Một vài kinh nghiệm kích thích hứng thú học tập của học sinh trong giờ học Tiếng việt

II/ Néi dung ®Ò tµi
Tªn ®Ò tµi: “ Mét vµi kinh nghiÖm kÝch thÝch høng thó häc tËp cña häc sinh trong giê häc TiÕng viÖt”.
- Lý do chän ®Ò tµi: 
Ph©n m«n TiÕng viÖt n»m trong ch­¬ng tr×nh tÝch hîp cïng víi v¨n häc vµ TËp lµm v¨n d­íi tªn lµ m«n ng÷ v¨n h­íng tíi môc ®Ých chung, nh»m h×nh thµnh nªn nh÷ng con ng­êi cã b¶n lÜnh, cã t­ duy s¸ng t¹o, cã n¨ng lùc thùc hµnh vµ cã n¨ng lùc sö dông TiÕng viÖt nh­ 1 c«ng cô ®Ó t­ duy, giao tiÕp. Nh­ng 1 thùc tÕ ®ang diÔn ra phæ biÕn trong c¸c giê häc Ng÷ v¨n nãi chung vµ ph©n m«n TiÕng viÖt nãi riªng lµ häc sinh chØ thô ®éng ng­êi nghe, råi chÐp nh÷ng g× c« gi¸o ghi trªn b¶ng, mµ c¸c em ch­a cã thãi quen chñ ®éng t×m hiÓu, kh¸m ph¸ bµi häc vµ ®¸ng buån h¬n n÷a lµ c¸c em tá ra ch¸n n¶n, kh«ng høng thó häc tËp.
Thùc tÕ trªn ®· lµm t«i tr¨n trë vµ quyÕt ®Þnh ph¶i lµm 1 ®iÒu g× ®ã ®Ó gióp häc sinh häc vµ thÝch häc ph©n m«n TiÕng viÖt. §ã lµ lÝ do chÝnh ®Ó t«i chän ®Ò tµi “ Mét vµi kinh nghiÖm kÝch thÝch høng thó häc tËp cña häc sinh trong giê TiÕng viÖt”.
- Ph¹m vi vµ thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi:
Ph¹m vi: líp 9
Thêi gian: trong nhiÒu n¨m
III/ Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi.
Kh¶o s¸t thùc tÕ:
1. T×nh h×nh thùc tÕ khi ch­a thùc hiÖn.
Nh­ t«i ®· tr×nh bµy ë trªn, ph©n m«n TiÕng ViÖt lµ mét ph©n m«n quan träng, gióp ng­êi häc cã t­ duy s¸ng t¹o, cã n¨ng lùc thùc hµnh vµ cã n¨ng lùc sö dông TiÕng viÖt nh­ 1 c«ng cô ®Ó t­ duy giao tiÕp.
Nh­ng thùc tÕ kh«ng nh­ chóng ta mong muèn, häc sinh rÊt sî dÉn ®Õn l­êi häc V¨n vµ ®Æc biÖt lµ häc TiÕng viÖt. Nh­ng biÓu hiÖn cô thÓ cña t×nh tr¹ng nµy lµ cø ®Õn tiÕt häc TiÕng viÖt lµ häc sinh ngao ng¸n, dÉn ®Õn c¸c em ®ïa nghÞch, nãi chuyÖn, ngñ gËt trong giê häc; vÒ nhµ l­êi häc bµi, lµm bµi; khi gi¸o viªn hái ®Õn th× ®­a ra hµng lo¹t nh÷ng lý do ®Ó bao biÖn, nh­ng nhiÒu nhÊt lµ: chóng em kh«ng thÊy ®iÒu g× thó vÞ trong c¸c tiÕt häc TiÕng viÖt mµ chØ thÊy nã rÊt khã hiÓu, r¾c rèi, phøc t¹p mµ th«i.
2. Sè liÖu ®iÒu tra tr­íc khi thùc hiÖn.
- PhiÕu ®iÒu tra thø nhÊt: Trong 2 ph©n m«n V¨n vµ To¸n em thÝch häc m«n nµo h¬n? 
+ Líp 9A : 31/41 häc sinh thÝch häc To¸n h¬n
+ Líp 9D : 16/33 häc sinh thÝch häc To¸n h¬n
- PhiÕu ®iÒu tra thø 2: Trong m«n Ng÷ v¨n, em thÝch häc ph©n m«n nµo nhÊt?
