Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn biểu cảm

Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn biểu cảm

PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Môn văn là một bộ môn chính trong nhà trường, nhưng đối với thế hệ học sinh ngày nay rất ít em có thiện chí, hứng thú trong việc học môn ngữ văn vì học sinh chưa năm sđược vai trò quan trọng của môn ngữ văn đối với đời sống và trong sự phát triển tư duy của con người, thông qua bộ môn ngữ văn sẽ giáo dục tư tưởng , tình cảm cho học sinh.

 Môn văn trong nhà trường THCS chia làm ba phân môn: Văn học, tiếng Việt, tập làm văn, trong đó phân môn Tập làm văn là phân môn “nhẹ kí” nhất nhưng không thể “coi nhẹ” bởi để một tiết dạy tậplàm văn có hất lượng không phảI là điều dễ làm. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói “ Dạy Tập làm văn là chủ yếu dạy cho học sinh diễn tả cáI gì mình suy nghĩ, mình cần bày tỏ một cách trung thành, sáng tỏ, chính xác, làm nổi bậtđiều mình muốn nói ( Dạy văn là một quá trình rèn luyện toàn diện, Nghiên cứu giáo dục, số 28, 11/1973).

Từ khi ra trường đến nay trong năm năm công tác thì 2 năm được phân dạy văn7, tôi nhận thấy mặc dù biểu lộ tình cảm, cảm xúc là một nhu cầu thiết yếu của con người nhưng học sinh chưa biết cách bộc lộ cảm xúc của mình để “ khơI gợi lòng đồng cảm ở người đọc” ( văn 7 tập 1). Khi viết văn các em còn lẫn lộn, chưa phân biệt rõ ràng, rạch ròi giữa văn biểu cảm với các thể loại văn khác. Chính vì vậy đioểm điểm ở những bài kểm tra không cao nên học sinh cũng chua có hứng thú với bộ môn văn. Đócũng là điều tră trở của giáo viên dạy văn nói chung và bản thân tôI nói riêng. Bởi thế trong tôI luôn đặt ra mục tiêu trong qua strình giảng dạy của mình là phảI tìm ragiảI pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn biểu cảm để tạo hứng thú cho học sinh, giúp học sinh yêu thích môn Ngữ văn hơn. Mục tiêu đó tôI đã đạt được trong năm học 2007-2008, nên tôi mạnh dan đưa ra kinh nghiệm “ một số giảI pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn biểu cảm” để được các đồng nghiệp chia sẻ, trao đổi, bàn luận, góp ý kiến cho tôi để tỡm ra biện phỏp thiết thực ,khả thi nhất ,giải quyết triệt để tỡnh trạng học sinh chỉ chỳ ý đến môn học tự nhiên hơn môn học xó hội ,bộc lộ tỡnh cảm ,cảm xỳc một cỏch hạn chế . . .Mục đích cuối cùng của tụi khi viết sáng kiến này là mỗi giáo viên văn sẽ đào tạo cho đất nước những thế hệ học sinh ,không chỉ thành thục về kĩ năng mà cũn giàu cú về cảm xỳc ,cú tõm hồn trong sỏng ,nhõn ỏi ,biết vươn tới Chân – Thiện – Mĩ .

 

doc 10 trang Người đăng minhquan88 Lượt xem 1665Lượt tải 1 Download
Bạn đang xem tài liệu "Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn biểu cảm", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Đề tài: 
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC VĂN BIỂU CẢM 
PHẦN I ĐặT VấN Đề
I. Lí do chọn đề tài
Môn văn là một bộ môn chính trong nhà trường, nhưng đối với thế hệ học sinh ngày nay rất ít em có thiện chí, hứng thú trong việc học môn ngữ văn vì học sinh chưa năm sđược vai trò quan trọng của môn ngữ văn đối với đời sống và trong sự phát triển tư duy của con người, thông qua bộ môn ngữ văn sẽ giáo dục tư tưởng , tình cảm cho học sinh.
