Giáo án Ngữ văn khối lớp 9 - Tuần số 20

Giáo án Ngữ văn khối lớp 9 - Tuần số 20

Tuần 20. Tiết 91

 BÀN VỀ ĐỌC SÁCH (T1)

 Chu Quang Tiềm

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:

 Học xong bài học này, HS đạt được :

1.Kiến thức :

-Thấy được sự cần thiết của việc đọc sách qua bài nghị luận sâu sắc, giàu tính thuyết phục.

- Hướng dẫn học sinh đọc,tìm hiểu tác giả, từ khó, bố cục văn bản.

-Tích hợp với Tiếng Việt ở bài Khởi ngữ, với Tập làm văn ở bài Phép phân tích và tổng hợp.

2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng tìm và phân tích luận điểm, luận chứng trong văn bản nghị luận.

3.Thái độ : Có thái độ đúng đắn trong viêc đọc sách.

B. CHUẨN BỊ :

 - Giáo viên : SGK, SGV , TLTK, Bảng phụ , PHT, ảnh chân dung tác giả Kim Lân.

 - Học sinh : Đọc kĩ tp và soạn bài theo hệ thống câu hỏi ở SGK.

C. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình.

 

doc 15 trang Người đăng honghoa45 Lượt xem 451Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn khối lớp 9 - Tuần số 20", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngày soạn: 25 / 12 / 2010 
Ngày dạy: 04 / 01 / 2011 Tuần 20. Tiết 91 
 Bàn về đọc sách (T1)
 Chu Quang Tiềm
A. Mục tiêu cần đạt:
 Học xong bài học này, HS đạt được :
1.Kiến thức : 
-Thấy được sự cần thiết của việc đọc sách qua bài nghị luận sâu sắc, giàu tính thuyết phục.
- Hướng dẫn học sinh đọc,tìm hiểu tác giả, từ khó, bố cục văn bản. 
-Tích hợp với Tiếng Việt ở bài Khởi ngữ, với Tập làm văn ở bài Phép phân tích và tổng hợp.
2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng tìm và phân tích luận điểm, luận chứng trong văn bản nghị luận.
3.Thái độ : Có thái độ đúng đắn trong viêc đọc sách.
B. Chuẩn bị :
 - Giáo viên : SGK, SGV , TLTK, Bảng phụ , PHT, ảnh chân dung tác giả Kim Lân..... 
 - Học sinh : Đọc kĩ tp và soạn bài theo hệ thống câu hỏi ở SGK.
C. Phương pháp : vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình...
d. Tổ chức các hoạt động dạy - học:
Hoạt động 1: ổn định tổ chức : 
 - Mục tiêu của hoạt động : ổn định được trật tự lớp, kiểm tra sĩ số, phân nhhóm học tập.
 - Phương pháp : vấn đáp, thuyết trình.
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 2 phút. 
Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ : 
 - Mục tiêu của hoạt động : Kiếm tra việc chuẩn bị bài và sách giáo khoa Ngữ văn, vở bài tập NV, sách bài tập NV học kì II của HS. - > Giới thiệu chương trình học kì II môn NV .
 - Phương pháp :vấn đáp, thuyết trình.
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 5 phút
Hoạt động 3:Tổ chức dạy và học bài mới : 
 - Mục tiêu của hoạt động : Giúp HS :Thấy được sự cần thiết của việc đọc sách qua bài nghị luận sâu sắc, giàu tính thuyết phục.Hướng dẫn học sinh đọc,tìm hiểu tác giả, từ khó, bố cục văn bản... 
- Phương pháp : vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình...
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 31 phút.
* GV giới thiệu bài : Chu Quang Tiềm là nhà lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc. Ông bàn về đọc sách lần này không phải là lần đầu, bài viết này là kết quả của quá trình tích luỹ kinh nghiệm, dày công nghiên cứu, suy nghĩ, là lời bàn tâm huyết của người đi trước truyền lại cho thế hệ mai sau. Vậy lời dạy của ông cho thế hệ mai sau về cách đọc sách sao cho có hiệu quả và có tác dụng? Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu và nghiên cứu về cách đọc sách sao cho có hiệu quả nhất.
