Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 5 - Tiết 09 - Bài 9: Nguyên phân

Tuần 5
Tiết 9
Bài 9. Nguyên phân
NS: 21/09/2008
ND: 22/09/2008
I. Mục tiêu:
Học xong bài này Học sinh có khả năng sau:
1. Kiến thức 
 	- Trình bày được những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của quá trình nguyên phân.
 	- Phân tích được ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trưởng của cơ thể .
2. Kĩ năng 
 	- Hình thành kĩ năng quan sát tranh vẽ để thu thập thông tin.
 	- Hình thành kĩ năng hoạt động hợp tác nhóm nhỏ.
3. Thái độ:
- Rèn ý thức học tập và yêu thích bộ môn.
II . Chuẩn bị:
- Tranh phóng to hình 9.1 ; H9.2 ; H9.3. 
- Bảng phụ : Bảng 2 và sơ đồ phân chia tế bào trong nguyên phân.
- Phiếu học tập.
III/ Hoạt động trên lớp 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ 
 	- Hs 1: Trình bày tính đặc trưng của bộ NST của một loài.
	- Hs 2: Trình bày cấu trúc và chức năng của NST. 
3. Bài mới 
Gv vào bài: Bộ NST mang tính chất đặc trưng cho loài, và hình thái NST biến đổi qua các quá trình phân chia tế bào (gồm nguyên phân và giảm phân). Vào kì giữa của quá trình phân bào thì hình thái NST được thấy rõ nhất dưới KHV. Vậy sự biến đổi đó như thế nào? Chúng ta cùng lần lượt đi tìm hiểu.
Hoạt động 1: 
Tìm hiểu sự biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào
* Mục tiêu 1: Trình bày được sự biến đổi hình thái NST qua các kì của quá trình nguyên phân.
Hoạt động Giáo viên
Hoạt động Học sinh
Nội dung ghi bảng
- Gọi Hs đọc phần thông tin I.
- Cơ thể lớn lên được nhờ đâu?
- Khi sinh ra cơ thể chỉ là 1 tế bào, nhờ quá trình phân chia mà từ một tế bào tạo ra nhiều tế bào, giúp cơ thể lớn lên.
- Treo tranh vẽ 9.1, 9.2.
- Quá trình phân chia tế bào xảy ra ntn?
- Quá trình này lặp đi lặp lại, vì thế gọi là chu kì.
- Treo bảng phụ 9.2 hoặc và phát phiếu học tập cho các nhóm.
- Yêu cầu HS thu thập thông tin mục I, quan sát tranh vẽ và hoàn thành bảng 9.2. 
- Gợi ý cho các nhóm khi hoạt động nhóm.
- Nhận xét, nêu đáp án đúng.
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi :
 + Nêu kết quả của quá trình nguyên phân ? .
 + Nguyên phân còn có tên gọi là gì? Vì sao? Diễn ra ở tế bào nào?
- Kì t/g NST tự nhân đôi, từ sợi đơn sang sợi kép.
- Nhờ sự phân chia tế bào (Nguyên phân).
- Quan sát tranh, thu thập và xử lý thông tin .
- Xảy ra có tính chu kì.
- Thảo luận nhóm hoàn thành bảng 9.2.
- Một hai nhóm đại diện trình bày ý kiến, nhóm khác bổ sung, hoàn thành đáp án đúng.
- Dựa vào bảng 9.2 và thông tin, trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. 
- Nguyên nhiễm, vì bộ NST được giữ nguyên.
- Tế bào sinh dưỡng.
I. Biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào.
- Cơ thể lớn lên nhờ sự phân chia tế bào.
- Sự phân chia gồm kì trung gian và thời gian phân bào.
(Nội dung bảng 9.2 ở cuối hoạt động 1)
- Qua 1 lần phân chia từ một tế bào tạo thành 2 tế bào.
	* Tiểu kết 1: 
Hình thái NST
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
 Mức độ duỗi xoắn 
Nhiều nhất
 ít 
nhiều
Mức độ đóng xoắn
 ít 
cực đại
Hoạt động 2: 
Tìm hiểu những biến đổi cơ bản của NST trong quá trình nguyên phân
* Mục tiêu 2: Hs hiểu được trong quá trình nguyên phân, số lượng và hình thái biến đổi và phân chia như thế nào.
