Giáo án môn Ngữ văn 9 - Trường THCS Hàm Hiệp - Tuần 9

 LUẽC VAÂN TIEÂN GAậP NAẽN
 (Trớch Truyeọn Luùc Vaõn Tieõn) * Nguyeón ẹỡnh Chieồu *
TUAÀN 9
 Tieỏt 41
 VAấN HOẽC
A. MTCẹ: Giuựp HS:
 - Thaỏy roừ thaựi ủoọ, tỡnh caỷm vaứ loứng tin cuỷa taực giaỷ Nguyeón ẹỡnh chieồu gửỷi gaộm nụi nhửừng ngửụứi lao ủoọng bỡnh thửụứng.
 - Tỡm hieồu, ủaựnh giaự ngheọ thuaọt saộp xeỏp tỡnh tieỏt vaứ ngheọ thuaọt ngoõn tửứ trong ủoaùn trớch.
 - Coự thaựi ủoọ, tỡnh caỷm ủuựng ủaộn veà ngửụứi lao ủoọng, tin vaứo caựi thieọn, caựi toỏt treõn ủụứi.
B. CHUAÅN Bề:	+ GV: Baứi soaùn- Nhửừng ủieàu caàn lửu yự SGV/ 124-125 
Vaờn baỷn Truyeọn Luùc Vaõn Tieõn 
+ HS: ẹoùc kú vaờn baỷn – Soaùn baứi.
 C. TIEÁN TRèNH LEÂN LễÙP:
Hoaùt ủoọng 1: Khụỷi ủoọng (5 phuựt)
OÅn ủũnh lụựp
Baứi cuừ : + ẹoùc thuoọc loứng ủoaùn trớch Luùc Vaõn Tieõn cửựu Kieàu Nguyeọt Nga.
 + Phaồm chaỏt cuỷa ngửụứi anh huứng hieọp sú Luùc Vaõn Tieõn theồ hieọn qua ủoaùn trớch?
- Daón vaứo baứi mụựi: Treõn ủụứi caựi thieọn vaứ caựi aực coự nhieàu khi laùi ủi lieàn, noỏi tieỏp nhau nhử laứ moọt sửù saộp xeỏp voõ tỡnh hay hửừu yự cuỷa taùo hoaự ủeồ thửỷ thaựch vaứ kieồm nghieọm loứng ngửụứi, tỡnh ngửụứi.Tỡnh huoỏng Luùc Vaõn Tieõn gaởp naùn treõn soõng vaứ ủửụùc cửựu laứ moọt trong nhửừng tỡnh huoỏng ủaừ ủửụùc Nguyeón ẹỡnh Chieồu saựng taùo trong truyeọn thụ LVT ủeồ noựi leõn quan nieọm cuỷa mỡnh veà ngửụứi anh huứng, veà caựi thieọn, caựi aực, veà nhaõn daõn lao ủoọng.ẹoự laứ noọi dung ủoaùn trớch maứ chuựng ta tỡm hieồu hoõm nay.
 Hoaùt ủoọng 2: ẹoùc – hieồu vaờn baỷn (64 phuựt)
Hoaùt ủoọng cuỷa gv vaứ hs
Noọi dung ghi baỷng
* HS ủoùc phaàn Chuự thớch :
+ Cho bieỏt vũ trớ cuỷa ủoaùn trớch.
ẹang bụ vụ nụi ủaỏt khaựch queõ ngửụứi, heỏt tieàn, bũ muứ loaứ vụựi moọt chuự tieồu ủoàng thỡ gaởp Trinh Haõm – moọt trong nhửừng ngửụứi baùn mụựi quen ụỷ Kinh- cuừng ủaừ ủoó cửỷ nhaõn vaứ ủang treõn ủửụứng veà. Vaõn Tieõn coự lụứi nhụứ giuựp ủụừ. Trũnh Haõm nhaọn lụứi nhửng laùi ủửa chuự tieồu ủoàng vaứo rửứng troựi laùi, roài ủửa Vaõn Tieõn leõn thuyeàn vụựi lụứi hửựa seừ ủửa chaứng veà ủeỏn taọn ẹoõng Thaứnh. Nhửng ủeỏn ủeõm khuya thỡ Haõm mụựi ra tay.
