Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Phần ôn tập

CHUYÖN NG¦êI CON G¸I NAM X¦¥NG.
1, Nhân vật Vũ Nương: Cần làm rõ các luận điểm
: * Dù ở hoàn cảnh nào, VN đều tỏ rõ là người phụ nữ đẹp người đẹp nết:
+Trước khi lấy chồng: Được tiếng là người có “tư dung tốt đẹp”
+ Từ khi lấy chồng: 
** Trong cuộc sống vợ chồng: Trước bản tính hay ghen của chồng, Vũ Nương đã “giữ gìn khuôn phép, không từng để lúc nào vợ chồng phải thất hoà”.
 ** Khi tiễn chồng ra trận
 ** Khi xa chồng: Khi xa chồng, Vũ Nương là người vợ chung thuỷ, yêu chồng tha thiết, một người mẹ hiền, dâu thảo.->Vụ Nương là người phụ nữ đảm đang, thương yêu chồng hết mực.
** Khi bị chồng nghi oan: Phân trần để chồng hiểu rõ nỗi oan của mình. Những lời nói thể hiện sự đau đớn thất vọng khi không hiểu vì sao bị đối xử bất công. Vũ Nương không có quyền tự bảo vệ.
Hạnh phúc gia đình tan vỡ. Thất vọng tột cùng, Vũ Nương tự vẫn. Đó là hành động quyết liệt cuối cùng.
- Lời than thống thiết, thể hiện sự bất công đối với người phụ nữ đức hạnh.
+Khi sống ở thuỷ cung: Đó là một thế giới đẹp từ y phục, con người đến quang cảnh lâu đài. Nhưng đẹp nhất là mối quan hệ nhân nghĩa.
- Cuộc sống dưới thuỷ cung đẹp, có tình người.
Tác giả miêu tả cuộc sống dưới thuỷ cung đối lập với cuộc sống bạc bẽo nơi trần thế nhằm mục đích tố cáo hiện thực.
- Vũ Nương gặp Phan Lang, yếu tố ly kỳ hoang đường.
- Nhớ quê hương, không muốn mang tiếng xấu.
Thể hiện ước mơ khát vọng một xã hội công bằng tốt đẹp hơn, phù hợp với tâm lý người đọc, tăng giá trị tố cáo.
Thể hiện thái độ dứt khoát từ bỏ cuộc sống đầy oan ức. Điều đó cho thấy cái nhìn nhân đạo của tác giả.
=>Vũ Nương là một người phụ nữ xinh đẹp, nết na, hiền thục, đảm đang, tháo vát, hiếu thảo, thuỷ chung vẹn toàn, hết lòng vun đắp cho hạnh phúc gia đình.
 * Vũ Nương lại là một người phụ nữ bất hạnh, oan trái.
 * Bởi sự ràng buộc của lễ giáo phong kiến: Người phụ nữ hoàn toàn phụ thuộc 
 vào người đàn ông trong gia đình. Thậm chí không có cả quyền làm chủ số 
 phận của chính bản thân mình. cuộc hôn nhân không xuất phát từ tình yêu.
 lấy phải người chồng gia trưởng, độc đoán lại hay ghen tuông vô lối.
 * Cái chết của Vũ Nương thực chất là một sự bức tử: 
 *Xuất phát từ lời nói ngây thơ của con trẻ => khiến cho lòng ghen tuông vô 
 lối, mù quáng của Trương Sinh bùng phát không gì gỡ được.Hành động vũ phu,thái độ độc đoán, gia trưởng, bỏ ngoài tai mọi sự thanh minh của Vũ Nương và những người hàng xóm của Trương Sinh. Một mực nghi oan cho vợ, đánh đập, đuổi đi Vũ Nương rơi vào sự bế tắc hoàn toàn không còn sự lựa chọn nào khác ngoài cái chết. 
 Cái chết của Vũ Nương không chỉ thể hiện sự bế tắc của nàng mà còn có nghĩa 
vô cùng sâu sắc: Số phận mỏng manh của người phụ nữ, chế độ nam quyền bất công dung túng cho hành động của người chồng, chiến tranh phong kiến li gián lứa đôi, khiến cho hạnh phúc của họ phải đến cảnh “ bình rơi trâm gãy”, lòng thương cảm của tác giả cho số phận người phụ nữ...
Gi¸ trÞ cña t¸c phÈm :
 1.1Gi¸ trÞ hiÖn thùc :
 a. T¸c phÈm ®· ®Ò cËp tíi sè phËn bi kÞch cña nguêi phô n÷ duíi chÕ ®é phong kiÕn th«ng qua h×nh tuîng nh©n vËt Vò Nu¬ng
 Vèn lµ nguêi con g¸i xuÊt th©n tõ tÇng líp b×nh d©n thuú mÞ, nÕt na ; tu dung tèt ®Ñp. Khi chång ®i lÝnh. Vò Nu¬ng mét m×nh võa ch¨m sãc, thuèc thang ma chay cho mÑ chång võa nu«i con, ®¶m ®ang, tËn t×nh, chu ®¸o. §Ó råi khi chµng Tru¬ng trë vÒ, chØ v× c©u nãi ng©y th¬ cña bÐ §¶n mµ tru¬ng Sinh ®· nghi ngê lßng thuû chung cña vî. Tõ chç nãi bãng giã xa x«i, råi m¾ng chöi, h¾t hñi vµ cuèi cïng lµ ®uæi Vò Nu¬ng ra khái nhµ, Tru¬ng Sinh ®· ®Èy Vò Nu¬ng tíi buíc ®êng cïng quÉn vµ bÕ t¾c, ph¶i chän c¸i chÕt ®Ó tù minh oan cho m×nh.
