Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết 19: Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

 Giáo viên: NemoChào mừng quý thầy cô cùng các em Giáo viên thực hiện: Dương T.thanh TâmMÔN: SINH 9Nemo1. Tính đa dạng và đặc thù của protein do những yếu tố nào xác định.2. Đối với tế bào và cơ thể prôtêin có những chức năng gì.Trả lời: 1- Prôtêin có tính đa dạng và đặc thù là do thành phần, số lượng và trình tự sắp xếp của các axit amin. 2- Chức năng cấu trúc: là thành phần cấu tạo của tế bào - Chức năng xúc tác các quá trình trao đổi chất (tạo ra enzim ) - Chức năng điều hòa các quá trình trao đổi chất (tạo ra hoocmôn)KIỂM TRA BÀI CŨNemoTiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNGI. Mối quan hệ giữa ARN và protein:Gen mang thông tin cấu trúc của prôtêin.Prôtêin được hình thành Ở trong nhân tế bào là chủ yếuở chất tế bàomARN? Giữa gen và prôtêin có quan hệ với nhau thông qua cấu trúc trung gian nào? vai trò của cấu trúc đó. - mARN là dạng trung gian trong mối quan hệ giữa gen và protein, có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc protein.Trung gianNemoTiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG? Nêu các thành phần tham gia tổng hợp chuỗi axit amin mARN, tARN, axit amin, riboxom.I.Mối quan hệ giữa ARN và protein- mARN là dạng trung gian -> truyền đạt thông tin về cấu trúc của prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào.NemoGGXriboâxoâmMET1 loaïi axit amintARNnucleâotitNemoGAUXXGUGUXXGAXUUAGAUXAUXGGXMETPROmARNNemoGAUXXGUGUXXGAXUUAGAXAGGXMETPROCYSmARNNemoGAUXXGUGUXXGAXUUAGAXAGGXMETPROCYSPROmARNNemoGAUXXGUGUXXGAXUUAGAUGGGXMETPROCYSPROTHRmARNNemoGAUXXGUGUXXGAXUUAGAUGMETPROCYSPROTHRmARNNemoGAUXXGUGUXXGAXUUAGMETPROCYSPROTHRmARNChuoãi axit aminNemo? Caùc loaïi nucleâoâtit naøo ôû mARN vaø tARN lieân keát vôùi nhau.? Töông quan veà soá löôïng giöõa axit amin vaø nucleâoâtit cuûa mARN khi ôû trong riboâxoâm.Th¶o luËn nhãm bµn (2’) tr¶ lêi c©u hái:Nemo? Caùc loaïi nucleâoâtit naøo ôû mARN vaø tARN lieân keát vôùi nhau.? Töông quan veà soá löôïng giöõa axit amin vaø nucleâoâtit cuûa mARN khi ôû trong riboâxoâm. Caùc loaïi Nu liªn kÕt theo NTBS: A-U; U-A; G-X; X-G. T­¬ng quan: 3 Nu = 1 a.aNemoGGGGGGGXXXXXXXUUUUUAAAAUXAGXAUMetAUXXGGArgGXXArgXAUValAUGTirAGGSerXXAGlyUGGThrMetArgValTirSerThrNemoGGGGGGGXXXXXXXUUUUUAAAAUXAGXAUMetAUXXGGArgGXXArgXAUValAUGTirAGGSerXXAGlyUGGThrMetArgValTirSerThrNemoGGGGGGGXXXXXXXUUUUUAAAAUXAGXAUMetAUXXGGArgGXXArgXAUValAUGTirAGGSerXXAGlyUGGThrMetArgValTirSerThrNemoAGGSerGGGGGGGXXXXXXXUUUUUAAAAUXAGXAUMetXGGArgGXXArgXAUValAUGTirXXAGlyUGGThrAUXMetArgValTirSerThrNemoMetAUXGGGGGGGXXXXXXXUUUUUAAAAUXAGGXXAUGTirAGGSerAUXMetArgValArgValTirSerThrXAUXGGArgXXAGlyUGGThrNemoGGGGGGGXXXXXXXUUUUUAAAAUXAGXAUMetAUXXGGArgGXXArgXAUValAUGAGGSerXXAGlyUGGThrTirMetArgValArgTirNemoXGGGGGGGXXXXXXUUUUUAAAAUXAGXAUMetAUXXGGArgGXXArgXAUValAUGTirAGGSerXXAGlyUGGThrAGGSerTirMetArgValNemoGGGGGGGXXXXXXXUUUUUAAAAUXAGXAUMetAUXXGGArgGXXArgXAUValAUGTirAGGSerXXAGlyUGGThrTirSerMetArgValNemo? Trình bày quá trình hình thành chuỗi axit amin.Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNGI.Mối quan hệ giữa ARN và protein- mARN là dạng trung gian -> truyền đạt thông tin về cấu trúc của Prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào.+ Khi Ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài mARN -> chuỗi axit amin tổng hợp song- Sự hình thành chuỗi axit amin:+ mARN rời khỏi nhân đến Ribôxôm để tổng hợp Prôtêin.+ Các tARN mang axit amin vào Ribôxôm khớp với mARN đặt axit amin vào đúng vị trí.+ Khi Ribôxôm dịch một nấc trên mARN -> 1 axit amin được nối tiếp.? Vậy sự tạo thành chuỗi axit amin dựa vào những nguyên tắc nào.- Nguyên tắc : + Khuôn mẫu(mARN) + Bổ sung: A-U;G-X?Mối quan hệ giữa ARN và protein .- Mối quan hệ:trình tự nuclêôtit trên mARN qui định trình tự các axit amin trong prôtêin.NemoTiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNGI.Mối quan hệ giữa ARN và protein- mARN là dạng trung gian -> truyền đạt thông tin về cấu trúc của Prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào.- Sự hình thành chuỗi axit amin:+ m ARN rời khỏi nhân đến Ribôxôm để tổng hợp Prôtêin.+ Các tARN mang axit amin vào Ribôxôm khớp với mARN theo đặt axit amin vào đúng vị trí+ Khi Ribôxôm dịch một nấc trên mARN -> 1 axit amin được nối tiếp.+ Khi Ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài mARN -> chuỗi axit amin tổng hợp song- Nguyên tắc : + Khuôn mẫu( mARN) + Bổ sung: A-U;G-X- Mối quan hệ:trình tự nuclêôtit trên mARN qui định trình tự các axit amin trong prôtêin.II.Mối quan hệ giữa gen và tính trạng- Sơ đồ: Gen ( 1 đoạn ADN) -> mARN -> Prôtêin -> tính trạngNemoHãy quan sát các sơ đồ sau:GenmARNproteinTính trạngThảo luận nhóm (3 phút): Hãy giải thích1. Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3.2. Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ. 11223Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNGNemoGenmARNPrôtêinTính trạng1231. Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3?1. ADN là khuôn mẫu tổng hợp mARN2. mARN là khuôn mẫu tổng hợp chuỗi axit amin. Cấu trúc bậc 1 Prôtêin.3. Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào biểu hiện thành tính trang.12Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNGNemoGenmARNPrôtêinTính trạng123122. Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ? Trình tự các Nu trên ADN quy định trình tự các Nu trong mARN, trình tự các Nu trên mARN quy định trình tự các axit amin trong chuỗi axit amin cấu thành protein và biểu hiện thành tính trạng.Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNGNemoTiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNGI.Mối quan hệ giữa ARN và protein- mARN là dạng trung gian -> truyền đạt thông tin về cấu trúc của Prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào.- Sự hình thành chuỗi axit amin:+ m ARN rời khỏi nhân đến Ribôxôm để tổng hợp Prôtêin.+ Các tARN mang axit amin vào Ribôxôm khớp với mARN theo đặt axit amin vào đúng vị trí+ Khi Ribôxôm dịch một nấc trên mARN->1axit amin được nối tiếp.+ Khi Ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài mARN -> chuỗi axit amin tổng hợp song- Nguyên tắc tổng hợp: + Khuôn mẫu (mARN) + Bổ sung: A-U;G-X- Mối quan hệ:trình tự nuclêôtit trên mARN qui định trình tự các axit amin trong prôtêin.II.Mối quan hệ giữa gen và tính trạng- Sơ đồ: Gen ( 1 đoạn ADN) -> mARN -> Prôtêin -> tính trạng- Mối liên hệ: gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN, mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axitamin cấu tạo nên prôtêin.Prôtêin biểu hiện thành tính trạng.- Bản chất: trình tự các Nuclêotit trong ADN quy định trình tự các Nuclêotit trong mARN, qua đó quy định trình tự các axit amin của phân tử Prôtêin. Prôtêin tham gia vào các hoạt động của tế bào, biểu hiện thành tính trạng.NemoTrß ch¬i gi¶i « ch÷§ a P h © nA R NN u c l ª « t i tt Ý n h t r ¹ n ga x i t n u c l ª i cR i b « x « m A x i t a m i n1234567Lo¹i axit nuclªic cã cÊu tróc mét m¹ch?Nguyªn t¾c cÊu t¹o cña ADN, ARN vµ Pr«tªin?§¬n ph©n cÊu t¹o nªn mARN?§Æc ®iÓm h×nh th¸i, sinh lý, cÊu t¹o cña c¬ thÓ ®­îc gäi lµ g×?Tªn gäi chung cña ADN vµ ARN?N¬i tæng hîp pr«tªin?§¬n ph©n cÊu t¹o nªn pr«tªin?§¸p ¸nPR«TªInNemoKiểm tra đánh giáSự hình thành chuỗi (1) được thực hiện dựa trên (2)  của mARN. Mối quan hệ giữa (3)  và tính trạng được thể hiện trong (4)  Gen (một đoạn ADN) mARN  protein  tính trạng.Trong đó, trình tự (5)  trên ADN quy định quy định trình tự các nucleotit trong mARN, thông qua đó ADN (6)  trình tự các axitamin trong chuỗi axit amin cấu thành protein và biểu hiện thành tính trạng.Axit aminKhuôn mẫugensơ đồcác nucleotit quy định* Điền cụm từ thích hợp cho sẵn (Axit amin, khuôn mẫu, gen, sơ đồ, các nucleotit, quy định) điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh các câu sau: NemoDẶN DÒ - Học bài và làm bài tập 2, 3 SGK trang 59 - Chuẩn bị giờ sau thực hành quan sát và lắp ráp mô hình ADN (Xem lại bài 15: ADN) Nemo