 Môn văn trong nhà trường THCS chia làm ba phân môn: Văn học, tiếng Việt, tập làm văn, trong đó phân môn Tập làm văn là phân môn “nhẹ kí” nhất nhưng không thể “coi nhẹ” bởi để một tiết dạy tậplàm văn có hất lượng không phảI là điều dễ làm. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói “ Dạy Tập làm văn là chủ yếu dạy cho học sinh diễn tả cáI gì mình suy nghĩ, mình cần bày tỏ một cách trung thành, sáng tỏ, chính xác, làm nổi bậtđiều mình muốn nói( Dạy văn là một quá trình rèn luyện toàn diện, Nghiên cứu giáo dục, số 28, 11/1973).
Từ khi ra trường đến nay trong năm năm công tác thì 2 năm được phân dạy văn7, tôi nhận thấy mặc dù biểu lộ tình cảm, cảm xúc là một nhu cầu thiết yếu của con người nhưng học sinh chưa biết cách bộc lộ cảm xúc của mình để “ khơI gợi lòng đồng cảm ở người đọc” ( văn 7 tập 1). Khi viết văn các em còn lẫn lộn, chưa phân biệt rõ ràng, rạch ròi giữa văn biểu cảm với các thể loại văn khác. Chính vì vậy đioểm điểm ở những bài kểm tra không cao nên học sinh cũng chua có hứng thú với bộ môn văn. Đócũng là điều tră trở của giáo viên dạy văn nói chung và bản thân tôI nói riêng. Bởi thế trong tôI luôn đặt ra mục tiêu trong qua strình giảng dạy của mình là phảI tìm ragiảI pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn biểu cảm để tạo hứng thú cho học sinh, giúp học sinh yêu thích môn Ngữ văn hơn.. Mục tiêu đó tôI đã đạt được trong năm học 2007-2008, nên tôi mạnh dan đưa ra kinh nghiệm “ một số giảI pháp nâng cao chất lượng dạy và học văn biểu cảm” để được các đồng nghiệp chia sẻ, trao đổi, bàn luận, góp ý kiến cho tôi để tỡm ra biện phỏp thiết thực ,khả thi nhất ,giải quyết triệt để tỡnh trạng học sinh chỉ chỳ ý đến mụn học tự nhiờn hơn mụn học xó hội ,bộc lộ tỡnh cảm ,cảm xỳc một cỏch hạn chế . . .Mục đớch cuối cựng của tụi khi viết sỏng kiến này là mỗi giỏo viờn văn sẽ đào tạo cho đất nước những thế hệ học sinh ,khụng chỉ thành thục về kĩ năng mà cũn giàu cú về cảm xỳc ,cú tõm hồn trong sỏng ,nhõn ỏi ,biết vươn tới Chõn – Thiện – Mĩ .
II. ĐốI TƯợNG Và PHạM VI NGHIÊN CứU
Phạm vi: Văn biểu cảm lớp 7
Đối tượng: Học sinhlớp 7 trường THCS Nghĩa Mỹ.
Phương pháp nghiên cứu:
So sánh- đối chiếu
Phân tích – tổng hợp
Thống kê- phân loại
PHẦN II NỘI DUNG NGHIấN CỨU
I.CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
Văn biểu cảm là loại văn thể hiện nội tõm ,tõm trạng của người viết .Ngồi trước trang giấy ,nếu tõm hồn trống rỗng khụng cảm xỳc ,đầu úc mụng lung khụng rừ ý nghĩ gỡ thỡ người viết khụng thể cú được một bài văn biểu cảm cú hồn .Lỳc đú ,bài văn hoặc khụ khan ,nhạt nhẽo ,ngắn ngủi hoặc giả tạo ,vay tỡnh mượn ý .Người giỏo viờn ,khi dạy văn THCS núi chung ,dạy văn biểu cảm núi riờng ,ngoài nắm kiến thức ,phương phỏp lờn lớp cũn cần cú một tõm hồn ,một trỏi tim sống cựng tỏc giả ,tỏc phẩm 
Để dạy và học tốt văn biểu cảm ở THCS ,người dạy và người học cần nắm vững hệ thống 6 bài học và luyện tập về văn biểu cảm (trong số 14 tiết học văn biểu cảm ở lớp 7 – học kỡ I ) gồm : 
Tỡm hiểu chung về văn biểu cảm 
Đặc điểm của văn biểu cảm 
Đề văn biểu cảm và cỏch làm bài văn biểu cảm 
Cỏch lập ý của bài văn biểu cảm 
Cỏc yếu tố tự sự và miờu tả trong văn biểu cảm 
Cỏch làm bài văn biểu cảm về tỏc phẩm văn học
II. THỰC TRẠNG cũ
Qua hai năm giảng dạy chương trỡnh ngữ văn lớp 7,tụi nhận thấy kĩ năng nhận diện cỏc phương thức biểu đạt trong văn bản ,kĩ năng viết ,bộc lộ cảm xỳc trong bài tập làm văn của một bộ phận học sinh cũn yếu .