 b. TruyÖn cßn ph¶n ¸nh hiÖn thùc vÒ XHPKVN víi nh÷ng biÓu hiÖn bÊt c«ng v« lÝ.
 §ã lµ mét x· héi dung tóng cho quan niÖm träng nam khinh n÷, ®Ó cho Tru¬ng Sinh – mét kÎ thÊt häc, vò phu ngang nhiªn chµ ®¹p lªn gi¸ trÞ nh©n phÈm cña nguêi vî hiÒn thôc nÕt na.
 - XÐt trong quan hÖ gia ®×nh, th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña Tru¬ng Sinh chØ lµ sù ghen tu«ng mï qu¸ng, thiÕu c¨n cø (chØ dùa vµo c©u nãi v« t×nh cña ®øa trÎ 3 tuæi, bá ngoµi tai mäi lêi thanh minh cña vî vµ lêi can ng¨n cña hµng xãm).
 - Nhung xÐt trong quan hÖ x· héi : hµnh ®éng ghen tu«ng cña Tru¬ng Sinh kh«ng ph¶i lµ mét tr¹ng th¸i t©m lÝ bét ph¸t trong c¬n nãng giËn bÊt thuêng mµ lµ hÖ qu¶ cña mét lo¹i tÝnh c¸ch – s¶n phÈm cña x· héi ®u¬ng thêi.
 ? Nguyªn nh©n cña c¸i chÕt Vò Nương
 NÕu Tru¬ng Sinh lµ thñ ph¹m trùc tiÕp g©y nªn c¸i chÕt cña Vò Nu¬ng th× nguyªn nh©n s©u xa lµ do chÝnh XHPK bÊt c«ng – x· héi mµ ë ®ã nguêi phô n÷ kh«ng thÓ ®øng ra ®Ó b¶o vÖ cho gi¸ trÞ nh©n phÈm cña m×nh, vµ lêi buéc téi, gì téi cho nguêi phô n÷ bÊt h¹nh Êy l¹i phô thuéc vµo nh÷ng c©u nãi ng©y th¬ cña ®øa trÎ 3 tuæi (lêi bÐ §¶n).
 §ã lµ cha kÓ tíi mét nguyªn nh©n kh¸c n÷a : do CĐPK – dï kh«ng ®uîc miªu t¶ trùc tiÕp, nhung cuéc chia tay Êy ®· t¸c ®éng hoÆc trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tíi sè phËn tõng nh©n vËt trong t¸c phÈm :
 + Nguêi mÑ sÇu nhí con mµ chÕt
 + VN vµ TS ph¶i sèng c¶nh chia l×a
 + BÐ §¶n sinh ra ®· thiÕu thèn t×nh c¶m cña nguêi cha vµ khi cha trë vÒ th× mÊt mÑ
 §©y lµ mét c©u chuyÖn diÔn ra ®Çu thÕ kØ XV (cuéc chiÕn tranh x¶y ra thêi nhµ Hå) ®uîc truyÒn tông trong d©n gian, nhung ph¶i ch¨ng qua ®ã, t¸c phÈm cßn ngÇm phª ph¸n cuéc néi chiÕn ®Ém m¸u trong x· héi ®u¬ng thêi (thÕ kØ XVI).
 1.2. Gi¸ trÞ nh©n ®¹o: Kh¸i niÖm nh©n ®¹o: lßng yªu thu¬ng, sù ngîi ca, t«n träng gi¸ trÞ, phÈm chÊt, vÎ ®Ñp, tµi n¨ng vµ quyÒn lîi cña con nguêi.
 a. Th¸i ®é ngîi ca, t«n träng vÎ ®Ñp cña ngêi phô n÷ th«ng qua h×nh tuîng nh©n vËt Vò Nu¬ng.
 - XuÊt th©n tõ tÇng líp b×nh d©n nhung ë Vò Nu¬ng ®· héi tô ®Çy ®ñ nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña ngêi PNVN theo quan ®iÓm Nho gi¸o (cã ®ñ tam tßng, tø ®øc).
 - §Æc biÖt t¸c gi¶ ®· ®Æt nh©n vËt trong c¸c mèi quan hÖ ®Ó lµm to¸t lªn vÎ ®Ñp Êy.
 + Víi chång: nµng lµ nguêi vî hiÒn thôc lu«n biÕt “Gi÷ g×n khu«n phÐp, kh«ng tõng ®Ó lóc nµo vî chång ph¶i ®Õn thÊt hoµ”.