* Nội dung dạy- học cụ thể 
Hoạt động của GV và HS
Yêu cầu cần đạt
Nêu những hiểu biết của em về tác giả?
Giáo viên nêu yêu cầu đọc,hướng dẫn học sinh đọc :Đọc giọng chậm, mạch lạc, chú ý các hình ảnh so sánh được sử dụng.
 - Hs đọc bài -> GV nhận xét phần đọc của Hs 
- Giải nghĩa các từ khó SGK
Văn bản có bố cục mấy phần? Nêu ý mỗi phần.
Nội dung: Văn bản là những lời bàn tâm huyết của của ông về việcđọc sách. Ông muốn truyền lại cho thế hệ sau những kinh nghiệm về việc đọc sách mà ông tích luỹ được qua quá trình học tập và nghiên cứu.
?Văn bản thuộc thể loại gì?
* Giáo viên nêu vấn đề cho học sinh trao đổi làm rõ luận điểm I:
 ? Trong phần I tác giả cho biết trên con đường học vấn của mỗi người, đọc sách có tầm quan trọng như thế nào?
GV : Làm rõ thêm : 
-Đó là những hiểu biết của con người do đọc sách mà có.
-Học vấn được tích lũy từ mọi mặt trong hoạt động, học tập của con người.
-Trong đó đọc sách là một mặt nhưng đó là mặt quan trọng.
-Muốn có học vấn không thể không đọc sách.
? Luận điểm về sự cần thiết của việc đọc sách, tác giả phân tích rõ trong trình tự các lí lẽ nào?
( có mấy ý cơ bản để làm rõ để làm rõ luận điểm này?)
 ? Những cuốn sách giáo khao em đang học có phải là di sản tinh thần không?
? Tác giả dùng phép nghị luận nào để trình bầy rõ điều đó ?
? Với những lí lẽ trên của tác giả đem lại cho em hiểu biết gì về sách và lợi ích của việc đọc sách? 
I. Đọc - Tìm hiểu chung : 
1. Tác giả:
 Ông là giáo sư, tiến sĩ, là nhà nghiên cứu lí luận văn học, là nhà mĩ học của Trung Quốc ở thế kỉ XX.
2.Tìm hiểu chung về tác phẩm:
a.Đọc và tìm hiểu chú thích.
- Đọc: 
- Tìm hiểu chú thích : Giải thích học vấn khác học thuật
b.Tác phẩm
*Vị trí đoạn trích: Trích trong “ Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách” ( Trần Đình Sử dịch)
* Bố cục: 3 phần 
 + Phần I: Từ đầu....đến thế giới mới.
- Tầm quan trọng của việc đọc sách.
+ Phần II: tiếp đến....lực lượng.
- Cái hại khi sách vở quá nhiều.
+ Phần III: Còn lại.
- Phương pháp đọc sách.
 - > Hệ thống luận điểm:Tầm quan trọng của việc đọc sách; Cái hại khi sách vở quá nhiều; Phương pháp dọc sách.
*Thể loại:
-Văn bản nghị luận (lập luận giải thích một vấn đề xã hội)
II. Phân tích
1. Tầm quan trọng của việc đọc sách.
*Luận điểm:"Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn"
*Lí lẽ:
- Học vấn là thành tựu do toàn nhân loại tích luỹ ngày dêm mà có; các thành tựu đó sở dĩ không bị lấp vùi đi là do sách vở ghi chép lại, lưu truyền lại.
- Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần của nhân loại; là cái mốc trên con đường tiến hoá học thuật của nhân loaị.
- Nếu muốn tiến lên thì nhất định phải lấy thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát.
- Đọc sách sẽ có được thành quả nhân loại trong quá khứ( Kinh nghiệm, kiến thức, tư tưởng, lời dậy). “ Có được sự chuẩn bị như thế thì một con người mới có thể làm được cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới”
- Phép nghị luận phân tích lí lẽ : cách dẫn dắt tự nhiên, xác đáng bằng giọng trò chuyện, tâm tình của mttột học giả có uy tín . 
=> Sách là vốn quý của nhân loại,đọc sách là cách để tạo học vấn, muốn tiến lên trên con đường học vấn, không thể không đọc sách.