* HS ủoùc ủoaùn trớch (gioùng phaõn bieọt lụứi keồ chuyeọn vaứ lụứi thoaùi cuỷa nhaõn vaọt, lụứi cuỷa LVT vaứ lụứi noựi cuỷa oõng chaứi) – nhaọn xeựt caựch ủoùc
 + Giaỷi thớch: Nghinh ngang, vụứi, haồm huựt,kinh luaõn, taộm mửa chaỷi gioự, 
 +Keỏt caỏu ủoaùn trớch? ( 2 phaàn), 
 + Chuỷ ủeà cuỷa ủoaùn trớch ( sửù ủoỏi laọp giửừa caựi thieọn vaứ caựi aực)
* HS ủoùc 8 caõu thụ ủaàu, suy nghú traỷ lụứi caõu hoỷi:
+ Phaõn tớchứ nguyeõn nhaõn vaứ haứnh ủoọng cuỷa Trũnh Haõm, tửứ ủoự thaỏy roừ taõm ủũa, baỷn chaỏt cuỷa y.
+ Nhaọn xeựt veà giaự trũ ngheọ thuaọt cuỷa ủoaùn thụ.
+ Qua hỡnh tửụùng nhaõn vaọt Trũnh Haõm, Nguyeón ẹỡnh Chieồu muoỏn noựi ủieàu gỡ veà cuoọc soỏng vaứ con ngửụứi?
ẹũnh hửụựng:
 - Haứnh ủoọng haùi ngửụứi: 
 * Khoõng thửụng tieỏc “ xoõ ngay”; coự toan tớnh, coự aõm mửu, coự keỏ hoaùch saộp ủaởt kú lửụừng : “ủeõm khuya”, “mit mụứ sửụng bay”, xoõ xuoỏng “vụứi”, “giaỷ tieỏng keõu trụứi”, “laỏy lụứi phui pha”
 -> Vụứ nhaõn tửứ; leựn luựt ra tay; coự tớnh toaựn ủeồ xoựa toọi.
 * Hoaứn caỷnh ngửụứi bũ haùi: bũ muứ loaứ, khoõng nụi nửụng tửùa, coõng danh vụừ lụừ.
 - Nguyeõn nhaõn: tớnh ủoỏ kũ, ganh gheựt taứi naờng.
à Trũnh Haõm: laứ keỷ phaỷn boọi, ủoọc aực, baỏt nhaõn, baỏt nghúa, gian ngoan xaỷo quyeọt. => taõm ủũa ủoọc aực (tieõu bieồu cho caựi aực trong xaừ hoọi)
- Saộp xeỏp caực tỡnh tieỏt hụùp lớ, dieón bieỏn haứnh ủoọng nhanh goùn, lụứi thụ vaón giửừ veỷ moọc maùc, giaỷn dũ.
+Thuỷ ủoaùn cuỷa Trinh Haõm laứm ta nhụự tụựi nhaõn vaọt noồi tieỏng thaõm ủoọc naứo trong truyeọn coồ daõn gian nửụực ta?Caực nhaõn vaọt ủoự ủeàu gụùi leõn trong ta caỷm xuực gỡ?
- Nhaõn vaọt Lớ Thoõng (trong Thaùch Sanh), Dỡ gheỷ (trong Taỏm Caựm) -> gụùi sửù caờm gheựt vaứ gheõ tụỷm
* HS ủoùc caực caõu coứn laùi, suy nghú traỷ lụứi:
+ Phaõn tớch, nhaọn xeựt haứnh ủoọng ra tay cửựu ngửụứi cuỷa oõng ngử vaứ gia ủỡnh? Chi tieỏt?
+ Haứnh ủoọng tieỏp theo khi Vaõn Tieõn ủửụùc cửựu soỏng? 
+ Thaựi ủoọ oõng Ngử khi nghe Vaõn Tieõn nhaộc ủeỏn traỷ ụn?
+ Chi tieỏt noựi veà cuoọc soỏng oõng Ngử?
+ Nhaọn xeựt cuoọc soỏng vaứ quan nieọm soỏng cuỷa oõng Ngử. Õng Ngử coự phaỷi chổ ủụn thuaàn laứ ngửụứi lao ủoọng ngheứo khoự, thaỏt hoùc khoõng?
ẹũnh hửụựng:
 - Cửựu ngửụứi khoõng heà do dửù, khaồn trửụng heỏt mỡnh, raỏt mửùc aõn caàn chu ủaựo (vụựt ngay, hoỏi, oõng hụ, muù hụ)
- Saỹn saứng cửu mang ngửụứi baỏt haùnh, hoaùn naùn, cụ nhụừ
- Caõu noựi theồ hieọn quan nieọm soỏng thanh cao trong saùch ngoaứi voứng danh lụùi:
 “Doỏc loứng nhaõn nghúa haự chụứ traỷ ụn
Nửụực trong rửỷa ruoọt saùch trụn
 Moọt caõu danh lụùi chi sụứn loứng ủaõy”
 - Cuoọc soỏng oõng Ngử vui thuự, nhaứn taỷn, tửù do trong lao ủoọng, trong saùch, thanh cao.