+ Líp 9A : 25/41 häc sinh thÝch häc V¨n b¶n h¬n
	 10/41 häc sinh thÝch häc TiÕng viÖt h¬n
	 6/41 häc sinh thÝch häc TËp lµm v¨n h¬n.
+ Líp 9D : 16/33 häc sinh thÝch häc V¨n b¶n h¬n
	 7/33 häc sinh thÝch häc TiÕng viÖt h¬n
	 10/33 häc sinh thÝch häc TËp lµm v¨n h¬n.
3. Néi dung chñ yÕu cña ®Ò tµi.
XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng häc TiÕng viÖt cña häc sinh vµ thùc tÕ gi¶ng d¹y cña b¶n th©n, t«i ®· m¹nh d¹n ¸p dông c¸c b­íc sau ®Ó kÝch thÝch høng thó häc tËp cña häc sinh.
I. T¹o høng thó häc tËp cho häc sinh tõ kh©u chuÈn bÞ bµi
Qua viÖc trùc tiÕp gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu trong mÊy n¨m qua. T«i thÊy ph©n m«n TiÕng viÖt cã mét sè bÊt cËp nh­:
- Ph©n phèi ch­¬ng tr×nh 1 sè tiÕt ch­a phï hîp víi néi dung kiÕn thøc trong tiÕt häc.
- C¸c vÝ dô mÉu cßn dµi, khã hiÓu víi häc sinh yÕu, kÐm.
- HÖ thèng c©u hái h×nh thµnh kiÕn thøc qu¸ kh¸i qu¸t
C¸c bÊt cËp trªn còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc häc sinh kh«ng thÝch häc TiÕng viÖt. N¾m ®­îc mÊu chèt cña vÊn ®Ò nªn t«i ®· giµnh nhiÒu thêi gian cho phÇn chuÈn bÞ bµi. Cô thÓ lµ tr­íc mçi tiÕt häc TiÕng viÖt mét tuÇn, t«i sÏ nghiªn cøu bµi tr­íc ®Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm vµ ®­a ra ph­¬ng ¸n tèi ­u cho tiÕt d¹y. Nh­ng viÖc chuÈn bÞ bµi ph¶i lµ sù song hµnh gi÷a thÇy vµ trß. C¸c em sÏ chuÈn bÞ bµi trªn c¬ së kiÕn thøc cã trong s¸ch gi¸o khoa, kÕt hîp víi ®Þnh h­íng cu¶ thÇy.
VÝ dô: Khi chuÈn bÞ d¹y bµi: C¸c thµnh phÇn biÖn lËp
§Çu tiªn: T«i bæ sung mét vÝ dô ®Ó h×nh thµnh kh¸i niÖm thÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp.
VÝ dô: cã lÏ, ngµy mai t«i sÏ ®i Hµ Néi
TiÕp ®Õn: Lµ mét c©u gîi më ®Ó g©y sù tß mß: C¸c em ¹, trong c©u cã c¸c thµnh phÇn nh­ chñ ng÷, vÞ ng÷ trùc tiÕp diÔn ®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u, nh­ng l¹i cã nh÷ng thµnh phÇn kh«ng trùc tiÕp nãi ®Õn sù viÖc trong c©u. VËy ®ã lµ thµnh phÇn g×, tiÕt häc sau c¸c em sÏ râ.
Cuèi cïng lµ mét c©u kÝch thÝch høng thó: Trong tiÕt häc ®ã c« sÏ tæ chøc cho c¸c em ch¬i trß ch¬i, nhiÒu b¹n ®­îc cïng ch¬i vµ cßn ®­îc c« th­ëng ®iÓm nÕu c¸c em ch¬i tèt ®Êy nhÐ.
Tõ kh«ng thÝch ®Õn tß mß råi høng thó, cuèi cïng nhÊt ®Þnh c¸c em sÏ chuÈn bÞ bµi tr­íc vµ råi sÏ hiÓu bµi qua tiÕt d¹y cña thÇy.
Nh­ng ®Ó kh©u chuÈn bÞ bµi cña c¸c em thùc sù cã hiÖu qu¶ th× trong tiÕt häc ë phÇn kiÓm tra bµi cò, t«i th­êng bít chót thêi gian kiÓm tra qua sù chuÈn bÞ cña c¸c em vµ cã ®¸nh gi¸ cho ®iÓm c¸c em chuÈn bÞ bµi tèt, phª b×nh c¸c em ch­a chuÈn bÞ vµ chuÈn bÞ ch­a tèt.
