Ngày dạy : 16/10/08
Văn bản:
LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN
- Nguyễn Đình Chiểu-
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Qua sự phân tích, sự đối lặp giữa cái thiện - ác trong đoạn thơ, nhận biết được thái độ tình cảm và lòng tin của tác giả gởi gắm nơi những người lao động bình thường
2. Kĩ năng:
- Đánh giá nghệ thuật sắp xếp tình tiết và nghệ thuật ngôn từ của tác giả
3.Thái độ:
- Giáo dục lòng yêu mến, trân trọng đối với những người sống thanh cao hết lòng vì việc thiện.
II. PHƯƠNG PHÁP : Tái hiện, phân tích, so sánh, .
III. CHUẨN BỊ :
Thầy : Nghiên cứu tài liệu tài liệu
Trò : Trả lời câu hỏi SGK
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ :
- Hãy nêu những hiểu biết của em về cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu
- Hình ảnh Lục Vân Tiên được tác giả miêu tả như thế nào qua đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”?
2. Bài mới :
TuÇn 9 Ngµy so¹n : 14/10/08 TiÕt 41 Ngµy d¹y : 16/10/08 V¨n b¶n: Lôc v©n tiªn gÆp n¹n - NguyÔn §×nh ChiÓu- I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Qua sù ph©n tÝch, sù ®èi lÆp gi÷a c¸i thiÖn - ¸c trong ®o¹n th¬, nhËn biÕt ®îc th¸i ®é t×nh c¶m vµ lßng tin cña t¸c gi¶ gëi g¾m n¬i nh÷ng ngêi lao ®éng b×nh thêng 2. KÜ n¨ng : - §¸nh gi¸ nghÖ thuËt s¾p xÕp t×nh tiÕt vµ nghÖ thuËt ng«n tõ cña t¸c gi¶ 3.Th¸i ®é: - Gi¸o dôc lßng yªu mÕn, tr©n träng ®èi víi nh÷ng ngêi sèng thanh cao hÕt lßng v× viÖc thiÖn. II. Ph¬ng ph¸p : T¸i hiÖn, ph©n tÝch, so s¸nh, ... III. ChuÈn bÞ : ThÇy : Nghiªn cøu tµi liÖu tµi liÖu Trß : Tr¶ lêi c©u hái SGK IV. Ho¹t ®éng d¹y - häc: 1. KiÓm tra bµi cò : - H·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ cuéc ®êi cña NguyÔn §×nh ChiÓu - H×nh ¶nh Lôc V©n Tiªn ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo qua ®o¹n trÝch “Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga”? 2. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung H§1: T×m hiÓu chung Gv nªu yªu cÇu ®äc vµ ®äc mÉu – gäi Hs ®äc ( gi¶i thÝch mét sè tõ khã) H: H·y nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch H: Bµi v¨n ®îc chia lµm mÊy ®o¹n, nªu néi dung chÝnh cña tõng ®o¹n? H§2: T×m hiÓu chi tiÕt Gv giíi thiÖu: T×nh c¶m cña thÇy trß V©n Tiªn hÕt tiÒn, m¾t ®· mï lóc nµy gÆp TrÞnh H©m b¹n cña V©n Tiªn TH lõa TiÓu ®ång vµo rõng trãi vµo gèc c©y, råi ra nãi dèi víi V©n Tiªn lµ TiÓu ®ång ®· bÞ cäp vå. V©n Tiªn