Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Tuần 26 - Lê Hà

TUẦN 26 Ngày soạn:20/02/2012
Tiết 121: SANG THU
A/ MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
	Vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lý của tác giả.
2. Kĩ năng:
	- Đọc-hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại.
	- Thể hiẹn những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ.
	3. Thái độ:
Giáo dục hs lòng yêu thiên nhiên , yêu văn học.
B PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC.
 Đọc diễn cảm , phân tích, vấn đáp. Kĩ thuật động não, thảo luận nhóm.
C/ CHUẨN BỊ :
 1. GV : Soạn giáo án ,bảng phụ.
 2. HS : Trả lời câu hỏi ở SGK
D/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 
1.Ổn định 
2.Kiểm tra bài cũ : 
Đọc thuộc lòng “Viếng lăng Bác” ?
Nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ ?.
 3.Bài mới :
Giới thiệu: thuyết trình.
Hoạt động của thầy , trò
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung
Dựa vào chú thích SGK. Nêu vài nét về tác giả ?
Hs : 
GV : Từ năm 2000 ông là thư kí HNVVN
Bài thơ ra đời vào thời gian nào?
Hs : 
Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc
Gv hướng dẫn giọng đọc:Nhẹ nhàng , nhịp chậm, khoan thai 
GV đọc mẫu , sau đó gọi 2 em hs đọc lại
-Bài thơ đựoc chia thành mấy đoạn ? Ý chính của từng đoạn ?
Hs : 
Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu VB
-Sự biến đổi của đất trời sang thu được cảm nhận qua hình ảnh nào ?
Hs : 
-Gió se là gió như thế nào ? 
Hs : Gió nhẹ , khô, hơi lạnh
-Ngọn gió mang hương ổi và sương cố ý như chậm lại - nhận xét về những tín hiệu trên ?
Hs : Tín hiệu đặc trưng rất khó nhận biế.t
-Từ “Phả ” có thể thay thế bằng từ ngữ nào ?
Hs : 
-Tâm trạng của tác giả thể hiện qua từ ngữ nào ? Đó là tâm trạng gì ?
Hs : Bỗng , hình như thể hiện sự ngỡ ngàng bâng khuâng 
*Thảo luận nhóm, đại diện nhóm trả lời:
-Không gian lúc sang thu được thể hiện ở những phương diện nào? Chi tiết nào thể hiện?
Hs : Hương vị , vận động của các sự vật
-Hương vị và sự vận động đó được thể hiện bằng những từ ngữ chỉ cảm giác nào ?
Hs : Hình như , chùng chình , vắt nữa mình
-Nhận xét sự cảm nhận thời khắc giao mùa của tác giả ?
Hs : Cảm nhận tinh tế bằng nhiều giác quan.
Hình ảnh “đám mây mùa Hạ vắt nữa mình sang thu ” nên hiểu như thế nào?
( Có thật có đám mây như thế không )
Hs : Hình ảnh nhân hóa độc đáo, liên tưởng sáng tạo
Gọi hs đọc 2 câu thơ cuối bài 
*Hs Thảo luận nhóm , sau 5p cử đại diện các nhóm trình bày 
Phân tích tầng ý nghĩa của 2 câu thơ cuối ? Rút ra lời gửi gắm của tác giả ?
Gv chốt ý bằng bảng phụ
-GV mở rộng : Con ngươì càng từng trải thì càng có nhiều kinh nghiệm sống, do đó càng vững vàng hơn trước mọi giông tố cuộc đời. Ví dụ như khi con người đã trải qua một tuổi thơ cay đắng thì họ sẽ dễ dàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
Đây là những suy ngẫm sâu sắc mang tính triết lí về con người và cuộc đời
Hoạt động 4
Hướng dẫn tổng kết
Bài thơ trên cho em hiểu thêm về điều gì ?
Hs : Thời khắc giao mùa nhẹ nhàng mà rỏ rệt, tác giả rất tinh tế
Gọi hs đọc ghi nhớ ở SGK
Hs : đọc
I/ Tìm hiểu chung :
Tác giả : 
Hữu Thỉnh sinh 1942
Quê :Tam Dương – Vĩnh phúc
Nhà thơ trưởng thành trong thời kì chống Mỹ cứu nước.