Hoạt động 4. Luyện tập - Củng cố : 
 - Mục tiêu của hoạt động : Luyện tập, củng cố những KT-KN đã học trong tiết học.
 - Phương pháp :vấn đáp
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 5 phút 
-Hệ thống toàn bài.
-Học sinh nhắc lại nội dung cơ bản vừa học.
 - Hs phát biểu theo cảm nhận của mình 
 - GV nhận xét, đánh giá. 
Hoạt động 5. HD về nhà : (2p) 
- Đọc lại văn bản, nhận biết các phép phân tích đã được sử dụng .
 -Về nhà học bài và trả lời các câu hỏi còn lại trong bài.
 __________________________________________________
Ngày soạn: 25 / 12 / 2010 
Ngày dạy: 05 / 01 / 2011 Tuần 20. Tiết 92 
 Bàn về đọc sách (T2)
 Chu Quang Tiềm
A. Mục tiêu cần đạt:
 Học xong bài học này, HS đạt được :
1.Kiến thức : Thấy được sự cần thiết của việc đọc sách qua bài nghị luận sâu sắc, giàu tính thuyết phục.
. Hướng dẫn học sinh đọc,tìm hiểu tác giả, từ khó, bố cục văn bản. Hiểu được sự cầ -Tích hợp với Tiếng Việt ở bài Khởi ngữ, với Tập làm văn ở bài Phép phân tích và tổng hợp.
2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng tìm và phân tích luận điểm, luận chứng trong văn bản nghị luận.
3.Thái độ : Có thái độ đúng đắn trong viêc đọc sách.
B. Chuẩn bị :
 - Giáo viên : SGK, SGV , TLTK, Bảng phụ , PHT, ảnh chân dung tác giả Kim Lân..... 
 - Học sinh : Đọc kĩ tp và soạn bài theo hệ thống câu hỏi ở SGK.
C. Phương pháp : vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình...
d. Tổ chức các hoạt động dạy - học:
Hoạt động 1: ổn định tổ chức : 
 - Mục tiêu của hoạt động : ổn định được trật tự lớp, kiểm tra sĩ số, phân nhhóm học tập.
 - Phương pháp : vấn đáp, thuyết trình.
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 2 phút. 
Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ : 
 - Mục tiêu của hoạt động : Kiếm tra việc chuẩn bị bài của HS. 
 ? Nêu bố cục của văn bản và tầm quan trọng của việc đọc sách ?
 -Trả lời
 - Nhận xét và cho điểm bạn
 - Phương pháp :vấn đáp, thuyết trình.
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 5 phút
Hoạt động 3:Tổ chức dạy và học bài mới : 
 - Mục tiêu của hoạt động : Giúp HS : Thấy được sự cần thiết của việc đọc sách qua bài nghị luận sâu sắc, giàu tính thuyết phục.Hướng dẫn học sinh đọc,tìm hiểu tác giả, từ khó, bố cục văn bản... 
- Phương pháp : vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình...
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 31 phút.
* GV giới thiệu bài :
Hoạt động của GV và HS
Yêu cầu cần đạt
* Giáo viên đọc phần II và nêu tiếp các nội dung cho học sinh trao đổi:
GV: - Tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm nhỏ.
 - Phát phiếu học tập cho HS :
 - Nội dung TL : Trong cuộc sống sách vở càng nhiều càng thuận tiện cho tiếp cận tri thức. Nhưng tại sao trong văn bản này tác giả lại cho rằng: “ Sách vở tích luỹ càng nhiều, thì việc đọc sách cũng ngày càng không dễ”?
 ? Và tác giả đã lập luận vấn đề đó như thế nào?( Nêu rõ cụ thể cách trình bầy cho từng cái hại của việc có nhiều sách và lấy dẫn chứng minh hoạ cho từng cách lập luận)
? Tác giả dùng phép nghị luận nào để trình bầy rõ điều đó ?
- Tác giả đã so sánh như thế nào để thấy rõ tầm quan trọng của cách đọc sách.
- So sánh hai cách lập luận.
 - HS thảo luận - TL
 - GV: NX, KL . 
