Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Tiết 144: Văn bản: Những ngôi sao xa xôi (tiếp)

Ngày soạn: 3/4/2011
Ngày dạy: 4/4/ 2011
Tiết 144 – văn bản :
NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI ( Tiếp)
 - Lê Minh Khuê-
A. Mục tiêu 
1. Kiến thức :
- Cảm nhận được tấm lòng trong sáng, tính cách dũng cảm hồn nhiên trong c/s chiến đầu nhiều gian khổ hi sinh nhưng vẫn lạc quan của các nhân vật nữ thanh niên xung phong.
- Thấy được nét đặc sắc trong miêu tả nhân vật, đặc biệt là miêu tả tâm lí, ngôn ngữ và nghệ thuật kể chuyện của tác giả.
2. Kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng phân tích tác phẩm truyện (cốt truyện, nhân vật, nghệ thuật trần thuật)
3. Giáo dục : HS ý thức khâm phục và biết ơn những cô gái TNXP.
B- Chuẩn bị của GV và HS :
- GV : Bài soạn,
- HS : Soạn bài
C. Tiến trình bài dạy :
1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ : 
- Tóm tắt đoạn trích. Suy nghĩ về hoàn cảnh sống và chiến đấu của những cô gái TNXP
3. Bài mới:
Gv giới thiệu bài
Hoạt động của GV và HS
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1
(HS chú ý tr 114, 115 )
? Tìm những chi tiết giới thiệu về Phương Định ?
? Qua đó em có suy nghĩ gì về Phương Định ?
? Tính cách của Phương Định thể hiện ở những chi tiết nào ?
? Khi Nho bị thương PĐ ntn ?
( cuối tr 118 )
- Bế... rửa ... tiêm... pha sữa .... không hát. ( cáu )
- không khóc.
? Hãy tìm một số chi tiết miêu tả PĐ khi cơn mưa đá bất chợt ập đến 
? Ở PĐ còn thể hiện điều gì nữa ?
GV bình : 
- Tuổi niên thiếu: cô có thời hồn nhiên vô tư bên ngời mẹ.
Một căn buồng nhỏ ở 1 đường phố yên tĩnh trong những ngày thanh bình trước khi có chiến tranh
Những kỉ niệm đó luôn sống dậy trong cô ngay giữa chiến trường dữ dội. Nó vừa là niềm khao khát vừa làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh căng thẳng khốc liệt của chiến trường
? Theo em Phương Định là người có tính cách ntn ?
? Tìm những chi tiết miêu tả suy nghĩ, dáng vẻ, tâm trạng của Phương Định trước và trong khi phá bom ?
( HS chú ý tr 117 )
? Tại sao sự vắng lặng lại được PĐ cảm nhận là “vắng lặng đến phát sợ” ?
? Tại sao khi cảm thấy có ánh mắt dõi theo thì PĐ không thấy sợ nữa ?
? Chi tiết “ Lưỡi xẻng .... rùng mình” cho thấy khi đối mặt với quả bom tâm trạng của PĐ ntn ?
? Em có nhận xét gì về cách miêu tả tâm lý của tác giả ?
? Tâm lý của PĐ đã cho thấy PĐ ở trong tình huống ntn ? Qua đó ta thấy PĐ là người ntn ?
- Mặc dù quen với công việc nguy hiểm – phá bom – một ngày có thể phá tới năm quả bom – nhưng mỗi lần phá bom lại là một lần thử thách với thần kinh cho đến từng cảm giác.
- Từ khung cảnh, không khí chưa đầy sự căng thẳng đến cảm giác là các anh cao xạ ở trên kia đang dõi theo từng động tác cử chỉ của mình. Để rồi lòng dũng cảm được kích thích bằng lòng tự tin.
? Qua n/v Định em có nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng n/v của t/g?
(T/g tỏ ra am hiểu và miêu tả sinh động tâm lí của những cô gái TNXP, tiêu biểu là n/v Định)
- HS thảo luận nhóm – Trình bày về 2 nhân vật Thao và Nho.
? Tìm vài chi tiết tiêu biểu về nhân vật Thao 
? Thao có tính cách ntn ? Có gì khác với PĐ ?