 à laứ ngửụứi bao dung, nhaõn haọu, loỏi soỏng trong saùch, thanh cao (tieõu bieồu cho caựi thieọn, chớnh nghúa)
+ ẹeồ Vaõn Tieõn ủửụùc cửựu soỏng, taực giaỷ Nguyeón ẹỡnh Chieồu ủaừ theồ hieọn tỡnh caỷm nhử theự naứo ủoỏi vụựi ngửụứi nghúa hieọp vaứ ngửụứi lao ủoọng bỡnh thửụứng?
Yeõu quớ, beõnh vửùc con ngửụứi nghúa hieọp;
Tin vaứo nhaõn nghúa cuỷa nhửừng ngửụứi lao ủoọng bỡnh thửụứng.
Gửỷi gaộm khaựt voùng vaứo nieàm tin veà caựi thieọn, vaứo ngửụứi lao ủoọng bỡnh thửụứng.
 Nguyeón ẹỡnh Chieồu hieồu raỏt roừ raống caựi xaỏu, caựi aực thửụứng laón khuaỏt sau nhửừng muừ cao, aựo daứi cuỷa boùn ngửụứi coự ủũa vũ, giaứu coự: (Thaựi Sử, Voừ Coõng, Trũnh Haõm, Buứi Kieọm, . . .), nhửng vaón coứn nhửừng caựi toỏt ủeùp, ủaựng kớnh troùng ủang toàn taùi nụi nhửừng con ngửụứi ngheứo khoồ maứ nhaõn haọu, vũ tha, troùng nghúa khinh taứi: ( oõng Ngử, oõng Tieàu, chuự tieồu ủoàng, baứ deọt vaỷi trong rửứng, Hụựn Minh, Vửụng Tửỷ Trửùc, )
 Hoaùt ủoọng 3 : Toồng keỏt (10phuựt)
* HS suy nghú traỷ lụứi caõu hoỷi:
+ Caựi thieọn, caựi aực trong ủoaùn thụ ủửụùc trỡnh baứy trong theỏ noỏi tieỏp vaứ ủoỏi laọp nhử theỏ naứo?
+ Nhaọn xeựt ngoõn ngửừ, gioùng ủieọu ủoaùn thụ.
à choỏt noọi dung Ghi nhụự
* HS ủoùc ghi nhụự SGK/ 121
 Hoaùt ủoọng 4 : Luyeọn taọp- cuỷng coỏ ( 3 phuựt)
+ ẹoùc dieón caỷm ủoaùn trớch
A/ Tỡm hieồu baứi:
I. Vũ trớ ủoaùn trớch: (SGK)
II/ Keỏt caỏu:
+ 8 caõu ủaàu: haứnh ủoọng toọi aực cuỷa Trũnh Haõm
+ Coứn laùi: vieọc laứm nhaõn ủửực vaứ cuoọc soỏng trong saùch cuỷa oõng Ngử
III. Phaõn tớch:
1. Haứnh ủoọng toọi aực cuỷa Trũnh Haõm:
Ra tay haùi ngửụứi khoõng thửụng tieỏc.
Haứnh ủoọng coự saộp ủaởt mửu moõ, coự tớnh toaựn.
Haùi ngửụứi baùn ủang trong hoaùn naùn.
Nguyeõn nhaõn chổ vỡ ủoỏ kũ, ganh taứi
à laứ keỷ ủoọc aực, baỏt nhaõn, baỏt nghúa, coự taõm ủũa ủoọc aực
2 Haứnh ủoọng vaứ nhaõn caựch cuỷa oõng Ngử:
-Ra tay cửựu ngửụứi khaồn trửụứng, heỏt mỡnh, raỏt aõn caàn, chu ủaựo.
- Saỹn loứng cửu mang ngửụứi hoaù naùn.
- Khoõng troõng chụứ sửù traỷ ụn.
- Coự cuoọc soỏng lao ủoọng tửù do phoựng khoaựng, baàu baùn cuứng thieõn nhieõn, tửù laứm chuỷ mỡnh, xa laựnh voứng danh lụùi
à Laứ ngửụứi coự taỏm loứng bao dung, nhaõn aựi, haứo hieọp coự loỏi soỏng, quan nieọm soỏng thanh cao, trong saùch.
III. Toồng keỏt:
 (Ghi nhụự: SGK/ 121)
B/ Luyeọn taọp:
 Hoaùt ủoọng 5: ẹaựnh giaự ( 5 phuựt)
 * ẹoùc vb, em hieồu gỡ veà con ngửụứi Trũnh Haõm. Õng Ngử? Tửứ ủoự em tin vaứo ủieàu gỡ ụỷ con ngửụứi?
 * GV nhaọn xeựt tieỏt hoùc.