* Bằng cách diễn đạt giầu hình ảnh tác giả đã làm rõ việc đọc sách không có chất luợng, đã tạo ra tính thuyết phục cao cho văn bản.
* Học sinh đọc phần III của văn bản và trao đổi một nội dung: 
? Trong phần văn bản này tác giả đã truyền cho ta những kinh nghiệm gì về phương pháp đọc sách?.( Chọn sách để đọc; phân loại sách để đọc; đó là đọc sách để có kiến thức phổ thông và đọc sách để trau dồi chuyện môn)
- ? Cách phân tích của tác giả như thế nào?
* Giáo viên nêu vấn dề cho bọc sinh trao đổi rút ra bài học cho việc đọc sách:
- Từ lời bàn của tác giả về việc đọc sách của tác giả, em thu hoạch được được gì về phương pháp đọc sách cho riêng mình
* Học sinh đọc ghi nhớ.
Hoạt động 4. Luyện tập - Củng cố : 
 - Mục tiêu của hoạt động : Luyện tập, củng cố những KT-KN đã học trong tiết học.
 - Phương pháp :vấn đáp
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 5 phút 
* Học sinh tự nêu cách cảm nhận về bài tập 1
* Học sinh trao đổi và đọc những câu văn, các học sinh khác bổ sung và nhận xét.
Củng cố.
- Đọc phần III văn bản và nêu lại phuơng pháp đọc sách của tác giả? Nêu luận điểm của văn bản?
 - Nêu các luận điểm của văn bản?
II.Phân tích(tiếp)
2. Những khó khăn và thiên hướng sai lệch dễ mắc khi đọc sách.
- Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu.
- Sách nhiều dề khiến người ta lạc hướng.
- Phép nghị luận : Phân tích qua so sánh đối chiếu và dẫn chứng cụ thể. Ngôn ngữ giàu hình ảnh.
3. Phương pháp đọc sách.
- Đọc sách không cần đọc nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ.
- Sách đọc nên chia làm mấy loại , một loại là sách đọc có kiến thức phổ thông, một loại là đọc để trau dồi học vấn chuyên môn.
-> Bằng phép giải thích phân tích kết hợp lối so sánh giầu hình ảnh tác giả đẫ giúp cho ta thấy được muốn đọc sách cần có phương pháp. Cách trình bầy của tác giả dễ hiểu, gần gũi, có sức thuyết phục người nghe.
Iii. Tổng kết
 1. Nghệ thuật:
 - Lập luận chặt chẽ, ý kiến nhận xét xác thực
 - Bố cục chặt chẽ, hợp lý.
 - cách viết giàu hình ảnh
 2. Nội dung.
 *Ghi nhớ: SGK/T7
* Luyện tập.
Bài tập 1: Nêu điều em cảm thấy thấm thía nhất khi đọc văn bản Bàn vể đọc sách của tác giả Chu Quang Tiềm
Bài tập 2: Đọc những câu văn hay nhất có lời khuyên về chọn sách để đọc.
 Hoạt động 5. HD về nhà : (2p) 
 ... ác phép lập luận và có cách dùng hợp lí khi viết văn nghị luận.
- Phương pháp : vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình... - Thời gian thực hiện hoạt động : 20 phút.
* Giới thiệu bài: ở lớp 7 các em đã được học phép lập luận giải thích và phép lập luận chứng minh trong văn nghị luận. Lên lớp 9, chúng ta được học thêm các thao tác nghị luận nữa, đó là phân tích và tổng hợp. Vậy, như thế nào là phép phân tích và tổng hợp, nó có vai trò và ý nghĩa gì trong văn nghị luận? Bài học hôm nay cô trò chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu.
* Nội dung dạy- học cụ thể
Hoạt động của GV và HS
Yêu cầu cần đạt
Học sinh đọc ngữ liệu SGK
-Thông qua một loạt dẫn chứng ở đoạn mở bài,tác giả đã rút ra nhận xét về vấn đề gì?
-Hai luận điểm chính trong văn bản là gì?
 Để xác lập 2 luận điểm trên,tác giả dùng phép lập luận nào?Phép lập luận này đứng ở vị trí nào trong văn bản?
-Để chốt lại vấn đề tác giả dùng phép lập luận nào? Phép lập luận này đứng ở vị trí nào trong câu?
-Nêu vai trò của phép lập luận phân tích tổng hợp?