Tác phẩm 
Bài thơ được sáng tác năm 1977- “Từ chiến hào đến thành phố”
 3.Đọc VB , bố cục
 a.Đọc : 
 b.Bố cục :
- 2 khổ đầu : Sự biến đổi của đất trời khi vào thu.
-Khổ Cuối : Suy ngẫm của tác giả.
II.Đọc- hiểu VB: 
1. Sự biến đổi của đất trời khi vào thu
- Tín hiệu chuyển mùa
 + Hương ổi
 + Gió se
 + Sương chùng chình
 → Tín hiệu đặc trưng của thời khắc giao mùa từ Hạ sang Thu
- Tâm trạng của tác giả : 
 + Bỗng 
 + Hình như 
 → Tâm trạng ngỡ ngàng , cảm xúc bâng khuâng 
- Hương vị : Hương ổi đang độ chín phả vào gió se.
- Sự vận động của các sự vật: 
 + Sương chùng chình, chậm rãi
 + Sông duềnh dàng, thong thả
 + Chim vội vã
 + Mây vắt nữa mình sang thu
 + Mưa ít dần
 + Sấm bớt bất ngờ
→ Nghệ thuật nhân hóa và sử dụng nhiều từ ngữ diễn tả cảm giác, trạng thái : bỗng , phả vào, chùng chình, hình như , vắt nữa mình biến chuyển nhẹ nhàng mà rỏ rệt
 → Cảm nhận qua nhiều yếu tố, bằng nhiều giác quan và sự rung động thật tinh tế
2. Suy ngẫm của tác giả :
 Sấm cũng bớt bất ngờ
 Trên hàng cây đứng tuổi
- Nghĩa tả thực về thiên nhiên (hiện tượng sấm, hàng cây) lúc sang thu: sấm không còn bất ngờ như mùa hạ.
- Nghĩa ẩn dụ (sấm: những tác động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời; hàng cây đứng tuổi: con người đã từng trải): hàng cây đứng tuổi không còn bất ngờ vì tiếng sấm nữa.
 → Tác giả muốn gửi gắm : Khi con người từng trải thì sẽ vững vàng hơn truớc những biến động của cuộc đời
3- Tổng kết : 
1-Nghệ thuật:
-Hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm, đặc sắc về thời điểm giao mùa hạ- thu ở nông thôn đồng bằng Bắc bộ.
-sáng tạo trong việc sử dụng từ ngữ, phép nhân hóa, phép hoán dụ.
2-Nội dung-ý nghĩa: (Ghi nhớ SGK/71)
3. Củng cố : 
	Em thích nhất hình ảnh nào trong bài thơ ? Vì sao ?
4. Hướng dẫn học bài : 
	-Học thuộc lòng bài thơ.
 -Phân tích, cảm thụ những hình ảnh thơ hay, đặc sắc trong bài.
 -Sưu tầm thêm một vài đoạn thơ, bài thơ viết về mùa thu.
 - Soạn bài: Nói với con: đọc Vb, tìm hiểu những nét chính về tác giả, tác phẩm, trả lời các câu hỏi trong phần đọc-hiểu, tìm hiểu phần luyện tập.	
 ************************************
Tiết 122: NÓI VỚI CON
A/ MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
	- Tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái.
- Tình yêu và niểm tự hào về vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt của quê hương.
- Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của tác giả trong bài thơ.
2. Kĩ năng:
	- Đọc-hiểu một văn bản thơ trữ tình.
	- Phân tích cách diễn tả độc đáo, giàu hình ảnh, gợi cảm của thơ ca miền núi.
	3. Thái độ:
Giáo dục tình cảm gia đình, tình yêu và lòng tự hào về quê hương đất nước.
 * GDKNS: Tự nhận thức được cội nguồn sâu sắc của cuộc sống chính là gia đình, quê hương, dân tộc.