 + Víi con: nµng lµ nguêi mÑ dÞu dµng, giµu t×nh yªu thu¬ng (chi tiÕt nµng chØ bãng m×nh trªn v¸ch vµ b¶o ®ã lµ cha §¶n còng xuÊt ph¸t tõ tÊm lßng nguêi mÑ, ®Ó con trai m×nh bít ®i c¶m gi¸c thiÕu v¾ng t×nh c¶m cña nguêi cha)
 + Víi mÑ chång: nµng ®· lµm trßn bæn phËn cña mét nguêi con d©u hiÕu th¶o (thay chång ch¨m sãc mÑ, ®éng viªn khi mÑ buån, thuèc thang khi mÑ èm, lo ma chay chu ®¸o khi mÑ qua ®êi)
 - Nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña Vò Nu¬ng cßn ®uîc thÓ hiÖn ngay c¶ khi nµng sèng cuéc sèng cña mét cung n÷ duíi thuû cung.
 + S½n sµng tha thø cho Tru¬ng Sinh
 + Mét mùc thu¬ng nhí chång con nhung kh«ng thÓ trë vÒ v× ®· nÆng ¬n nghÜa ®èi víi Linh Phi
 Ta thÊy, NguyÔn D÷ ®· dµnh cho nh©n vËt mét th¸i ®é yªu mÕn, tr©n träng qua tõng trang truyÖn, tõ ®ã kh¾c ho¹ thµnh c«ng h×nh tuîng nh©n vËt nguêi phô n÷ víi ®Çy ®ñ nh÷ng phÈm chÊt ®Ñp.
 b. C©u chuyÖn cßn ®Ò cao triÕt lÝ nh©n nghÜa ë hiÒn gÆp lµnh qua phÇn kÕt thóc cã hËu gièng nh rÊt nhiÒu nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch ViÖt Nam.
 - Víi ®Æc trurng riªng cña thÓ lo¹i truyÖn truyÒn k×, NguyÔn D÷ ®· s¸ng t¹o thªm phÇn cuèi cña c©u chuyÖn. VN ®· kh«ng chÕt, hay nãi ®óng h¬n, nµng ®uîc sèng kh¸c b×nh yªn vµ tèt ®Ñp h¬n ë chon thuû cung. Qua ®ã cã thÓ thÊy râ uíc m¬ cña nguêi xua (còng lµ cña t¸c gi¶) vÒ mét x· héi c«ng b»ng, tèt ®Ñp mµ ë ®ã, con nguêi sèng vµ ®èi xö víi nhau b»ng lßng nh©n ¸i, ë ®ã nh©n phÈm cña con nguêi ®uîc t«n träng ®óng møc. Oan th× ph¶i ®îc gi¶i, ngêi hiÒn lµnh luong thiÖn nh Vò Nu¬ng ph¶i ®îc huëng h¹nh phóc.
 1. 3 Gi¸ trÞ nghÖ thuËt:
 - §©y lµ mét t¸c phÈm ®uîc viÕt theo lèi truyÖn truyÒn k× tÝnh chÊt truyÒn k× ®uîc thÓ hiÖn qua kÕt cÊu hai phÇn:
 + Vò Nu¬ng ë trÇn gian
 + Vò Nu¬ng ë thuû cung
 Víi kÕt c©u hai phÇn nµy, t¸c gi¶ ®· kh¾c ho¹ ®uîc mét c¸ch hoµn thiªn vÎ ®Ñp h×nh tuîng nh©n vËt Vò N¬ng.
 MÆt kh¸c, còng nhu kÕt cÊu cña truyÖn cæ tÝch TÊm C¸m KÕt c©u hai phÇn ë “ChuyÖn nguêi con g¸i Nam Xu¬ng” ®· gãp phÇn thÓ hiÖn kh¸t väng vÒ lÏ c«ng b»ng trong cuéc ®êi (ë hiÒn gÆp lµnh). Tuy nhiªn, nÕu c« TÊm sau nh÷ng lÇn ho¸ th©n ®· ®îc trë vÒ vÞ trÝ hoµng hËu, sèng h¹nh phóc trän ®êi th× Vò nu¬ng l¹i chØ tho¸ng hiÖn vÒ råi vÜnh viÔn biÕn mÊt.
-VÒ kÕt cÊu: +TruyÖn x©y dùng tõ thÊp ®Õn cao. HÕt ®ît sãng nµy ®Õn ®ît sãng kh¸c, ®ît sau m¹nh h¬n ®ît truíc khiÕn c©u truyÖn hÊp dÉn.
 +Cuèi cïng kÕt thóc kh«ng ®ét ngét nhung t¹o ra ®uîc sù ®ång c¶m s©u s¾c n¬i nguêi ®äc.