 Năm học 2006 – 2007 ,khi viết bài tập làm văn số 2 với đề bài “Loài cõy em yờu”.Dự mới học và hỡnh thành kĩ năng tạo lập văn bản biểu cảm xong nhưng nhiều học sinh khụng phõn biệt được văn miờu tả và văn biểu cảm nờn bài viết khụng phải viết về thỏi độ và tinh cảm của mỡnh đối với một loài cõy cụ thể mà tả về loài cõy đú .Hoặc tiết viết bài tập làm văn số 3 đề yờu cầu “Cảm nghĩ của em về hỡnh ảnh người bà thõn yờu của mỡnh”.Học sinh viết “Bà nội hay thức khuya dậy sớm để làm việc mà tối nội chưa làm .Bà thường đi làm thuờ để kiếm tiền nuụi chỳng em.Em thấy vậy bảo bà nội hay là nội đừng đi làm thuờ nữa ,nội chuyển sang nấu xụi đi .Nội suy nghĩ một hồi lõu rồi núi ,đú cũng là một ý kiến hay”.Liệu khi đọc đoạn văn trờn ,cỏc đồng nghiệp của tụi cú cho rằng đú là một đoạn văn biểu cảm ?.Toàn bài viết của em học sinh đú đều là những lời văn ,đoạn văn tương tự như thế .Cũng với đề văn như trờn ,một học sinh khỏc viết “Cảm nghĩ của em về bà là một người bà yờu mến con chỏu”.Cỏc em cảm nhận và viết văn như nghĩa vụ ,làm qua loa cho xong rồi đem nộp .Kể cả học sinh khỏ ,dự cảm và hiểu được yờu cầu của đề ,xỏc định đỳng hướng làm bài nhưng kể vẫn nhiều hơn biểu cảm .
 Chính vì vậy nên kết quả ở kì I không cao. Sau đõy là bảng số liệu thống kờ điểm trung bỡnh mụn văn học kỡ I khối 7 năm học 2006 – 2007
Lớp 
Sĩ số
Giỏi
Khá
TB
Yếu 
Kém
7A
32
 0
9%
22%
44%
25%
7B
30
 o
7%
20%
43%
30%
III.NGUYấN NHÂN 
Nguyờn nhõn dẫn đến thực trạng trờn thỡ cú nhiều song theo tụi ,do một số nguyờn nhõn chủ yếu sau :
Đối với người dạy 
Đa số giỏo viờn đều tận tụy với cụng tỏc giảng dạy,chăm lo quan tõm đến học sinh nhưng vẫn cũn những mặt hạn chế sau :
Phương phỏp giảng dạy chưa thực sự phự hợp với một bộ phận khụng nhỏ học sinh yếu kộm dẫn đến chất lượng chưa cao .
Do điều kiện khỏch quan nờn việc sử dụng đồ dựng dạy học ,phương phỏp trực quan vào tiết học hạn chế ,ảnh hưởng đến chất lượng tiếp thu bài của học sinh .
Một số giỏo viờn chưa thực sự tõm huyết với nghề ,chưa khơi gợi được mạch nguồn cảm xỳc ẩn sau mỗi trỏi tim người học .
Do sĩ số lớp đụng nờn rất khú cho giỏo viờn trong việc theo sỏt,kốm cặp từng học sinh trong một tiết dạy .