hoµn toµn b¬ v¬ ®¬n ®éc lóc nµy h¾n míi ra tay. H: TrÞnh H©m cè t×nh h·m h¹i V©n Tiªn lµ v× sao? H: ¢m mu kÕ ho¹ch g©y téi ¸c cña TrÞnh H©m cã sù ®oan tÝnh nh thÕ nµo + Thêi gian + Kh«ng gian + Hµnh ®éng H: Sau khi ®· ®Èy ng· V©n Tiªn xuèng s«ng th× lóc nµy TrÞnh H©m cã lêi nãi nh thÕ nµo? H: Môc ®Ých cña trÞnh H©m lµm mäi ngêi thøc giÊc lµ ®Ó lµm g×? (1) Mong mäi ngêi cøu sèng V©n Tiªn (2) Che lÊp téi ¸c cña m×nh H: Trong hoµn c¶nh cña V©n Tiªn nh thÕ, vËy mµ TrÞnh H©m vÉn ra tay-kh«ng nh÷ng thÕ h¾n cßn dïng lêi lÏ ®Ó lÊp mäi téi ¸c cña m×nh. Chøng tá TrÞnh H©m lµ con ngêi nh thÕ nµo? Gv gi¶i thÝch: - BÊt nh©n: thÊy ngêi bÞ n¹n kh«ng cøu mµ cßn h·m h¹i - BÊt nghÜa: ®èi xö ®éc ¸c ®èi víi b¹n m×nh H: T×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ c¶nh gia ®×nh «ng Ng ®· cøu vít V©n Tiªn H: C©u th¬ ®ã ®· gîi ra c¶nh gia ®×nh Ng «ng ch¹y ch÷a cho V©n Tiªn nh thÕ nµo? H: Sau khi cøu sèng V©n Tiªn th× Ng «ng cã ý ®Þnh g× víi V©n Tiªn? H: Qua viÖc lµm vµ lêi mêi cña «ng cho ta thÊy Ng «ng vµ gia ®×nh Ng «ng lµ nh÷ng ngêi nh thÕ nµo? H: ViÖc lµm nh©n nghÜa kh«ng tÝnh to¸n thiÖt h¬n cña gia ®×nh Ng «ng gióp ta liªn tëng ®Õn hµnh ®éng nµo cña V©n Tiªn? ( hµnh ®éng nghÜa hiÖp khÈn r¬ng ®¸nh cíp cøu KiÒu NguyÖt Nga) H: H×nh ¶nh “ ThuyÒn nan ... ...... Hµn Giang” gîi cho ta thÊy cuéc sèng cña Ng «ng nh thÕ nµo? H: Qua viÖc lµm nh©n nghÜa cña gia ®×nh Ng «ng nãi lªn th¸i ®é, t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi nh©n d©n lao ®éng nh thÕ nµo? - C¸i xÊu, c¸i ¸c ®éi lèt lÉn khuÊt sau nh÷ng mò cao ¸o dµi cña bän ngêi cã ®Þa vÞ cao sang(Vâ C«ng, TrÞnh H©m, Bïi KiÖm) - C¸i tèt ®Ñp, nh©n hËu, tÊm lßng l¬ng thiÖn tån t¹i vÜnh viÔn n¬i nh÷ng con ngêi nghÌo khæ mµ nh©n hËu, vÞ tha H: Em häc ®îc ®iÒu g× ë nh÷ng con ngêi l¬ng thiÖn ®ã. H§4: HDHS tæng kÕt H: Nªu nghÖ thuËt vµ néi dung chÝnh cña bµi? I. §äc - T×m hiÓu chung 1. §äc- t×m hiÓu tõ khã 2. VÞ trÝ : SGK 3. Bè côc : - §o¹n 1 : 8 c©u ®Çu : Téi ¸c cña TrÞnh H©m - §o¹n 2 : cßn l¹i : Nh÷ng tÊm lßng l¬ng thiÖn II. T×m hiÓu chi tiÕt 1. TrÞnh H©m g©y téi ¸c - §éng c¬ : ghen ghÐt tµi n¨ng cña V©n Tiªn -> TÝnh ®è kÞ - ¢m mu kÕ ho¹ch g©y téi ¸c + Thêi gian: ®ªm khuya khi mäi ngêi ®· ngñ yªn trªn thuyÒn + Kh«ng gian: gi÷a kho¶ng trêi níc mªnh m«ng + Hµnh ®éng: ®Èy V©n Tiªn xuèng s«ng - TrÞnh H©m “gi¶ tiÕng kªu trêi” tá vÎ th¬ng xãt ®èi víi V©n Tiªn tríc mÆt mäi ngêi => Che lÊp téi ¸c cña