?Theo em để làm rõ về một sự việc hiện tượng nào đó người ta làm như thế nào?
Phân tích là gì?tổng hợp là gì?
Học sinh đọc Ghi nhớ SGK
Hoạt động 4. Luyện tập, củng cố: 
 - Mục tiêu của hoạt động : Luyện tập, củng cố những KT-KN đã học trong tiết học.
 - Phương pháp :vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm,...
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 16 phút
Bài tập 1 : Để lám sáng rõ luận điểm " Học vấn .......... của học vấn " tác giả đã trình bày các luận cứ theo một thứ tự lôgíc : 
Bài tập 2 : 
- Phân tích lý do phải chon sách để đọc :
Bài tập 3 : Tầm quan trọng của đọc sách 
I.Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp
1 Tìm hiểu ví dụ:
a. Đọc ví dụ:Trang phục
b.Nhận xét:
-Tác giả rút ra nhận xét về vấn đề ăn mặc chỉnh tề,cụ thể là sự đồng bộ, hài hòa giữa quần áo, giày, tất trong trang phục của con người.
- Hai luận điểm:
+Trang phục phải phù hợp với hoàn cảnh,tức là tuân thủ những quy tắc ngầm mang tính văn hóa xã hội.
+Trang phục phù hợp với đạo đức là giản dị và hài hòa với môi trường sống xung quanh.
Tác giả dùng phép lập luận phân tích cụ thể.
*Luận điểm 1:Ăn cho mình,mặc cho người
-Cô gái một mình trong hang sâu
chắc không đỏ chót móng chân,móng tay.
-Anh thanh niên đi tát nướcchắc không sơ mi phẳng tăp.
-Đi đám cướichân lấm tay bùn.
-Đi dự đám tang không được ăn mặc quần áo lòe loẹt,nói cười oang oang.
* Luận điểm 2:Y phục xứng kì đức
-Dù mặc đẹp đến đâulàm mình tự xấu đi mà thôi.
-Xưa nay cái đẹp bao giờ cũng đi với cái giản dị,nhất là phù hợp với môi trường.
=>Các phân tích trên làm rõ nhận định của tác giả là:"ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội"
-Tác giả dùng phép lập luận tổng hợp bằng một kết luận ở cuối văn bản: "Thế mới biết.là trang phục đẹp"
- Vai trò:
+Giúp ta hiểu sâu sắc các khía cạnh khác nhau của trang phục đối với từng người từng hoàn cảnh cụ thể.
+Hiểu ý nghĩa văn hóa và đạo đức của cách ăn mặc, nghĩa là không ăn mặc tùy tiện,cẩu thả như một số người tầm thường tưởng đó là sở thích và quyền "bất khả xâm phạm"
-> Dùng phép lập luận phân tích và tổng hợp
c. Kết luận :
* Phép phân tích : là phép lập luận trình bày từng bộ phận của 1 vấn đề và phơi bày nội dung bên trong của sự vật hiện tượng 
Khi phân tích chúng ta có thể giả thiết , so sánh , đối chiếu .
* Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều phân tích . Do đó không có phân tích thì không có tổng hợp . Lập luận tổng hợp thường được đặt ở cuối đoạn hay cuối bài , ở phần kết luận của một phần hoặc toàn bộ văn bản .
2.Ghi nhớ:SGK/10
II.Luyện tập:
Bài tập 1
- Học vấn là công việc của toàn nhân loại 
- Học vấn sở dỉ được lưu truyền lại cho đời sau là nhớ sách 
- Sách chứa đựng những học vấn quý báu của nhân loại 
- Nếu không đọc sách không tạo được điểm xuất phát vững chắc 
- Nếu xoá bỏ sách sẽ trở thành những kẻ lạc hậu .
Bài tập 2 : Phân tích lý do phải chon sách để đọc :
- Đọc không cần nhiều mà cần phải tinh và kỹ
- Sách có nhiều loại ( sách chuyên môn , sách thường thức ) nếu không chọn dễ lạc hướng .
- Các loại sách ấy phải có liên quan với nhau 
Bài tập 3 : Tầm quan trọng của đọc sách 
- Không đọc thì không có điểm xuất phát cao ...... nhân loại .
- Đọc không chọn lọc sách thì đời người ngắn ngủi không đọc xuể 