Đối với học sinh 
Một số học sinh vỡ lười học,chỏn học nờn khụng chuẩn bị tốt tõm thế cho giờ học văn 
Vỡ trường nằm trờn địa bàn thuộc vựng kinh tế khú khăn,hầu hết đều làm nông nghiệp nờn cỏc em phải phụ giỳp gia đỡnh ngoài giờ lờn lớp ,khụng cú thời gian học .
Đa số cỏc em lười hoặc khụng bao giờ đọc sỏch ,kể cả văn bản trong SGK
Đời sống văn húa tinh thần ngày một nõng cao ,một số nhu cầu giải trớ như xem ti vi ,chơi game . . . ngày càng nhiều làm cho một số em chưa cú ý thức học bị lụi cuốn ,xao nhóng việc học .
nhận thức mới- giảI pháp thực hiện
 Do thực trạng trên , tôi thiết nghĩ cần có những giải pháp để “ Nâng cao chất lượng dạy và học văn biểu cảm” nên tôI mạnh dạn đưa ra một số giảI pháp sau:
Đối với giỏo viờn 
Ngoài một số phương phỏp tớch cực trong dạy học phõn mụn tập làm văn như : Phương phỏp dạy tập làm văn thụng qua hoạt động ,phương phỏp trực quan ,hỡnh thức vấn đỏp ,thảo luận . . .Giỏo viờn cần vận dụng sỏng tạo một số phương phỏp khỏc như phương phỏp đúng vai ,phương phỏp sử dụng trũ chơi học tập .
Dự dạy văn biểu cảm về sự vật và con người hay văn biểu cảm về tỏc phẩm văn học ,giỏo viờn luụn phải định hướng và hướng dẫn cỏc em nắm vững quy trỡnh để làm một bài văn biểu cảm tốt.Quy trỡnh đú bao gồm :
a.Tỡm hiểu đề và tỡm ý 
 	* Tỡm hiểu đề 
 Một đề bài thường ra dưới dạng khỏi quỏt nhằm thớch hợp với tất cả đối tượng học sinh .Do đú ,quỏ trỡnh tỡm hiểu đề bài sẽ diễn ra như một hoạt động nhằm cỏ thể húa đề bài cho từng học sinh kết quả của quỏ trỡnh này là mỗi học sinh cú một đề bài cho riờng mỡnh .Trong đề bài văn biểu cảm ,giỏo viờn cần định hướng cho cỏc em tỡm hiểu đề bằng cỏch tỡm ra lời giải cho cỏc cõu hỏi sau :
Em định phỏt biểu cảm nghĩ ,tỡnh cảm ,mong muốn về đồ vật (con vật ,loài cõy,cảnh vật . . .)nào ?về người nào ?về tỏc phẩm nào ?
Em viết bài biểu cảm đú nhằm mục đớch gỡ?(giói bày cảm xỳc,tỡnh cảm nào?)
Em viết bài biểu cảm đú để ai đọc ?(cụ giỏo ,thầy giỏo ,bố mẹ ,bạn bố. . .)
Lời giải đỏp cho ba cõu hỏi trờn sẽ quyết định nội dung bài viết (trỡnh bày cảm xỳc gỡ ?) ,giọng điệu bài viết (viết cho bạn bố phải là giọng văn thõn mật ,cú thể suồng só; cũn viết cho thõy cụ hoặc bố mẹ phải thõn thiết nhưng nghiờm trang )
* Tỡm ý 
Tỡm ý cho bài văn biểu cảm chớnh là tỡm cảm xỳc ,tỡm những ý nghĩ và tỡnh cảm để diễn đạt thành nội dung của bài .í nghĩ ,cảm xỳc ,tỡnh cảm muụn màu muụn vẻ.Trong cỏc bài văn biểu cảm đều bắt nguồn từ việc quan sỏt cuộc sống xung quanh ,từ những gỡ người viết đó sống và trải qua ,đó tiếp xỳc trong tỏc phẩm .Vỡ thế ,muốn tỡm ý cho bài văn biểu cảm khụng phải cứ ngồi một chỗ mà đợi ý nghĩ ,cảm xỳc đến .Sau khi cú một đề bài ,hóy quan sỏt kĩ đối tượng đề bài nờu ra để từ đú ,cảm xỳc xuất hiện .