? Tìm hiểu về nhân vật Nho ? So với nhân vật PĐ ?
? Bên cạnh những nét tính cách riêng cả 3 nhân vật này đều có những điểm chung đó là gì ?
? Qua nhân vật 3 cô gái tác giả muốn nói đến điều gì ?
Hoạt động 2
? Khái quát những nét đặc sắc của nghệ thuật ?
? Em học tập được những gì ở ngòi bút xây dựng nhân vật của LMK?
? Khái quát nội dung cơ bản của truyện ngắn ?
- HS đọc ghi nhớ. 
 Hoạt động 3
HS hoạt động độc lập – trình bày.
25’
10’
10’
I. Đọc và tìm hiểu chung :
II- Đọc – hiểu văn bản :
1- Hoàn cảnh sống và chiến đấu của những cô gái TNXP
2- Hình ảnh ba cô gái thanh niên xung phong
a. Phương Định :
* Ngoại hình :
- Con gái Hà Nội – khá xinh.
- hai bím tóc dài, cổ cao
- đôi mắt – cái nhìn xa xăm.
-> Phương Định là cô gái thành phố, trẻ, xinh, nhiều chàng trai cảm mến.
* Tính cách :
- Không vồn vã, kiêu hãnh.
- Thần tượng là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ.
- Hay hát
-> + Tâm hồn trong trẻo, hồn nhiên, yêu đời, ý nhị kín đáo, mơ mộng, lãng mạn.
+ Tình đồng đội sâu sắc, can đảm và cứng cỏi.
* với công việc :
- Khí phá bom :
+ Cảm thấy có ánh mắt dõi theo .... không sợ nữa.
+ đàng hoàng bước tới.
+ lưỡi xẻng chạm vào quả bom ... tiếng động sắc đến gai người., cứa vào da thịt, rùng mình
+ tim đập không rõ nữa, nghĩ đến cái chết mờ nhạt, còn cái chính : liệu bom có nổ không.
-> Miêu tả tâm lý chân thực, tinh tế.
=> Là người năng động, dũng cảm không sợ nguy hiểm.
b. Nhân vật Thao :
- Tính cách : 
+ ít nhiều từng trải hơn
+ không hồn nhiên mơ ước nhưng cũng không thiếu những khát khao & rung động của tuổi trẻ. 
- Đối với công việc : 
+ Chị c/đ dũng cảm, bình tĩnh nhưng lại rất sợ khi nhìn thấy máu chảy. 
+ Cương quyết, táo bạo trong công việc
c. Nhân vật Nho :
- Tính cách : 
+ Vô tư, vừa tắm dưới suối lên đã đòi ăn kẹo
đ. Điểm chung của 3 cô gái :
- Dũng cảm, cam đảm, cứng cỏi.
- Tình đồng đội rất sâu sắc.
- Tâm hồn trong sáng, rất nữ tính, dễ xúc cảm, nhiều ước mơ, thích làm đẹp.
=> + Đó là những cô gái sống có lý tưởng.
 + Đó là hình ảnh tuổi trẻ VN trong k/c chống Mĩ.
III. Tổng kết – Ghi nhớ :
1. Nghệ thuật :
- Ngôi kể thứ nhất – nhân vật chính.
 - Thành công về nghệ thuật xây dựng nhân vật chủ yếu là miêu tả tâm lí.
- Ngôn ngữ & giọng điệu: Ngôn ngữ phù hợp với n/v kể chuyện tạo cho truyện có giọng tự nhiên thoải mái, trẻ trung giàu nữ tính
2. Nội dung :
3. Ghi nhớ : sgk
IV. Luyện tập :
- Cảm nghĩ về nhân vật PĐ:
+ PĐ là cô gái xinh xắn, mơ mộng, hồn nhiên, dũng cảm... hình ảnh của những cô gái thành phố vào trường Sơn làm thanh niên xung phong cô gái sống có lý tưởng.
+ Đó là hình ảnh tuổi trẻ VN trong k/c chống Mĩ.
*. Củng cố, dặn dò :
- Củng cố : Nhắc lại nội dung của truyện ngắn.
- Dặn dò : Tóm tắt truyện ngắn + Học hỹ về nhân vật Phương Định