Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 39, 40

Tuần 20, tiết 39
 Bài 38: THỰC HÀNH : VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN VÀ MÁY BIẾN THẾ 
I/ MỤC TIÊU:
 1).Kiến thức :
a). Luyện tập vận hành máy phát điện xoay chiều (VD)
Nhận biết loại máy (nam châm quay hay cuộn dây quay) , các bộ phận chính của máy.
Cho máy hoạt động, nhận biết hiệu quả tác dụng của dòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay ( đèn sáng, chiều quay của kim vôn kế xoay chiều).
Càng quay nhanh thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây của máy càng cao.
b).Luyện tập vận hành máy biến thế (VD)
Nghiệm lại công thức của máy biến thế 
Tìm hiểu hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp khi mạch hở.
 2).Kỹ năng : 
- HS biết lắp ráp thí nghiệm, biết tiến hành thí nghiệm lấy kết quả .
- Biết xử lí kết quả thí nghiệm .
 3). Thái độ : 
 Thực hành nghiêm túc, trung thực . 
II/ CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm HS
1 máy phát điện xoay chiều loại nhỏ.
1 bóng đèn 3V có đế
1 máy biến thế nhỏ, các cuộn dây có ghi số vòng dây, lõi sắt có thể tháo và lắp được 
1 nguồn điện xoay chiều 3V và 6V.
6 dây dẫn
1 vôn kế xoay chiều
III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 
Hoạt động HS
Hoạt động GV
NỘI DUNG
Hoạt động 1 (7 phút)
Oân lại cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều và máy biến thế.
Trả lờ câu hỏi của GV
nêu câu hỏi kiểm tra nhanh.
Cấu tạo của máy phát điện xoay chiều gồm những bộ phận nào?
Nêu tên các bộ phận chính của máy biến thế
Nêu mục đích thực hành, lưu ý HS tìm hiểu thêm một số tính chất của 2 loại máy chưa học trong bài học lý thuyết .
Hoạt động 2: ( 15 phút)
Vận hành máy phát điện xoay chiều.
Tìm hiểu thêm một số tính chất của máy phát điện xoay chiều.
Aûnh hưởng chiều quay của máy, tốc độ quay của máy đến hiệu điện thế ở hai đầu của máy.
Mỗi cá nhân tự tay vận hành máy, thu thập thông tin để trả lời C1, C2.
Ghi kết quả vào bảng báo cáo. 
Phân phối máy phát điện xoay chiều và các phụ kiện cho các nhóm 
Theo dõi giúp đỡ các nhóm gặp khó khăn
1.Vận hành máy phát điện đơn giản: 
Sơ đồ:
V
C1: Khi quay máy càng nhanh thì HĐT ở hai đầu dây ra của máy càng lớn. HĐT lớn nhất đạt được là .
C2: Khi đổi chiều quay của máy thì giá trị HĐT không đổi.
Hoạt động 3: ( 18 phút)
Vận hành máy biến thế
Tiến hành TN lần 1: chọn cuộn sơ cấp 200 vòng cuộn thứ cấp 400 vòng
Tiến hành lần 2: chọn cuộn sơ cấp 400 vòng cuộn thứ cấp 200 vòng
Tiến hành lần 3: chọn cuộn sơ cấp 200 vòng, cuộn thứ cấp 200 vòng 
Phân phối máy biến thế và phụ kiện cho các nhóm
Hướng dẫn và kiểm tra việc lấy điện vào nguồn điện vào nguồn điện xoay chiều của từng nhóm trước khi cho HS sử dụng 
Nhắc nhở HS chỉ được lấy điện xoay chiều từ máy biến thế ra, với hiệu điện thế 3 và 6V. dặn HS tuyệt đối không được lấy điện 220V. 
2. Vận hành máy biến thế : 
V
Sơ đồ: 
Bảng 1:
C3: U1/U2=n1/n2
Hoạt động 4: Hoàn thành báo cáo (5 phút)
Cá nhân hoàn thành báo cáo và nộp bài cho GV.