+ Đối với kiểu bài phát biểu cảm nghĩ về một loài cây em yêu: Nếu khụng cú điều kiện quan sỏt trực tiếp ,hóy lục lọi trong trớ nhớ ,trong kỉ niệm những gỡ mỡnh biết về đối tượng và từ từ nhớ lại cỏc chi tiết .Nếu cả kỉ niệm trong kớ ức cũng khụng cú thỡ tỡm đọc sỏch bỏo ,xem phim ảnh về đối tượng để ghi nhận cỏc chi tiết cần thiết .
Ví dụ: Cảm nhận về một loài cây em yêu.
Giáo viên gợi cho học sinh tìm ý bằng hệ thống câu hỏi :
Loài cây nào thân thuộc nhất đối với em ?
Loài cây đó có những đặc điểm gì?
Lợi ích nó đem lại là gì?
Lí do nào làm em yêu quý loài cây đó?
Em sẽ bbộc lộ cảm xúc ở những ý nào?
+ Đối với văn biểu cảm về tỏc phẩm văn học ,cảm xỳc và suy nghĩ về tỏc phẩm văn học được nảy sinh từ bản thõn tỏc phẩm .Tỡm ý trong trường hợp này chớnh là đọc kĩ ,đọc đi đọc lại nhiều lần tỏc phẩm ,ngẫm nghĩ tỡm ra vẻ đẹp ,tỡm ra triết lớ của nội dung ,tỡm ra cỏi mới ,cỏi độc đỏo của cỏc yếu tố hỡnh thức nghệ thuật.
Ví dụ: Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ “ Cảnh khuya” của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Giáo viên nêu câu hỏi gọi cho học sinh tìm ý:
- Bác viết bài thơ trong hoàn cảnh nào?
- Nội dung chính của bài thơ?
- Những hình thức nghệ thuật nào tạo nên sự thành công của bài thơ?
- Ân tượng nhất trong bài thơ là gì?
b. Lập dàn ý 
Bài văn biểu cảm cũng cú kết cấu ba phần (mở bài ,thõn bài ,kết bài ) như cỏc kiểu văn bản khỏc .Mở bài nhằm giới thiệu đối tượng và cảm xỳc chớnh về đối tượng .Phần thõn bài là sự phỏt triển cỏc cảm xỳc chớnh đó nờu ra ở phần mở bài .Phần kết bài khộp lại cỏc ý đó trỡnh bày 
Ví dụ: 
Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật Thánh Gióng.
Mở bài:
- ở phần mở bài , em sẽ nêu lên vấn đề gì?
Thân bài:
Giáo viên gọi dẫn cho học sinh trảlời những câu hỏi sau:
- Theo em, Thánh Gióng có những nét nổi bật nào?
- Trước một nhân vật có những nét nổi bật đó em có suy nghĩ và cảm xúc gì? 
- Em dành tình cảm như thế nào cho nhân vật?...