II. T¹o høng thó häc tËp cho häc sinh qua mét sè b­íc tiÕn hµnh trªn líp.
C¸c em chuÈn bÞ bµi tèt nh­ng thÇy d¹y kh«ng hay th× giê häc vÉn kh«ng hiÖu qu¶. VËy theo t«i c¸c b­íc tiÕn hµnh trªn líp lµ kh©u quan träng nhÊt ®Ó gióp trß thÝch häc vµ häc tèt h¬n.
1. T¹o høng thó qua viÖc kiÓm tra bµi cò vµ giíi thiÖu bµi.
§©y lµ b­íc mµ rÊt nhiÒu gi¸o viªn cho lµ phô, thËm chÝ bá qua giê d¹y. Nh­ng theo thiÕt nghÜ cña t«i th× thÇy khëi ®éng hay sÏ thu hót ®­îc trß, ®Çu cã xu«i th× ®u«i míi lät.
VÝ dô 1: Khi d¹y bµi: Trau dåi vèn tõ ë líp 9A, t«i tiÕn hµnh kiÓm tra bµi cò vµ giíi thiÖu bµi nh­ sau:
Cho c©u v¨n: Hïng lµ ng­êi cao r¸o. Em h·y cho biÕt c©u v¨n m¾c lçi g×, v× sao ng­êi viÕt m¾c lçi Êy?
Qua phÇn kiÓm tra bµi cò c¸c em sÏ thÊy ®­îc c©u v¨n m¾c lçi dïng lÉn lén tõ gÇn ©m vµ nguyªn nh©n lµ do ng­êi viÕt cã vèn tõ nghÌo nµn vµ kh«ng hiÓu chÝnh x¸c nghÜa cña tõ vµ c¸c em còng ®· biÕt ®ã lµ mét lý do chóng ta ph¶i trao dåi vèn tõ. VËy cã mÊy c¸ch ®Ó trau dåi vèn tõ, ®ã lµ nh÷ng c¸ch nµo, c« cïng c¸c em sÏ ®i vµo t×m hiÓu tiÕt häc ngµy h«m nay.
VÝ dô 2: 
Khi d¹y bµi: nghÜa t­êng minh vµ hµm ý (tiÕp theo) 
T«i tiÕn hµnh kiÓm tra bµi cò nh­ sau:
ThÕ nµo lµ hµm ý? Cho vÝ dô minh ho¹?
Sau khi c¸c em tr¶ lêi ®­îc hµm ý lµ phÇn th«ng b¸o tuy kh«ng ®­îc diÔn ®¹t trùc tiÕp b»ng tõ ng÷ trong c©u nh­ng cã thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy. Th× t«i dÉn d¾t vµo bµi: sö dông hµm ý ®óng lóc, ®óng chç sÏ t¹o ®­îc hiÖu qu¶ giao tiÕp cao, chøng tá ®­îc n¨ng lùc kiÕn thøc cña ng­êi nãi vµ ng­îc l¹i. VËy khi sö dông hµm ý cÇn cã mÊy ®iÒu kiÖn sau? §ã lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo? C« cïng c¸c em t×m hiÓu tiÕt häc ngµy h«m nay.
Víi phÇn kiÓm tra bµi cò vµ giíi thiÖu bµi nh­ thÕ, t«i ®· gióp häc sinh ®Þnh h×nh ®­îc nh÷ng kiÕn thøc cÇn t×m hiÓu trong bµi, t¹o t©m thÕ, høng thó häc tËp vµ t«i nh×n thÊy ®­îc ®iÒu ®ã trong m¾t c¸c em.
Nh­ng ®Ó cã ®­îc nh÷ng c©u hái kiÓm tra bµi cò vµ phÇn giíi thiÖu bµi liªn quan chÆt chÏ víi nhau nh­ thÕ, th× ng­êi thÇy ph¶i thùc sù tr¨n trë, ®Çu t­ thêi gian vµ kiÕn thøc ®Ó cã nh÷ng c©u hái hay phÇn giíi thiÖu hÊp dÉn, t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh.
