Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Bài 6 - Tiết 26: Truyện Kiều của Nguyễn Du

Ngày soạn : 18/9/2011
Ngày giảng: 20/9/2012
Bài 6- TIẾT 26 
TRUYỆN KIỀU CỦA NGUYỄN DU
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Học sinh nắm được những nét cơ bản về cuộc đời, sự nghiệp văn học của ND. 
- Nắm được cốt truyện và những nội dung cơ bản về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản, qua đó thấy truyện Kiều là một kiệt tác của dân tộc nói chung và của ND nói riêng.
2. Kĩ năng:
- Có kĩ năng tóm tắt một tác phẩm.
3. Thái độ:
- Hs có niềm thông cảm sâu sắc với thân phận người phụ nữ VN trong xã hội phong kiến
B. CHUẨN BỊ
GV : Bài soạn, một số thông tin liên quan về cuộc đời ND ngoài sách giáo khoa.
HS:tóm tắt được Truyện Kiều, soạn theo câu hỏi sgk.
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. ổn định 
2. Kiểm tra bài cũ( 5p ) 
Câu hỏi: chứng minh rằng QT là một anh hùng dân tộc
3. Bài mới: (1p) 
Lịch sử nước ta có nhiều giai đoạn phát triển thăng có, trầm có , nhưng giai đoạn thế kỉ XVI—XVIII là một giai đoạn có nhiều biến cố, trong những biến cố đó có những con người nổi tiếng , họ đã làm nêm một kì tích trong văn học đó là ND- Một đại thi hào dân tộc, một tác gia lớn.
Hoạt động của GV và HS 
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1 Tìm hiểu cuộc đời sự nghiệp của tác giả ND
? Giới thiệu vài nét chính về tác giả ND ?
? Ông được sinh ra trong một gia đình như thế nào?
GV: Ca dao Nghệ Tĩnh có câu “ Bao giờ Ngàn Hống hết cây, sông kia hết nước nhà này hết quan”
? Ông sống vào giai đoạn lịch sử như thế nào?
Gv: Bổ sung
(Ông sinh trưởng trong 1 thời đại có nhiều biến động dữ dội giai đoạn cuối TK 18 đầu TK 19 chế độ phong kiến VN khủng hoảng trầm trọng, phong trào ND nổi lên khắp nơi, xã hội lúc ấy đã ảnh hưởng đến Nguyễn Du)
? Hoàn cảnh lịch sử đó có tác động như thế nào đến ND 
? Vì sao ông lại làm quan cho nhà Nguyễn một cách miễn cưỡng?
GV: Trong thời gian ông sống tại đất Bắc, ông phải sống cuộc sống vất vả khó khăn, có lúc ông phải chạy về quê vợ ở ẩn tại Thái Bình, có lúc ông phải chạy đi ăn xin để trốn sự truy sát của quân Tây Sơn. ông có 8 vợ và 15 người con, từng là người tình của Hồ Xuân Hương. cuộc sống khổ cực như vậy giúp ông có điều kiện sống gần dân hơn , hiểu về cuộc sống  , để từ đó hình thành trong ông tình cảm nhân đạo sâu sắc.
? Ông được đánh giá là người như thế nào?
? ông có những tác phẩm chính nào?
 Hoạt động 2: HDHS tìm hiểu Truyện Kiều
? Nêu nguồn gốc của truyện
? Truyện được viết theo thể loại nào? nó có gì đặc biệt?
GV: giải thích thêm, và chứng minh sự sáng tạo của ND : ND đã sáng tạo = thiên tài nghệ thuật và tấm lòng nhân đạo. Có thể nói ND đã thay máu đổi hồn cho truyện biến nó trở thành kiệt tác.
- Yêu cầu hs đọc tóm tắt trong sách và tóm lược thành 15 dòng, nhớ tên các nhân vật 
- Theo em truyện Kiều có những giá trị lớn?
- Tại sao nói truyện Kiều có giá trị hiện thực cao?
- Em hiểu giá trị nhân đạo của truyện được thể hiện ở những điểm nào? 
? Truyện Kiều đã đạt được những thành tựu gì về nghệ thuật
GV minh hoạ cách sử dụng ng2, tả cảnh TN..
( Đặc trưng thể loại truyện thơ )
15’
25p
I. NGUYỄN DU
1. Cuộc đời
- Nguyễn Du sinh 1765- 1820, tên chữ là Tố Như, hiệu Thanh Hiên, quê ở Nghi Xuân – Hà Tĩnh.
- Xuất thân trong gia đình quý tộc, nhiều đời làm quan.
- Sống vào cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ 
XIX - chế độ phong kiến khủng hoảng, phong trào nông dân nổi lên khắp mọi nơi.
- Ông đi phiêu bạt nhiều nơi, sống ở đất Bắc 10 năm, khi TS thắng lợi ông ra làm quan cho nhà Nguyễn, ông đi sứ 2 lần và mất 1820 tại Huế
- Là người am hiểu văn hoá dân tộc, có kiến thức sâu rộng, có vốn sống phong phú, có niềm thông cảm sâu sắc với nỗi khổ của nhân dân.
--> ND là một thiên tài văn học, một nhà nhân đạo chủ nghĩa.
2. Sự nghiệp
- 243 bài thơ chữ Hán 
-“ Đoạn Trường Tân thanh” viết bằng chữ nôm” 
II. TRUYỆN KIỀU 
1. Nguồn gốc 
- Dựa theo cốt truyện “ Kim Vân Kiều Truyện “ của Thanh tâm Tài Nhân” (Trung Quốc).
- Thể loại : truyện nôm (gồm 3254 câu lục bát)
- Ông có sự sáng tạo về thể loại, nội dung và chữ viết 
2. Tóm tắt.
3. Giá trị nội dung và nghệ thuật 
a. Giá trị nội dung:
- Giá trị hiện thực: là bức tranh hiện thực về một xã hội bất công tàn bạo và số phận người bị áp bức đau khổ, đặc biệt là phụ nữ.
- Giá trị nhân đạo: đề cao tài năng nhân phẩm và những khát vọng chân chính của con người.
+ Tiếng nói thương cảm trước số phận đau khổ; Lên án tố cáo thế lực xấu xa.
b. Giá trị nghệ thuật: 
- Thành công trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, và khắc hoạ tâm lí nhân vật.
- Thể thơ: Kể chuyện bằng thơ lục bát điêu luyện
- Ngôn ngữ: khả năng miêu tả, biểu cảm, thẩm mỹ phong phú.
 CỦNG CỐ - DẶN DÒ. ( 1P)
1, Tóm tắt tác phẩm.
2, Nhớ đợc một số nét chính về con người, cuộc đời của tác giả.
3. Soạn: Chị em Thuý Kiều