c. Viết bài 
Viết bài văn biểu cảm là việc viết cỏc đoạn văn và nối chỳng với nhau ,tạo thành chỉnh thể thống nhất .Khi viết bài cần thực hành thành thạo kĩ năng hành văn ,đặt cõu ,sử dụng từ ,chọn giọng điệu ,cỏch bộc lộ cảm xỳc phự hợp.Khi viết bài ,kết nối cỏc đoạn trong bài văn biểu cảm cần chỳ ý đến lụgớc phỏt triển của cảm xỳc ,của tỡnh cảm .Theo lụgớc này ,mỗi đoạn trong bài đều phải hướng vào làm nổi rừ lờn cảm xỳc chớnh ,tỡnh cản chớnh 
d. Sửa bài 
Đa số học sinh khi làm bài khụng biết cỏch phõn phối thời gian hợp lớ nờn viết xong là nộp bài ,thậm chớ hết thời gian nhưng vẫn chưa làm xong bài .Do đú ,khõu tự sửa bài sau khi viết khụng được coi trọng .Giáo viên cần nhắc nhở cỏc em chỳ trọng hơn đến việc sửa bài trước khi nộp 
Để dạy tốt văn biểu cảm ,giỏo viờn nờn chỳ ý trước tiờn đến việc đổi mới cỏch ra đề .Từ đề tài chung cho cả lớp ( cú tớnh định hướng chung ) ,phải thực hiện quỏ trỡnh cỏ thể húa đề bài (quỏ trỡnh hướng dẫn mỗi học sinh đi từ đề tài chung cho cả lớp đến việc xỏc định đề bài riờng ,đề bài cụ thể phự hợp với vốn sống ,với tỡnh cảm ,cảm xỳc riờng của mỗi học sinh ).Một lớ luận sư phạm tụi đó rỳt ra được trong quỏ trỡnh giảng dạy ,đú là :Giỏo viờn khụng được bắt học sinh viết bài văn biểu cảm về đề tài cỏc em chưa được sống ,chưa cú hiểu biết ,cú cảm xỳc nếu Giáo viên đú muốn học sinh làm tốt yờu cầu mỡnh đưa ra 
Ví dụ: 
Phát biểu cảm nghĩ về một cảnh mà em cho là đẹp.
Phát biểu cảm nghĩ về loài cây em yêu
Cảm nghĩ về người mà em yêu quý nhất.
Khi chấm bài làm văn biểu cảm của học sinh ,Giáo viên nờn coi trọng tớnh cỏ biệt ,sự độc đỏo trong suy nghĩ ,rung động cú trong nội dung hơn là độ dài của bài .Nếu bài văn biểu cảm của cỏc em chỉ cần cú được một ,hai cảm nhận hoặc một,hai nội dung cú sắc thỏi tỡnh cảm riờng ,cỏc thầy cụ giỏo nờn trõn trọng ,biểu dương và tỏ thỏi độ đỏnh giỏ cao qua cỏch cho điểm 
Giỏo viờn cần hướng dẫn ,khuyến khớch và khuyến khớch hơn nữa việc học sinh đọc sỏch ,bắt đầu từ việc đọc cỏc văn bản trong SGK .Thực tế cho thấy học sinh rất lười đọc sỏch dẫn đến đọc yếu ,gõy khú khăn cho việc cảm thụ văn bản.Chớnh vỡ thế ,GV cần khơi nguồn và nuụi dưỡng thúi quen đọc sỏch của học sinh bằng cỏch :trong mỗi tiết dạy GV lấy dẫn chứng ,vớ dụ ,trớch cỏc cõu núi ,đoạn thơ ,đoạn văn hay từ cỏc sỏch tham khảo ,sỏch nõng cao ,cỏc tỏc phẩm văn học và cho cỏc em trực tiếp nhỡn thấy .Khi GV làm được như thế ,khụng cần phải “Khua chiờng gừ mừ” ,tự cỏc em sẽ tỡm đến với sỏch ,làm bạn với sỏch 
Một học sinh muốn học tốt văn biểu cảm cần phải cú kĩ năng diễn đạt trụi chảy ,hấp dẫn .GV nờn giao cỏc bài tập rốn viết ở nhà cho học sinh sau mỗi tiết học .Đặc biệt ,GV nờn hướng dẫn cỏc em cỏch viết nhật kớ để giỳp cỏc em nuụi dưỡng tỡnh cảm đẹp khi cũn ngồi trờn ghế nhà trường.