- Đọc ít mà kỹ quan trọng hơn đọc nhiều qua loa không có ích lợi gì Phân tích:
-Học vấn là thành quả tích lũyđời sau.
-Bất kì ai muốn phát triển học thuật
-Đọc sách là hưởng thụ.
Hoạt động 5. HD về nhà: (2phút)
- Học thuộc ghi nhớ.
- Làm bài tập 2,3
- Soạn bài: Luyện tập phân tích và tổng hợp
- Đọc kĩ bài học
- Trả lời câu hỏi SGK
 ____________________________________________________________-
Ngày soạn: 25 / 12 / 2010 
Ngày dạy: 07 / 01 / 2011 Tuần 20. Tiết 94 
 Tập làm văn : Luyện tập Phép phân tích và tổng hợp.
 A. Mục tiêu cần đạt:
 Học xong bài học này, HS đạt được :
1.Kiến thức : Học sinh nắm được mục đích, đặc điểm, tác dụng phân tích và tổng hợp.
2. Kĩ năng : Nhận diện được các phép lập luận và có cách dùng hợp lí khi viết văn nghị luận.
3.Thái độ :Vận dụng kiến thức được học vào thực tế vào đọc hiểu và khi viết văn nghị luận.
B. Chuẩn bị :
- Giáo viên : Bảng phụ ghi nội dung bài tập của phần LT.
- Học sinh : Đọc, tìm hiểu trước nội dung tiết học. 
C. Phương pháp : vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm,...
d. Tổ chức các hoạt động dạy - học:
Hoạt động 1: ổn định tổ chức : 
 - Mục tiêu của hoạt động : ổn định được trật tự lớp, kiểm tra sĩ số, phân nhhóm học tập.
 - Phương pháp : vấn đáp, thuyết trình.
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 2 phút.
Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ : Kiếm tra việc chuẩn bị bài của HS
 - Mục tiêu của hoạt động : Kiếm tra việc nắm kiến thức đã học . 
 - Phương pháp :vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề.
 - Thời gian thực hiện hoạt động : 5 phút.
 ? Thế nào là phép phân tích tổng hợp?
 ? Em hãy nêu vai trò của phép phân tích và tổng hợp trong bài văn nghị luận ?
 Hoạt động3.Tổ chức luyện tập
- Mục tiêu của hoạt động : Giúp HS Học sinh nắm được mục đích, đặc điểm, tác dụng phân tích và tổng hợp.Nhận diện được các phép lập luận và có cách dùng hợp lí khi viết văn nghị luận.Vận dụng kiến thức được học vào thực tế vào đọc hiểu và khi viết văn nghị luận.
- Phương pháp : vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình... - Thời gian thực hiện hoạt động : 34 phút.
* Giới thiệu bài: 
Hoạt động của GV và HS
Yêu cầu cần đạt
( Học sinh thảo luận bằng 2 nhóm ) .
Học sinh đọc kỹ 2 đoạn trích a, b trả lời câu hỏi : 
? Luận điểm và trình tự phân tích ở đoạn văn a ? 
? Luận điểm và trình tự phân tích ở đoạn văn b ? 
- Đại diện các nhóm trình bày kết quả vào dấu khổ to . 
Các nhóm nhận xét lẫn nhau giáo viên kết luận vấn đề trên bảng .
Học sinh đọc yêu cầu bài tập 2 .
Giáo viên nêu vấn đề cho học sinh thảo luận theo đôi bạn các câu hỏi sau : 
? Thế nào là học qua loa, đối phó ? 
? Phân tích bản chất của lối học đối phó và nêu tác hại của nó ?
Học sinh trình bày trước lớp , bổ sung , giáo viên kết luận .
Học sinh dưa vào văn bản " Bàn về đọc sách " để lập dàn ý . Học sinh trình bày vào bảng phụ, trình bày trước lớp . Học sinh khác nhận xét , bổ sung .
Giáo viên tổng hợp ý kiến đúng .
Dựa vào dàn ý này học sinh viết thành đoạn văn theo yêu cầu bài tập 4 .
 HS viết đoạn văn
A. Lý thuyết.
Cho HS nhắc lại phần kiến thức đã học ở T 94.
B . Bài tập.
I . Nhận diện văn bản phân tích .
Bài tập 1 : 
 * Đoạn văn a : 
- Luận điểm : " Thơ hay ........ hay cả bài " .
- Trình tự phân tích : cái hay được thể hiện : 
 + ở các điệu xanh ........
