Giáo án môn Vật lý lớp 9 - Tiết 46: Thấu kính hội tụ

Soạn ngày:
Giảng ngày:
Tiết 46: Thấu kính hội tụ
I/ Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức:
+ Nhận dạng được thấu kính hội thụ.
+ Mô tả được sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt qua TKHT.
2.Kỹ năng:
+ Làm TN quan sát sự khúc xạ ánh sáng qua TKHT.
+ Nhận dạng TKHT, các đặc điểm của TKHT qua thực tế.
+ Vận dụng đưcợ kiến thức đã học để giải bài tập đơn giản về TKHT và giải thích được một vài hiện tượng thường gặp thực tế.
3.Thái độ:
+ Nghiêm túc, ham học hỏi, khéo léo và yêu thích khoa học bộ môn.
II/ Chuẩn bị:
- Chuẩn bị cho cả lớp: 1 TKHT; 1 giá quang học; 1 màn hứng ảnh; 1 nguồn sáng (đèn laze) và hộp đựng khói.
- Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 1 TKHT
III/ các hoạt động dạy học
Trợ giúp của thày
tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
+ Khi ánh áng truyền từ không khí sang nước thì góc tới và góc khúc xạ quan hệ với nhau như thế nào ? Vẽ hình minh hoạ?
+ Khi ánh sáng truyền từ không khí sang thuỷ tinh thì hiện tượng khác xạ ánh sáng xảy ra như thế nào ? Vẽ hình minh hoạ?
Hoạt động 2: Tình huống học tập
Kể câu chuyện dùng băng lấy lửa trong truyện của Giuyn- vécnơ.
Hoạt động 3: Nhận biết đặc điểm của thấu kính hội tụ.
Gv làm TN
Gv mời Hs trả lời câu C1
Gv giới thiệu tia tới và tia ló
Gv mời Hs lên làm yêu cầu câu C2
Hoạt động 4: Nhận biết hình dạng của thấu kính hội tụ.
Gv phát dụng cụ
* So sánh độ dày phần rìa với phần giữa của thấu kính hội tụ?
Gv giới thiệu về hình dạng và kí hiêu của thấu kính hội tụ.
Hoạt động 5: Tìm hiểu các khái niệm trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ 
Gv làm lại TN H.42.2
* Trong 3 tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng? 
* Bằng cách nào kiểm tra được điều này?
Gv mời Hs lên kiểm tra 
Gv yêu cầu Hs đọc phần ô vuông xanh
Gv giới thiệu khái niệm trục chính ()
Gv yêu cầu Hs đọc tài liệu
Gv thông báo khái niệm quang tâm (O)
 Nếu tia tới đi qua quang tâm của thấu kính hội tụ cho tia ló truyền như thế nào?
Gv làm lại TN H.42.2
* Điểm hội tụ của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia nào?
Gv mời Hs biểu diễn lại chùm tia tới và chùm tia ló trong TN H.42.2
Gv giới thiệu khái niệm tiêu điểm F
 Nếu tia tới đi song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho tia ló truyền như thế nào?
Gv mời Hs dự đoán câu C6
Gv làm lại TN H.42.2
Gv yêu cầu Hs đọc phần ô vuông xanh
Gv giới thiệu khái niệm tiêu điểm F/
*Cho một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F (hoặc F/) nằm trên trục chính.
* Vậy mỗi thấu kính có mấy tiêu điểm? Vị trí của chúng có gì đặc biệt ?
Gv giới thiệu khái niệm tiêu cự
Nếu tia tới đi qua F (F/) của thấu kính hội tụ cho tia ló truyền như thế nào?
Gv có thể làm TN chứng minh
Hoạt động 6: Vận dụng
Gv yêu cầu Hs làm vào vở câu C7
Gv hướng dẫn Hs vận dụng lý thuyết để làm câu C7
Gv mời Hs trả lời câu C8
5/
2/
5/
5/
5/
3/
8/
5/
5/
Hai Hs lên bảng trả lời
HS1 trả lời yêu cầu 1 
HS 2 trả lời yêu cầu 2
Hs khác nhận xét, bổ xung 
Hs lắng nghe
Hs suy nghĩ, trả lời
i-đặc điểm của thấu kính hội tụ.
1. Thí nghiệm
Hs quan sát
Hs trả lời C1
Hs lắng nghe
HS trả lời C2
2.Hình dạng của thấu kính hội tụ.
Nhóm trưởng nhận dụng cụ
Hs trả lời
Hs lắng nghe và có thể ghi chép
ii-trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của Thấu Kính Hội Tụ.
1.trục chính.
Hs quan sát
Hs trả lời
Hs tiến hành kiểm tra
HS đọc phần thông báo về trục chính.
Hs lắng nghe và có thể ghi chép 
2. Quang tâm
Hs đọc tài liệu
Hs lắng nghe và có thể ghi chép
Hs trả lời và ghi chép 
3. Tiêu điểm.
Hs quan sát lại TN H.42.2 
Hs trả lời
Hs biểu diễn chùm tia tới và tia ló trong TN H.42.2
Hs lắng nghe và có thể ghi chép
Hs trả lời và ghi chép
Hs dự đoán 
Hs quan sát 
Hs đọc tài liệu
Hs lắng nghe và có thể ghi chép
Hs trả lời
4.Tiêu cự.
Hs lắng nghe và có thể ghi chép
Hs trả lời và ghi chép
Hs quan sát 
iii- Vận dụng
Hs làm vào vở câu C7, có thể dựa vào hướng dẫn của Gv 
Hs trả lời câu C8
iv- củng cố – Dặn dò: (3/)
1.Củng cố:
+ Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ.
+ Nêu đường truyền của 3 tia sáng đặc biệt chiếu tới thấu kính hội tụ.
2.Dặn dò:
+ VN Học thuộc “ghi nhớ”- Làm bài tập SBT
+ VN Đọc phần “ Có thể em chưa biết” - Đọc trước bài 43