Đối với học sinh 
Để học tốt văn biểu cảm ,cần biết tạo nờn cảm xỳc ;bởi cảm xỳc là sự cảm thụ của trỏi tim ,của tấm lũng và tỡnh cảm người học .Cỏc em hóy đến với giờ văn bằng trỏi tim ,bằng tấm lũng của mỡnh thỡ những cung bậc tỡnh cảm vui ,buồn ,thương ,hờn giận từ bài giảng của thầy cụ sẽ đi vào lũng cỏc em.Cỏc em sẽ biết thương cảm những số phận bất hạnh ,biết căm ghột sự bất cụng ,cỏi xấu ,cỏi ỏc;biết yờu thiờn nhiờn hoa cỏ ,yờu quờ hương đất nước , “Người với người sống để yờu nhau” ( Tố Hữu)
Để làm tốt một bài văn biểu cảm ,khi làm bài ,trước tiờn,cỏc em cần định rừ cho mỡnh cỏc yờu cầu cụ thể để biến đề tài chung cho cả lớp thành đề bài của riờng mỡnh .Sau đú ,cần xỏc định rừ những tỡnh cảm cảm xỳc ,những rung động nào là mạnh mẽ ,là riờng của mỡnh .Hóy tập trung trỡnh bày những tỡnh cảm ,cảm xỳc ,suy nghĩ đú một cỏch trực tiếp hoặc giỏn tiếp (qua miờu tả cảnh vật ,qua một cõu chuyện . . . ).Cỏc em cần chỳ ý đến sự riờng biệt ,độc đỏo của nội dung hơn là ham viết dài .Đồng thời ,cần lựa chọn cỏc từ ngữ ,hỡnh ảnh (so sỏnh vớ von ,so sỏnh ngầm . . . )thớch hợp để diễn tả những tỡnh cảm ,cảm xỳc,suy nghĩ của mỡnh 
Điểm quan trọng nhất để làm bài văn biểu cảm đạt kết quả cao là tự bản thõn cỏc em hóy tớch cực đọc sỏch ,tớch cực tham gia cỏc hoạt động trong nhà trường ,ngoài xó hội để cú thờm vốn sống ,vốn hiểu biết .Qua đú ,cỏc em cần chỳ ý rốn luyện cho tõm hồn mỡnh trở nờn chứa chan những tỡnh cảm yờu ,ghột ,buồn,thương ,hờn giận ,nhớ nhung . . . dạt dào những suy nghĩ đẹp đẽ cao thượng về tỡnh bạn ,tỡnh yờu thương cha mẹ thầy cụ ,yờu quờ hương đất nước . . . Đú là cỏi gốc to ,là những chựm rễ sõu cung cấp chất bổ dưỡng cho cõy văn biểu cảm luụn xanh tươi ,nở hoa ,kết trỏi 
V. KẾT QUẢ
 Qua hai năm rỳt kinh nghiệm và thay đổi ,ỏp dụng những giải phỏp nờu trờn tụi nhận thấy chất lượng dạy và học văn biểu cảm ở mụn văn khối 7 năm học 2007 – 2008 được nõng cao rừ rệt .Ở phương diện là một giỏo viờn trực tiếp đứng lớp giảng dạy ,tụi thấy mỡnh vững vàng hơn trong chuyờn mụn ;tự tin say mờ hơn với sự nghiệp trồng người . .Đối với cỏc em học sinh ,cỏc em bước đầu đó ý thức được tầm quan trọng của mụn văn ,biết bộc lộ cảm xỳc của mỡnh đỳng cỏch ,đỳng nơi ,đỳng lỳc .Số lượng học sinh cú kĩ năng làm văn biểu cảm tốt khỏ nhiều .
 Cụ thể thông qua bài viêt văn với đề bài: Cảm nhận của em về một người thân, thống kờ điểm trung bỡnh là rất khả quan :
Lớp 
Sĩ số
Giỏi
 Khá
Trung bình
Yếu
 Kém.
7A
32
6%
31%
57%
6%
0
7B
30
3%
37%
57%
3%
0
Phần III: Kết luận chung
Cú lẽ trong nhà trường khụng cú mụn khoa học nào cú thể thay thế được mụn văn .Đú là mụn học vừa hỡnh thành nhõn cỏch vừa hỡnh thành tõm hồn .Trong thời đại hiện nay ,khoa học kĩ thuật phỏt triển rất nhanh ,mụn văn sẽ giữ lại tõm hồn con người ,giữ lại những cảm giỏc nhõn văn để con người tỡm đến với con người ,trỏi tim hũa cựng nhịp đập trỏi tim .Sau khi nghiờn cứu ,tham khảo sỏng kiến kinh nghiệm này ,bản thõn người dạy và người học sẽ cú cỏi nhỡn mới mẻ ,tớch cực hơn về phương phỏp dạy và học văn biểu cảm .Từ đú ,rất hi vọng kết quả học văn của cỏc em sẽ tốt hơn ;cỏc em sẽ yờu thớch ,ham mờ mụn văn hơn nữa.
