Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Tuần 1 (chuẩn, chi tiết)

TUẦN 1
Tiết 1-2-3-4-5
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 1-2
	Văn bản: PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
	Lê Anh Trà
I-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh
	1.Kiến thức:
-Một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt
-Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. 
-Đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể . 
	2.Kĩ năng:
	 -Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc .
-Vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống.
	3.Thái độ:
Ca ngợi và học tập tấm gương của Bác về phong cách sống và làm việc
 II-CHUẨN BỊ
	-Giáo viên: Nghiên cứu SGK-SGV, tranh ảnh về Hồ Chí Minh.
	-Học sinh: Xem và chuẩn bị bài, soạn bài, sưu tầm tài liệu về Bác.
III-TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY -HỌC
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Tiết 1
HOẠT ĐỘNG 1 
²-Khởi động
-Ổn định
-Kiểm tra
-Bài mới
-Kiểm tra sĩ số
-Kiểm tra: SGK, tập bài học, bài soạn của HS
-GV nhận xét về sự chuẩn bị của học sinh: SGK, tập bài học, bài soạn
 Hồ Chí Minh là nhà cách mạng vĩ đại, là danh nhân văn hoá thế giới. Phong cách Hồ Chí Minh là nét nổi bật của vẻ đẹp văn hoá giữa truyền thống và hiện đại mà tiết học hôm nay các em sẽ tìm hiểu.
-Ghi tựa bài lên bảng
-Báo cáo sĩ số
-Trình bày: SGK, tập bài học, bài soạn.
-Lắng nghe
-Lắng nghe
-Ghi tựa bài vào tập
HOẠT ĐỘNG 2 
²Đọc tìm hiểu văn bản
I-TÌM HIỂU CHUNG
1.Tác giả:
-Lê Anh Trà
2.Xuất xứ:
Trích Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị 
-Y/c HS đọc chú thích SGK
HỎI:Dựa vào chú thích hãy nêu vài nét về:
+Tác giả?
+Xuất xứ?
-GV hướng dẫn cách đọc:chậm rãi, bình tỉnh, mạch lạc.
-GV đọc mẫu một đoạn 
-Y/c HS đọc tiếp văn bản
-GV nhận xét về cách đọc của HS
HỎI:Hãy cho biết phương thức biểu đạt chính của văn bản này?
HỎI:Văn bản này thuộc loại văn bản nào ?
HỎI:Nội dung của văn bản đề cập đến vấn đề gì?
HỎI:Văn bản này có thể chia làm mấy phần?.Nêu nội dung của từng phần?
-Cá nhân đọc
-Cá nhân trả lời:
+Tác giả:Lê Anh Trà
+Xuất xứ:
-Lắng nghe
-Lắng nghe
-HS đọc văn bản
-Lắng nghe
-Cá nhân trả lời: Phương thức chính luận.
-Cá nhân trả lời:văn bản nhật dụng
-Cá nhân trả lời:Sự hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc
-Cá nhân trả lời: 2 phần
+”Trong cuộc đời..hiện đại”:Hồ Chí Minh với sự tiếp thu văn hoá nhân loại
+”Lần đầu tiênxác”:Những nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh
II-PHÂN TÍCH
1.Hồ Chí Minh với sự tiếp thu văn hóa nhân loại:
-Bác hiểu biết sâu rộng nền văn hoá các nước châu Á-Âu- Phi-Mĩ
-Bác tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại dựa trên nền tảng văn hoá dân tộc
HỎI:Mở đầu bài viết tác giả đã khái quát vốn tri thức văn hóa của Bác Hồ như thế nào?
HỎI:Những tinh hoa văn hoá nhân loại đến với Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh như thế nào?
HỎI:Kiến thức của Bác sâu rộng như thế nào?
HỎI:Vì sao Bác có được vốn kiến thức như vậy?
HỎI:Em hãy cho một số ví dụ minh hoạ?
HỎI:Bác tiếp thu văn hoá nhân loại theo hướng nào?
HỎI:Điều quan trọng là người đã tiếp thu như thế nào?
-GV kết luận:Chỗ độc đáo và kì lạ nhất trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và quốc tế. Một phong cách rất Việt Nam,rất phương đông nhưng cũng đồng thời rất mới ,rất hiện đại.
HỎI:Đó là phép lập luận gì?
-Cá nhân trả lời:Hết sức sâu rộng "Trong cuộc đời khá uyên thâm".
-Cá nhân trả lời:trong cuộc đời hoạt động cách mạng, bắt nguồn từ khát vọng tìm đường cứu nước
-Cá nhân trả lời: hiểu biết sâu rộng nền văn hoá các nước châu Á-Âu- Phi-Mĩ 
-Cá nhân trả lời:ham học hỏi, rèn luyện thành thạo ngôn ngữ các nước
 -Cá nhân trả lời: trực tiếp tiếp xúc với văn hoá nhiều nước, ghé lại nhiều hải cảng, nói thạo tiếng Anh, Pháp, Hoa, Nga
-Cá nhân trả lời: tiếp thu cái hay, phê phán cái tiêu cực
-Cá nhân trả lời: 
+Không chịu ảnh hưởng một cách thụ động.
+Tiếp thu mọi cái đẹp và cái hay đồng thời với việc phê phán những hạn chế, tiêu cực.
+Trên nền tảng văn hoá dân tộc mà tiếp thu những ảnh hưởng quốc tế
-Lắng nghe
-Cá nhân trả lời:lập luận theo cách qui nạp
Tiết 2
2.Nét đẹp trong lối sống Hồ Chí Minh:
Bác đã tự nguyện chọn lối sống giản dị mà thanh cao theo quan niệm: cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên
-GV:Phần 1 ca ngợi sự thông minh và tinh thần học hỏi, làm việc ở Bác.
