Giáo án Hình học 9 - Trường THCS Chư Quynh

Ch­¬ng I
TiÕt 1
Mét sè hƯ thøc vỊ c¹nh
vµ ®­êng cao trong tam gi¸c vu«ng
A/Mơc tiªu
Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­ỵc :
KiÕn thøc 
- HS nhËn biÕt ®­ỵc c¸c cỈp tam gi¸c vu«ng ®ång d¹ng trong h×nh 1 (Sgk/64). BiÕt thiÕt lËp c¸c hƯ thøc gi÷a c¹nh gãc vu«ng vµ h×nh chiÕu, hƯ thøc vỊ ®­êng cao. 	
KÜ n¨ng 
- BiÕt vËn dơng c¸c hƯ thøc trªn ®Ĩ gi¶i bµi tËp, rÌn luyƯn kÜ n¨ng tr×nh bµy lêi gi¶i, vÏ h×nh.
Th¸i ®é 
- Cã th¸i ®é nghiªm tĩc, tÝnh cÈn thËn vµ ý thøc tÝch cùc trong häc h×nh.	
B/ChuÈn bÞ cđa thÇy vµ trß
- GV: 
B¶ng phơ, th­íc, ªke
- HS:
Th­íc, ªke, m¸y tÝnh bá tĩi
C/TiÕn tr×nh bµi d¹y
KiĨm tra bµi cị (4 phĩt)
	+) GV: §V§ vµ giíi thiƯu néi dung ch­¬ng I vµ c¸c qui ®Þnh chung cđa bé m«n h×nh häc. 
GV giíi thiƯu néi dung ch­¬ng I. HƯ thøc l­ỵng trong tam gi¸c vu«ng . . .
GV: Nªu c¸c qui ®Þnh vỊ m«n häc gåm cã 1 vë ghi lÝ thuyÕt, 1 vë lµm bµi tËp vỊ nhµ. Cã ®đ c¸c dơng cơ häc tËp nh­ SGK, th­íc kỴ, com pa, b¶ng sè, m¸y tÝnh bá tĩi . . .
II. Bµi míi (36 phĩt)
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS
Néi dung
HƯ thøc gi÷a c¹nh gãc vu«ng 
vµ h×nh chiÕu cđa nã trªn c¹nh huyỊn : (20 phĩt)
+) GV vÏ h×nh 1 (Sgk - 64) vµ giíi thiƯu c¸c kÝ hiƯu trªn h×nh vÏ .
- HS vÏ h×nh vµo vë vµ x¸c ®Þnh c¹nh, h×nh chiÕu . . . qua h×nh vÏ.
- Em hiĨu ntn lµ hƯ thøc gi÷a c¹nh gãc vu«ng vµ h×nh chiÕu cđa nã trªn c¹nh huyỊn ?
- H·y chØ ra nh÷ng c¹nh gãc vu«ng vµ h×nh chiÕu cđa nã trªn c¹nh huyỊn trong h×nh vÏ ? 
- §äc ®Þnh lÝ 1 ( Sgk / 64) ? 
- GV giíi thiƯu ®Þnh lÝ 1 vµ h­íng dÉn h/s chøng minh ®Þnh lÝ 1.
- §Ĩ c/m : b2 = a.b’ ta lµm ntn ?
 AC2 = BC.HC Ü 
S
 Ý 
 DACH D BCA (g.g)
 chung
- Dùa vµo s¬ ®å ph©n tÝch h·y c/m ®/lÝ 1.
- HS d­íi líp nhËn xÐt - bỉ sung.
+) GV treo b¶ng phơ ghi bµi 2 (Sgk -68) vµ yªu cÇu h/s th¶o luËn vµ nªu c¸ch tÝnh x, y.
* Gỵi ý: ®Ỉt tªn cho tam gi¸c vµ tÝnh c¹nh BC AC, AB dùa vµo ®/lÝ 1.
+) GV bỉ sung vµ l­u ý c¸ch vËn dơng c«ng thøc.