m×nh => Con ngêi ®éc ¸c, t©m ®Þa x¶o quyÖt -> kÎ bÊt nh©n, bÊt nghÜa 2. Nh÷ng tÊm lßng l¬ng thiÖn a. ViÖc lµm gia ®×nh «ng Ng: Hèi con vÇy löa mét giê ¤ng h¬ bông d¹ mô h¬ mÆt mµy => C¶ nhµ dêng nh nhèn nh¸o, hèi h¶ lo ch¹y ch÷a b»ng mäi c¸ch ®Ó cøu V©n Tiªn - Ng «ng mêi V©n Tiªn ë l¹i => Hä cã tÊm lßng l¬ng thiÖn, s½n sµng cøu gióp ngêi bÞ n¹n, kh«ng hÒ tÝnh to¸n thiÖt h¬n. b. Cuéc sèng lao ®éng cña Ng «ng * H×nh ¶nh: “ ThuyÒn nan ... ...... Hµn Giang” -> Cuéc sèng thanh b¹ch, ®¾m m×nh trong thiªn nhiªn -> cuéc sèng tù do ngoµi vßng danh lîi => Gëi g¾m kh¸t väng vµ niÒm tin vÒ c¸i thiÖn cña con ngêi lao ®éng b×nh thêng III. Tæng kÕt: Ghi nhí:( SGK) 4. Cñng cè : §o¹n trÝch trªn lµ sù ®èi lÆp gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c, gi÷a nh©n c¸ch cao c¶ vµ nh÷ng ®oan tÝnh thÊp hÌn. §iÒu ®ã ®óng hay sai? Em h·y chøng minh 5. DÆn dß : VÒ nhµ häc kü vë ghi vµ SGK, chuÈn bÞ tríc bµi “ ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn v¨n ” TuÇn 9 Ngµy so¹n : 15/10/08 TiÕt 42 Ngµy d¹y : 17/10/08 Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn v¨n I. Môc tiªu: Gióp HS - Bæ sung vµo vèn hiÓu biÕt vÒ v¨n häc ®Þa ph¬ng b»ng viÖc n¾m ®îc nh÷ng t¸c gi¶ vµ mét sè t¸c phÈm tõ sau 1975 viÕt vÒ ®Þa ph¬ng m×nh. - Bíc ®Çu biÕt c¸ch su tÇm, t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm v¨n häc ®Þa ph¬ng. - H×nh thµnh sù quan t©m vµ yªu mÕn ®èi víi v¨n häc ®Þa ph¬ng m×nh. II. Ph¬ng ph¸p : Su tÇm, th¶o luËn, vÊn ®¸p, .. III. ChuÈn bÞ : ThÇy : Su tÇm t liÖu + ®äc, nghiªn cøu SGK, SGV Trß : Su tÇm t liÖu tham kh¶o IV. Ho¹t ®éng d¹y - häc: 1. æn ®Þnh líp : 2. KiÓm tra bµi cò : Gv kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi : - GV tæ chøc cho HS h¸t bµi h¸t vÒ Kon Tum " Phè chiÒu Kon Tum" PhÇn I: T¸c gi¶ v¨n häc ®Þa ph¬ng cã nh÷ng s¸ng t¸c ®îc c«ng bè tõ n¨m 1975 ®Õn nay: LËp b¶ng thèng kª: TT Hä vµ tªn Bót danh N¨m sinh T¸c phÈm chÝnh 1 Hoµng Lª ¢n 1/11/1962 Ngät vµ ®¾ng 2 Hµ TiÕn Dòng 1962 Nhí quª 3 Lª §×nh §anh Lan H¬ng 2/9/1959 C¬n ma chiÒu ngo¹i « 4 NguyÔn Phóc §oan 1977 MiÒn rõng víi biÓn 5 Huúnh Trung HiÕu 1943 Sãng, TiÕng th¬ 6 Vò Hïng Y Tranh 1947 HuyÒn tho¹i miÒn ®Êt giã 7 Bïi ThÞ Thanh V©n 1962 Kon Tum ®Êt mÑ PhÇn II: GV giíi thiÖu mét t¸c phÈm ca ngîi vÒ m¶nh ®Êt Kon Tum cña t¸c gi¶ " Bïi ThÞ Thanh V©n" , t¸c phÈm : " Kon Tum ®Êt mÑ" Kon Tum ®Êt mÑ mÆn nång ¸nh hµo quang tá nói s«ng bu«n lµng NiÒm