t 5 USD vµ t¨ng ë lÇn sau.
KÕt luËn: 
- Mçi ng­êi d©n ph¶i hiĨu vµ n¾m v÷ng luËt b¶o vƯ m«i tr­êng.
- Tuyªn truyỊn ®Ĩ mäi ng­êi thùc hiƯn tèt luËt b¶o vƯ m«i tr­êng.
3.KiĨm tra ®¸nh gi¸:
- LuËt b¶o vƯ m«i tr­êng ban hµnh nh»m mơc ®Ých g×?
- B¶n th©n em ®· chÊp hµnh luËt nh­ thÕ nµo?
4. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK.
- §äc tr­íc vµ chuÈn bÞ bµi thùc hµnh.
TuÇn 33
TiÕt 65
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y: 
Bµi 62: Thùc hµnh
VËn dơng luËt b¶o vƯ m«i tr­êng 
vµo viƯc b¶o vƯ m«i tr­êng ë ®Þa ph­¬ng
I. Mơc tiªu
- Häc sinh vËn dơng ®­ỵc nh÷ng néi dung c¬ b¶n cđa LuËt b¶o vƯ m«i tr­êng vµo t×nh h×nh cơ thĨ cđa ®i¹ ph­¬ng.
- N©ng cao ý thøc cđa HS trong viƯc b¶o vƯ m«i r­êng ë ®Þa ph­¬ng.
II. §å dïng d¹y vµ häc
- GiÊy tr¾ng khỉ lín dïng khi th¶o luËn.
- Bĩt d¹ nÐt ®Ëm viÕt trªn khỉ giÊy lín.
III. C¸ch TiÕn hµnh 
1. Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái:
Tr×nh bµy s¬ l­ỵc 2 néi dung vỊ phßng chèng suy tho¸i, « nhiƠm m«i tr­êng, kh¾c phơc sù cè m«i tr­êng cđa LuËt b¶o vƯ m«i tr­êng ViƯt Nam?
2. Chän chđ ®Ị th¶o luËn
- Ng¨n chỈn hµnh vi ph¸ rõng bÊt hỵp ph¸p.
- Kh«ng ®ỉ r¸c bõa b·i.
- Kh«ng g©y « nhiƠm nguån n­íc.
- Kh«ng sư dơng ph­¬ng tiƯn giao th«ng cị n¸t.
3. TiÕn hµnh
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV chia líp thµnh 8 nhãm nhá.
- 2 nhãm cïng th¶o luËn 1 chđ ®Ị
- Mçi chđ ®Ị th¶o luËn 15 phĩt. Tr¶ lêi c¸c c©u hái vµo khỉ giÊy lín.
- Nh÷ng hµnh ®éng nµp hiƯn nay ®ang vi ph¹m LuËt b¶o vƯ m«i tr­êng? HiƯn nay nhËn thøc cđa ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng vỊ vÊn ®Ị ®ã ®· ®ĩng nh­ luËt b¶o vƯ m«i tr­êng quy ®Þnh ch­a?
- ChÝnh quyỊn ®Þa ph­¬ng vµ nh©n d©n cÇn lµm g× ®Ĩ thùc hiƯn tèt luËt b¶o vƯ m«i tr­êng?
- Nh÷ng khã kh¨n trong viƯc thùc hiƯn luËt b¶o vƯ m«i tr­êng lµ g×? Cã c¸ch nµo kh¾c phơc?
- Tr¸ch nhiƯm cđa mçi HS trong viƯc thùc hiƯn tèt luËt b¶o vƯ m«i tr­êng lµ g×?
- GV yªu cÇu c¸c nhãm treo tê giÊy cã viÕt néi dung lªn b¶ng ®Ĩ tr×nh bµy vµ c¸c nhãm kh¸c tiªn theo dâi.
- GV nhËn xÐt phÇn th¶o luËn theo chđ ®Ị cđa nhãm vµ bỉ sung (nÕu cÇn).