 + ở những cử động .......
 + ở những vần thơ ........
 + ở các chữ không non ép ......
* Đoạn văn b : Kết hợp phép phân tích+ tổng hợp .
- Luận điểm : "Mấu chốt của sự thành ....... đâu " 
- Trình tự phân tích : 
+ Do nguyên nhân khách quan ( điều kiện cần ) : gặp thời , hoàn cảnh , điều kiện học tập thuận lợi , tài năng trời phú ....
+ Do nguyên nhân chủ quan ( điều kiện đủ ) T2 kiên trì phấn đấu , học tập không mệt mỏi , không ngừng trau rồi phẩm chất đặc điểm tốt đẹp - Tổng hợp vấn đề : " Rút cuộc ........ tốt đẹp " .
II . Thực hành phân tích một vấn đề.
Bài tập 2 : 
* Học qua loa , đối phó :
1 . Học qua loa : 
+ Học không có đầu có đuôi , không đến nơi đến chốn , cái gì cũng biết một tí nhưng không có kiến thức cơ bản , hệ thống .....
+ Học để khoe mẽ , nhưng thực ra đầu óc rỗng tuếch , không dám trình bày chính kiến của mình về các vấn đề có liênn quan đến học thuật .
2 . Học đối phó : 
- Là không lấy việc học làm mục đích , xem việc học là phụ .
- Là học bị động , cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô , cha mẹ , thi cử .....
- Học đối phó thì kiến thức nông cạn , hời hợt .... -> ngày càng dốt nát , hư hỏng , vừa lừa dối người khác , vừa tự đề cao mình -> nguyên nhân gây ra hiện tượng " tiến sĩ giấy " đang bị xã hội lên án gay gắt .
* Bản chất của lối học đối phó và tác hại của nó: 
- Bản chất : 
+ Có hình thức của học tập : cũng đến lớp , cũng đọc sách , cũng có điểm thi , cũng bằng cấp .
+ Không có thực chất : đầu óc rỗng tuếch , đến nổi " ăn không nên đọi ...... lời " , hỏi gì cũng không biết làm việc gì cũng hỏng .
- Tác hại : 
+ Đối với xã hội : những kẻ học đối phó sẽ trở thành gánh nặng lâu dài cho xã hội về nhiều mặt trong kinh tế , tư tưởng , đạo đức , lối sống .... 
+ Đối với bản thân : những kẻ học đối phó sẽ không có hứng thú học tập , do đó hiệu quả học tập ngày càng thấp .
III . Phân tích một văn bản .
Bài tập 3 : 
Dàn ý phân tích " Tại sao phải đọc sách" .
- Sách là kho tri thức được tích luỹ từ hàng nghìn năm cảu nhân loại , vì vậy bất kỳ ai muốn có hiểu biết đều phải đọc sách .
- Tri thức trong sách bao gồm kiến thức xã hội và kinh nghiệm thực tiễn đã được đúc kết , .......... nếu không đọc sẽ bị lạc hậu ......
- Đọc sách ta mới càng thấy kiến thức của nhân loại thì mênh mông như đại dương , còn hiểu biết của ta chỉ là vài ba giọt nước vô cùng nhỏ bé , từ đó chúng ta mới có trình độ khiêm tốn , ý chí cao trong học tập .
=> Đọc sách là vô cùng cần thiết , nhưng cũng phải biết chọn sách mà đọc và phải biết cách đọc mới có hiệu quả .
IV.Thực hành tổng hợp
Bài tập 4:
Yêu cầu:Viết đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bài"Bàn về đọc sách"
Hoạt động 4. Củng cố, kiểm tra, đánh giá : 
 - Mục tiêu của hoạt động : Củng cố những KT-KN đã học trong tiết học.
 - Phương pháp :vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề.
 - Thời gian thực hiện hoạt động :5phút
 GV : Yêu cầu HS khái quát - > Nhận xét giờ học,nhấn mạnh trọng tâm.
Hoạt động 5. HD về nhà: (1phút)
- Về nhà làm lại các bài tập vừa phân tích vào vở.
- Đọc trước bài:Nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống.
- Tìm các câu danh ngôn về giáo dục , học tập , đọc sách .
- Soạn bài " Tiếng nói văn nghệ " .
 ___________________________________________

Tài liệu đính kèm:

  • docNV9 Tuan 20.doc