- Làm chủ bản thân, đặt mục tiêu về cách sống của bản thân qua lời tâm tình của người cha.
- Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá bình luận về những lời tâm tư của người cha, về vẻ đẹp những hình ảnh thơ trong bài thơ.
B PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC.
Vấn đáp, thảo luận. Kĩ thuật động não.
C/ CHUẨN BỊ :
1. GV : Soạn giáo án , bảng phụ, chân dung nhà thơ
 2. HS : Trả lời câu hỏi ở SGK
D/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 
I.Ổn định và kiểm tra bài cũ : 
Đọc thuộc lòng bài thơ “Sang thu”
 Nêu cảm nhận của em về 2 câu thơ : 
 Sấm cũng bớt bất ngờ
 Trên hang cây đứng tuổi.
 II.Bài mới :
1.ĐVĐ:
2.Triển khai bài
Hoạt động của thầy , trò
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung
Dựa vào chú thích trong SGK. Nêu vài nét về tác giả Y Phương ?
Hs : 
Bài thơ ra đời vào năm nào ?
Hs : 
Theo em , bài thơ được làm theo thể thơ nào ?
Hs : Tự do
Gv hướng dẫn đọc : giọng ấm áp, tràn ngập tình yêu thương
Hs : Đọc , Gv nhận xét
Theo em , người “Người đồng mình” còn có cách gọi nào khác ?
Hs : người bản mình , người quê tôi , người làng mình.
Dựa vào mạch cảm xúc bài thơ , hãy tìm bố cục văn bản ?
Hs : 
Hoạt động 3
Theo cha , điều gì đã nuôi dạy con khôn lớn ?
Hs : 
Câu thơ nào thể hiện tình yêu thương của cha mẹ đối với con cái ?
Hs : 4 câu đầu
Em hiểu như thế nào về 4 câu thơ đó?
Hs : Cha mẹ luôn yêu thưong , chăm chút, đón nhận từng bước đi của con
Em có nhận xét gì về không khí gia đình trong 4 câu thơ trên ?
Hs : 
Nghệ thuật sử dụng ở 4 câu thơ đó ? 
( Nhịp thơ )
Hs : Như nhip bước chân, cách diễn tả đặc trưng của người miền núi.
-Ngoài sự yêu thương của cha mẹ , con còn được nuôi dưỡng trong điều kiện nào? Tìm chi tiết nói rõ điều đó ?
-Nhận xét về cách diễn đạt?
Hs : Đan lờ cài nan hoa
 Vách nhà ken câu hát
 Rừng cho hoa 
 Con đường cho tấm lòng
HS: Các động từ
-Nhận xét về cuộc sống ở đây ?
Hs : Cuộc sống lao động tươi vui , thiên nhiên thơ mộng.
-Tác dụng của từ “Cài , ken” trong câu thơ đó là gì ?
Hs : 
Từ “Cho” được lặp lại 2 lần có ý nghĩa gì ?
Hs : Quê hương nuôi dưỡng tâm hồn lối sống ( nghĩa tình của quê hương )
*HS đọc đoạn thơ còn lại
*Hs thảo luận theo 4 nhóm trong 5p
Sau đó cử đại diện các nhóm trình bày
Gv nhận xét, bổ sung, chốt ý bằng bảng phụ
Cha đã kể cho con nghe những đức tính nào của người đồng mình ? 
“Cao đo nỗi buồn
 Xa nuôi chí lớn” -Lấy cái cụ thể nói cái trừu tượng; Câu thơ cân đối như tục ngữ Þ đúc kết một thái độ, một bản lĩnh
Gợi sức sống mạnh mẽ, phóng khoáng của người đồng mình
 -Nhận xét về giọng điệu của đoạn thơ?
HS: Giọng điệu: Thiết tha trìu mến, cương nghị, rắn rỏi
Qua đó cha mong ước điều gì ?
 Trong những câu thơ trên, tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?