2, T¹o høng thó qua viÖc sö dông c¸c h×nh thøc d¹y häc míi
C¸c h×nh thøc d¹y häc míi nh­ th¶o luËn nhãm, tr¾c nghiÖm, ch¬i trß ch¬i cã ­u thÕ tèi ®a trong viÖc tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh, gióp c¸c em chñ ®éng tiÕp cËn kiÕn thøc, chø kh«ng bÞ ®éng ngåi nghe tr­íc sù ¸p ®Æt cña thÇy. N¾m ®­îc ­u thÕ cña c¸c h×nh thøc trªn t«i ®· triÖt ®Ó sö dông chóng nh­ mét “ liÒu thuèc bæ” ®Ó kÝch thÝch høng thó häc tËp TiÕng viÖt cña häc sinh. Cô thÓ lµ:
a, H×nh thøc th¶o luËn nhãm
H×nh thøc nµy cã ­u ®iÓm lµ tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng häc sinh trong cïng mét thêi gian ®Òu ®­îc tham gia, bµn b¹c vÊn ®Ò. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho häc sinh yÕu tÝch cùc häc tËp d­íi sù gióp ®ì cña häc sinh kh¸, giái. Nh­ng t«i chØ ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy víi lo¹i c©u hái khã, ®ßi hái sù tËp trung trÝ tuÖ cña nhiÒu ng­êi.
Cã hai h×nh thøc th¶o luËn nhãm, t«i th­êng xuyªn ¸p dông:
Th¶o luËn miÖng
Th¶o luËn ghi ra phiÕu häc tËp
Hai h×nh thøc nµy ®­îc t«i sö dông linh ho¹t phï hîp víi ®èi t­îng häc sinh vµ néi dung c©u hái.
VÝ dô: Khi d¹y tiÕt 3 bµi: C¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i.
T«i ¸p dông h×nh thøc th¶o luËn cho bµi tËp 4 cña phÇn luyÖn tËp.
Bµi tËp 4: VËn dông nh÷ng ph­¬ng ch©m héi tho¹i ®· häc ®Ó gi¶i thÝch v× sao ng­êi nãi ®«i khi ph¶i dïng nh÷ng c¸ch diÔn ®¹t nh­:
a, nh­ t«i ®­îc biÕt, t«i nghe nãi,
b, nh­ t«i ®· tr×nh bµy, nh­ mäi ng­êi ®Òu biÕt,
Cô thÓ lµ :
- Víi líp 9A, líp cã nhiÒu häc sinh kh¸c, giái (kho¶ng 80%) t«i ¸p dông h×nh thøc th¶o luËn miÖng theo nhãm ®«ng (tõ 8à10 häc sinh), thêi gian th¶o luËn lµ 2 phót.
- Víi líp 9D, líp tËp trung nhiÒu häc sinh trung b×nh vµ YÕu, kÐm (kho¶ng 75%) th× t«i ¸p dông h×nh thøc th¶o luËn nhãm ghi kÕt qu¶ th¶o luËn vµo phiÕu häc tËp, thêi gian th¶o luËn lµ 4 phót.
V× víi ®èi t­îng häc sinh yÕu kÐm nÕu tæ chøc cho c¸c em th¶o luËn miÖng víi c¸c bµi tËp khã th× c¸c em dÔ quªn, bá qua kiÕn thøc, kh«ng tr×nh bµy ®­îc kÕt qu¶ th¶o luËn tr­íc líp vµ cã thÓ c¸c em sÏ lîi dông thêi gian th¶o luËn ®Ó nãi chuyÖn, g©y ån, lµm mÊt mÜ quan giê häc vµ hiÖu qu¶ giê häc sÏ kh«ng ®¹t ®­îc nh­ mong muèn. Cho nªn lùa chän h×nh thøc th¶o luËn phï hîp víi ®èi t­îng häc sinh theo t«i lµ 1 viÖc lµm v« cïng quan träng cña ng­êi thÇy.
Qua qu¸ tr×nh ¸p dông h×nh thøc th¶o luËn nhãm vµo c¸c giê d¹y TiÕng viÖt t«i thÊy h×nh thøc nµy ®· tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh, gióp c¸c em chñ ®éng tiÕp cËn kiÕn thøc, ho¹t ®éng thÇy trß song hµnh, chø kh«ng chØ lµ thÇy gi¶ng, trß ngåi nghe vµ h×nh thøc nµy ®Æc biÖt cã t¸c dông kÝch thÝch høng thó häc tËp víi häc sinh kh¸, giái. Cßn häc sinh yÕu – kÐm th× ®«i khi cã t¸c dông ng­îc l¹i v× c¸c em hay û vµo c¸c b¹n häc giái, dÉn ®Õn kh«ng hiÓu bµi.
