Giáo án lớp 9 môn Sinh học - THCS Mường Cang – Than UYên – Lai Châu - Tuần : 14 - Tiết : 28 - Bài 27 : Thực hành – quan sát thường biến

Tuần : 14 Tiết : 28
 BÀI 27 : THỰC HÀNH – QUAN SÁT THƯỜNG BIẾN 
I/ MỤC TIÊU
 1/ Kiến Thức : học xong bài này Hs phải
Qua tranh ảnh và mẫu vật sống, nhận biết được một số thường biến phát sinh ở một số đối tượng thường gặp.
Quan tranh ảnh, phân biệt được sự khác nhau giữa thường biến và đột biến
Qua tranh ảnh và mẫu vật sống, rút ra được: 
Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen, không hoặc ít chịu tác động của môi trường
Tính trạng số lượng thường chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường
 2/ Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, nhận biết 
 3/ Thái độ:
 II/ PHƯƠNG PHÁP và ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 1/ Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, hoạt động nhóm
 2/ Đồ dùng dạy học:
Tranh ảnh
Tranh ảnh minh hoạ thường biến
Ảnh chụp hai mầm khoai lang hoặc khoai tây được tách ra từ một củ, một mầm đặt trong tối còn mầm kia để ngoài sáng
Ảnh chụp hai chậu gieo hạt thuần chủng của cùng một giống lúa, một chậu đặt trong tối, còn một chậu đặt ngoài sáng
Ảnh chụp cây rau dừa nước mọc từ một mô đất cao, bò xuống bờ nước rồi trải trên mặt nước
Ảnh chụp ruộng mạ có các cây mạ ven bờ tốt hơn so với các cây mạ mọc giữa ruộng
Ảnh chụp chứng mịnh thường biến là biến dị không di truyền
Kết hợp ảnh chụp cây mạ ven bờ và các cây mạ ở giữa ruộng với ảnh chụp các cây lúa mọc từ hạt của hai loại mạ trên
Ảnh chụp một cây rau dừa nước mọc trên mô đất cao, lan rộng xuống mặt nước và ảnh chụp của hai cây rau dừa nước được tạo nên bằng cách lấy hai đoạn thân của cây rau dừa nói trên. một đoạn thân nằm trên mô đất cao cho mọc trên mặt nước, một đoạn thân nằm trên mặt nước cho mọc trên mô đất cao
Ảnh chụp minh hoạ ảnh hưởng khác nhau của cùng một điều kiện môi trường đối với tính trạng số lượng và tính trạng chất lượng: ảnh chụp 2 luống su hào trồng từ một giống nhưng được bón phân, tưới nước khác nhau và 2 củ điển hình từ 2 luống đó
Mẫu vật:
Mầm khoai lang hoặc khoai tây mọc tron bóng tối và ngoài sáng.
Cây mạ mọc trong bóng tối và ngoài sáng
Một thân cây rau dừa nước mọc trên mô đất cao, bò xuống ven bờ và trải trên mặt nước
Hai củ su hào của một giống thuần chủng nhưng được bón phân, tưới nước khác nhau
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1/ Ổn định
 2/ Kiểm tra bài cũ: không kiểm tra
 3/ Bài mới:
 Mở bài: Để nhận biết hiện tượng thường biến và phân biệt thường biến với đột biến. Chúng ta cùng tìm hiểu bài 27
 Tiến trình tổ chức tiết học
 I/ HOẠT ĐỘNG 1: NHẬN BIẾT MỘT SỐ THƯỜNG BIẾN PHÁT SINH DƯỚI ẢNH HƯỞNG CỦA NGOẠI CẢNH
 * Mục tiêu: Qua tranh ảnh và mẫu vật sống, nhận biết được một số thường biến phát sinh ở một số đối tượng thường gặp
 * Tiến hành
 - Có thể dùng một tờ giấy khổ rộng, trên đó dán 1 ảnh phóng to của 2 mầm khoai lang mọc từ một củ đã được tách ra cho mọc ở 2 điều kiện khác nhau ( trong tối và ngoài sáng) và 1 ảnh phóng to của hai chậu gieo hạt lúa của cùng một giống nhưng ở 2 điều kiện khác nhau ( trong tối và ngoài sáng)
- Từ các đối tượng quan sát nói trên, giáo viên có thể đặt câu hỏi
? Sự khác nhau về màu sắc của 2 mầm khoai, hai chậu mạ do ảnh hưởng của yếu nào của môi trường?
