Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Tuần 26	Ngày soạn: 27/02/09
Tiết 124	Ngày dạy : 04/3/09
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
A. Mục tiêu: Giúp HS . 
- Nắm được thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
- Tích hợp với phần văn qua văn bản Sang thu, với Tiếng Việt ở bài Nghĩa tường minh và hàm ý.
- Rèn kĩ năng viết bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 
B.Chuẩn bị: 
-GV: Nghiên cứu SGK, SGV, soạn bài.
- HS: Đọc kĩ câu hỏi, soạn bài.
C.Tiến trình các hoạt động: 
HĐ 1: Khởi động.
 a. Kiểm tra bài cũ: 
- Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là gì ?
 b. Bài mới: Giới thiệu bài mới
Hoạt đông
Nội dung
 HĐ 2.
- GV yêu cầu HS đọc kĩ văn bản.
 - H: Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì?
- H: Văn bản nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ? 
- H: Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?
- HS thảo luận và trình bày.
- HS nhận xét bổ sung, GV chốt lại.
- H: Xác định các phần mở bài, thân bài, kết bài của văn bản, nhận xét về bố cục?
- H: Cách diễn đạt trong từng đoạn của văn bản có làm nổi bật được luận điểm không?
- H: Nghị luận về đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về những giá trị nào của đoạn thơ, bài thơ ấy?
- H: Bố cục của bài viết, lời văn phải đảm bảo những yêu cầu gì?
 -HS đọc ghi nhớ SGK
HĐ 3: 
- GV cho HS đọc bài tập và xác định yêu cầu bài tập .
- GV hướng dẫn HS làm bài tập ở SGK . 
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
 1.Văn bản: Khát vọng hoà nhập dâng hiến cho đời.(Hà Vinh)
 2.Nhận xét:
- Vấn đề nghị luận của văn bản: Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ .
- Những luận điểm về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ được bài viết nêu lên: 
+ Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa. Trong đó, hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu.
+ Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ.
+ Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hoà nhập dâng hiến được nối kết tự nhiên với hình ảnh mùa xuân thiên nhiên, đất nước ở trước.
- Bố cục:
+Mở bài : Từ đầu ....đáng trân trọng.
+ Thân bài từ hình ảnh...mùa xuân đây là phần trình bayd sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật của bài thơ, là sự triển khai các luận điểm.
+ Kết bài: Phần còn lại.
→ Giữa các phần của văn bản có sự liên kết tự nhiên về ý và về diễn đạt.
- Cách diễn đạt của bài văn: Ngưòi viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, bằng tình cảm thiết tha, trìu mến. Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh Hải.
 *Ghi nhớ : SGK.
 II. Luyện tập.
 Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh đã nêu trong bài Mùa xuân nho nhỏ ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về các hình ảnh đặc sắc này.
- Nhạc điệu của bài thơ.
- Bức tranh mùa xuân của bài thơ.
HĐ 4: Củng cố - dặn dò:
 - Cho HS nhắc lại những nội dung chính ở phần ghi nhớ. 
	- Học chắc phần ghi nhớ.
- Soạn bài: Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ, theo yêu cầu các câu hỏi trong SGK.
	- Mỗi nhóm chuẩn bị một đề SGK.
 D.Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................
 ............................................................................................................................................
 ............................................................................................................................................
 ............................................................................................................................................