b, H×nh thøc tr¾c nghiÖm kh¸ch quan
B¶n chÊt cña h×nh thøc nµy lµ gióp häc sinh nhËn diÖn lùa chän kiÕn thøc d­íi d¹ng c¸c ®¸p ¸n cho s½n. Nªn tÊt c¶ c¸c häc sinh ®Òu cã thÓ tham gia lµm bµi, kh«ng cã t×nh tr¹ng c¸c em vß ®Çu bøt tai v× c©u hái hay bµi tËp qu¸ khã. T¹o t©m lý tho¶i m¸i, dÔ chÞu cho häc sinh, kh«ng khÝ giê häc Ýt c¨ng th¼ng, trß ®ì mÖt mái, thÇy ®ì ph¶i hß hÐt h¬n.
H×nh thøc tr¾c nghiÖm kh¸ch quan th­êng ®­îc t«i ¸p dông khi d¹y hÕt mét ®¬n vÞ kiÕn thøc cña phÇn t×m hiÓu bµi hay hÕt phÇn t×m hiÓu bµi.
VÝ dô 1: Khi d¹y hÕt phÇn t×m hiÓu bµi cña tiÕt: Khëi ng÷, t«i ®­a ra bµi tËp tr¾c nghiÖm ®Ó gióp c¸c em n¾m ch¾c h¬n nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ khëi ng÷.
C©u hái: ý nµo sau ®©y nªu nhËn xÐt kh«ng ®óng vÒ khëi ng÷?
A: Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn c©u ®øng tr­íc chñ ng÷.
C
B: Khëi ng÷ nªu lªn ®Ò tµi ®­îc nãi ®Õn trong c©u
 : Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c©u
D: Cã thÓ thªm mét sè quan hÖ tõ tr­íc khëi ng÷.
Bªn c¹nh ®ã t«i còng th­êng xuyªn ¸p dông h×nh thøc tr¾c nghiÖm: ®óng, sai hoÆc ®iÒn tõ thiÕu vµo chç trèng. H×nh thøc tr¾c nghiÖm nµy ®­îc t«i tiÕn hµnh víi c¸c bµi tËp dÔ hoÆc thêi gian lµm bµi Ýt.
VÝ dô 2: Khi d¹y bµi: C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. 
Khi d¹y hÕt phÇn t×m hiÓu bµi, t«i ¸p dông h×nh thøc tr¾c nghiÖm ®óng, sai cho c©u hái sau: 
Cã 3 c¸ch dÉn lêi nãi hay ý nghÜ cña 1 ng­êi, 1 vËt:
- DÉn trùc tiÕp
- DÉn gi¸n tiÕp
- Nöa trùc tiÕp, nöa gi¸n tiÕp
A: §
B: S
H×nh thøc tr¾c nghiÖm kh¸ch quan cã 1 sè nh­îc ®iÓm c¬ b¶n lµ t¹o cho häc yÕu, kÐm sinh thãi quen chän “bõa” gÆp ch¨ng hay chí, häc sinh kh¸ giái th× ®«i khi còng l­êi suy nghÜ, hoÆc ch­a suy nghÜ kÜ cµng ®· chän ®¸p ¸n lªn dÔ nhÇm lÉn.
ChÝnh v× vËy khi häc sinh lùa chän ®¸p ¸n, t«i th­êng yªu cÇu c¸c em gi¶i thÝch v× sao l¹i chän ®¸p ¸n ®ã. Víi c©u hái nh­ thÕ th× nh÷ng nh­îc ®iÓm c¬ b¶n trªn sÏ ®­îc kh¾c phôc.