- T­¬ng tù nh­ vËy víi 3 chđ ®Ị cßn l¹i.
- Mçi nhãm: 
+ Chän 1 chđ ®Ị
+ Nghiªn cøu kÜ néi dung luËt
+ Nghiªn cøu c©u hái
+ Liªn hƯ thùc tÕ ë ®Þa ph­¬ng
+ Thèng nhÊt ý kiÕn, ghi vµo giÊy khỉ lín.
- VD ë chđ ®Ị: Kh«ng ®ỉ r¸c bõa b·i, yªu cÇu:
+ NhiỊu ng­êi vøt r¸c bõa b·i ®Ỉc biƯt lµ n¬i c«ng céng.
+ NhËn thøc cđa ng­êi d©n vỊ vÊn ®Ị nµy cßn thÊp, ch­a ®ĩng luËt.
+ ChÝnh quyỊn cÇn cã biƯn ph¸p thu gän r¸c, ®Ị ra quy ®Þnh ®èi víi tõng hé, tỉ d©n phè.
+ Khã kh¨n trong viƯc thùc hiƯn luËt b¶o vƯ m«i tr­êng lµ ý thøc cđa ng­êi d©n cßn thÊp, cÇn tuyªn truyỊn ®Ĩ ng­êi d©n hiĨu vµ thùc hiƯn.
+ HS ph¶i tham gia tÝch cùc vµo viƯc tuyªn truyỊn, ®i ®Çu trong ciƯc thùc hiƯn luËt b¶o vƯ m«i tr­êng.
- §¹i diƯn c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c theo dâi vµ nhËn xÐt, ®Ỉt c©u hái ®Ĩ cïng th¶o luËn.
4. KiĨm tra - ®¸nh gi¸
- GV nhËn xÐt buỉi thùc hµnh vỊ ­u nh­ỵc ®iĨm cđa c¸c nhãm.
- §¸nh gi¸ ®iĨm cho HS.
5. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
- ViÕt b¸o c¸o thu ho¹ch theo nhãm.
- HS «n l¹i néi dung: Sinh vËt vµ m«i tr­êng, giao cho c¸c nhãm thùc hiƯn c¸c b¶ng trong bµi 63.
TiÕt 66
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y: 
Bµi 63: ¤n tËp phÇn
Sinh vËt vµ m«i tr­êng
I. Mơc tiªu
- Häc sinh hƯ thèng ho¸ ®­ỵc c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vỊ sinh vËt vµ m«i tr­êng.
- BiÕt vËn dơng lÝ thuyÕt vµo thùc tiƠn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
- TiÕp tơc rÌn luyƯn kÜ n¨ng t­ duy lÝ luËn, trong ®ã chđ yÕu lµ kÜ n¨ng so s¸nh, tỉng hỵp, hƯ thèng ho¸.
II. §å dïng d¹y vµ häc
- Phim trong in néi dung b¶ng 63.1; 63.2; 63.3; 63.4; 63.5 SGK vµ giÊy th­êng.
- M¸y chiÕu, bĩt d¹.
III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2.KiĨm tra 
3.Bµi míi
Ho¹t ®éng 1: HƯ thèng ho¸ kiÕn thøc
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV cã thĨ tiÕn hµnh nh­ sau:
- Chia 2 HS cïng bµn lµm thµnh 1 nhãm
- Ph¸t phiÕu cã néi dung c¸c b¶ng nh­ SGK (GV ph¸t bÊt k× phiÕu cã néi dung nµo vµ phiÕu trªn phim trong hay trªn giÊy tr¾ng)
- Yªu cÇu HS hoµn thµnh 
- GV ch÷a bµi nh­ sau:
+ Gäi bÊt k× nhãm nµo, nÕu nhãm cã phiÕu ë phim trong th× GV chiÕu lªnm¸y, cßn nÕu nhãm cã phiÕu trªn giÊy th× HS tr×nh bµy.