- Hướng dẫn Hs quan sát ảnh chụp ( hoặc mẫu) 3 đoạn thân của cùng một cây rau dừa nước nhưng trong 3 môi trường khác nhau và đặt câu hỏi
? Trường hợp trên, sự khác nhau về kiểu hình do tác động của nhân tố chính nào của môi trường? ( do khac nhau về độ ẩm)
- Hướng dẫn HS quan sát những cây mạ của cùng một giống lúa, cây ở vên bờ và cây ở trong ruộng
? Các cây mạ ven bờ và trong ruộng khác nhau như thế nào? Do ảnh hưởng của nhân tố nào? (Điều kiện dinh dưỡng)
 II/ HOẠT ĐỘNG II: NHẬN BIẾT VÀ PHÂN BIỆT SỰ KHÁC NHAU GIỮA THƯỜNG BIẾN VÀ ĐỘT BIẾN
 * Mục tiêu: Qua tranh ảnh, phân biệt sự khác nhau giữa thường biến và đột biến
 * Tiến hành:
 - Hướng dẫn Hs quan sát sự khác nhau giữa các cây mạ mọc ven bờ và trong ruộng, đặt câu hỏi
? Những sai khác giữa các cây mạ mọc ở 2 vị trí khác nhau trong ruộng mạ ở vụ thứ nhất thuộc thế hệ (đời) nào? ( biến dị trong đời cá thể)
Hướng dẫn Hs quan sát ruộng lúa gieo cấy từ những hạt thóc bắt nguồn từ các cây mạ ven bờ và trong ruộng rồi đặt câu hỏi
? Cây lúa có nguồn gốc từ cây mạ ven bờ và cây lúa có nguồn gốc từ cây mạ trong ruộng có khác nhau không? Từ đó rút ra nhận xét gì? ( thường biến không di truyền được)
Hướng dẫn Hs quan sát đoạn thân cây rau dừa nước mọc trên bờ, ven bờ nước đã được chuyển sang môi trường nước và mọc thêm một đoạn dài, đặt câu hỏi
? Tại sao chúng có thân, lá to và một phần rễ biến thành phao như đoạn mọc trên mặt nước? ( cùng kiểu gen, cùng sống trong nước nên kiểu hình giống nhau
 II/ HOẠT ĐỘNG III: NHẬN BIẾT ẢNH HƯỞNG KHÁC NHAU CỦA CÙNG MỘT ĐIỀU KIỆN MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI TÍNH TRẠNG SỐ LƯỢNG VÀ CHẤT LƯỢNG
 * Mục tiêu: Qua tranh ảnh và mẫu vật sống rút ra được tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen và tình trạng số lượng thường chịu ảnh hưởng của môi trường
 * Tiến hành:
- Hướng dẫn Hs quan sát 2 luống su hào của cùng một giống nhưng được tưới nước, bón phân và phòng trừ sâu bệnh khác nhau
- Gv đặt câu hỏi:
? Kích thước của các củ su hào ở 2 luống khác nhau như thế nào? Từ đó em có nhận xét gì về ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng?
? Hình dạng củ ở 2 luống có khác nahu không? Tại sao?
IV/ CỦNG CỐ:
Gv nhận xét, tiết học
Yêu cầu Hs báo cáo thu hoạch như SGK
V/ DẶN DÒ:
Tiếp tục hoàn thành bào cáo thu hoạch
Soạn bài 28