Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết 11 - Bài 1: Phát sinh giao tử và thụ tinh

Trường: THCS Võ Thị Sáu Người soạn: 
Lớp: 9A Ngày soạn: / /
 Ngày dạy: / /
Tiết: 11 Bài:11
Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này học sinh phải:
Về kiến thức:
Mô tả và so sánh các quá trình phát sinh giao tử đực và cái.
Nêu được bản chất của quá trình thụ tinh cũng như ý nghĩa của nó
Phân tích được ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh về mặt di truyền và biến dị.
Về kĩ năng:
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích kênh hình và tư duy lí thuyết.
Nội dung trọng tâm:
Quá trình phát sinh giao tử.
Quá trình thụ tinh và ý nghĩa của quá trình thụ tinh.
Phương tiện – thiết bị dạy học:
Giáo viên: Tranh phóng to hình 11 SGK9 trang 34
Học sinh: Xem trước bài mới.
Phương pháp và hình thức tổ chức:
Phương pháp chủ yếu:
 + Đàm thoại tìm tòi
Kết hợp với phương pháp:
 + Dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ.
 + Dạy dọc tư duy trên giấy bút.
Tiến trình lên lớp:
Ổn định lớp:
- Kiểm tra sỉ số lớp.
Kiểm tra bài cũ:
 - Nêu những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của giảm phân.? 
 - Bài tập 4 SGK
Dạy bài mới:
ĐVĐ: 
Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự phát sinh giao tử
PPDH: Đàm thoại tìm tòi + dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ+ biểu diễn phương tiện trực quan
TG
HĐ của giáo viên
HĐ của học sinh
Nội dung ghi bảng
- Cho HS quan sát hình 11 SGK, nghiên cứu thông tin trong SGK.
- Vừa nêu câu hỏi vừa thiết lập quá trình phát sinh giao tử cái.
+ Trong quá trình phát sinh giao tử cái, từ một tế bào mầm để có thể tạo ra nhiều noãn nguyên bào thì phải có quá trình gì xảy ra?
- Noãn nguyên bào phát triển thành noãn bào bậc 1.
+ Vậy từ noãn bào bậc 1 muốn tạo ra các tế bào con thì noãn bào bậc 1 phải tiến hành quá trình gì ?
+ Vậy các em hãy nhắc lại “giãm phân là gì?”
+ Vậy noãn bào bậc 1 qua quá trình GP1 tạo ra mấy tế bào?
+ 2 tế bào trên tiếp tục giảm phân tạo nên mấy tế bào? 
- Tương tự yêu cầu HS lên viết quá trình hình thành giao tử đực.
- Yêu cầu HS nhận xét. Sau đó tiến hành hoàn tất sơ đồ về quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh.
- Tiến hành phát phiếu học tập cho các nhóm yêu cầu thảo luận và hoàn thành phiếu học tập trong 5 phút.
- Yêu cầu các nhóm tiến trình bày kết quả. Các nhóm khác nhận xét bổ sung.
- Nhận xét và chốt lại vấn đề.
- Quan sát hình và theo dõi thông tin từ SGK trả lời các câu hỏi:
+ Các tế bào mầm đã nguyên phân liên tiếp nhiều lần để tạo ra nhiều noãn nguyên bào.
- Lắng nghe và ghi nhớ
+ Từ noãn bào bậc 1 muốn tạo ra các tế bào con thì phải tiến hành giãm phân? 
+ Giãm phân là sự phân chia của tế bào sinh dục ở thời kì chín.
+ 2 tế bào: 1 tế bào có kích thước nhỏ gọi là thể cực thứ nhất và một tế bào có kích thước lớn gọi là noãn bào bậc 2
+ Tạo ra 2 loại tế bào:
Thể cực thứ 1: tạo ra 2 tế bào con.
Noãn bào 2: tạo ra 2 tế bào, 1 tế bào có kích thước nhỏ gọi là thể cực thứ hai, 1 tế bào có kích thước lớn gọi là trứng.
- Thiết lập quá trình hình thành giao tử đực.
- Nhận xét, theo dõi và ghi nhớ.
- Tiến hành thảo luận và hoàn thành phiếu học tập. 
- Tiến hành báo cáo, nhận xét và đánh giá kết quả.
- Lắng nghe và ghi nhớ
1. Sự phát sinh giao tử:
Trong quá trình phát sinh giao tử ở động vật qua giãm phân:
- Mỗi tinh bào bậc 1 giãm phân cho ra 4 tinh tử sau đó các tinh tử tạo thành tinh trùng.
- Mỗi noãn bào bậc 1 giãm phân chỉ cho ra 1 trứng có kích thước lớn và các thể cực có kích thước nhỏ
Hoạt động 2: Tìm hiểu quá trình thụ tinh.
PPDH: Đàm thoại tìm tòi + biểu diễn phương tiện trục quan
- Cho Hs nghiên cứu SGK và quan sát sơ đồ để:
+ Nêu lên định nghĩa về thụ tinh.
+ Thực chất của quá trình thụ tinh là gì?
+ Tại sao sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử đực và giao tử cái lại tạo được các hợp tử chứa các tổ hợp NST khác nhau về nguồn gốc?
- Chốt lại vấn đề
- Nghiên cứu SGK kết hợp sơ đồ trả lời câu hỏi:
+ Thụ tinh là sự kết hợp giữa một giao tử đực với một giao tử cái.
+ Là sự kết hợp 2 bộ nhân đơn bội hay tổ hợp 2 bộ NST của giao tử đực và cái.
+ Do sự phân li độc lập của các cặp NST tương đồng trong quá trình giãm phân đã tạo nên các giao tử khác nhau về nguồn gôc NST. Sự kết hợp ngẫu nhiên này tạo nên các hợp tử chứa các tổ hợp NST khác nhau về nguồn gốc.
- Lắng nghe và ghi nhớ.
2. Thụ tinh:
Thụ tinh là sự kết hợp giữa một giao tử đực với một giao tử cái, về bản chất là sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội (n NST) tạo ra nhân lưỡng bội (2n NST) ở hợp tử.
Hoạt động 3: Tìm hiểu quá trình thụ tinh.
PPDH: 
- Yêu cầu HS tham khảo SGK và cho biết :
+ Ý nghĩa của quá trình giãm phân.
+ Ý nghĩa của quá trình thụ tinh.
+ Ý nghĩa của 3 quá trình NP, GP, TT.
+ Ngoài ra giãm phân còn có ý nghĩa gì?
- Nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi:
+ Tạo thành giao tử mang bộ NST đơn bội
+ Phục hồi bộ NST lưỡng bội.
+ Bảo đảm duy trì bộ NST đặc trưng.
+ Tạo nhiều loại giao tử khác nhau về nguồn gốc NST=>biến dị tổ hợp=>phong phú và đa dạng
3. Ý nghĩa của giãm phân và thụ tinh:
Sự phối hợp các quá trình nguyen phân, giãm phân và thụ tinh đã duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của các loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể. Đồng thời còn tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú cho chọn giống và tiến hóa.
Cũng cố:
 - Ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh,
 - Nêu sự khác nhau giữa sự tạo thành giao tử đực và cái?
Dặn dò:
 - Học bài và trã lời câu hỏi sgk.
 - Làm bài tập số 3,5 vào vở bài tập.
 - Đọc trước bài 12.