Hs : Điệp từ “Sống” 3 lần vang lên thể hiện một tâm thế, một bản lĩnh, một dáng đứng của người” đồng mình” cũng là của người Việt nam
Nhận xét về giọng điệu thơ và hình ảnh thơ ?( nghe con , con ơi )
Hs 
Qua phân tích, em có nhận xét gì về tình cảm của cha dành cho con ? Điều lớn nhất mà cha muốn truyền, muốn giáo dục con là gì ?
Hs : yêu thương, tin tưởng và hy vọng vào con.
*KNS:
 -*Động não: HS suy nghĩ độc lập:
-Em hãy đặt mục tiêu về cách sống của bản thân mình qua lời tâm tình của người cha trong bài thơ?
HS :
*Hoạt động 4:Hướng dẫn tổng kết
-Bài thơ có những đặc sắc nào về nghệ thuật ?
-HS tổng kết và trả lời theo ghi nhớ : SGK/74.
-Nét chính về nội dung- ý nghĩa bài thơ?
*HĐ 5: Hướng dẫn luyên tập:
- HS làm việc cá nhân: Viết một đoạn văn nhận xét, đánh giá bình luận về những lời tâm tư của người cha, về vẻ đẹp những hình ảnh thơ trong bài thơ.
I/ Tìm hiểu chung : 
1. Tác giả : Y Phương
- Hứa Vĩnh Sước , sinh 1948
- Dân tộc Tày
- Quê : Trùng Khánh - Cao Bằng
- Thơ thể hiện tâm hồn chân thật mạnh mẽ, trong sáng của con người miền núi
2.Tác phẩm : 
 Sau 1975, tiêu biểu cho hồn thơ của Y Phương.
-Trích Thơ Việt Nam 1945-1985
3. Đọc-tìm hiểu chú thích , bố cục :
a. Đọc : 
b. Chú thích: 
 - Người đồng mình + bản mình
 + Làng mình
 + Quê mình
c. Bố cục :
- 11 câu đầu : Cội nguồn sinh dưỡng của người con
- Còn lại : Nét đẹp con người quê hương và mong ước của người cha.
II. Đọc- hiểu văn bản : 
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người:
* Tình cảm gia đình:
 Chân phải bước tới cha
 Chân trái bước tới mẹ 
 Một bước chạm tiếng nói
 Hai bước tới tiếng cười
→ Cha mẹ yêu thương, chăm chút và vui mừng đón nhận từng bước đi , tiếng nói của con trong không khí gia đình đầm ấm.
b. Sự đùm bọc cuả quê hương
 Đan lờ cài nan hoa
 Vách nhà ken câu hát
 Rừng cho hoa 
 Con đường cho tấm lòng
→ Con được trưởng thành trong cuộc sống lao động cần cù, vui tươi, thiên nhiên thơ mộng nghĩa tình.
2. Những đức tính tốt đẹp của con người quê hương và mong ước của người cha.
a. Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình
- Cao đo nổi buồn , xa nuôi chí lớn
 Không chê nghèo đói
 → Sống vất vã mà mạnh mẽ, khoáng đạt, bền bỉ gắn bó với quê hương dẫu còn cực nhọc.
 - Thô sơ da thịt mà chẳng hề nhỏ bé
 Tự đục đá kê cao quê hương
 → Mộc mạc nhưng giàu chí khí niềm tin, không nhỏ bé về tâm  ... ới:
 Trong những giờ học trước, các em đã được tìm hiểu một số dạng ở bài văn nghị luận. Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống, nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý, nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). Giờ học này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu một dạng của bài văn nghị luận, đó là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Hoạt động của GV và học sinh
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
2 HS đọc; 
* Văn bản: “Khát vọng hoa nhập, dâng hiến cho đời” 
?Vấn đề nghị luận của văn bản là gì?
?Văn bản đã nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ?
Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”
=> Những luận điểm được nêu lên trong bài.
+ Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa. Trong đó, hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu .
+ Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ .
+ Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hoà nhập, dâng hiến được nối kết tự nhiên với hình ảnh mùa xuân thiên nhiên, đất nước
? Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó .
ITìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
=> Để chứng minh cho các luận điểm đó, người viết đã chọn giảng, bình các câu thơ, hình ảnh đặc sắc, đã phân tích giọng điệu trữ tình, kết cấu của bài thơ .
? Hãy chỉ ra các phần mở bài, thân bài, kết bài của văn bản trên.
? Em có nhận xét gì về bố cục của văn bản này?
? Cách diễn đạt trong từng đoạn của văn bản có làm nổi bật được luận điểm không.
-Văn bản “Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho đời” của tác giả Hà Vinh là một bài thơ văn nghị luận tiêu biểu về bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. Vậy em hiểu nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ nghĩa là gì?
- Bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ phải đảm bảo những yêu cầu gì?
2 HS đọc ghi nhớ
Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập:
- Hai HS đọc yêu cầu bài tập
- GV gợi ý HS tìm thêm luận điểm
- Trình bày trước lớp
- HS khác bổ sung
- GV đánh giá
Ví dụ:
- Luận điểm về “nhạc điệu của bài thơ” (vì bất kỳ một bài thơ hay nào cũng có nhạc hàm chứa trong nó, bài thơ đã được nhạc sỹ Trần Hoàn phổ nhạc)
- Luận điểm về bức tranh mùa xuân của bài thơ” (thể hiện ở hình ảnh, màu sắc, không gian,... được miêu tả trong bài thơ)
=> Mở bài : Từ đầu => “đáng trân trọng”
Thân bài: Từ “Hình ảnh mùa xuân” => “của mùa xuân” Phần này, tác giả trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật của bài thơ, là sự triển khai của luận điểm
- Kết bài : Đoạn văn cuối
=> Bố cục chặt chẽ, có đầy đủ các phần thông thường của một văn bản, giữa các phần có sự liên kết tự nhiên về ý và về diễn đạt .
* Nhận xét về cách diễn đạt:
- Cách dẫn dắt vấn đề hợp lí.
- Cách phân tích hợp lí.
- Cách tổng kết khái quát hoá có sức th/phục.
*Cách diễn đạt này đã làm nổi bật được luận điểm.
- Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy .
- Nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ được thể hiện qua ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu Bài văn nghị luận cần phải phân tích các yếu tố ấy để có những nhận xét, đánh giá cụ thể, xác đáng.
- Bài văn Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần có bố cục mạch lạc, rõ ràng, lời văn gợi cảm thể hiện rung động chân thành của người viết
*Ghi nhớ 
(SGK trang/78)
II. Luyện tập
4. Củng cố: 
-GV hệ thống bài. Khắc sâu khái niệm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
- Các yêu cầu đối với một bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ.
5. Dặn dò: 
- GV nêu yêu cầu về nhà với HS.
- Học thuộc lòng phần ghi nhớ
- Hoàn thành bài tập
- Đọc và soạn bài: Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
	**************************************
Tiết 125: CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT
ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
I. Mục tiêu cần đạt: 
1. Kiến thức:
Biết cách viết bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cho đúng với các yêu cầu đã học ở tiết trước.
Các bước khi làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ 
2. Kĩ năng: 
Rèn luyện kỹ năng thực hiện các bước khi làm bài NL về một đoạn thơ, bài thơ, cách tổ chức triển khai cỏc luận điểm.
Tổ chức, triển khai luận điểm.
3. Thái độ: Có thái độ học tập
II. Chuẩn bị:
 1. GV: 
+ Phương pháp: Nêu vấn đề, thảo luận.
+ Bảng phụ
+ Sách CKT Ngữ văn
 2. HS: Học sinh chuẩn bị bài Luyện tập ở nhà.
III. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số lớp.
2. Kiểm tra bài cũ: 
Thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. Bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ phải đảm bảo những yêu cầu gì?
 3.Bài mới:
Hoạt động của GV và học sinh
Nội dung kiến thức
GV dùng bảng phụ 
2 HS đọc
? Các đề bài trên được cấu tạo như thế nào.
=> Một số đề không kèm theo lệnh cụ thể: đề 4, đề 7.
- Một số đề có chứa từ ngữ phân tích, cảm nhận, cảm nhận và suy nghĩ đó là những lệnh (chỉ định) cụ thể.