-ChÊt hoang ®uêng k× ¶o cuèi truyÖn h×nh nhu còng lµm t¨ng thªm ý nghÜa phª ph¸n ®èi víi hiÖn thùc: dï oan ®· ®uîc gi¶i nhung nguêi ®· chÕt th× kh«ng thÓ sèng l¹i ®uîc Do ®ã, bµi häc gi¸o dôc ®èi víi nh÷ng kÎ nhu Tru¬ng Sinh cµng thªm s©u s¾c h¬n. Ngoµi ra cßn ph¶i kÓ ®Õn nghÖ thuËt t¹o tÝnh kÞch trong c©u chuyÖn mµ yÕu tè th¾t nót vµ gì nót cña tÊn kÞch Êy chØ lµ c©u nãi cña mét ®øa trÎ 3 tuæi (BÐ §¶n). Qua ®ã thÓ hiÖn sù bÊt c«ng v« lÝ ®èi víi nguêi phô n÷ trong x· héi Êy.
-VÒ ng«n ng÷: Lêi v¨n biÕn ngÉu, dïng nhiÒu ®iÓn tÝch- c©u truyÖn cã kÕt cÊu cæ kÝnh h¬n.
-X©y dùng t×nh tiÕt: th¾t, gì, më nót, c¸ch kÓ truyÖn sèng ®éng, giµu kÞch tÝnh tËp trung lµm næi bËt nçi oan cña Vò Ngäc- g©y xóc ®éng
-X©y dùng nh©n vËt Vò Ngäc: Nguêi phô n÷ cã phÈm chÊt, tu duy tèt ®Ñp- ®¹i diÖn cho nguêi phô n÷ xa- ®¹i diÖn cho nçi bÊt h¹nh g«ng xiÒng mµ x· héi t¹o ra cho nguêi phô n÷.
IV. Cñng cè: träng t©m mçi ®Ò
V. HDVN: viÕt l¹i c¸c ®Ò thµnh bµi hoµn chØnh
E. RKN: Häc sinh hiÓu bµi 
Cã ý thøc luyÖn ®Ò, biÕt khai th¸c vËn dông vµo thùc hµnh viÕt 1 ®Ò v¨n hoµn chØnh
§Ò3: Ph©n tÝch nh©n vËt Vò N­¬ng trong truyÖn : “ChuyÖn ng­êi con g¸i Nam X­¬ng” ?
Dµn bµi chi tiÕt:
* Më bµi:
 §äc “ChuyÖn ng­êi con g¸I Nam X­¬ng” cña t¸c gi¶ NguyÔn D÷ cã lÏ ai trong chóng ta ®Òu c¶m th«ng víi nçi oan khuÊt còng nh­ c¶m ®éng tr­íc nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña nh©n vËt Vò N­¬ng- nh©n vËt chÝnh trong truyÖn, ®¹i diÖn cho nh÷ng ng­êi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn.
* Th©n bµi: 
a) - Chñ ®Ò chÝnh cña truyÖn ca ngîi vÎ ®Ñp cña ®øc h¹nh, lßng vÞ tha, thÓ hiÖn sè phËn bi kich cña ngêi phô n÷ xa trong x· héi tao lo¹n, ®ång thêi thÓ hiÖn kh¸t väng vÜnh h»ng cña con ngêi : c¸i thiÖn ph¶i th¾ng c¸i ¸c. Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ Vò N­¬ng- Mét ng­êi phô n÷ cã nhiÒu phÈm chÊt tèt ®Ñp, ®¸ng träng nh­ng cuéc ®êi l;¹i chÞu nhiÒu oan khuÊt, thiÖt thßi.
b) C¸c phÈm chÊt tèt ®Ñp cña nh©n vËt Vò N­¬ng:
 - Vò N­¬ng lµ ng­êi phô n÷ kh¸t khao cã mét m¸I Êm gia ®×nhg h¹nh phóc:
 + Khi x©y dùng gia ®×nh, g¾n kÕt cuéc ®êi víi Tr­¬ng Sinh, biÕt chång cã tÝnh ®a nghi, nµng lu«n “gi÷ g×n khu«n phÐp, kh«ng tõng lóc nµo ®Ó vî chång ph¶i thÊt hoµ”=> khao kh¸t vµ lu«n cã ý thøc x©y d­ng vun vÐn cho m¸I Êm gia ®×nh, gi÷ g×n h¹nh phóc cho trän vÑn-> ®ã còng lµ ­íc m¬ chung cña bÊt cø ng­êi phô n÷ nµo.
 + Råi khi chång nµng ph¶i ®i lÝnh, Vò n­¬ng rãt chÐn r­îu ®Çy víi lêi tiÔn biÖt ®Çy c¶m ®éng: “Chµng ®I chuyÕn nµy, thiÕp ch¼ ... ¨m 1969 – 1970.
 - §Ò yªu cÇu ph©n tÝch bµi th¬ tõ s¸ng t¹o ®éc ®¸o cña nhµ th¬ : h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh, qua ®ã mµ ph©n tÝch vÒ ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe. Cho nªn tr×nh tù ph©n tÝch nªn “bæ däc” bµi th¬ ( Ph©n tÝch h×nh ¶nh chiÕc xe tõ ®Çu ®Õn cuèi bµi th¬; sau ®ã l¹i trë l¹i tõ ®Çu bµi th¬ ph©n tÝch h×nh ¶nh ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe cho ®Õn cuèi bµi).
