Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý

Tiết 108 NS: 20-2-2011
 NG: 21-2-2011
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÝ
A/ Mức độ cần đạt : Hiểu và biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý
 1/ Kiến thức : Đặc điểm, yêu cầu của bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý
	2/ Kĩ năng : Làm bài văn nghị luân về một vấn đề tư tưởng đạo lý
B/ Chuaån bò : 
Giáo viên: SGV, sách tham khảo 
Học sinh: Đọc bài “tri thức và sức mạnh” và trả lời các câu hỏi ở sgk
C/ Kieåm tra baøi cuõ : 
 - Thé nào là nghị luận về một sự việc , hiện tượng trong đời sống xã hội? Trình bày dàn bài chung của kiểu bài nầy?
D/ Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc : 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của học sinh
Ghi bảng
HĐ1: Tìm hiểu bài văn
- Mục tiêu : Nắm khái niệm thế nào là nghị luân về một vấn đề tư tưởng đạo lý 
 Phân biệt kiểu bài này với nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
- Phương pháp : Vấn đáp tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề
-Cho hs đọc bài: “Tri thức và sức mạnh” và trả lời câu hỏi
a. VB trên bàn về vấn đề gì?
b.VB có thể chia mấy phần?
c.Đánh dấu các câu có luận điểm chính trong bài?
d. VB đã sử dụng phép lập luận nào là chính? Cách lập luân th/phục hay không?
H: Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý khác với bài nghị luận một sự việc h/tượng đời sống ntn?
H: Thế nào là ng/luận về một v/đề t/tưởng, đạo lý?
H:Yêu cầu về nội dung, h/thức của kiểu bài nầy?
HĐ2: Hoạt động củng cố 
- Mục tiêu : Xác định các luận điểm của một bài nghị luận về tư tưởng đạo lý
- Phương pháp : Vấn đáp tìm tòi, thảo luận nhóm
-Bước1: Đọc Vb và trả lời câu hỏi
-Bước 2: Nêu các câu hỏi thảo luận
a/
H:VB thuộc loại ng/luận nào
b/
H:VB ng/luận về v/đề gì?
H:Chỉ ra luận điểm chính của nó?
H:Phép lập luận chủ yếu trong bài nầy là gì? Cách lập luận trong bài có sức th/phục ntn?
-Đọc
-VB bàn về giá trị của tri thức khoa học và người tri thức
-VB có thể chia 3 phần:
 + Phần mở bài ( đoạn 1) : nêu vấn đề
 + Phần thân bài: (gồm 2 đoạn ) nêu 2 ví dụ c/minh tri thức là sức mạnh - Một đoạn nêu tri thức có thể cứu một cái máy khỏi số phận một đống phế liệu - Một đoạn nêu tri thức là sức mạnh của cách mạng. Bác Hồ đã thu hút nhiều nhà tri thức lớn theo Người tham gia đóng góp cho cuộc kh/chiến chống Pháp và chống Mỹ thành công.
 +Phần kết bài: ( đoạn còn lại) : phê phán một số người không biết quí trọng tri thức, sử dụng không đúng chỗ
-Bốn câu của đoạn mở bài
- Câu mở đoạn và 2 câu kết đoạn 2
-Câu mở đoạn và câu kết đoạn 4
-Phép lập luận chủ yếu trong bài nầy là c/minh. Bài nầy dùng thực tế, sự thực để nêu một vấn đề tư tưởng, phê phán tư tưởng không biết trọng tri thức, dùng sai mục đích
-Sự khác biệt giữa bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống và bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý là: Một đằng là từ sự việc hiện tượng trong đ/sống mà nêu những vấn đề, tư tưởng; còn một đằng dùng g/thích, c/minh  làm sáng tỏ các tư tưởng, đạo lý q/trọng đ/với đ/sống con người
-Đọc ghi nhớ ở sgk
-Đọc VB “ thời gian là vàng”
-Một vấn đề tư tưởng đạo lý
-VB nghị luận về giá trị của thời gian
-Các luận điểm chính của từng đoạn là:
Thời gian là sự sống
Thời gian là thắng lợi
Thời gian là tiền
Thời gian là tri thức
Sau mỗi luận điểm là một dẫn chứng ch/minh thuyết phục cho g/trị của th/gian
-Phân tích và ch/minh. Các luận điểm được triển khai theo lối ph/tích những biểu hiện ch/tỏ th/gian là vàng. Sau mỗi luận điểm là dẫn chứng ch/minh cho luận điểm.
I Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý
 (sgk)
E/ Củng cố, dặn dò :
Thế nào là ng/luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý?
Chuẩn bị bài: Liên kết câu và đoạn văn