+) GV yªu cÇu HS ®äc vÝ dơ 1 (SGK-65) vµ giíi thiƯu c¸ch c/m kh¸c cđa ®Þnh lÝ Py-ta-go
*) §Þnh lý 1 : (SGK- 65)
*) Chøng minh:
 XÐt ACH vµ BCA cã:
 (gt)
 gãc chung
 DACH D BCA (g.g)
S
 AC2 = BC.HC
 hay b2 = a.b’ (®pcm)
 T­¬ng tù ta c/m ®­ỵc: c2 = a.c’
*) Bµi 2:(Sgk/68) TÝnh x, y trong h×nh vÏ.
4
1
C
H
B
A
x
y
Ta cã: BC = BH + HC = 1 + 4 = 5
- XÐt ABC vu«ng t¹i A cã AH ^ BC t¹i H
 AC2 = BC.HC y2 = 5.4
 y2 = y = y = 
- T­¬ng tù x = 
- VËy x = ; y = 
VÝ dơ 1: b2 + c2 = a2 ( Py-ta-go)
- Trong tam gi¸c vu«ng ABC th× 
a = b’ + c’
- Ta cã b2 + c2= ab’+ac’
 = a(b’+c’) = a.a = a2 (®pcm) 
Mét sè hƯ thøc liªn quan tíi ®­êng cao : ( 16 phĩt)
+) GV giíi thiƯu ®Þnh lÝ 2
- §äc vµ viÕt c«ng thøc cđa ®Þnh lÝ 2 ?
- Yªu cÇu HS th¶o luËn lµm ?1 
- §Ĩ c/m h2 = b’.c’ ta cÇn c/m ®iỊu g× ?
 Ý 
 AH2 = HB.HC
 Ý 
S
 DAHB D CHA 
- GV h­íng dÉn HS lµm ?1 theo s¬ ®å, gäi 1 h/s lªn b¶ng tr×nh bµy
- GV yªu cÇu h/s th¶o luËn vµ ®äc vÝ dơ 2
- Muèn tÝnh chiỊu cao cđa c©y ta lµm ntn ?
- H/s cÇn tÝnh ®­ỵc AB; BC 
- TÝnh AB; BC ntn ?
- H/s: + AB = DE = 1,5 cm
 + BD lµ ®­êng cao trong
DACD vu«ng t¹i D 
BD2 = AB.BC.
*) Qua vÝ dơ 2, GV chèt l¹i c¸ch tÝnh ®é dµi c¸c c¹nh, ®­êng cao trong tam gi¸c.
a, §Þnh lý 2: (SGK-65) 
?1 XÐt DAHB vµ DCHA cïng vu«ng t¹i H cã: (cïng phơ víi )
S
 DAHB DCHA (g.g)
Do ®ã AH2 = HB.HC
 Hay h2 = b’.c’ (®pcm)
 (§©y lµ c¸ch C/M ®Þnh lÝ 2)
VÝ dơ 2: (SGK/66)
Gi¶i:
- Ta cã: BD2 = AB.BC
m
- VËy chiỊu cao cđa c©y lµ: 
AC = AB + BC = 1,5 + 3,375 = 4,875 (m)
III. Cđng cè (3 phĩt)
- Ph¸t biĨu ®Þnh lÝ 1 vµ ®Þnh lÝ 2 vỊ hƯ thøc liªn hƯ gi÷a c¹nh vµ h×nh chiÕu, ®­êng cao trong tam gi¸c vu«ng.
 - ViÕt l¹i c¸c hƯ thøc gi÷a c¹nh gãc vu«ng vµ h×nh chiÕu, ®­êng cao.
IV. H­íng dÉn vỊ nhµ (2 phĩt)
- Häc thuéc c¸c ®Þnh lÝ 1, 2 vµ n¾m ch¾c c¸c hƯ thøc ®· häc ®Ĩ ¸p dơng vµo bµi tËp.
- Lµm bµi tËp 1, 2 (SBT - 89)
- §äc vµ nghiªn cøu tr­íc ®Þnh lÝ 3 vµ ®Þnh lÝ 4 ®Ĩ giê sau häc tiÕp.
*) Gỵi ý : Bµi 1 (Sgk - 68)
+ ¸p dơng ®Þnh lÝ Pytago ®Ĩ tÝnh c¹nh huyỊn trong tam gi¸c vu«ng ABC
+ ¸p dơng ®Þnh lÝ 1 ®Ĩ tÝnh BH; CH.