 Hoaùt ủoọng 6: Daởn doứ ( 3 phuựt)
 * Hoùc thuoọc loứng ủoaùn trớch; chuaồn bũ phaàn Ngửừ vaờn ủũa phửụng (toồng hụùp caực baứi vieỏt, caực taực giaỷ ủũa phửụng ủaừ sửu taàm)
CHệễNG TRèNH ẹềA PHệễNG
PHAÀN VAấN
* * *
 Tieỏt 42
 VAấN HOẽC
A. MTCẹ: Giuựp HS:
 - Boồ sung vaứo voỏn hieồu bieỏt veà vaờn hoùc ủũa phửụng baống vieọc naộm ủửụùc nhửừng taực giaỷ vaứ moọt soỏ taực phaồm tửứ sau 1975 vieỏt veà ủũa phửụng mỡnh.
	- Bửụực ủaàu bieỏt caựch sửu taàm, tỡm hieồu veà taực giaỷ, taực phaồm vaờn hoùc ủũa phửụng.
	- Hỡnh thaứnh sửù yeõu meỏn ủoỏi vụựi vaờn hoùc ủũa phửụng.
B. CHUAÅN Bề:	+ GV: Baứi soaùn- Nhửừng ủieàu caàn lửu yự SGV/ 129 
Taứi lieọu Chửụng trỡnh Ngửừ vaờn ủũa phửụng lụựp 9 THCS – Tuyeồn taọp 20 naờm vaờn hoùc Bỡnh Thuaọn.
+ HS: Sửu taàm caực taực giaỷ, taực phaồm ủũa phửụng (Sau 1975)
 C. TIEÁN TRèNH LEÂN LễÙP:
Hoaùt ủoọng 1: Khụỷi ủoọng (5 phuựt)
OÅn ủũnh lụựp
- Baứi cuừ : (thoõng qua)
- Daón vaứo baứi mụựi: 
 Hoaùt ủoọng 2: ẹoùc – hieồu vaờn baỷn (25 phuựt)
Hoaùt ủoọng cuỷa gv vaứ hs
Noọi dung ghi baỷng
+HS:
Thửự tửù caực toồ baựo caựo vieọc thửùc hieọn sửu taàm taực giaỷ – taực phaồm ủũa phửụng.
+ GV: toồng hụùp nhaọn xeựt, phaõn loaùi, ủaựnh giaự cho ủieồm vieọc thửùc hieọn sửu taàm cuỷa caực toồ, caự nhaõn coự nhieàu coỏ gaộng.
+ GV: Giụựi thieọu khaựi quaựt Tỡnh hỡnh vaờn hoùc hieọn ủaùi ủũa phửụng.
+ HS: ủoùc Truyeàn thuyeỏt veà moọt doứng soõng
 Hoaùt ủoọng 3 : Toồng keỏt ( 4 phuựt)
+ Khaựi quaựt tỡnh hỡnh phaựt trieồn vaờn hoùc ủũa phửụng Bỡnh Thuaọn.
 Hoaùt ủoọng 4: Luyeọn taọp- cuỷng coỏ ( 3 phuựt)
* HS ủoùc tham khaỷo 
I/ Thoỏng keõ taực giaỷ- taực phaồm ủũa phửụng:
1- ẹinh ẹỡnh Chieỏn (1954) taọp truyeọn Goực khuaỏt.
2- Dửụng Dieõn Hoàng (1947).
3- Nguyeón Laõm Cuực (1960).
4- Nguyeón Sú Nam (1955).
II/ Khaựi quaựt Vaờn hoùc hieọn ủaùi ủũa phửụng:
1- Thụứi kỡ ủaàu theỏ kổ XX ủeỏn Caựch maùng thaựng Taựm 1945:
a. Giai ủoaùn thửự nhaỏt:Ba thaọp kổ ủaàu
- Chửa coự taực giaỷ, taực phaồm tieõu bieồu cho con ngửụứi vaứ queõ hửụng Bỡnh Thuaọn.
b. Giai ủoaùn tửứ naờm 1930 – 1945:
- Hỡnh boựng cuỷa nhửừng nhaứ vaờn ủũa phửụng chửa roừ neựt.
2- Thụứi kỡ tửứ sau CM thaựng Taựm naờm 1945 ủeỏn nay:
a. Giai ủoaùn 1945 – 1975:
- Vaờn hoùc ủũa phửụng ủửụùc nhaọn dieọn trong suoỏt thụứi kỡ choỏng Phaựp vaứ choỏng Myừ. Nhửừng ngửụứi caàm buựt laứ daõn ủũa phửụng hoaởc tửứ nụi khaực ủeỏn goựp maởt cuứng chieỏn ủaỏu, cuứng vieỏt treõn queõ hửụng Bỡnh Thuaọn.
