Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Tiết 61, 62, 63: Vĩnh biệt cửu trùng đài

Ngày soạn:5/12 Tuần 16
Tiết:61,62,63
VĨNH BIỆT CỬU TRÙNG ĐÀI
 ( Trích Vũ Như Tô) Nguyễn Huy Tưởng
A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS
	- Hiểu và phân tích được xung đột kịch, tính cách, diễn biến tâm trạng và bi kịch của VNT và Đan Thiềm trong đoạn trích.
	- Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật kịch qua đoạn trích.
B. Phương tiên thực hiện:
 - SGK, SGV.
	- Giáo án
 - Các tài liệu lên quan đến bài học..
C. Phương pháp:
 - Kết hợp các phương pháp gợi tìm, kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.
D. Tiến trình lên lớp:
 1. Ổn định
 2. Kiểm tra bài cũ: Nêu những kiến thức cơ bản về phỏng vấn và trả lời phỏng vấn.
 3. Bài mới: 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Hướng dẫn hs tìm hiểu phần tiểu dẫn.
Gv gọi hs đọc phần tiểu dẫn, yêu cầu hs tự tìm hiểu theo SGK.
Gc gọi hs tóm tắt đoạn trích.
Hoạt động 2: Hướng dẫn hs tìm hiểu đoạn trích.
Gv phân vai cho hs đọc.
 Tiết 2
? Trong kịch có những mâu thuẫn nào?
Hs trả lời.
	- Có hai mâu thuẫn.
Giáo viên chốt ý.
? Nguyên nhân của những mâu thuẫn trên?
Hs thảo luận.
Hs trả lời.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
? Mâu thuẫn được giải quyết như thế nào?
Hs thảo luận.
Hs trả lời.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
? Mâu thuẫn được giải quyết như thế nào?
Hs thảo luận.
Hs trả lời.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
? Hãy cho biết tính cách nhân vật VNT được miêu tả như thế nào trong kịch?
Hs thảo luận.
Hs trả lời.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
? Hãy cho biết diễn biến tâm trạng nhân vật VNT được miêu tả như thế nào trong kịch?
Hs thảo luận.
Hs trả lời.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
 Tiết 3
? Hãy cho biết tính cách nhân vật Đan Thiềm được miêu tả như thế nào trong kịch?
Hs thảo luận.
Hs trả lời.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
? Hãy cho biết nhữnf đặc sắc về nghệ thuật của vở kịch?
Hs thảo luận.
Hs trả lời.
Giáo viên nhận xét, chốt ý.
Hoạt động 3: Củng cố – Dặn dò
	- Nắm vững nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.
	- Viết một đoạn văn nêu cảm nhận về VNT.
	- Soạn bài tiếp theo.
A/ Tiểu dẫn:
 1/ Giới thiệu vài nét về Nguyễn Huy Tưởng. SGK
 2/ Tác phẩm Vũ Như Tô.
 3/ Giới thiệu về loại hình kịch.
	- Là một trong ba phương thức cơ bản của văn học (kịch, tự sự, trữ tình)
	- Thể loại kịch: bi kịch, hài kịch, chính kịch.
	* Thể bi kịch:
	- Xung đột kịch, nhân vật bi kịch, vấn đề trong bi kịch.
 4/ Vị trí của đoạn trích.
	- Hồi V (một cung cấm) của vở kịch.
B/ Đọc – Hiểu:
 I/ Đọc
 II/ Hướng dẫn tìm hiểu:
 1/ Xung đột kịch:
	a. Mâu thuẫn thứ nhất.
	- Mâu thuẫn: Giữa bọn tham quan, bạo chúa với người dân lao động.
	- Nguyên nhân: Bọn tham quan, bạo chúa sống xa hoa, không chăm lo đến quyền lợi chính đáng của nhân dân để nhân dân phải sống cuộc sống cơ cực, lầm than (mâu thuẫn càng trở nên căng thẳng khi LTD cho xây Cửu Trùng Đài)
	- Giải quyết mâu thuẫn: Quân phiến loạn do Trịnh Duy Sản cầm đau đã nổi dậy giết chết bạo chúa LTD và đốt Cửu Trùng Đài.
	b. Mâu thuẫn thứ hai. 
	- Mâu thuẫn: Giữa người nghệ sĩ VNT và nhân dân lao động.
	- Nguyên nhân: Để thực hiện lí tưởng của mình VNT đã rơi vào tình trạng đi ngược lại với quền lợi trực tiếp của nhân dân.
	- Giải quyết mâu thuẫn: Mâu thuẫn này dẫn tới bi kịch của VNT (VNT bị giết, Cửu Trùng Đài bị đốt).
	- Nhận xét: mâu thuẫn này không được giải quết một cách dứt khoát, việc đốt Cửu Trùng Đài, giết VNT không thể giúp nhân dân chấm dứt nỗi thống khổ, lầm than và VNT đến chết vẫn không tin là mình có tội.
 2/ Tính cách, diễn biếm tâm trạng Vũ Như Tô và Đan Thiềm.
	a. Nhân vật Vũ Như Tô:
	- Tính cách: 
	+ Là người nghệ sĩ tài ba, hiện thân của niềm khát khao và đam mê nghệ thuật, cái đẹp và sự sáng tạo.
	+ Là một người nghệ sĩ có nhân cách lớn, có hoài bão, có lí tưởng nghệ thuật cao cả.
	+ Có những suy nghĩ lầm lạc trong hành động
	- Diễn biến tâm trạng của Vũ Như Tô:
	+ Tin rằng mình không có tội; bướng bỉnh,ảo vọng đeo đuổi mục tiêu.
	+ Đau đớn, bàng hoàng thất vọng khi Cửu Trùng Đài bị phá hủy.
	- Nhận xét: VNT đứng trên lập trường người nghệ sĩ mà không đứng trên lập trường của nhân dân, là người tài chứ chưa phải là người hiền tài.
	b. Nhân vật Đan Thiềm:
	- Tính cách: Là người đam mê cái tài, tôn thớ cái tài (thuyết phục VNT, sẵn sàng quên mình để bảo vệ VNT)
	+ Tỉnh táo, thức thời hơn VNT.
	- Diễn biến tâm trạng của Đan Thiềm: Đau đớn nhận ra sự thất bại trong giấc mộng lớn Cửu Trùng Đài; nhiều lần khuyên VNT chạy trốn; đau đớn khi không cứu được VNT; vĩnh biệt CTĐ trong máu và nước mắt.
	- Nhận xét: Đan Thiềm xứng đáng là tri kỉ của VNT. Tuy rằng hiều đời, hiểu người hơn VNT song vẫn lâm vào bi kịch tinh thần đau đớn.
 3/ Một số đặc sắc về nghệ thuật.
	- Xây dựng mâu thuẫn.
	- Khắc họa rõ nét về tính cách và bi kịch của từng nhân vật.
	- Kịch tính được tạo ra qua độc thoại, hành động.
	- Ngôn ngữ có tính tổng hợp cao.
	* Ghi nhớ: SGK