Dï ¸p dông h×nh thøc tr¾c nghiÖm nµo th× t«i ®Òu thÊy mäi ®èi t­îng häc sinh trong líp ch¨m chó, h¨ng say lµm bµi, h¸o høc chê ®îi phÇn ch÷a bµi cña thÇy xem kÕt qu¶ bµi tËp cña m×nh nh­ thÕ nµo. Vµ t«i còng th­êng xuyªn ®­îc nghe c¸c c©u nãi cña häc sinh nh­: th­a c« em lµm xong råi ¹, th­a c« ch÷a bµi tËp ®i ¹, bµi tËp nµy dÔ qu¸
c, H×nh thøc ¸p dông c¸c trß ch¬i
Theo kinh nghiÖm thùc tÕ gi¶ng d¹y cña t«i, ®èi víi häc sinh THCS th× kh«ng cã g× vui h¬n, s¶ng kho¸i h¬n lµ sau nh÷ng tiÕt häc c¨ng th¼ng ®­îc n« ®ïa vui ch¬i tho¸i m¸i. Nh­ng võa ch¬i võa häc, võa häc võa ch¬i víi c¸c em th× l¹i thó vÞ h¬n nhiÒu. Nh­ng mét yªu cÇu ®Æt ra lµ nÕu gi¸o viªn tæ chøc h­íng dÉn ch¬i kh«ng tèt th× líp häc sÏ ån, tèn thêi gian, häc sinh lîi dông thêi gian ch¬i ®Ó ®ïa nghÞch, hiÖu qu¶ gi¸o dôc kh«ng ®¹t ®­îc nh­ mong muèn. X¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm cña h×nh thøc nµy, t«i ®· ®Çu t­ thêi gian vµ trÝ lùc tèi ®a. Víi tõng tiÕt häc t«i nghiªn cøu tr­íc ®Ó ¸p dông trß ch¬i phï hîp víi néi dung kiÕn thøc vµ ®èi t­îng häc sinh trong líp. NÕu häc sinh kh¸, giái cã thÓ cho c¸c em ch¬i ®éc lËp, nh­ng víi häc sinh trung b×nh, yÕu th× cho c¸c em ch¬i theo ®éi hoÆc nhãm.
VÝ dô 1: Khi d¹y tiÕt 33, bµi: Trau dåi vèn tõ 
ë líp 9D t«i tæ chøc cho c¸c em ch¬i theo ®éi víi néi dung t×m tõ nhanh theo yªu cÇu cô thÓ lµ: T×m tõ l¸y, tõ ghÐp cã c¸c yÕu tè cÊu t¹o gièng nhau nh­ng vÒ nghÜa c¬ b¶n kh«ng kh¸c nhau nh­: luËn bµn - bµn luËn, bÒ bén - bén bÒ, ®Êu tranh - tranh ®Êu
VÝ dô 2: Khi d¹y tiÕt 15 bµi: C¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i (tiÕp)
T«i ¸p dông h×nh thøc ch¬i ®éc lËp trong phÇn cñng cè kiÕn thøc vÒ c¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i, ®Ó nhiÒu häc sinh ®­îc cïng tham gia ch¬i, giê häc s«i næi h¬n.
Yªu cÇu cô thÓ
Gi¸o viªn ®­a vÝ dô, häc sinh tr¶ lêi vÝ dô ®ã cã liªn quan ®Õn ph­¬ng ch©m héi tho¹i nµo?
VÝ dô:
Gi¸o viªn
Häc sinh
- D©y cµ ra d©y muèng
- Lêi chµo cao h¬n m©m cç
- Ph­¬ng ch©m c¸ch thøc
- Ph­¬ng ch©m lÞch sù
¸p dông h×nh thøc d¹y häc míi nµy th­êng xuyªn trong c¸c giê TiÕng ViÖt t«i thÊy nã thùc sù cã hiÖu qu¶ trong viÖc t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh. Kh«ng nh÷ng trß mµ c¶ thÇy ®Òu ®­îc th­ gi·n tho¶i m¸i sau mçi giê häc c¨ng th¼ng. Vµ thÕ lµ häc sinh l¹i håi hép, mong chê ®Õn tiÕt TiÕng viÖt sau.
III. T¹o høng thó häc tËp cho häc sinh qua viÖc sö dông ph­¬ng tiÖn d¹y häc.
Ph­¬ng tiÖn d¹y häc chÝnh lµ nh÷ng ®å dïng ®­îc sö dông trong giê häc víi môc ®Ých hç trî häc sinh trong qu¸ tr×nh tiÕp cËn kiÕn thøc qua bµi gi¶ng cña thÇy. Sö dông ph­¬ng tiÖn d¹y häc lµ mét trong nh÷ng viÖc lµm hiÖu qu¶ ®Ó kÝch thÝch trÝ tß mß, míi l¹, ham hiÓu biÕt, t×m tßi, kh¸m ph¸ cña häc sinh.
Trong ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cña tr­êng THCS An Th­îng cßn thiÕu thèn, ®å dïng d¹y häc cßn qu¸ Ýt vµ ch­a hiÖn ®¹i, nªn t«i th­êng xuyªn sö dông c¸c ®å dïng nh­ b¶ng phô, phiÕu häc tËp, tranh ¶nh ®Ó t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh trong c¸c giê TiÕng viÖt.