- Caực taực giaỷ, taực phaồm tieõu bieồu: Thu Laõm (Chia li -1947); Bỡnh Sụn ( YÙ thụù -1948); Nguyeõn Nam (truyeọn kớ Moọt ngaứy baựo ủoọng - 1963, Du kớch vuứng ven – 1965); Nam Haứ (Chuựng con chieỏn ủaỏu cho Ngửụứi soỏng maừi Vieọt Nam ụi – 1966); Leõ Duy Hieỏn – Yeõn Hy Ba (Truyeọn ngaộn Yeõn Hy Ba); Nguyeón Baộc Sụn (taọp thụ Chieỏn tranh Vieọt Nam vaứ toõi).
b. Giai ủoaùn tửứ 1975 ủeỏn nay:
- Dieọn maùo vaờn hoùc ủũa phửụng roừ neựt. ẹaừ thaứnh laọp Hoọi vaờn hoùc ngheọ thuaọt ủũa phửụng (1982)
- Vaờn hoùc ủũa phửụng phaựt trieồn caỷ veà soỏ lửụùng laón chaỏt lửụùng; nhieàu theồ loaùi ủửụùc chuự yự. ẹaừ coự Giaỷi thửụỷng Vaờn ngheọ Duùc Thanh ủửụùc toồ chửực 5 naờm /laàn.
III/ ẹoùc tham khaỷo:
Giụựi thieọu Truyeàn thuyeỏt veà moọt doứng soõng (Tử lieọu Phoứng GD Taựnh Linh)
 Hoaùt ủoọng 5: ẹaựnh giaự ( 5 phuựt)
 * Neõu caực taực giaỷ tieõu bieồu cuỷa ẹửực Linh – Binh Thuaọn.
 * GV nhaọn xeựt tieỏt hoùc.
 Hoaùt ủoọng 6: Daởn doứ ( 3 phuựt)
 * Tieỏp tuùc sửu taàm caực taực giaỷ – taực phaồm ủũa phửụng boồ sung vaứo danh saựch ủaừ sửu taàm.
 * OÂn kieỏn thửực veà tửứ vửùng - Toồng keỏt veà tửứ vửùng.
* * *
TOÅNG KEÁT VEÀ Tệỉ VệẽNG 
 ( Tửứ ủụn vaứ tửứ phửực . . . Trửụứng tửứ vửùng)
 Tieỏt 43-44
 TIEÁNG VIEÄT 
A. MTCẹ: Giuựp HS:
	- Cuỷng coỏ caực kieỏn thửực ủaừ hoùc veà tửứ vửùng .
	- Reứn luyeọn kú naờng heọ thoỏng hoựa kớeỏn thửực ủaừ hoùc.
B. CHUAÅN Bề:	+ GV: Baứi soaùn- Nhửừng ủieàu caàn lửu yự SGV/ 131. Baỷng phuù ghi vớ duù tỡm hieồu baứi
+ HS: Xem laùi kieỏn thửực ủaừ hoùc ụỷ lụựp 8 veà tửứ vửùng 
 C. TIEÁN TRèNH LEÂN LễÙP:
Hoaùt ủoọng 1: Khụỷi ủoọng (5phuựt)
OÅn ủũnh lụựp
- Baứi cuừ ( thoõng qua)
Daón vaứo baứi mụựi: Baứi hoùc nhaốm muùc ủớch naộm vửừng hụn vaứ bieỏt vaọn duùng nhửừng kieỏn thuực veà tửứ vửùng ủaừ hoùc.
 Hoaùt ủoọng 2: Hỡnh thaứnh kieỏn thửực mụựi (35 phuựt)
Hoaùt ủoọng cuỷa gv vaứ hs
Noọi dung ghi baỷng
I/ Õn khaựi nieọm tửứ ủụn – tửứ phửực
Khaựi nieọm? Phaõn loaùi? (Tửứ gheựp? Tửứ laựy?)
Xaực ủũnh tửứ laựy, tửứ gheựp:
Tửứ laựy “giaỷm nghúa” vaứ “taờng nghúa”
II/
Khaựi nieọm thaứnh ngửừ? Nghúa cuỷa thaứnh ngửừ hỡnh thaứnh tửứ ủaõu?
Xaực ủũnh thaứnh ngửừ, tuùc ngửừ:
Tỡm thaứnh ngửừ chổ ủoọng vaọt, chổ thửùc vaọt, giaỷi thớch yự nghúa vaứ ủaởt caõu:
Tỡm vớ duù trong caực ủoaùn vaờ – thụ ủaừ hoùc
III/ 
Nghúa cuỷa tửứ?