+ GV ch÷a lÇn l­ỵt c¸c néi dung vµ giĩp HS hoµn thiƯn kiÕn thøc nÕu cÇn.
- GV th«ng b¸o ®¸p ¸n trªn m¸y chiÕu ®Ĩ c¶ líp theo dâi.
- C¸c nhãm nhËn phiÕu ®Ĩ hoµn thµnh néi dung.
- L­u ý t×m VD ®Ĩ minh ho¹.
- Thêi gian lµ 10 phĩt.
- C¸c nhãm thùc hiƯn theo yªu cÇu cđa GV.
- C¸c nhãm bỉ sung ý kiÕn nÕu cÇn vµ cã thĨ hái thªm c©u hái kh¸c trong néi dung cđa nhãm ®ã.
- HS theo dâi vµ sưa ch÷a nÕu cÇn.
Néi dung kiÕn thøc ë c¸c b¶ng:
B¶ng 63.1- M«i tr­êng vµ c¸c nh©n tè sinh th¸i
M«i tr­êng
Nh©n tè sinh th¸i (NTST)
VÝ dơ minh ho¹
M«i tr­êng n­íc
NTST v« sinh
NTST h÷u sinh
- ¸nh s¸ng
- §éng vËt, thùc vËt, VSV.
M«i tr­êng trong ®Êt
NTST v« sinh
NTST h÷u sinh
- §é Èm, nhiƯt ®é
- §éng vËt, thùc vËt, VSV.
M«i tr­êng trªn mỈt ®Êt
NTST v« sinh
NTST h÷u sinh
- §é Èm, ¸nh s¸ng, nhiƯt ®é
- §éng vËt, thùc vËt, VSV, con ng­êi.
M«i tr­êng sinh vËt
NTST v« sinh
NTST h÷u sinh
- §é Èm, nhiƯt ®é, dinh d­ìng.
- §éng vËt, thùc vËt, con ng­êi.
B¶ng 63.2- Sù ph©n chia c¸c nhãm sinh vËt dùa vµo giíi h¹n sinh th¸i
Nh©n tè sinh th¸i
Nhãm thùc vËt
Nhãm ®éng vËt
¸nh s¸ng
- Nhãm c©y ­a s¸ng
- Nhãm c©y ­a bãng
- §éng vËt ­a s¸ng
- §éng vËt ­a tèi.
NhiƯt ®é
- Thùc vËt biÕn nhiƯt
- §éng vËt biÕn nhiƯt
- §éng vËt h»ng nhiƯt
§é Èm
- Thùc vËt ­a Èm
- Thùc vËt chÞu h¹n
- §éng vËt ­a Èm
- §éng vËt ­a kh«.
B¶ng 63.3- Quan hƯ cïng loµi vµ kh¸c loµi
Quan hƯ
Cïng loµi
Kh¸c loµi
Hç trỵ
- QuÇn tơ c¸ thĨ
- C¸ch li c¸ thĨ
- Céng sinh
- Héi sinh
C¹nh tranh
(hay ®èi ®Þch)
- C¹nh tranh thøc ¨n, chç ë.
- C¹nh tranh trong mïa sinh s¶n
- ¡n thÞt nhau
- C¹nh tranh
- KÝ sinh, nưa kÝ sinh
- Sinh vËt nµy ¨n sinh vËt kh¸c.
B¶ng 63.4- HƯ thèng ho¸ c¸c kh¸i niƯm
Kh¸i niƯm
VÝ dơ minh ho¹
- QuÇn thĨ: lµ tËp hỵp nh÷ng c¸c thĨ cïng loµi, sèng trong 1 kh«ng gian nhÊt ®Þnh, ë mét thêi ®iĨm nhÊt ®Þnh, cã kh¶ n¨ng sinh s¶n.
- QuÇn x·: lµ tËp hỵp nh÷ng quÇn thĨ sinh vËt kh¸c loµi, cïng sèng trong 1 kh«ng gian x¸c ®Þnh, cã mèi quan hƯ g¾n bã nh­ mét thĨ thèng nhÊt nªn cã cÊu trĩc t­¬ng ®èi ỉn ®Þnh, c¸c sinh vËt trong quÇn x· thÝch nghi víi m«i tr­êng sèng.