-Các từ như trong đề bài phân tích, cảm nhận, cảm nhận và suy nghĩ biểu thị những yêu cầu gì đối với bài làm?
- Từ phân tích: yêu cầu nghiêng về phương pháp.
- Từ cảm nhận: yêu cầu nghị luận trên cơ sở cảm thụ của người viết.
-Từ suy nghĩ: yêu cầu nghị luận nhấn mạnh tới nhận định, phân tích của người làm bài.
I. Đề bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
- Cấu tạo đề:
+Đề có kèm theo lệnh.
+Đề không kèm theo lệnh.
? Với các đề không có lệnh, ta phải làm công việc gì.
? Qua việc phân tích các đề bài ở trên, em rút ra nhận xét gì về đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
=>Với đề bài không có lệnh, người viết bày tỏ ý kiến của mình về vấn đề được nêu ra trong bài.
-HS khái quát 
GV nêu đề bài
Đề bài : phân tích tình yêu quê hương trong bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh
II. Cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
? Để thực hiện yêu cầu của đề bài, ta phải tiến hành những bước nào, nhiệm vụ cụ thể của từng bước.
? Xác định yêu cầu của đề (vấn đề nghị luận, phương pháp nghị luận, các tư liệu cần sử dụng để làm bài)
? Dựa vào các câu hỏi gợi ý trong SGK, hãy tìm ý cho đề văn.
-Qua đây em hãy cho biết những thao tác cần có khi tiến hành tìm hiểu đề và tìm ý.
? Hãy lập dàn bài cho đề văn trên. 
=> Bước 2: Lập dàn bài (SGK-81)
2 HS đọc.
? Từ dàn bài mẫu, hãy rút ra những nội dung cần trình bày khi lập dàn bài cho bài nghị luận về 1 đoạn thơ, bài thơ nói chung. (Dàn bài gồm mấy phần: phần Mở bài, phần Thân bài, phần Kết bài cần trình bày những nội dung gì?).
? Sau khi đã lập dàn bài, để có 1 bài văn hoàn chỉnh ta cần tiến hành những bước nào, nội dung cụ thể của từng bước.
*Các bước làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
-Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý:
*Tìm hiểu đề: đọc kỹ đề, xác định yêu cầu dựa vào những từ ngữ then chốt.
-Vấn đề nghị luận: Những biểu hiện của tình yêu quê hương.
-Phương pháp nghị luận: phân tích.
-Tư liệu cần sử dụng: bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh, các bài thơ, tài liệu tham khảo về quê hương, đất nước.
*Tìm ý dựa vào yêu cầu của đề để đặt ra những câu hỏi tìm ý.
- Nội dung: 
+ Khi xa quê, nhà thơ luôn nhớ về quê hương.
+ Nỗi nhớ quê hương thể hiện qua các tâm trạng, hình ảnh màu sắc, mùi vị...
- Nghệ thuật: cách miêu tả chọn lọc hình ảnh, ngôn ngữ, cấu trúc, nhịp điệu, tiết tấu.
-Bước 2: Lập dàn bài.
+Mở bài: Giới thiệu đoạn thơ, bài thơ và bước đầu nêu nhận xét, đánh giá của mình.
+Thân bài: Lần lượt trình bày những suy nghĩ, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ , bài thơ.
+Kết bài: Khái quát giá trị ý nghĩa của đoạn thơ, bài thơ.
-Bước 3: Viết bài.
-Bước 4: Đọc lại bài viết và sửa lỗi.
Gọi 2 học sinh đọc
.
Văn bản: “Quê hương trong tình thương, nỗi nhớ”.
III. Cách tổ chức và triển khai luận điểm:
? Tìm bố cục của văn bản trên, nhận xét về bố cục đó
=> Bố cục: 3 phần.
+ Mở bài: Từ đầu đến “ khởi đầu rực rỡ”.
+ Thân bài: Từ “Nhà thơ” đến “thành thực của Tế Hanh”.
+ Kết bài: Còn lại.