 Phần IV: MỘT SỐ ĐỀ XUẤT ,KIẾN NGHỊ 
Đối với phụ huynh 
Quan tõm hơn đến việc học hành của con em mỡnh ,đầu tư nhiều về thời gian cho con cỏi học tập ,khụng nờn để cho cỏc em phụ giỳp nhiều cụng việc gia đỡnh 
Hướng dẫn và tạo cho con thúi quen đọc sỏch;chia sẻ tư vấn ,định hướng ,bồi dưỡng tõm hồn cho con để cỏc em cú nhiều thuận lợi trong việc bộc lộ và phỏt triển cảm xỳc ,tỡnh cảm trong cuộc sống núi chung và trong việc làm văn biểu cảm núi riờng 
Phối hợp chặt chẽ ,thường xuyờn với giỏo viờn bộ mụn văn để tỡm hiểu ,nắm bắt kịp thời tỡnh hỡnh học tập của con em mỡnh 
Đối với phũng giỏo dục 
Tổ chức hội thảo chuyờn đề cho giỏo viờn bộ mụn văn trong từng năm để giỏo viờn cú dịp trao đổi kinh nghiệm ,bàn luận tỡm ra biện phỏp tối ưu ,tớch cực nõng cao chất lượng dạy học mụn văn
Cú kế hoạch tham mưu với cấp trờn cú chế độ đói ngộ hợp lớ đối với giỏo viờn giảng dạy phụ đạo thờm cho học sinh yếu kộm mụn văn
Đầu tư trang thiết bị ,dụng cụ trực quan ,đặc biệt là đầu tư cụng nghệ thụng tin để hỗ trợ cho giỏo viờn giảng dạy văn
Đối với địa phương 
Quản lớ chặt chẽ cỏc điểm kinh doanh internet và cỏc điểm dịch vụ khụng lành mạnh ,làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh 
Quan tõm sỏt sao,hiệu quả đến chất lượng giỏo dục ở địa phương ,đầu tư cơ sở vật chất kịp thời phục vụ cho việc dạy và học 
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sỏch giỏo khoa và sỏch giỏo viờn ngữ văn 7 tập 1
Tài liệu bồi dưỡng thường xuyờn cho giỏo viờn THCS chu kỡ III (2004–2007 ) mụn ngữ văn – quyển 1 và 2 – NXB Giỏo dục
Phương phỏp dạy học ngữ văn ở trường THCS theo hướng tớch hợp và tớch cực – Đoàn Thị Kim Nhung - NXB Đại học quốc gia TPHCM
Dạy học tập làm văn ở trung học cơ sở - Nguyễn Trớ – NXB Giỏo dục
Văn biểu cảm trong chương trỡnh ngữ văn trung học cơ sở - Nguyễn Trớ ,Nguyễn Trọng Hoàn – NXB Giỏo dục
 6. Hướng dẫn Tập làm văn 7
MỤC LỤC 
 PHẦN I : đặt vấn đề
I. LÍ DO CHỌN đề tài	 Trang 1
II.đối tượng và phạm vi nghiên cứu	Trang 2
III.MỤC ĐÍCH NGHIấN CỨU	Trang 2
PHẦN II.NỘI DUNG NGHIấN CỨU
I.CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 	Trang 2
II. THỰC TRẠNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM	Trang 2
III.NGUYấN NHÂN 	Trang 3
IV. nhận thức mới – giảI pháp thực hiện	Trang3	
V. KẾT QUẢ	Trang 6
PHẦN III.KẾT LUẬN
I. KẾT LUẬN CHUNG	Trang 7
II. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT ,KIẾN NGHỊ 	Trang 7
TÀI LIỆU THAM KHẢO 	Trang 9

Tài liệu đính kèm:

  • docSang kien kinh nghiem Ngu Van.doc