*******************************
Ngµy so¹n : 05/09/09
Ngµy d¹y : 15/09/09
TiÕt 2
Mét sè hƯ thøc vỊ c¹nh
vµ ®­êng cao trong tam gi¸c vu«ng (tiÕp theo)
A/Mơc tiªu
Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­ỵc :
KiÕn thøc 
- HS tiÕp tơc ®­ỵc cđng cè vµ thiÕt lËp thªm c¸c hƯ thøc gi÷a c¹nh gãc vu«ng vµ ®­êng cao, c¹nh huyỊn, hƯ thøc vỊ nghÞch ®¶o cđa ®­êng cao vµ c¹nh gãc vu«ng.	
KÜ n¨ng 
- BiÕt vËn dơng c¸c hƯ thøc trªn vµo gi¶i bµi tËp.
Th¸i ®é 
- Cã th¸i ®é nghiªm tĩc, tÝnh cÈn thËn vµ ý thøc tÝch cùc trong häc h×nh.	
B/ChuÈn bÞ cđa thÇy vµ trß
- GV: 
B¶ng phơ, th­íc, ªke
- HS:
B¶ng phơ, th­íc, ªke, m¸y tÝnh bá tĩi
C/TiÕn tr×nh bµi d¹y
I. KiĨm tra bµi cị (7 phĩt)	
- HS1: 
Ph¸t biĨu ®Þnh lÝ 1 vµ ®Þnh lÝ 2 vỊ mét sè hƯ thøc vỊ c¹nh vµ ®­êng cao trong tam gi¸c ? VÏ h×nh, viÕt c«ng thøc tỉng qu¸t ? 
- HS2:
T×m x; y trong h×nh vÏ sau ?
- Dïng ®Þnh lÝ Py-ta-go ®Ĩ tÝnh x + y, sau ®ã dïng ®Þnh lÝ 1 ®Ĩ tÝnh x, y.
- §¸p sè : 
II. Bµi míi (21 phĩt)
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS
Néi dung
Mét sè hƯ thøc liªn quan tíi ®­êng cao : (21 phĩt)
- GV treo b¶ng phơ vÏ h×nh 1/sgk 
- GV nãi: Tõ c«ng thøc tÝnh diƯn tÝch tam gi¸c ta nhanh chãng chøng minh ®­ỵc hƯ thøc trªn
- Yªu cÇu HS chøng minh D AHB ®ång d¹ng víi D CAB tõ ®ã lËp tØ sè liªn quan tíi c¸c ®é dµi a , b , h , c trªn h×nh vÏ . 
- LËp tØ sè ®ång d¹ng cđa hai tam gi¸c trªn ? 
- Ta cã ®¼ng thøc nµo ? tõ ®ã suy ra ®­ỵc hƯ thøc g× ? 
- H·y ph¸t biĨu hƯ thøc trªn thµnh ®Þnh lý ? 
- GV gäi 1 HS ph¸t biĨu ®Þnh lý sau ®ã chĩ ý l¹i hƯ thøc . 
- GV yªu cÇu HS thùc hiƯn ? 2 theo gỵi ý ( biÕn ®ỉi tõ hƯ thøc a.h=b.c b»ng c¸ch b×nh ph­¬ng 2 vÕ sau ®ã thay Pita go vµo ) 
- HS chøng minh , GV chèt l¹i nh­ sgk 
- Tõ hƯ thøc trªn h·y ph¸t biĨu thµnh ®Þnh lý ? 
- HS ph¸t biĨu ®Þnh lý 4 ( sgk ) vµ viÕt hƯ thøc liªn hƯ . 
- ¸p dơng hƯ thøc trªn lµm vÝ dơ 3 
- GV yªu cÇu HS vÏ h×nh vµo vë sau ®ã ghi GT , KL cđa bµi to¸n .
- H·y nªu c¸ch tÝnh ®é dµi ®­êng cao AH trong h×nh vÏ trªn ? 
- ¸p dơng hƯ thøc nµo ? vµ tÝnh nh­ thÕ nµo ? 
- GV gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm vÝ dơ 3 . 
- GV ch÷a bµi vµ nhËn xÐt c¸ch lµm cđa HS . 