=> Bố cục mạch lạc, chặt chẽ.
? Trong phần thân bài, người viết đã trình bày những nhận xét gì về tình yêu quê hương trong bài thơ.
=> Những nhận xét chính:
Nhà thơ đã viết “Quê hương” bằng tất cả tình yêu tha thiết, trong sáng đầy thơ mộng của mình:
- Những hình ảnh đẹp như mơ, đầy sức mạnh khi ra khơi.
- Cảnh trở về tấp nập, no đủ.
- Hình ảnh người dân chài giữa đất trời lộng gió với vị nồng mặn của biển khơi.
- Hình ảnh, ngôn từ của bài thơ giàu sức gợi cảm, thể hiện 1 tâm hồn phong phú, rung động tinh tế.
? Những suy nghĩ, ý kiến ấy được dẫn dắt, khẳng định bằng cách nào, được liên kết với phần Mở bài, Kết bài ra sao.
? Văn bản này có tính thuyết phục, sức hấp dẫn không? Vì sao?
+ Những suy nghĩ, ý kiến luôn được gắn cùng sự phân tích, bình giảng cụ thể hình ảnh, ngôn từ, giọng điệu ... của bài thơ.
+ Phần Thân bài nối kết với phần Mở bài chặt chẽ, tự nhiên. Đó là sự phân tích, chứng minh làm sáng tỏ nhận xét bao quát đã nêu ở phần Mở bài .
+ Từ các luận điểm được triển khai trong phần Thân bài đã dẫn tới phần Kết bài: đánh giá sức hấp dẫn, khẳng định ý nghĩa của bài thơ.
-> Những lý do tạo nên tính hấp dẫn và sức thuyết phục của văn bản:
+ Bố cục văn bản mạch lạc, rõ ràng.
+ Văn bản ngắn, tập trung trình bày, nhận xét, đấnh giá về những giá trị đặc sắc nổi bật nhất về nội dung cảm xúc và nghệ thuật của bài thơ. Khi nói về các trạng thái cảm xúc của tác giả, người viết phân tích, bình giảng ngay sự đặc sắc của các hình ảnh, của nhịp điệu thơ tương ứng và đã rút ra luận điểm từ các luận cứ cụ thể rõ ràng.
+ Người viết đã trình bày cảm nghĩ, ý kiến bằng cả lòng yêu mến, rung cảm thiết tha đối với bài thơ “Quê hương”.
? Qua bài văn trên, em hãy rút ra kết luận về các yêu cầu cơ bản để làm tốt bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
2 HS đọc ghi nhớ 
Bài Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần nêu lên được các nhận xét, đánh giá và sự cảm thụ riêng của người viết. Những nhận xét, đánh giá ấy phải gắn với sự phân tích, bình giá ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu, nội dung cảm xúc,... của tác phẩm.
*Ghi nhớ (SGK- 83)
- HS đọc yêu cầu bài tập (SGK- 84).
- Hướng dẫn HS tìm ý (trả lời các câu hỏi trong phần gợi ý SGK)
IV. Luyện tập
-Đề bài: Phân tích khổ thơ đầu bài “Sang thu” của Hữu Thỉnh?
Yêu cầu lập dàn ý chi tiết.
-Mở bài : Giới thiệu bài thơ nói chung, khổ thơ nói riêng.
-Thân bài : 
+ Phân tích cảm nhận về mùa thu sang thông qua các biện pháp nghệ thuật:
Nhân hoá: “phả vào”, “chùng chình”
Miêu tả: “gió se”
Việc sử dụng các từ: “bỗng”, “hình như” .
+ Nhận xét, đánh giá thành công của tác giả.
-Kết bài : Nêu giá trị của khổ thơ.
4. Củng cố: 
- Đặc điểm của đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
- Các bước làm bài.
-Những yêu cầu khi làm bài.
-GV đọc cho hs nghe bài văn tham khảo “Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ”
5. Dặn dò: 
- Hoàn thành dàn ý chi tiết của đề văn trong phần luyện tập.
- Học kĩ ghi nhớ
======v======