1. PhiÕu häc tËp.
Lµ mét trong nh÷ng c«ng cô cho phÐp c¸ thÓ ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh, tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, ®ång thêi cïng mét lóc cã thÓ kiÓm tra ®­îc nhiÒu kiÕn thøc kü n¨ng, nhiÒu ®èi t­îng vµ ch÷a ®­îc nhiÒu lçi c¬ b¶n, phæ biÕn. PhiÕu häc tËp lµ nh÷ng tê rêi, in s½n nh÷ng c«ng viÖc ®éc lËp hoÆc lµm theo nhãm, ®­îc ph¸t cho häc sinh ®Ó hµon thµnh trong thêi gian ng¾n cña tiÕt häc. §­îc ph¸t phiÕu häc tËp c¸c em thÊy m×nh ®­îc quan t©m h¬n, vÊn ®Ò ®­îc trao ®æi mang ý nghÜa quan träng vµ tÇm mÜ m« h¬n. Nh­ vËy phiÕu häc tËp còng lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng tiÖn cã kh¶ n¨ng kÝch thÝch høng thó cña häc sinh. Nh­ng ®Ó nã ph¸t huy ®­îc ­u thÕ cña m×nh gi¸o viªn ph¶i chuÈn bÞ kü cµng c¸c ®Ò môc vµ yªu cÇu cÇn ph¶i lµm cña phiÕu.
PhiÕu 1: 
PhiÕu häc tËp
Hä vµ tªn:..Líp..Tr­êng	
Yªu cÇu:	
PhiÕu 2:
PhiÕu häc tËp
Nhãm:.Líp:.Tr­êng:	
Yªu cÇu:	
Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y t«i thÊy phiÕu häc tËp ph¸t huy ®­îc ­u thÕ cña nã víi líp 9D – líp tËp trung nhiÒu häc sinh trung b×nh vµ yÕu kÐm. V× víi ®èi t­îng häc sinh nµy c¸c em thÝch sù míi l¹ vÒ h×nh thøc h¬n lµ yªu cÇu vÒ néi dung.
2. B¶ng phô
Lµ dông cô t«i th­êng dïng trong c¸c tiÕt d¹y tiÕng viÖt, ®èi víi nh÷ng néi dung ®· ®­îc s¬ ®å ho¸, cho nh÷ng bµi tËp, c©u hái lµm trªn líp ®Ó ch÷a mÉu nh»m tiÕt kiÖm thêi gian. C¸c néi dung cÇn viÕt trªn b¶ng phô ®­îc t«i chuÈn bÞ chu ®¸o, viÕt râ rµng b¾t m¾t b»ng phÊn tr¾ng kÕt hîp víi c¸c lo¹i phÊn mÇu. §iÒu nµy sÏ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn thÞ gi¸c cña häc sinh vµ th«ng qua ph¶n øng d©y chuyÒn qua c¸c gi¸c quan sÏ kÝch thÝch ®­îc høng thó cña häc sinh.
VÝ dô: Khi d¹y tiÕt 147, bµi Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p
T«i ®· sö dông b¶ng phô víi yªu cÇu sau:
Em h·y nèi tªn c¸c tõ lo¹i víi c¸c kh¸i niÖm vµ vÝ dô t­¬ng øng?
B¶ng phô
Danh tõ	§éng tõ	TÝnh tõ
Lµ nh÷ng tõ chØ ho¹t ®éng, tr¹ng th¸i cña sù vËt
Lµ nh÷ng tõ chØ ng­êi, vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm
Lµ nh÷ng tõ chØ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña sù vËt; ho¹t ®éng, tr¹ng th¸i
VD: nhµ, m­a, ®éc lËp
VD: sung s­íng, nghiªng, lÖch
VD: ¨n, uèng, buån, vui
3. Tranh ¶nh: còng lµ mét ph­¬ng tiÖn cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn thÞ gi¸c cña häc sinh vµ th«ng qua ph¶n øng d©y truyÒn ®Ó kÝch thÝch høng thó häc tËp cña häc sinh. Víi ph­¬ng tiÖn nµy c¶ thÇy vµ trß ®Òu cã kh¶ n¨ng tù lµm ®Ó phôc vô cho viÖc d¹y vµ häc.