 - CÇn tËp trung ph©n tÝch: C¸ch x©y dùng h×nh ¶nh rÊt thùc, thùc ®Õn trÇn trôi; giäng ®iÖu th¬ v¨n xu«i vµ ng«n ng÷ giµu chÊt “lÝnh tr¸ng”.
 II/ Dµn bµi chi tiÕt
 A- Më bµi:
 - Thêi chèng MÜ cøu n­íc chóng ta ®· cã mét ®éi ngò ®«ng ®¶o c¸c nhµ th¬ - chiÕn sÜ; vµ h×nh t­îngng­êi lÝnh ®· rÊt phong phó trong th¬ ca n­íc ta. Song Ph¹m TiÕn DuËt vÉn tù kh¼ng ®Þnh ®­îc m×nh trong nh÷ng thµnh c«ng vÒ h×nh t­îng ng­êi lÝnh.
 - “Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh” ®· s¸ng t¹o mét h×nh ¶nh ®éc ®¸o : nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh, qua ®ã lµm næi bËt h×nh ¶nh nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe ë tuyÕn ®­êng Tr­êng S¬n hiªn ngang, dòng c¶m.
 B- Th©n bµi:
 1. Nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh vÉn b¨ng ra chiÕn tr­êng
 - H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh lµ h×nh ¶nh thùc trong thêi chiÕn, thùc ®Õn møc th« r¸p.
 - C¸ch gi¶i thÝch nguyªn nh©n còng rÊt thùc: nh­ mét c©u nãi tØnh kh« cña lÝnh:
Kh«ng cã kÝnh, kh«ng ph¶i v× xe kh«ng cã kÝnh.
Bom giËt, bom rung, kÝnh vì ®i råi.
 - Giäng th¬ v¨n xu«i cµng t¨ng thªm tÝnh hiÖn thùc cña chiÕn tranh ¸c liÖt.
 - Nh÷ng chiÕc xe ngoan c­êng:
Nh÷ng chiÕc xe tõ trong bom r¬i ;
§· vÒ ®©y häp thµnh tiÓu ®éi.
 - Nh÷ng chiÕc xe cµng biÕn d¹ng thªm, bÞ bom ®¹n bãc trÇn trôi : kh«ng cã kÝnh, råi xe kh«ng cã ®Ìn ; kh«ng cã mui xe, thïng xe cã x­íc, nh­ng xe vÉn ch¹y v× MiÒn Nam,
 2. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe.
 - T¶ rÊt thùc c¶m gi¸c ng­êi ngåi trong buång l¸i kh«ng kÝnh khi xe ch¹y hÕt tèc lùc : (tiÕp tôc chÊt v¨n xu«i, kh«ng thi vÞ ho¸) giã vµo xoa m¾t ®¾ng, thÊy con ®­êng ch¹y th¼ng vµo tim (c©u th¬ gîi c¶m gi¸c ghª rîn rÊt thËt).
 - T­ thÕ ung dung, hiªn ngang : Ung dung buång l¸i ta ngåi ; Nh×n ®Êt, nh×n trêi, nh×n th¼ng.
 - T©m hån vÉn th¬ méng : ThÊy sao trêi vµ ®ét ngét c¸nh chim nh­ sa, nh­ ïa vµo buång l¸i (nh÷ng c©u th¬ t¶ rÊt thùc thiªn nhiªn ®­êng rõng vun vót hiÖn ra theo tèc ®é xe ; võa rÊt méng: thiªn nhiªn k× vÜ nªn th¬ theo anh ra trËn.)
 - Th¸i ®é bÊt chÊp khã kh¨n, gian khæ, nguy hiÓm : thÓ hiÖn trong ng«n ng÷ ngang tµng, cö chØ phít ®êi (õ th× cã bôi, õ th× ­ít ¸o, ph× phÌo ch©m ®iÕu thuèc,), ë giäng ®ïa tÕu, trÎ trung (b¾t tay qua cöa kÝnh vì råi, nh×n nhau mÆt lÊm c­êi ha ha,).
 3. Søc m¹nh nµo lµm nªn tinh thÇn Êy
 - T×nh ®ång ®éi, mét t×nh ®ång ®éi thiªng liªng tõ trong khãi löa : Tõ trong bom r¬i ®· vÒ ®©y häp thµnh tiÓu ®éi, chung b¸t ®òa nghÜa lµ gia ®×nh ®Êy,
 - Søc m¹nh cña lÝ t­ëng v× miÒn Nam ruét thÞt : Xe vÉn ch¹y v× miÒn Nam phÝa tr­íc, chØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim.
 C- KÕt bµi :
 - H×nh ¶nh, chi tiÕt rÊt thùc ®­îc ®­a vµo th¬ vµ thµnh th¬ hay lµ do nhµ th¬ cã hån th¬ nh¹y c¶m, cã c¸i nh×n s¾c s¶o.
 - Giäng ®iÖu ngang tµng, trÎ trung, giµu chÊt lÝnh lµm nªn c¸i hÊp dÉn ®Æc biÖt cña bµi th¬.
