Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 52 - Bài 46: Thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ

Ngày soạn:13/3/201
Ngày giảng: 9AB: 16/3 
Tiết52 Bài 46: THỰC HÀNH
 ĐO TIấU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ.
I.Mục tiêu.
 1.Kiến thức:
 - Trỡnh bày được phương phỏp đo tiờu cự của TKHT.
 - Đo được tiờu cự của TKHT theo phương phỏp nờu trờn.
 2. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng thực hành
 3. Thái độ : Cẩn thận, trung thực trong làm TN
II. Chuẩn bị :
 - 1 thấu kớnh hội tụ tiờu cự cần đo ( f vào khoảng 12cm).
 - 1 vật sỏng cú dạng hỡnh chữ L hoặc chữ F, khoột trờn một màn chắn sỏng.
 - 1 màn ảnh nhỏ.
 - 1 giỏ quang học, trờn cú cỏc giỏ đỡ vật, thấu kớnh và màn ảnh, dài khoảng 0,6m.
 - 1 thước thẳng chia độ đến mm ( trờn giỏ đó kẻ sẵn thước).
III. Tiến trình lên lớp:
 1. ổn định lớp: 
 2. Kiểm tra : Hóy nờu cỏc đặc điểm tia sỏng qua TKHT mà em đó học. Biểu
 diễn trờn hỡnh vẽ cỏc tia sỏng đú.
 3. Bài mới
Trợ giúp của thầy
Hoạt động của trò
-
-
-
-
HĐ1: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
Kiểm tra sự chuẩn bị bỏo cỏo thực hành của học sinh: Mỗi nhúm kiểm tra một bản 
 GV sửa những chỗ HS cũn thiếu sút.
Gọi đại diện 2 nhúm trỡnh bày cỏc bước tiến hành TN 
 GV chuẩn bị và ghi túm tắt cỏc bước tiến hành TN để HS yếu cú thể hiểu được.
I.Chuẩn bị
 d = 2f → ảnh thõt, ngược chiều với vật.
 h/ = h
 d/ = d = 2f 
 d + d/ = 4f
 f = 
?
-
HĐ2: Hướng dẫn HS thực hành.
Y/c HS làm theo cỏc bước TN.
Theo dừi quỏ trỡnh thực hiện TN của HS → giỳp cỏc nhúm HS yếu
II. Nội dung thực hành.
Bước1: Đo chiều cao của võt h = 
Bước 2: Dịch chuyển màn và vật ra xa thấu kớnh khoảng cỏch bằng nhau → dừng khi thu được ảnh rừ nột.
Bước 3: Kiểm tra: d = d/; h = h/.
Bước 4: f =
-HS tiến hành TH theo nhúm→ghi kết quả vào bảng.
f =.
-
?
-
-
-
HĐ3: Củng cố:
 Nhận xột đỏnh giỏ giờ thực hành:
 + Về kỉ luật khi tiến hành TN.
 + Kĩ năng TH của cỏc nhúm.
 + Đỏnh giỏ chung và thu bỏo cỏo.
Ngoài phương phỏp này cỏc em cú thể chỉ ra phương phỏp khỏc để xỏc định tiờu cự.
Gợi ý: Dựa vào cỏch dựng ảnh của vật qua TKHT chứng minh như bài tập hình.
Đo được đại lượng nào → công thức tớnh f.
Thu bỏo cỏo TH của HS
Hướng dẫn về nhà: Đọc trước bài “Sự tạo ảnh trờn phim trong mỏy ảnh”
MẪU BÁO CÁO THỰC HÀNH:
 1. Trả lời cõu hỏi:
a. Dựng ảnh của một vật đặt cỏch thấu kớnh hội tụ một khoảng bằng 2f.
B’
A’
F’
O
F
A
B
I
 - Dựng hai trong ba tia sỏng đặc biệt tới thấu kớnh để dựng ảnh:
 - Tia tới từ B song song với trục chớnh thỡ tia lú
 đi qua tiờu điểm F/.
- Tia tới từ B đi qua quang tõm O thỡ tia lú tiếp 
 tục truyền thẳng khụng đổi hướng.	 
 - Giao của hai tia sỏng này chớnh là ảnh B/ của B.
 - Hạ đường vuụng gúc với trục chớnh chõn đường vuụng gúc là 	 A’.
b, c)Ta cú BI = AO =2f = 2.OF/, nờn OF/ là đường trung bỡnh của ∆B/BI
 Từ đú suy ra OB = OB/ và ∆ABO = ∆A/B/O. Kết quả, ta cú A/B/=AB và OA/=OA=2f 
 hay d = d/ = 2f.
d .Cụng thức tớnh tiờu cự của thấu kớnh: f = 
e. Túm tắt cỏch tiến hành đo tiờu cự của thấu kớnh hội tụ :
 - Đặt thấu kớnh ở giữa giỏ quang học, rồi đặt vật và màn ảnh sỏt gần và cỏch đều thấu
 kớnh.
 - Dịch vật và màn ra xa dần thấu kớnh những khoảng bằng nhau cho tới khi thu được ảnh
 của vật rừ nột trờn màn và ảnh cú kớch thước bằng vật.
 - Đo khoảng cỏch từ vật tới màn và tớnh tiờu cự f =
 2. Kết quả đo: Bảng 1:
	 Kết quả đo
L ần đo
Khoảng cỏch từ vật đến màn ảnh (mm)
Chiều cao của vật (mm)
Chiều cao của ảnh (mm)
Tiờu cự của thấu kớnh (mm)
1
2
3
4
 - Giỏ trị trung bỡnh của tiờu cự thấu kớnh đo được là: 
 f =
IV. Bài học kinh nghiệm
.............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................