HỎI:Mở đầu đoạn 2, tác giả đã đưa ra lời bình luận thật ấn tượng về lối sống giản dị của Bác.Em hãy chỉ ra lời bình luận đó?
-GV:Cùng với lời bình luận đó tác giả đã sử dụng nghệ thuật đối lập để làm nổi bật vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh: vĩ nhân mà hết sức giản dị, gần gũi. Tác giả đã khiến cho người đọc liên tưởng đối chiếu giữa các hình ảnh: cung điện của những ông vua ngày xưa, những tòa nhà nguy nga tráng lệ của những vị nguyên thủ quốc gia trên thế giới với ngôi nhà sàn giản dị của Bác.
HỎI:Lối sống giản dị của Bác được tác giả kể trên những phương diện nào?
HỎI:Đấy có phải là lối sống khắc khổ, hay là cách tự thần thánh hóa, tự làm cho khác đời hay không?
HỎI:Vì sao có thể nói: lối sống của Bác là sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao?
-Lắng nghe
-Cá nhân trả lời: "Lần đầu tiên cung điện của mình"
-Lắng nghe
-Cá nhân trả lời:
+Nơi ở (chiếc nhà sàn nhỏ bên cạnh chiếc ao,chiếc nhà sàn đó cũng chỉ vẻn vẹn có vài phòng tiếp khách để họp bộ chính trị, làm việc và ngủ)
+Trang phục (bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ); tư trang(chiếc va li con với vài bộ áo quần ,vài vật kỉ niệm..)
+Ăn uống đạm bạc (cá kho, rau luộc, cà muối, dưa ghém, cháo hoa)
-Cá nhân trả lời:
+Không phải. Đây là một cách sống có văn hóa, giản dị, tự nhiên.Cái đẹp là cái giản dị,tự nhiên.
+Bác đã từng tâm sự rằng:ước nguyện của Bác là sau khi hoàn thành tâm nguyện cứu nước, cứu dân, Bác sẽ " làm một cái nhà nho nhỏ, nơi có non xanh nước biếc để câu cá trồøng rau, sớm chiều làm bạn với các cụ già hái củi, trẻ em chăn trâu, không dính líu với vòng danh lợi".
-Cá nhân trả lời: Bác đã tự nguyện chọn cách sống giản dị thanh cao theo quan niệm thẩm mĩ.
3.Nghệ thuật:
-Sử dụng ngôn ngữ trang trọng.
 -Vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt tự sự, biểu cảm, lập luận.
 -Vận dụng các hình thức so sánh, các biện pháp nghệ thuật đối lập.
HỎI:Em hãy nêu những nét nghệ thuật nổi bật trong văn bản này?
-Cá nhân trả lời:Kết hợp kể, bình luận, dẫn chứng đan xen thơ, phép đối..
HOẠT ĐỘNG 3 
III-TỔNG KẾT
Lập luận chặt chẽ, chứng cứ xác thực, cho thấy cốt cách văn hóa của Bác trong nhận thức và trong hành động. Từ đó, đặt ra vấn đề trong thời kì hội nhập: Tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, đồng thời giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc .
HỎI: Hãy nêu về ý nghĩa văn bản ? 
HỎI:Từ bài học này, em rút ra điều gì từ phong cách Hồ Chí Minh để áp dụng vào cuộc sống của bản thân ( chẳng hạn như cách ăn mặc, nói năng như thế nào là hợp mốt, là hiện đại mà vẫn không mất đi nét đẹp văn hóa truyền thống)?
-Cá nhân trả lời: 
-Cá nhân trả lời:
HOẠT ĐỘNG 4 
²-Củng cố
²-Dặn dò
HỎI:Em học tập được điều gì về lối sống của Bác qua bài này?
HỎI:Lối sống của Bác rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông nhưng cũng rất mới, rất hiện đại. Hãy chứng minh nhận định này qua bài Phong cách Hồ Chí Minh?
ŸRèn kĩ năng sống: Từ việc tìm hiểu vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh em hãy xác định mục tiêu phấn đấu theo phong cách Bác trong bối cảnh hội nhập quốc tế? 
-Về nhà học bài và chuẩn bị bài Các phương châm hội thoại cần:
+Đọc trước các ngữ liệu và trả lời các câu hỏi trong SGK
+Nắm khái niệm phương châm về lượng, phương châm về chất.
-Nhận xét lớp học
-Cá nhân trả lời:Bác đi nhiều, học nhiều, biết nhiều nhưng Bác vẫn giữ cốt cách dân tộc. Nhà ở bình thường, đồ đạc mộc mạc, đơn sơ; trang phục giản dị, ăn uống đạm bạc, lối sống giản dị và thanh đạm.
-Cá nhân trả lời:
+Lối sống của Bác rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông được thể hiện trong ngôi nhà sàn đơn sơ, xung quanh vườn cây, ao cá, đồ dạc giản dị, trang phục giản dị, ăn uống đạm bạc, giống như các nhà hiền triết.
+Lối sống của Bác rất mới, rất hiện đại thể hiện ở việc Bác đi nhiều, hiểu rộng, chịu ảnh hưởng của các nền văn hóa, học hỏi đến mức uyên thâm văn hóa, nghệ thuật, nói và viết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc, am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân dân thế giới.
ŸĐộng não, suy nghĩ, trả lời: Kết hợp văn hóa truyền thống và nhân loại. Biết giữ gìn bản sắc dân tộc kết hợp văn hóa nhân loại. Sống giản dị trong sáng theo hiền nhân.
-Nghe tiếp thu để chuẩn bị