vui cuéc sèng d©ng trµn Bá c«ng vun ®¾p ®iÓm trang cho ®êi Nhí ngµy lËp tØnh anh ¬i ChÝn n¨m cïng chØ mét thêi gian tr«i Am têng cho tËn khóc n«i GÇn mêi n¨m Êy ®Êt trêi quª ta. Ph¶i ch¨ng rõng nói ®¬m hoa Mét cÇu treo gäi §¨k La ®¸p lêi Qua s«ng lßng nh÷ng båi håi Nhí khi níc lò chiÕc cÇu ch«ng chªnh Bao nhiªu lµng míi löa t×nh Bao nhiªu ®êng s¸ thªnh thang ®îi chê. ? Em h·y cho biÕt thÓ th¬ ®îc t¸c gi¶ sö dông trong bµi trªn lµ g×? - Th¬ lôc b¸t. ? Nªu néi dung chÝnh cña ®o¹n th¬ trªn - Ca ngîi sù thay da ®æi thÞt cña Kon Tum trong nh÷ng n¨m t¸ch tØnh ( 20 / 10 / 1990 - 20 / 10 / 2004 ) ? T×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®îc gëi g¾m trong bµi th¬ ®ã lµ g×? - Lßng tù hµo vÒ quª h¬ng ®ang dÇn dÇn lín lªn, thay ®æi tõng ngµy tõng giê trªn m¶nh ®Êt nhá bÐ nµy: Con ngêi lao ®éng cÇn cï chÞu khã - §¶ng vµ nhµ níc quan t©m ®Õn cuéc sèng cña nh©n d©n T©y Nguyªn. PhÇn III: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n nªu c¶m nghÜ cña em vÒ sù ®æi míi cña m¶nh ®Êt Kon Tum - quª h¬ng em. HoÆc lµm mét bµi th¬ lôc b¸t nãi vÒ t×nh c¶m cña em ®èi víi m¶nh ®Êt n¬i em ®· tõng sinh ra vµ lín lªn. 4. Cñng cè : GV hÖ thèng l¹i toµn bé kiÕn thøc c¬ b¶n. 5. DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc su tÇm nh÷ng bµi th¬ viÕt vÒ Kon Tum. TiÕp tôc lËp b¶ng thèng kª t¸c gi¶, t¸c phÈm cña Kon Tum. ChuÈn bÞ tríc bµi “ Tæng kÕt tõ vùng” * Rót kinh nghiÖm- Bæ sung kiÕn thøc: ... TuÇn 9 Ngµy so¹n : 31.10 TiÕt 43 Ngµy d¹y : 2.11 Tæng kÕt tõ vùng I. Môc tiªu: - HS n¾m v÷ng s©u h¬n vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vùng ®· häc tõ líp 6 ®Õn líp 9. - Kü n¨ng nhËn biÕt tõ lo¹i, ®Æt c©u, t¸i hiÖn. - Gi¸o dôc HS cã ý thøc sö dông vèn tõ ®· häc trong giao tiÕp II. Ph¬ng ph¸p : Nªu vÊn ®Ò, ph©n tÝch theo mÉu, quy n¹p..... III. ChuÈn bÞ : ThÇy : B¶ng phô, nghiªn cøu SGK, SGV Trß : Lµm bµi tËp SGK IV. Ho¹t ®éng d¹y - häc: 1. æn ®Þnh líp : 2. KiÓm tra bµi cò : Lång vµo bµi míi,. 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung H§1 ? ThÕ nµo lµ tõ ®¬n? Cho vÝ dô ? ThÕ nµo lµ tõ phøc. ? Tõ phøc cã mÊy lo¹i - GV treo b¶ng phô cho HS x¸c ®Þnh tõ l¸y vµ tõ ghÐp. ? Trong c¸c tõ l¸y sau ®©y, tõ l¸y nµo cã sù "gi¶m nghÜa" vµ tõ l¸y nµo cã sù "t¨ng nghÜa" so víi nghÜa cña yÕu tè gèc. - Tr¨ng tr¾ng, s¹ch sµnh sanh, ®Ìm ®Ñp, s¸t sµn s¹t, nho nhá, lµnh l¹nh, nhÊp nh«, x«m xèp. H§2 ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷ ? Thµnh