 - Qua h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh, t¸c gi¶ kh¾c ho¹ h×nh t­îng ng­êi lÝnh l¸i xe trÎ trung chiÕn ®Êu v× mét lÝ t­ëng, hiªn ngang, dòng c¶m.
T¸c phÈm Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh cña Ph¹m TiÕn DuËt ®· cho thÊy hµnh trang mang theo con ®­êng ra trËn lµ tr¸i tim yªu n­íc. H·y ph©n tÝch bµi th¬ ®Ó lµm s¸ng tá nhËn ®Þnh trªn.
Bµi lµm
 Ph¹m TiÕn DuËt lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ tiªu biÓu cña thÕ hÖ nhµ th¬ trÎ nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng MÜ. B¶n th©n lµ anh bé ®éi Tr­êng S¬n, t¸c gi¶ c¶m th«ng vµ hiÓu râ t©m t×nh ng­êi lÝnh, nhÊt lµ ng­êi chiÕn sÜ vËn t¶i däc Tr­êng S¬n chë vò khÝ, qu©n trang tõ hËu ph­¬ng lín ra tiÒn tuyÕn lín. Cïng víi thÕ hÖ thanh niªn h¨ng h¸i "XÎ däc tr­êng s¬n ®i cøu n­íc / Mµ lßng ph¬i phíi dËy t­¬ng lai" Ph¹m TiÕn DuËt mang niÒm vui h¨m hë cña tuæi trÎ ra chiÕn tr­êng. Nhµ th¬ ®· t¹o cho m×nh mét giäng ®iÖu th¬ rÊt lÝnh : kháe kho¾n, tù nhiªn, trµn ®Çy søc sèng, tinh nghÞch t­¬i vui mµ giµu suy t­ëng. Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh lµ t¸c phÈm tiªu biÓu nhÊt cña giäng th¬ Êy, cña hån th¬ Êy.
 KÕt cÊu cña bµi th¬ lµ hµnh tr×nh cña con ®­êng ra trËn. Hµnh tr×nh ®ã cã nh÷ng lóc d·i dÇu n¾ng m­a, cã nh÷ng ngµy v­ît suèi b¨ng ®Ìo vµ cã tiÕng reo c­êi trong t×nh th©n chan hßa ®ång ®éi, trong mét m¸i Êm gia ®×nh gi÷a ®Êt trêi bao la. KÕt cÊu ®ã tr­íc hÕt thÓ hiÖn qua sè l­îng ch÷ trong c©u :
 Më ®Çu chÆng ®­êng hµnh qu©n lµ nh÷ng khã kh¨n. V× vËy khæ 1, c©u th¬ ®Çu dµi ra 10 ch÷ vµ kÕt thóc b»ng thanh tr¾c - hoµn toµn tr¸i quy luËt phèi thanh b×nh th­êng cña th¬ vÇn nhÞp. Nã lµ ®iÖu nãi : 
	Kh«ng cã kÝnh kh«ng ph¶i v× xe kh«ng cã kÝnh
	Ba c©u tiÕp theo, khã kh¨n dÇn rót l¹i, t¹o nªn sù ung dung phong th¸i ®Ønh ®¹c víi sè l­îng ch÷ rót dÇn xuèng vµ ®»m l¹i vÒ thanh ®iÖu : 8- 6- 6, b»ng- b»ng - tr¾c.
	Hai c©u th¬ cuèi khæ, thanh b»ng chiÕm tØ lÖ nhiÒu h¬n, kho¶ng 2/3. ChÝnh sù th¾ng thÕ cña thanh b»ng ®· t¹o nªn sù thanh th¶n, ung dung cho khæ th¬ mÆc dï kÕt thóc cña nã l¹i lµ thanh tr¾c. ChÝnh thanh tr¾c nµy l¹i më ®­êng cho xe ®i tíi : Nh×n th¼ng. 