Choùn caựch hieồu ủuựng:
Choùn caựch giaỷi thớch ủuựng.
IV/ 
Khaựi nieọm tửứ nhieàu nghúa vaứ hieọn tửụùng chuyeồn nghúa cuỷa tửứ
Xaực ủũnh nghúa chuyeồn
V/ 
Khaựi nieọm tửứ ủoàng aõm? Phaõn bieọt hieọn tửụùng nhieàu nghúa vaứ ủoàng aõm?
Xaực ủũnh ủoàng aõm , nhieàu nghúa.
VI/ 
Khaựi nieọm tửứ ủoàng nghúa?
Choùn caựch hieồu ủuựng:
Taực duùng cuỷa vieọc duứng tử ứ”xuaõn”
VII/
Khaựi nieọnm tửứ traựi nghúa?
Xaực ủũnh tửứ traựi nghúa:
Xaực ủũnh tửứ traựi nghúa:
VIII/
Khaựi nieọm caỏp ủoọ khaựi quaựt cuỷa nghúa tửứ ngửừ?
ẹieàn tửứ thớch hụùp vaứo sụ ủoà caỏu taùo tửứ
IX/ 
Khaựi nieọm trửụứng tửứ vửùng?
Xaực ủũnh trửụứng tửứ vửùng:
I. Tửứ ủụn vaứ tửứ phửực:
1- a/ Tửứ ủụn:laứ tửứ chổ goàm moọt tieỏng
 b/ Tửứ phửực: laứ tửứ goàm hai hoaởc nhieàu tieỏng (goàm tửứ gheựp vaứ tửứ laựy).
 + Tửứ gheựp: goàm nhửừng tửứ phửực ủuụùc taùo ra baống caựch gheựp caực tieỏng coự quan heọ vụựi nhau veà nghúa.
 + Tửứ laựy: goàm nhửừng tửứ phửực coự quan heọ laựy aõm giửừa caực tieỏng. 
2- Tửứ gheựp: ngaởt ngheứo, giam giửừ, boự buoọc, tửụi toỏt, boùt beứo, coỷ caõy, ủửa ủoựn, nhửụứng nhũn, rụi ruùng, monh muoỏn
 - Tửứ laựy: nho nhoỷ, gaọt guứ, laùnh luứng, xa xoõi, laỏp laựnh.
3- Tửứ laựy giaỷm nghúa: traờng traộng, nho nhoỷ, ủeứm ủeùp, laứnh laùnh, xoõm xoỏp.
II. Thaứnh ngửừ:
1- Thaứnh ngửừ laứ loaùi cuùm tửứ coự caỏu taùo coỏ ủũnh, bieồu thũ moọt yự nghúa hoaứn chổnh.
 - Nghúa cuỷa thaứnh ngửừ coự theồ baột nguoàn trửùc tieỏp tửứ nghúa ủen cuỷa caực tửứ taùo neõn noự.
2- + Thaứnh ngửừ: 
 - ẹaựnh troỏng boỷ duứi
 - ẹửụùc voi ủoứi tieõn
 - Nửụực maột caự saỏu
 + Tuùc ngửừ:
 - Choự treo meứo ủaọy; 
 - Gaàn mửùc thỡ ủen, gaàn ủeứn thỡ saựng
3- + Thaứnh ngửừ chổ ủoọng vaọt:
 - ủaàu voi ủuoõi chuoọt
 + Chổ thửùc vaọt:
 - Quớt laứm cam chũu
4- Hoaùn Thử hoàn laùc phaựch xieõu
Khaỏu ủaàu dửụựi trửụựng lieọu ủieàu keõu ca
III. Nghúa cuỷa tửứ:
 1- Nghúa cuỷa tửứ laứ noọi dung maứ tửứ bieồu thũ.
2- Caựch giaỷi thớch (a) hụùp lớ.
3- Caựch giaỷi thớch (b) ủuựng vỡ duứng “roọng lửụùng” ủũnh nghiaừ cho “ủoọ lửụùng” giaỷi thớch baống tửứ ủoàng nghúa.
 Caựch giaỷi thớch (a) khoõng hụùp lớ, vỡ duứng ngửừ danh tửứ ủeồ ủũnh nghúa tớnh tửứ.
IV. Tửứ nhieàu nghúa vaứ hieọn tửụùng chuyeồn nghúa cuỷa tửứ:
1- Moọt tửứ coự theồ coự moọt hoaởc nhieàu nghúa.
+ Nghúa chuyeồn laứ hieọn tửụùng thay ủoồi nghúa cuỷa tửứ, taùo ra tửứ nhieàu nghúa(coự nghúa goỏc vaứ nghúa chuyeồn)
2- “hoa” : ủeùp, sang troùng à coự nghúa laõm thụứi => nghúa chuyeồn.