ng÷ kh¸c tôc ng÷ ë ®iÓm nµo - Thµnh ng÷ lµ mét côm tõ. - Tôc ng÷ lµ mét c©u rót gän. * GV gäi HS ®äc bµi tËp 2 SGK. ? T×m nh÷ng thµnh ng÷ vµ tôc ng÷. ? T×m hai thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt vµ hai thµnh ng÷ cã yÕu tè thùc vËt. Gi¶i thÝch ý nghÜa . ? T×m hai dÉn chøng vÒ viÖc sö dông thµnh ng÷ trong v¨n ch¬ng. ( Lªnh ®ªnh, gian tru©n, lËn ®¹n ) ( C¶nh tï tóng, bã buéc, mÊt tù do ) H§3 ? ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? - GV gäi HS ®äc c¸c c©u trong bµi 2 vµ chän c¸ch hiÓu ®óng nhÊt. - GV gäi HS ®äc hai c¸ch gi¶i thÝch trong bµi tËp 3 vµ cho c¸c em chän c¸ch gi¶i thÝch ®óng nhÊt. H§4 ? Trong vÝ dô s©u ®©y, ®©u lµ nghÜa gèc, ®©u lµ nghÜa chuyÓn a. Em ¨n c¬m no råi b. H«m nay em ®¸nh bµi ¨n rÊt nhiÒu. ? Trong hai c©u th¬ sau: Næi m×nh thªm tøc næi nhµ Thªm hoµ mét bíc, lÖ hoa mÊy hµng. Tõ " hoa" vµ tõ " lÖ hoa" ®îc dïng theo nghÜa gèc hay nghÜa chuyÓn. H§5 ? Nh÷ng tõ nh thÕ nµo ®îc gäi lµ tõ ®ång ©m? Cho vÝ dô. - GV gäi HS ®äc bµi tËp 2 ? Trong hai trêng hîp a vµ b, trêng hîp nµo cã hiÖn tîng tõ nhiÒu nghÜa, trêng hîp nµo cã hiÖn tîng ®ång ©m? V× sao I. Tõ ®¬n vµ tõ phøc: 1. Tõ ®¬n: Gåm mét tiÕng cã nghÜa t¹o thµnh VD: nhµ, cöa, xe, bµn, ghÕ, quÇn, tñ...... 2. Tõ phøc: Gåm hai tiÕng trë lªn cã nghÜa t¹o thµnh - Tõ l¸y - Tõ ghÐp + Tõ l¸y: nho nhá, gËt gï, l¹nh lïng, xa x«i, lÊp l¸nh. + Tõ ghÐp: ngÆt nghÌo, giam gi÷, bã buéc, t¬i tèt, bät bÌo, cá c©y, ®a ®ãn, nhêng nhÞn, rông rêi, mong muèn, ... - L¸y " Gi¶m nghÜa": Tr¨ng tr¾ng, ®Ìm ®Ñp,nho nhá, lµnh l¹nh, x«m xèp - L¸y " T¨ng nghÜa" : S¹ch sµnh sanh, s¸t sµn s¹t, nhÊp nh«. II. Thµnh ng÷: Lµ nh÷ng côm tõ cã nghÜa cè ®Þnh a. Tôc ng÷ d. Thµnh ng÷ b. Thµnh ng÷ e. Thµnh ng÷ c. Tôc ng÷. * Thµnh ng÷ chØ yÕu tè ®éng vËt VD: Nh mÌo thÊy mì ( sù tham ¨n ) Nh vÞt nghe sÊm ( kh«ng biÕt g× ) *Thùc vËt: BÌo d¹t m©y tr«i Cìi ngùa xem hoa -Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn B¶y næi ba ch×m víi níc non ( B¸nh tr«i níc - Hå Xu©n H¬ng ) Mét ®êi ®îc mÊy anh hïng Bâ chi c¸ chËu chim lång mµ ch¬i. ( TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du ) III. NghÜa cña tõ: 1. NghÜa cña tõ lµ néi dung mµ tõ biÓu thÞ 2. Chän c¸ch a 3. C¸ch b gi¶i thÝch ®óng. IV. Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ. - NghÜa gèc: lµ nghÜa xuÊt hiÖn tõ ®Çu. - NghÜa chuyÓn: lµ nghÜa ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së nghÜa gèc. - Tõ hoa vµ lÖ hoa dïng theo nghÜa chuyÓn + ThÒm hoa: KiÒu bíc lªn xe hoa vÒ nhµ chång. + LÖ hoa: Níc m¾t cña ngêi con g¸i ®Ñp. V. Tõ ®ång ©m Tõ ®ång ©m lµ tõ cã ©m gièng nhau, nghÜa kh¸c xa nhau. Thiªn - Thiªn niªn kØ - Thiªn tai. a. HiÖn tîng tõ nhiÒu nghÜa nghÜa. V× nghÜa cña tõ ‘’ l¸’’ trong ‘’l¸ phæi’’ lµ kÕt qu¶ chuyÓn nghÜa tõ "l¸" trong " l¸ xa cµnh" b. HiÖn tîng ®ång ©m. V× hai tõ " ®êng" kh«ng cã nÐt chung nµo vÒ nghÜa - §êng ra trËn: chØ ®êng ®i - Ngät nh ®êng: chØ ®êng ®Ó ¨n. 4. Cñng cè : GV hÖ thèng l¹i toµn bé kiÕn thøc c¬ b¶n. 5. DÆn dß : - VÒ nhµ häc bµi, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ bµi: Tæng kÕt tõ vùng ( TT) Rót kinh nghiÖm TuÇn 9 Ngµy so¹n : 1.11 TiÕt 44 Ngµy d¹y : 3.11 Tæng kÕt tõ vùng ( TT ) I. Môc tiªu: - Gióp HS n¾m v÷ng h¬n, hiÓu s©u h¬n vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vùng ®· häc tõ líp 6 ®Õn líp 9 ( tõ ®ång nghÜa, tõ tr¸i nghÜa, cÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ, trêng tõ vùng,) - Kü n¨ng thùc hµnh vËn dông lµm bµi tËp. - Gi¸o dôc HS yªu mÕn h¬n m«n tiÕng ViÖt. II. Ph¬ng ph¸p : T¸i hiÖn, thùc hµnh, tæng hîp ho¸, ... III. ChuÈn bÞ : ThÇy : B¶ng phô, nghiªn cøu SGK, SGV Trß : ¤n l¹i kh¸i niÖm ®· häc vÒ tiÕng ViÖt ë c¸c líp díi IV. Ho¹t ®éng d¹y - häc: 1. æn ®Þnh líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ? ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? LÊy vÝ dô hai trêng hîp vÒ sù chuyÓn nghÜa cña tõ. ? ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m? 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ho¹t ®éng 1 ? ThÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa? Cho vÝ dô minh ho¹ - GV gäi HS ®äc bµi tËp 2 SGK ? Chän mét c¸ch hiÓu em cho lµ ®óng nhÊt. (V× sao) - GV gäi HS däc bµi tËp 3. ? T¹i sao trong c©u v¨n trªn t¸c gi¶ kh«ng dïng 70 tuæi mµ dïng 70 xu©n? ? Dùa vµo ®©u ngêi ta thay thÕ tõ “Xu©n” cho tõ “tuæi” Ho¹t ®éng 2 ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghi·? Cho vÝ dô minh ho¹ - GV ®a ra b¶ng phô ghi bµi tËp 2 ? Chän cÆp tõ cã quan hÖ tr¸i nghÜa. - GV gäi HS ®äc bµi tËp 3. h·y nhãm c¸c cÆp tõ sau ®©y: Sèng - chÕt, ch½n - lÏ, chiÕn tranh - hoµ b×nh, ®ùc - c¸i, giµ - trÎ, yªu - ghÐt, cao - thÊp, n«ng - s©u, giµu – nghÌo Ho¹t ®éng 3. ? Dùa vµo kh¸i niÖm ®· häc vÒ cÊp ®é kh¸i qu¸t cña tõ ng÷. H·y «n l¹i kh¸i niÖm cÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷. - Gv treo b¶ng phô – gäi HS ®iÒn tõ thÝch hîp vµo s¬ ®å Ho¹t ®éng 4 ? Nh÷ng tõ ng÷ sau ®©y cã nÐt nghÜa g× chung: M¾t, mÆt, da, ®Çu, miÖng, ... => bé phËn c¬ thÓ con ngêi. Cµy, cuèc, liÒm, dao, con tr©u -> c«ng cô lao ®éng cña ngêi n«ng d©n. ? VËy thÕ nµo lµ trêng tõ vùng. - GV gäi HS lµm bµi tËp 2. ? T×m tõ ng÷ cïng chØ trêng tõ vùng cã liªn quan ®Õn níc. I. Tõ ®ång nghÜa: 1. Tõ ®ång nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau. VD: Hi sinh -> chÕt, mÊt, tõ trÇn, qua ®êi 2. Chän ý D. V× c¸c tõ ®ång nghÜa víi nhau cã thÓ kh«ng thay thÕ nhau ®îc trong nhiÒu trêng hîp sö dông. 3. Tr¸nh hiÖn tîng lÆp tõ “tuæi” - “Xu©n” chØ mét n¨m – t¬ng øng víi kho¶ng thêi gian lµ mét tuæi. II. Tõ tr¸i nghÜa: 1. Lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ngîc nhau. VD: Cao>< d÷ Lªn >< xuèng 2. XÊu >< hÑp 3. - Nhãm 1: Sèng - chÕt, ch½n - lÏ, chiÕn tranh - hoµ b×nh, ®ùc - c¸i. - Nhãm 2: giµ - trÎ, yªu - ghÐt, cao - thÊp, n«ng - s©u, giµu - nghÌo. III. CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷: - NghÜa réng: NghÜa bao hµm nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c - NghÜa hÑp:Tõ cã nghÜa ®îc bao hµm trong nghÜa cña tõ kh¸c. VD: Thó (réng) Chim Tr©u ( hÑp ) Tõ tiÕng ViÖt Tõ ®¬n Tõ phøc Tõ ghÐp Tõ l¸y Tõ ghÐp Tõ ghÐp Tõ l¸y Tõ l¸y ®¼ng lËp chÝnh phô hoµn toµn bé phËn l¸y ©m l¸y vÇn IV. Trêng tõ vùng: 1. TËp hîp c¸c tõ cã nÐt chung vÒ nghÜa. 2. T¾m, bÓ: Trêng tõ vùng liªn quan ®Õn níc -> nhÊn m¹nh søc tè c¸o téi ¸c cña kÎ thï. 4. Cñng cè : GV hÖ thèng l¹i toµn bé kiÕn thøc c¬ b¶n. 5. DÆn dß : VÒ nhµ häc kü bµi, chuÈn bÞ cho tiÕt tr¶ bµi viÕt sè 2. Rót kinh nghiÖm TuÇn 9 Ngµy so¹n :2.11 TiÕt 45 Ngµy d¹y : 4.11 tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 02 I. Môc tiªu: Gióp HS : - NhËn ra ®îc nh÷ng u ®iÓm - khuyÕt ®iÓm cña m×nh trong bµi viÕt. Tõ ®ã kh¾c phôc ®iÓm h¹n chÕ trong c¸c bµi sau. - Kü n¨ng : dïng tõ , ®Æt c©u, c¸ch tr×nh bµy. - Gi¸o dôc HS cã ý thøc tù gi¸c söa nh÷ng lçi c¬ b¶n trong bµi viÕt ®Ó bµi viÕt sau ®¹t kÕt qu¶ tèt h¬n. II. Ph¬ng ph¸p : Ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, gîi më ... III. ChuÈn bÞ : ThÇy : u, khuyÕt ®iÓm trong bµi Trß : LËp dµn ý. IV. Ho¹t ®éng d¹y - häc: 1. æn ®Þnh líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ThÕ nµo lµ miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù ? 