-Nhận xét tiết thực hành .
-Hướng dẫn hs về nhà:chuẩn bị trước phần ôn tập tổng kết chương II cho tiết sau, vẽ trước hình 39.1, 39.2 .
* Rút kinh nghiệm sau tiết dạy: ..............
.
Tuần 20, tiết 40
Bài 39: TỔNG KẾT CHƯƠNG II: ĐIỆN TỪ HỌC
 I/ MỤC TIÊU:
 1). Kiến thức :
 - Ôn tập và hệ thống hoá những kiến về nam châm, từ trường, lực từ, động cơ điện, dòng điện cảm ứng, dòng điện xoay chiều, máy phát điện xoay chiều, máy biến thế. (NB)
 2). Kỹ năng :
 -Luyện tập thêm về vận dụng các kiến thức vào một số trường hợp cụ thể . (VD)
 3). Thái độ :
 - HS tích cực tham gia ôn tập .
II/ CHUẨN BỊ: 
- GV bảng phụ cho bài tập .
- HS trả lời các câu hỏi ở mục tự kiểm tra trong SGK.
III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
Hoạt động HS
Hoạt động GV
Nội dung
Hoạt động 1: (12 phút)
Cáo cáo trước lớp và trao đổi kết quả tự kiểm tra (từ câu 1 đến câu 9 trong bài).
Gọi 1 số HS trả lờ câu hỏi tự kiểm tra. Các HS khác bổ sung khi cần thiết. 
I/ tự kiểm tra: 
 1 – 9 sgk 
Hoạt động 2: ( 10 phút)
Hệ thống hoá một số kiến thức, so sánh lực từ của dòng điện trong một số trường hợp 
 HS trả lời các câu hỏi của GV
Thảo luận cả lớp để thống nhất câu trả lời 
Yêu cầu HS trả lời một số câu hỏi sau:
Nêu cách xác định hướng của lực từ do một thanh nam châm tác dụng lên cực Bắc của một kim nam châm và lực điện từ của thanh nam châm đó tác dụng lên một dòng điện thẳng.
So sánh lực từ do một nam châm vĩnh cửu với lực từ do một nam châm điện chạy bằng dòng điện xoay chiều tác dụng lên cực Bắc của một kim nam châm.
Nêu quy tắc tìm chiều của đường sức từ của nam châm vĩnh cửu và của nam châm điện chạy bằng dòng điện một chiều. 
Hoạt động 3: (20 phút)
Luyện tập vận dụng một số kiến thức cơ bản 
Các nhân lần lượt tìm câu trả lời cho các câu hỏi từ 10 đến 13.
Tham gia thảo luận chung ở lớp về lời giải của từng câu hỏi. 
Các câu hỏi từ 10 đến 13, đàn cho HS mỗi câu 3 phút để chuẩn bị, sau đó thảo luận chung ở lớp 2 phút. 
II/ Vận dụng 
10/ Lực từ hướng từ ngoài vào trong và vuông góc với mặt phẳng hình vẽ 
11/
a/ Để giảm hao phí do toả nhiệt trên đường dây
b/ giảm đi 1002 = 10 000 lần
c/ 
12/ Vì dòng điện không đổi không tạo ra được từ trường biến thiên, số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp không đổi nên trong cuộn này không xuất hiện dòng điện cảm ứng 
13/ Khi khung dây quay quanh trục PQ nằm ngang thì số đường sức từ xuyên qua khung dây không đổi nên trong khung dây không xuất hiện dòng điện xoay chiều. 
Hoạt động 4: (3 phút)
Hướng dẫn về nhà
- HS về chuẩn bị theo yêu cầu của gv. 
Về nhà tìm hiểu bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Thế nào gọi là hiện tượng khúc xạ AS.
Ghi nhớ một số khái niệm
Quan sát hình 40.2 để trả lời C1, C2 từ đó nắm được kết luận 
Trả lời C4, C5, C6 và kết luận
* Rút kinh nghiệm sau tiết dạy: 
..