V. Tửứ ủoàng aõm:
 1- Tửứ ủoàng aõm laứ nhửừng tửứ gioỏng nhau veà aõm thanh, nhửng nghúa khaực xa nhau, khoõng lieõn quan gỡ vụựi nhau.
a+ Hieọn tửụùng nhieàu nghúa: moọt tửứ coự chửựa nhieàu neựt nghúa khaực nhau.
b+ Hieọn tửụùng ủoàng aõm: hai hoaởc nhieàu tửứ coự nghúa raỏt khaực nhau.
2- 
a.Hieọn tửụùng nhieàu nghúa(nghúa chuyeồn)
b. Hieọn tửụùng ủoàng aõm.
VI. Tửứ ủoàng nghúa: 
1- Laứ nhửừng tửứ coự nghúa gioỏng nhau hoaởc gaàn gioỏng nhau. Moọt tửứ ủoàng nghúa coự theồ thuoọc vaứo nhieàu nhoựm tửứ ủoàng nghúa khaực nhau.
2- 
a+ ẹoàng nghúa laứ hieọn tửụùng chung cho taỏt caỷ caực ngoõn ngửừ treõn theỏ giụựi
c+ ẹuựng.
3- 
a- “xuaõn” chổ moọt trong boỏn muứa=1 naờm=1 tuoồi (hoaựn duù).
b- traựnh laởp tửứ; haứm yự chổ sửù treỷ trung, tửụi ủeùp à lụứi vaờn hoựm hổnh, toaựt tinh thaàn yeõu ủụứi.
VII. Tửứ traựi nghúa:
1- laứ nhửừng tửứ coự nghúa traựi ngửụùc nhau.
- Moọt tửứ traựi nghúa coự theồ thuoọc nhieàu caởp tửứ trớ nghúa khaực nhau.
- Tửứ traựi nghúa ủửụùc sửỷ duùng trong theồ ủoỏi taùo caực hỡnh tửụùng tửụng phaỷn.
2- 
a. caởp tửứ traựi nghúa ngoõn ngửừ: xaỏu – ủeùp; xa – gaàn; roọng – heùp
b. caởp tửứ traựi nghúa ngửừ duùng (chổ traựi nghúa trong moọt soỏ vaờn caỷnh cuù theồ): gaứ – vũt; voi – chuoọt; choự – meứo 
3- 
a. cuứng nhoựm soỏng – cheỏt (traựi nghúa tuyeọt ủoỏi, coự tớnh chaỏt phuỷ ủũnh nhau – khoõng keỏt hụùp vụựi caực tửứ chổ mửực ủoọ: raỏt , hụi, quaự, laộm): chieỏn tranh – hoaứ bỡnh; ủửùc – caựi; chaỹn – leỷ 
b. cuứng nhoựm giaứ –treỷ (traựi nghúa tửụng ủoỏi, khoõng phuỷ ủũnh laón nhau): yeõu – gheựt; cao – thaỏp; noõng – saõu
VIII. Caỏp ủoọ khaựi quaựt cuỷa nghúa tửứ ngửừ:
1- Nghúa cuỷa tửứ coự theồ roọng hụn hoaởc heùp hụn nghúa cuỷa tửứ ngửừ khaực.
- Moọt tửứ ngửừ coự theồ roọng hụn vụựi tửứ ngửừ naứy, ủoàng thụứi coự theồ coự nghúa heùp hụn ủoỏi vụựi moọt tửứ ngửừ khaực.
- Caực tửứ ngửừ coự quan heọ bao haứm hoaởc ủửụùc bao haứm nhau veứ nghúa goùi laứ caỏp ủoọ khaựi quaựt cuỷa nghúa tửứ ngửừ.
Tệỉ (xeựt veà ủaởc ủieồm caỏu taùo):
Tửứ ủụn 
Tửứ phửực:
+ Tửứ gheựp:
Gheựp ủaỳng laọp
Gheựp chớnh phuù
 + Tửứ laựy: 
Laựy hoaứn toaứn
Laựy boọ phaọn:
- Laựy aõm
- Laựy vaàn
IX. Trửụứng tửứ vửùng:
1- laứ taọp hụùp cuỷa nhửừng tửứ coự ớt nhaỏtmoọt neựt chung veà nghúa.
2- 
a. Taộm vaứ beồ: trửụứng tửứ vửùng nửụực.
b. à caõu vaờn hỡnh aỷnh, sinh ủoọng, coự giaự trũ toỏ caựo maùnh meừ hụn. 
 Hoaùt ủoọng 4: ẹaựnh giaự ( 5 phuựt)
 * Heọ thoỏng caực noọi dung ủaừ oõn taọp.