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Ho¹t ®éng 1: ? Gv gäi HS nh¾c l¹i ®Ò bµi ? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i, néi dung ®Ò bµi yªu cÇu. GV cho HS x©y dùng dµn ý theo tæ – Thèng nhÊt thµnh dµn ý chung. Ho¹t ®éng 2 - GV nhËn xÐt u vµ tån t¹i cña bµi ? H·y söa l¹i ®óng mét sè tõ ng÷ sau Xau nµy. Nµm nông nghÜa ng¬i §Ñp chêi ? S÷a l¹i c©u v¨n sau cho hîp lý , râ nghÜa. - MÊy ai kh«ng cã ngêi th©n mµ m×nh yªu quÝ rÊt nhiÒu ngêi nh: ¤ng,Bµ, C«, .... - Trong khi ngñ r¸t say, rÊt dµi, rÊt l©u t«i m¬ thÊy «ng. - Tuy kh«ng gÆp Bµ trong cuéc sèng hiÖn naynhng t«i ®· gÆp bµ råi I. X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi: * §Ò bµi:KÓ l¹i mét giÊc m¬ trong ®ã em gÆp ngêi th©n xa c¸ch ®· l©u - ThÓ lo¹i : Miªu t¶ trong v¨n tù sù - Néi dung : KÓ l¹i mét giÊc m¬ trong ®ã em gÆp ngêi th©n xa c¸ch ®· l©u * lËp dµn ý - Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ ngêi th©n ®i xa(®i xa cã thÓ hiÓu lµ ®i c«ng t¸c xa, chuyÓn chæ ë tíi n¬i xa vµ còng cã thÓ mÊt tõ l©u) - Th©n bµi: + Trong giÊc m¬ em gÆp l¹i ai, quan hÖ víi m×nh nh thÕ nµo. + Ngêi ®ã b©y giê ë ®©u, lµm g×. + Khi gÆp l¹i h×nh d¸ng, cö chØ, nÐt mÆt, ®éng t¸c, lêi nãi.ra sao. KÕt thóc nh thÕ nµo. - KÕt bµi: C¶m nghÜ chung cña em. II. NhËn xÐt chung: * ¦u : - X¸c ®Þnh ®óng thÓ lo¹i, c¸ch lËp luËn cña mét sè bµi t¬ng ®èi chÆt chÏ - NhiÒu bµi viÐt cã néi dung phong phó. - Bè côc râ rµng, hîp lý. - Tr×nh bµy t¬ng ®èi s¹ch sÏ. Líp 9 a : Tr×nh, Xu©n, Trang Líp 9 b: Minh, S¬n, lÖ Xu©n Líp 9e : Thêng * Tån t¹i - NhiÒu bai diÔn ®¹t cßn vông vÒ:Mü 9a, A S¬n 9b, Oanh, Ninh ,B¶n 9c. - NhiÒu bµi viÕt cßn lÆp c©u, ý lÉn quÉn - Mét sè bµi viÕt kh«ng ®ñ néi dung. - Tr×nh bµy bè côc cña bµi cha râ rµng: Y Von, Y ThuËt 9c III. S÷a lçi: 1. Lçi chÝnh t¶ - Sau nµy. - Lµm lông. - NghØ ng¬i. - §Ñp trêi 2. Lçi diÔn ®¹t - TÊt c¶ mäi ngêi ®Òu cã ngêi th©n mµ m×nh yªu quÝ nh : ¤ng, Bµ, C«... -Trong khi ngò say t«i ®· m¬ thÊy ¤ng -Tuy kh«ng gÆp Bµ trong cuéc sèng hiÖn t¹i nhng khi t«i ngñ t«i sÏ m¬ thÊy Bµ IV. Tr¶ bµi GV chän 1-2 bµi kh¸ ®äc cho HS c¶ líp nghe. V. KÕt qu¶ Líp SS Giái Kh¸ Trung b×nh Trªn TB YÕu SL % SL % SL % SL % SL % 9A 30 1 3,3 11 36,7 16 53,3 28 93,3 2 6,7 9B 30 14 46,7 15 50,0 29 96,7 1 3,3 9C 33 12 36,4 17 51,5 29 87,9 4 12,1 4. Cñng cè : Nh¾c l¹i yªu cÇu vÒ v¨n thuyÕt minh kÕt hîp víi miªu t¶ 5. DÆn dß : VÒ nhµ häc bµi, chuÈn bÞ tríc bµi “ §ång chÝ” Rót kinh nghiÖm
Tài liệu đính kèm: