Tiết 63: Ngữ văn địa phương - Tiếng Việt luyện tập về từ ngữ địa phương

Ngày soạn: 5 /11/2011
Ngày giảng: /11/2011
TIẾT 63
NGỮ VĂN ĐỊA PHƯƠNG - TIẾNG VIỆT
LUYỆN TẬP VỀ TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Học sinh hiểu được sự phong phú của các phương ngữ trên các vùng miền đất nước.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng sử dụng từ ngữ địa phương đúng lúc đúng chỗ để nâng cao hiệu quả giao tiếp.
3. Thái độ
- Có ý thức sử dụng từ ngữ địa phương trong hoạt động giao tiếp phù hợp.
B. CHUẨ BỊ CỦA GV VÀ HS
Gv: giáo án
Hs: soạn bài theo câu hỏi sgk
C. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC CHỦ YẾU
1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ
- Không
3. Bài mới
Hoạt động của Gv và Hs
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1
- Hs thực hiện BT 1
- Hs thảo luận theo bàn- mỗi bàn tìm 1 tên gọi Sv
? Yêu cầu ý c
Hs thực hiện
Nhận xét 
Sửa chữa
Hoạt động 2
- yêu cầu của BT? 
- Hs suy nghĩ
- Trình bày- nhận xét
Hoạt động 3
? Từ ngữ nào được coi là từ ngữ toàn dân
Hoạt động 4
Hs đọc sgk
Thực hiện Bt
15’
10’
5’
13’
Bài tập 1:
Tìm trong phương ngữ em đang sử dụng hoặc phương ngữ em biết những từ ngữ sau
a. ChØ sù vËt, hiÖn t­îng
VD: NghÖ An nèc: chiÕc thuyÒn
 nuéc ch¹c: mèi d©y
 Nam Bé m¾c: ®¾t
 reo: kÝch ®éng
 HuÕ: bäc: c¸i tói ¸o
b. Giống về nghĩa nhưng khác âm
Phương ngữ MB
Phương ngữ MT
Phương ngữ MN
Bà 
Mệ
Bố 
Bọ 
Đâu 
Mô 
Giả vờ 
Giả đò
Nghiện
ghiền
B¸nh ®a
B¸nh qu¹t
B¸nh tr¸ng
Gièng hÖt
In hÞt
Y chang
C¸i b¸t
C¸i t«
C¸i chÐn
c. §ång ©m nh­ng kh¸c vÒ nghÜa
Ph­¬ng ng÷ B¾c
Ph­¬ng ng÷ Trung
Ph­¬ng ng÷ Nam
Bíi:giì(khoai)
Bíi:xíi(c¬m)
Bíi:V¹ch ra
Hßm: ®ùng ®å
Hßm:quan tµi
Hßm:quan tµi
Tr¸i: bªn tr¸i, tay tr¸i
Tr¸i: qu¶
Tr¸i: qu¶
B¾p:b¾p ch©n, b¾p tay
B¾p: ng«
Nón: đồ dùng đội đầu (lá) phân biệt với mũ
 Chỉ cả nón và mũ
Chỉ cả nón và mũ
2. Bài tập 2
a. Cã nh÷ng tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng nh­ trong môc 1.a. V× cã nh÷ng sù vËt, hiÖn t­îng xuÊt hiÖn ë nh÷ng dÞa ph­¬ng nµy nh­ng kh«ng xuÊt hiÖn ë ®Þa ph­¬ng kh¸c
b. VN lµ 1 ®Êt n­íc cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng miÒn vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Æc ®iÓm t©m lý, phong tôc tËp qu¸n. Tuy nhiªn sù kh¸c nhau ®ã kh«ng qu¸ lín (nh÷ng tõ ng÷ thuéc nhãm nµy kh«ng nhiÒu).
3. Bài tập 3
- Từ ngữ và cách hiểu được coi là từ ngữ toàn dân:
- lợn, ốm
4. Bài tập 4
- Nh÷ng tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng trong ®o¹n trÝch:
Chi, røa, nê, tui, cí, r¨ng, ­ng, mô thuéc ph­¬ng ng÷ Trung, ®­îc dïng phæ biÕn ë c¸c tØnh B¾c Trung Bé: Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn HuÕ.
- > MÑ Suèt lµ bµi th¬ mµ Tè H÷u viÕt vÒ 1 bµ mÑ Q.B×nh anh hïng. Nh÷ng tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng -> gãp phÇn thÓ hiÖn ch©n thùc h×nh ¶nh cña 1 vïng quª và t×nh c¶m, suy nghÜ, tÝnh c¸ch cña 1 bµ mÑ trªn vïng quª Êy, lµm t¨ng søc sèng ®éng cho t¸c phÈm.
* Củng cố- Dặn dò (2’)
- Sử dụng từ ngữ địa phương đúng lúc đúng chỗ trong giao tiếp có tác dụng gì?
- Học bài
- Chuẩn bị : Đối thoạivăn bản tự sự.