 * GV nhaọn xeựt tieỏt hoùc.
 Hoaùt ủoọng 5: Daởn doứ ( 5 phuựt)
 * Naộm kú caực kieỏn thửực ủaừ oõn, vaọn duùng vaứo baứi taọp, tỡm caực vớ duù trong caực vaờn baỷn ủaừ hoùc
 * Xem laùi lớ thuyeỏt vaờ tửù sửù – tieỏt 45 Traỷ baứi vieỏt soỏ 2
* * *
TRAÛ BAỉI TAÄP LAỉM VAấN SOÁ 2
 Tieỏt 45
TAÄP LAỉM VAấN
A. MTCẹ: - Cuỷng coỏ caực kieỏn thửực veà vaờn tửù sửù keỏt hụùp vụựi mieõu taỷ. Reứnluyeọn kú naờng tỡm hieồu ủeà, laọp daứn yự vaứ dieón ủaùt.
	 - ẹaựnh giaự ruựt kinh nghieọm laứm baứi ( veà 2 yự tửự, boỏ cuùc, caõu vaờn, chớnh taỷ, tửứ ngửừ )
 B. CHUAÅN Bề:	+ GV:- Nhửừng ủieàu caàn lửu yự SGV/137. 
 - Keỏt quaỷ baứi laứm cuỷa hoùc sinh. Noọi dung ủaựnh giaự, caực baứi laứm tieõu bieồu.
 C. TIEÁN TRèNH LEÂN LễÙP:
Hoaùt ủoọng 1: Khụỷi ủoọng (5phuựt)
OÅn ủũnh lụựp
- Baứi cuừ : 
Daón vaứo baứi mụựi: 
 Hoaùt ủoọng 2: Traỷ vaứ sửỷa baứi (35 phuựt)
Hoaùt ủoọng cuỷa gv vaứ hs
Noọi dung ghi baỷng
*HS nhụự vaứ ủoùc laùi ủeà baứi
- Chổ ra caực yeõu caàu veà noọi dung , hỡnh thửực cuỷa baứi vieỏt.
- Xaõy dửùng daứn yự cho baứi vieỏt.
 * HS tửù nhaọn xeựt baứi vieỏt cuỷa mỡnh qua ủoỏi chieỏu vụựi daứn yự vửứa xaõy dửùng.
* GV nhaọn xeựt, ủaựnh giaự veà baứi vieỏt cuaỷ hoùc sinh, ủoùc moọt vaứi baứi coự ủieồm toỏt, moọt soỏ ủoaùn maộc loói cụ baỷn caàn khaộc phuùc.
+ Moọt soỏ chửa naộm kieồu baứi, sa vaứo mieõu taỷ trửụứng, lụựp
+ Chửa theồ hieọn roừ kieồu baứi tửù sửù (yeỏu toỏ tửù sửù mụứ nhaùt)
+ Chửa chuự troùng vaọn duùng caực yeỏu toỏ mieõu taỷ trong caõu chuyeọn.
+ Caực loói phoồ bieỏn: thieỏu daỏu chaỏm caõu, vieỏt hoa khoõng ủuựng, 
duứng tửứ thieỏu chuaồn xaực, caựch dieón ủaùt coứn toỏi nghúa, sai chớnh taỷ quaự nhieàu, boỏ cuùc chửa roừ raứng, khoa hoùc.
* GV ủaựnh giaự keỏt quaỷ- traỷ baứi
 ẹeà: Tửụỷng tửụùng hai naờm sau, vaứo moọt ngaứy heứ, em veà thaờm laùi trửụứng cuừ, Haừy vieỏt thử cho moọt ngửụứi baùn hoùc hoài aỏy, keồ laùi buoồi thaờm trửụứng ủaày xuực ủoọng ủoự.
I. Yeõu caàu : 
- Kieồu baứi tửù sửù.
- Keỏt hụùp yeỏu toỏ mieõu taỷ.
 II. Nhaọn xeựt baứi laứm:
 - Veà kieồu baứi
- Veà noọi dung
- Veà phửụng phaựp
- Veà hỡnh thửực trỡnh baứy
- Caực loói phoồ bieỏn
III. ẹaựnh giaự keỏt quaỷ:
 Hoaùt ủoọng 3 : ẹaựnh giaự ( 5 phuựt)
 * Xem laùi kieồu baứi tửù sửù
 * GV nhaọn xeựt.
 Hoaùt ủoọng 4: Daởn doứ ( 5 phuựt)
 * Soaùn: ẹoàng chớ- Chớnh Hửừu (Tỡm hieồu Hỡnh aỷnh ngửụứi lớnh caựch maùng vaứ tỡnh ủoàng chớ )
* * *