	N¨m khæ th¬ tiÕp theo, sè l­îng c©u ch÷ trë l¹i b×nh th­êng, ho¸n ®æi ®Òu ®Æn ë hai kiÓu kÕt hîp : 7- 8- 8- 7- vµ 7- 7- 8- 7 . §­êng ra trËn ®Ñp l¾m, nªn xe kh«ng kÝnh cø ch¹y bon bon, ng­êi l¸i xe ®· nh×n thÊy, nh×n thÊy vµ thÊy. ThÊy giã xoa m¾t ®¾ng, thÊy con ®­êng ch¹y th¼ng vµo tim. Quan träng nhÊt, thÊy ®­îc nô c­êi r¹ng rì cña nhau. Êy còng chÝnh lµ thÊy ®­îc lßng dòng c¶m tiÒm Èn ®»ng sau nh÷ng c©u ®ïa vui vµ hµnh ®éng tÕu t¸o : 
GÆp b¹n bÌ suèt däc ®­êng ®i tíi
B¾t tay nhau qua cöa kÝnh vì råi
	Khæ th¬ cã mét sù thay ®æi ®Æc biÖt so víi toµn bµi ë sè l­îng ch÷ trong c©u th¬ : 8- 8- 8- 8. Bèn c©u th¬ 32 ch÷ chia ®Òu nhau thanh ®iÖu b»ng tr¾c ë bèn ch÷ cuèi vµ trë l¹i kiÓu phèi ©m b×nh th­êng b»ng- tr¾c- tr¾c- b»ng. C©u kÕt cña bµi th¬ më réng b»ng thanh b»ng :
	ChØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim
 §©y lµ c©u th¬ mÊu chèt cña c¶ khæ th¬ vµ c¶ bµi th¬. Hãa ra tÊt c¶ khã kh¨n thö th¸ch ë phÝa trªn kia ch¼ng lµ g× c¶, dï cho bom r¬i, ph¸o th¶, dï xe kh«ng kÝnh, dï ®­êng ra mÆt trËn cã khi ®ång nghÜa víi c¸i chÕt th× ng­êi lÝnh l¸i xe ra trËn còng lu«n c¶m thÊy b×nh yªn, an toµn bëi v× cã mét tr¸i tim. §ã lµ tr¸i tim biÕt thøc v× MiÒn Nam, biÕt kh¸t khao ch©n lÝ, hßa b×nh. Hµnh trang ra trËn cÇn biÕt bao mét tr¸i tim nh­ thÕ. 
 Bµi th¬ ®· kh¾c häa ®Ëm nÐt h×nh ¶nh ng­êi chiÕn sÜ qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam : §êi chóng ta ®©u cã giÆc lµ ta cø ®i. Bµi th¬ kh«ng chøa ®ùng mét Èn ý s©u xa nµo khiÕn ng­êi ®äc ph¶i suy luËn, nªu gi¶ thiÕt hoÆc lµ thÕ nµy hoÆc lµ thÕ kia. T¹o dùng h×nh ¶nh th¬ b»ng ng«n ng÷ th« méc cña ®êi sèng th­êng nhËt, kh«ng sö dông c¸c lo¹i mÜ tõ, mÜ c¶m, Èn dô, h×nh ¶nh th¬ thÓ hiÖn ®¹t tíi ®é ch©n thùc cao mµ vÉn rÊt th¬, ®ã lµ tµi nghÖ cña Ph¹m TiÕn DuËt trong lao ®éng s¸ng t¹o. Bµi th¬ cã ®Çy ®ñ yÕu tè c¸ch t©n vµ hiÖn ®¹i nh­ng vÉn mang ®Ëm b¶n s¾c cña th¬ ca d©n téc, nèi tiÕp truyÒn thèng cña th¬ ca c¸ch m¹ng viÕt vÒ anh bé ®éi trong hai cuéc tr­êng chinh cøu n­íc vÜ ®¹i cña d©n téc ë thÕ kØ XX
IV. Cñng cè: träng t©m mçi ®Ò
V. HDVN: viÕt l¹i c¸c ®Ò thµnh bµi hoµn chØnh
E. RKN: Häc sinh hiÓu bµi 
Cã ý thøc luyÖn ®Ò, biÕt khai th¸c vËn dông vµo thùc hµnh viÕt 1 ®Ò v¨n hoµn chØnh
S: 
G:
TuÇn häc 29
A.Môc tiªu bµi häc:
 *KT: cñng cè vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc cho häc sinh trªn c¬ së c¸c bµi tËp
 *KÜ n¨ng : dùng ®o¹n, viÕt ®o¹n, viÕt bµi 
 *Th¸i ®é: cã ý thøc x©y dùng vµ viÕt ®o¹n, viÕt ®o¹n
B.Ph­¬ng ph¸p:Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò,th¶o luËn trao ®æi.
C.CbÞ:-G:SGK,G.A
 -H:SGK,cbb.
D.TiÕn tr×nh bµi d¹y:
 I.æn ®Þnh:
 II.KTBC:
 III.Bµi míi:
C©u 1. 
 VÎ ®Ñp trong lèi sèng, t©m hån cña nh©n vËt anh thanh niªn trong “LÆng lÏ Sa Pa” cña NguyÔn Thµnh Long vµ nh©n vËt Ph­¬ng §Þnh trong “Nh÷ng ng«i sao xa x«i” cña NguyÔn Minh Khuª
 Gîi ý :
 a. Giíi thiÖu s¬l­îc vÒ®Ò tµi viÕt vÒ nh÷ng con ng­êi sèng, cèng hiÕn cho dÊt n­íc trong v¨n häc. Nªu tªn 2 t¸c gi¶ vµ 2 t¸c phÈm cïng nh­ngc vÎ ®Ñp cña anh thanh niªn vµ Ph­¬ng §Þnh.
 b. VÎ ®Ñp cña 2 nh©n vËt trong hai t¸c phÈm :
 * vÎ ®Ñp trong c¸ch sèng :
 + Nh©n vËt anh thanh niªn : trong LÆng lÏ Sa Pa
 - Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc : mét m×nh trªn nói cao, quanh n¨m suèt th¸ng gi÷a c©y cá vµ m©y nói Sa Pa. C«ng viÖc lµ ®o giã, ®o m­a ®o n¨ng, tÝnh m©y, ®o chÊn ®éng mÆt ®Êt
 - Anh lµm viÖc víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, cô thÓ, tØ mØ, chÝnh x¸c, ®óng giê èp th× dï cho m­a tuyÕt, gi¸ l¹nh thÕ nµo anh còng trë ®Ëy ra ngoµi trêi lµm viÖc ®óng giê quy ®Þnh.