- C©n b»ng sinh häc lµ tr¹ng th¸i mµ sè l­ỵng cs thĨ mçi quÇn thĨ trong quÇn x· dao ®éng quanh vÞ trÝ c©n b»ng nhê khèng chÕ sinh häc.
- HƯ sinh th¸i bao gåm quÇn x· sinh vËt vµ khu vùc sèng cđa quÇn x·, trong ®ã c¸c sinh vËt lu«n t¸c ®éng lÉn nhau vµ t¸c ®éng qua l¹i víi nh©n tè v« sinh cđa m«i tr­êng t¹o thµnh mét hƯ thèng hoµn chØnh vµ t­¬ng ®èi ỉn ®Þnh.
- Chuçi thøc ¨n: lµ mét d·y nhiỊu loµi sinh vËt cã mèi quan hƯ dinh d­ìng víi nhau, mçi loµi lµ mét m¾t xÝch, võa lµ m¾t xÝch tiªu thơ m¾t xÝch phÝa tr­íc, võa bÞ m¾t xÝch phÝa sau tiªu thơ.
- L­íi thøc ¨n lµ c¸c chuçi thøc ¨n cã nhiỊu m¾t xÝch chung.
VD: QuÇn thĨ th«ng §µ L¹t, cä Phĩ Thä, voi Ch©u Phi...
VD; QuÇn x· ao, quÇn x· rõng Cĩc Ph­¬ng...
VD: Thùc vËt ph¸t triĨn " s©u ¨n thùc vËt t¨ng " chim ¨n s©u t¨ng " s©u ¨n thùc vËt gi¶m.
VD: HƯ sih th¸i rõng nhiƯt ®íi, rõng ngËp mỈn, biĨn, th¶o nguyªn...
Rau " S©u " Chim ¨n s©u " §¹i bµng " VSV.
B¶ng 63.5- C¸c ®Ỉc trwng cđa quÇn thĨ
C¸c ®Ỉc tr­ng
Néi dung c¬ b¶n
ý nghÜa sinh th¸i
TØ lƯ ®ùc/ c¸i
- PhÇn lín c¸c quÇn thĨ cã tØ lƯ ®ùc: c¸i lµ 1:1
- Cho thÊy tiỊm n¨n sinh s¶n cđa quÇn thĨ
Thµnh phÇn nhãm tuỉi
QuÇn thĨ gåm c¸c nhãm tuỉi:
- Nhãm tuỉi tr­íc sinh s¶n
- Nhãm tuỉi sinh s¶n
- Nhãm sau sinh s¶n
- T¨ng tr­ëng khèi l­ỵng vµ kÝch th­íc quÇn thĨ
- QuyÕt ®Þnh møc sinh s¶n cđa quÇn thĨ
- Kh«ng ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triĨn cđa quÇn thĨ.
MËt ®é quÇn thĨ
- Lµ sè l­ỵng sinh vËt trong 1 ®¬n vÞ diƯn tÝch hay thĨ tÝch.
- Ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hƯ trong quÇn thĨ vµ ¶nh h­ëng tíi c¸c ®Ỉc tr­ng kh¸c cđa quÇn thĨ.
B¶ng 63.6 – C¸c dÊu hiƯu ®iĨn h×nh cđa quÇn x· (B¶ng 49 SGK).
Ho¹t ®éng 2: C©u hái «n tËp
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV cho HS nghiªn cøu c¸c c©u hái ë SGK trang 190, th¶o luËn nhãm ®Ĩ tr¶ lêi:
- NÕu hÕt giê th× phÇn nµy HS tù tr¶ lêi.
- C¸c nhãm nghiªn cøu c©u hái, th¶o luËn ®Ĩ tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bỉ sung.
4. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
- Hoµn thµnh c¸c bµi cßn l¹i
- ChuÈn bÞ kiĨm tra häc k× II vµo tiÕt sau.
TiÕt 68
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y: 
Bµi 64: Tỉng kÕt ch­¬ng tr×nh toµn cÊp
I. Mơc tiªu
- Häc sinh hƯ thèng ho¸ kiÕn thøc sinh häc vỊ c¸c nhãm sinh vËt, ®Ỉc ®iĨm c¸c nhãm thùc vËt vµ c¸c nhãm ®éng vËt.
- Häc sinh n¾m ®­ỵc sù tiÕn ho¸ cđa giíi ®éng vËt, sù ph¸t sinh, ph¸t triĨn cđa thùc vËt.
- BiÕt v©n dơng lÝ thuyÕt vµo thùc tiƠn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
- RÌn kÜ n¨ng t­ duy lÝ luËn, trong ®ã chđ yÕu lµ kÜ n¨ng so s¸nh tỉng hỵp, hƯ thèng ho¸.
II. §å dïng d¹y vµ häc
- M¸y chiÕu, bĩt d¹.
- Phim trong cã in s½n néi dung c¸c b¶ng 64.1 ®Õn 64.5.
- Tê giÊy khỉ to cã in s½n néi dung b¶ng 64.4.
III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2.kiĨm tra 
3.Bµi míi
Ho¹t ®éng 1: §a d¹ng sinh häc
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV chia líp thµnh 6 nhãm
- Giao viƯc cho tõng nhãm: mçi nhãm hoµn thµnh 1 b¶ng trong 15 phĩt.
- GV ch÷a bµi b»ng c¸ch chiÕu phim cđa c¸c nhãm.
- GV ®Ĩ c¸c nhãm tr×nh bµy lÇn l­ỵt nh­ng sau mçi néi dung cđa nhãm, GV ®­a ra ®¸nh gi¸ vµ ®­a kÕt qu¶ ®ĩng.
- C¸c nhãm tiÕn hµnh th¶o luËn néi dung ®­ỵc ph©n c«ng.
- Thèng nhÊt ý kiÕn, ghi vµo phim trong hoỈc khỉ giÊy to.
- §¹i diƯn nhãm tr×nh bµy ý kiÕn trªn m¸y chiÕu hoỈc trªn giÊy khỉ to.
- C¸c nhãm kh¸c theo dâi, bỉ sung hoỈc hái thªm vÊn ®Ị ch­a râ.
Néi dung kiÕn thøc ë c¸c b¶ng nh­ SGV:.
Ho¹t ®éng 2: Sù tiÕn ho¸ cđa thùc vËt vµ ®éng vËt
Mơc tiªu: HS chØ ra ®­ỵc sù tiÕn ho¸ cđa giíi ®éng vËt vµ sù ph¸t sinh, ph¸t triĨn cđa thùc vËt.
Ho¹t ®éng cđa GV 
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV yªu cÇu HS:
+ Hoµn thµnh bµi tËp mơc s SGK trang 192 + 193.
- GV ch÷a bµi b»ng c¸ch gäi ®¹i diƯn tõng nhãm lªn viÕt b¶ng.
- Sau khi c¸c nhãm th¶o luËn vµ tr×nh bµy, GV th«ng b¸o ®¸p ¸n.
- GV yªu cÇu HS lÊy VD vỊ ®éng vËt vµ thùc vËt ®¹i diƯn cho c¸c ngµnh ®éng vËt vµ thùc vËt.
- C¸c nhãm tiÕp tơc th¶o luËn ®Ĩ hoµn thµnh 2 bµi tËp SGK.
- §¹i diƯn 2 nhãm lªn viÕt kÕt qu¶ lªn b¶ng ®Ĩ líp theo dâi vµ bỉ sung ý kiÕn.
- C¸c nhãm so s¸nh bµi víi kÕt qu¶ GV ®­a ra vµ tù sưa ch÷a.
- HS tù lÊy VD.