Tr­íc khi d¹y tiÕt 133, bµi Ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng (phÇn ViÕng viÖt) ë c¶ 2 líp 9A vµ 9D. T«i yªu cÇu c¸c em vÒ nhµ vÏ mét bøc tranh cã 4 sù vËt cã thÓ gäi tªn b»ng c¶ tõ ®Þa ph­¬ng vµ tõ toµn d©n, th× 100% häc sinh ®Òu vÏ tranh vµ khi t«i sö dông bøc tranh Êy ®Ó kiÓm tra bµi cò th× c¸c em rÊt hµo høng phÊn khëi vµ tr¶ lêi c©u hái rÊt tèt trªn c¬ së nh÷ng sù vËt ®· vÏ trong tranh.
IV/ kÕt qu¶ thùc hiÖn cã so s¸nh ®èi chøng
Qua 1 n¨m ¸p dông ®Ò tµi vµo trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y 2 líp 9A vµ 9D, t«i thÊy t×nh h×nh häc TiÕng viÖt cña 2 líp ®· cã chuyÓn biÕn râ rÖt.
- C¸c em ®· thùc thÝch häc TiÕng viÖt vµ ®ãn chê tiÕt häc sau víi t©m tr¹ng hµo høng, phÊn khëi, cïng bao dù ®o¸n trong ®Çu. Vµ khi t«i hái em NguyÔn ThÞ Th¶o - häc sinh líp 9A thÊy häc TiÕng viÖt khã hiÓu vµ r¾c rèi n÷a kh«ng, th× em tr¶ lêi thÝch häc TiÕng viÖt nhÊt.
- V× thÝch häc nªn t×nh tr¹ng l­êi häc bµi, lµm bµi vµ nãi chuyÖn trong giê häc TiÕng viÖt nãi riªng vµ Ng÷ v¨n nãi chung kh«ng cßn n÷a.
* KÕt qu¶ cô thÓ nh­ sau:
Líp 9A: (SÜ sè 41 HS)
§Çu n¨m: 10 häc sinh thÝch häc TiÕng ViÖt	= 25%
Cuèi n¨m: 29 häc sinh thÝch häc TiÕng ViÖt	= 73%
Líp 9D: (SÜ sè 33 HS)
§Çu n¨m: 7 häc sinh thÝch häc TiÕng ViÖt	= 21%
Cuèi n¨m: 25 häc sinh thÝch häc TiÕng ViÖt	= 75%
V/ Nh÷ng kiÕn nghÞ vµ ®Ò nghÞ sau qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi
Lµm cho häc sinh kh«ng sî mµ thÝch vµ yªu m«n häc cña m×nh lµ mét viÖc lµm v« cïng quan träng thuéc vÒ ng­êi thÇy – nh÷ng ng­êi chÌo l¸i ®­a thÕ hÖ trÎ tíi bÕn bê cña tri thøc vµ khoa häc. Nh­ng ®Ó thùc hiÖn ®­îc sø mÖnh thiªng liªng vµ nÆng nÒ ®ã chóng t«i cÇn cã sù hç trî ®¾c lùc vµ kÞp thêi h¬n n÷a cña c¸c cÊp l·nh ®¹o. Cô thÓ lµ:
- §Çu t­ trang bÞ cho thÇy trß chóng t«i ®å dïng d¹y häc, ®Æc biÖt lµ ®å dïng dµnh cho ph©n m«n TiÕng viÖt.
- Cung cÊp thªm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó hç trî cho viÖc d¹y vµ häc cña thÇy vµ trß chóng t«i.
- Tæ chøc nhiÒu h¬n c¸c chuyªn ®Ò TiÕng viÖt ®Ó chóng t«i ®­îc tham dù, häc hái kinh nghiÖm cña ®ång nghiÖp.
Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm nhá nh­ng còng lµ nh÷ng ®iÒu t©m huyÕt nhÊt cña t«i trong viÖc kÝch thÝch høng thó häc tËp TiÕng viÖt cña häc sinh. Nh­ng ch¾c vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ.
VËy t«i mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c cÊp l·nh ®¹o vµ ®ång nghiÖp ®Ó ®Ò tµi cña t«i ®­îc hoµn thiÖn h¬n.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
An Th­îng, ngµy 13 th¸ng 05 n¨m 2009
 T¸c gi¶
 	 Hoµng ThÞ Giang
ý kiÕn nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ xÕp lo¹i cña
 héi ®ång khoa häc c¬ së
 Chñ tÞch héi ®ång
 (Ký tªn, ®ãng dÊu)