 - Anh ®· v­ît qua sù c« ®¬n v¾ng vÎ quanh n¨m suèt th¸ng trªn ®Ønh nói cao kh«ng mét bãng ng­êi.
 - Sù cëi më ch©n thµnh, quý träng mäi ng­êi, khao kh¸t ®­îc gÆp gì, trß chuyÖn víi mäi ng­êi.
- Tæ chøc s¾p xÕp cuéc sèng cña m×nh mét c¸ch ng¨n n¾p, chñ ®éng : trång hoa, nu«i gµ, tù häc
+ C« xung phong Ph­¬ng §Þnh:
- Hoµn c¶nh sèng vµ chiÕn ®Êu: ë trªn cao ®iÓm gi÷a mét vïng träng ®iÓm trªn tuyÕn ®­êng Tr­êng S¬n, n¬i tËp trung nhÊt bom ®¹n vµ sù nguy hiÓm, ¸c liÖt. C«ng viÖc ®Æc biÖt nguy hiÓm: Ch¹y trªn cao ®iÓm gi÷a ban ngµy, ph¬i m×nh trong vïng m¸y bay ®Þch bÞ b¾n ph¸, ­íc l­îng khèi l­îng ®Êt ®¸, ®Õm bom, ph¸ bom.
- Yªu mÕn ®ång ®éi, yªu mÕn vµ c¶m phôc tÊt c¶ nh÷ng chiÕn sÜ mµ c« gÆp trªn tuyÕn ®­êng Tr­êng S¬n.
- Cã nh÷ng ®øc tÝnh ®¸ng quý, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc, b×nh tÜnh, tù tin, dòng c¶m
* VÎ ®Ñp t©m hån:
+ Anh thanh niªn trong LÆng lÏ Sa Pa:
- Anh ý thøc vÒ c«ng viÖc cña m×nh vµ lßng yªu nghÒ khiÕn anh thÊy ®­îc c«ng viÖc thÇm lÆng Êy cã Ých cho cuéc sèng, cho mäi ng­êi.
- Anh ®· cã suy nghÜ thËt ®óng vµ s©u s¾c vÒ c«ng viÖc vµ nh÷ng ®ãng gãp cña m×nh rÊt nhá bÐ.
- C¶m thÊy cuéc sèng kh«ng c« d¬n buån tÎ v× cã mét nguån vui, ®ã lµ niÒm vui ®äc s¸ch mµ lóc nµo anh còng thÊy nh­ cã b¹n ®Ó trß chuyÖn.
- Lµ ng­êi nh©n hËu, ch©n thµnh, gi¶n dÞ.
+ C« thanh niªn Ph­¬ng §Þnh:
- Cã thêi häc sinh hån nhiªn v« t­, vµo chiÕn tr­êng vÉn gi÷ ®­îc sù hån nhiªn.
- Lµ c« g¸i nh¹y c¶m, m¬ méng, thÝch h¸t, tinh tÕ, quan t©m vµ tù hµo vÒ vÎ ®Ñp cña m×nh.
- KÝn ®¸o trong t×nh c¶m vµ tù träng vÒ b¶n th©n m×nh.
	C¸c t¸c gi¶ miªu t¶ sinh ®éng, ch©n thùc t©m lÝ nh©n vËt lµm hiÖn lªn mét thÕ giíi t©m hån phong phó, trong s¸ng vµ ®Ñp ®Ï cao t­îng cña nh©n vËt ngay trong hoµn c¶nh chiÕn ®Êu ®Çy hi sinh gian khæ.
c. §¸nh gi¸, liªn hÖ.
- Hai t¸c phÈm ®Òu kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn ngîi ca vÎ ®Ñp t©m hån con ng­êi ViÖt Nam trong lao ®éng vµ trong chiÕn ®Êu.
- VÎ ®Ñp cña c¸c nh©n vËt ®Òu mang mµu s¾c lÝ t­ëng, hä lµ h×nh ¶nh cña con ng­êi ViÖt Nam mang vÎ ®Ñp cña thêi k× lÞch sö gian khæ hµo hïng vµ l·ng m¹n cña d©n téc.
	Liªn hÖ víi lèi sèng, t©m hån cña thanh niªn trong giai ®o¹n hiÖn nay.
IV. Cñng cè: träng t©m mçi ®Ò
V. HDVN: viÕt l¹i c¸c ®Ò thµnh bµi hoµn chØnh
E. RKN: Häc sinh hiÓu bµi 
Cã ý thøc luyÖn ®Ò, biÕt khai th¸c vËn dông vµo thùc hµnh viÕt 1 ®Ò v¨n hoµn chØnh