- Treo tranh vẽ 9.3 và sơ đồ phân chia tế bào trong nguyên phân.
- Yêu cầu lớp hoạt động nhóm hoàn thành kiến thức bảng 9.2.
- Phát phiếu học tập (Nội dung PHT là nội dung bảng 9.2) cho Hs
- Quan sát và theo dõi, giúp đỡ các nhóm có lúng túng trong thảo luận để có đáp án đúng.
- Cho các nhóm lên bảng trình bày.
- Nhận xét, kết luận.
- Thảo luận nhóm.
- Hoàn thành bảng dựa vào thông tin mục II và hình vẽ.
- Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhóm khác nhận xét và bổ sung để hoàn thiện.
II / Những biến đổi cơ bản của NST trong quá trình nguyên phân.
(Nội dung cuối h/đ 2)
* Tiểu kết 2: 
Các kì
Những diễn biến cơ bản của NST
Kì đầu
Nhiễm sắc thể bắt đầu co xoắn, có hình thái rõ rệt. Tâm động dính vào sợi tơ của thoi phân bào. Khi đó NST đã biến thành NST kép.
Kì giữa
Nhiễm sắc thể đóng xoắn cực đại và tập trung thành hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.
Kì sau
Hai cromatit trong cặp nhiễm sắc thể kép tách nhau ở tâm động thành 2 NST đơn và phân ly dần về 2 cực tế bào nhờ sự co rút sợi tơ của thoi phân bào.
Kì cuối
Các nhiễm sắc thể tập trung về 2 cực của tế bào , duỗi xoắn trở về hình dạng sợi mảnh. 
* Hoạt động 3: Tìm hiểu ý nghĩa của nguyên phân
	* Mục tiêu 3: Hiểu và nắm được nguyên phân có vai trò như thế nào đối với tế bào cũng như sinh vật.
- Nguyên phân là hình thức sinh sản của tế bào tế bào sinh dưỡng. 
- Qua 1 lần nguyên phân thì số tế bào con như thế nào so với tế bào ban đầu?
- Truyền đạt ổn định bộ NST của loài qua các thế hệ tế bào .
- NP có ý nghĩa gì?
- Ngoài ra NP còn có ý nghĩa lớn trong quá trình chọn giống... và tiến hóa.
- Từ 1 tế bào mẹ tạo thành hai tế bào con có bộ NST giống như tế bào mẹ ban đầu.
- Đảm bảo sự lớn lên của cơ thể, sự sinh trưởng của các mô, cơ quan. Tạo ra tế bào thay thế các tế bào già, chết.
III. Ý nghĩa của NP.
- Từ 1 tế bào mẹ tạo thành hai tế bào con có bộ NST giống như tế bào mẹ ban đầu.
- Đảm bảo sự lớn lên của cơ thể, sự sinh trưởng của các mô, cơ quan. Tạo ra tế bào thay thế các tế bào già, chết.
* Tiểu kết 3:
- Qua 1 lần nguyên phân, từ 1 tế bào mẹ tạo thành hai tế bào con có bộ NST giống như tế bào mẹ ban đầu.
- Đảm bảo sự lớn lên của cơ thể, sự sinh trưởng của các mô, cơ quan. Tạo ra các tế bàomới thay thế các tế bào già, chết.
4. Củng cố 
- Trình bày những biến đổi về hình thái NST trong chu kì tế bào?
- Trình bày những diễn biến cơ bản của NST ở các kì của Nguyên phân.
- Nguyên phân có ý nghĩa như thế nào?
- Đọc phần kết luận.
5. Bài tập về nhà:
- Học bài theo vở ghi và SGK.
- Vẽ hình 9.1, 9.2, hình biến đổi hình thái NST tại bảng 9.2 SGK.
- Làm bài tập 5 trang 30.
- Chuẩn bị bài Giảm phân: Vẽ trước sơ đồ 10 trang 31 SGK.
!!!&!!!
Chương 2
NHIỄM SẮC THỂ