*) §Þnh lý 3 ( sgk) 
*) Chøng minh:
- XÐt D AHB vµ D CAB cã 
( chung ; 
S
® D AHB D CAB 
® 
Hay: 
a.h=b.c 
? 2 ( sgk ) 
 - Tõ hƯ thøc trªn ® ( ah)2 = (bc)2 
® a2h2 = b2c2
Theo Py-ta-go ta l¹i cã : a2 = b2 + c2 
Thay vµo ta cã : ( b2 + c2) h2 = b2c2 
® ( §pcm) 
*) §Þnh lý 4 ( sgk ) 
*) VÝ dơ 3 ( sgk ) 
D ABC vu«ng t¹i A
 AB = 6 cm ; AC = 8 cm 
TÝnh : AH = ? 
h
H
C
B
A
6
8
Gi¶i 
¸p dơng hƯ thøc cđa ®Þnh lý 4, ta cã : 
 Hay 
® 
® 
® 
® AH = 4,8 ( cm)
VËy ®é dµi ®­êng cao AH lµ 4,8 cm . 
2. LuyƯn tËp : ( 10 phĩt)
- GV ra bµi tËp 3 ( sgk ) vÏ h×nh vµo b¶ng phơ treo lªn b¶ng, yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm vµ ®­a ra c¸ch lµm
- Bµi to¸n cho g× ? yªu cÇu g× ? 
- Muèn tÝnh ®­êng cao ta cã thĨ dùa vµo c¸c hƯ thøc nµo ? 
- HS nªu c¸ch ¸p dơng hƯ thøc vµ tÝnh ®é dµi ®­êng cao ? 
- GV yªu cÇu ®¹i diƯn mét nhãm lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm . 
- GV nhËn xÐt vµ chèt l¹i lêi gi¶i , kiĨm tra kÕt qu¶ vµ lêi gi¶i cđa tõng nhãm . 
- Yªu cÇu HS lµm l¹i vµo vë cđa m×nh . 
- Nªu c¸ch tÝnh ®é dµi y trªn h×nh vÏ . HS ®¹i diƯn 1 nhãm lªn b¶ng lµm, c¸c nhãm kh¸c theo dâi nhËn xÐt vµ bỉ sung
- H×nh vÏ ( h.6 - sgk trang 69) 
H
C
B
y
A
x
7
5
D ABC ( ¢ = 900 ) 
AB = 5 ; AC = 7, 
TÝnh x = ? ; y = ? 
*) Gi¶i :
- ¸p dơng hƯ thøc liªn hƯ gi÷a c¹nh vµ ®­êng cao trong tam gi¸c vu«ng ta cã : 
 ® 
® x 2 = 4,1 
- Theo Pitago ta l¹i cã : 
y2 = AB2 + AC2 ® y2 = 52 + 72 
® y2 = 74 ® y = » 8,6 .
- VËy x » 4,1 ; y = 8,6 . 
III. Cđng cè (5 phĩt)
- Nªu l¹i ®Þnh lý 3 vµ ®Þnh lý 4 . ViÕt c¸c hƯ thøc cđa c¸c ®Þnh lý ®ã ?
- Nªu c¸ch gi¶i bµi tËp 4 ( sgk - 69 ) 
*) Tr­íc hÕt ta ¸p dơng hƯ thøc h2 = b'.c' ®Ĩ tÝnh x trong h×nh vÏ ( h . 7 ) 
*) Sau khi tÝnh ®­ỵc x theo hƯ thøc trªn ta ¸p dơng hƯ thøc b2 = a . b' ( hay y2 = ( 1 + x) . x tõ ®ã tÝnh ®­ỵc y 
IV. H­íng dÉn vỊ nhµ (2 phĩt)
	- Häc thuéc c¸c ®Þnh lý vµ n¾m ch¾c c¸c hƯ thøc ®· häc . 
	- Xem l¹i vµ gi¶i l¹i c¸c vÝ dơ vµ bµi tËp ®· ch÷a . C¸ch vËn dơng c¸c hƯ thøc vµo bµi. 
	- Gi¶i bµi tËp 4 ( Sgk - 69 ) - Bµi tËp 5 ; 6/ sgk (phÇn luyƯn tËp)
	- Bµi tËp 5 ¸p dơng hƯ thøc liªn hƯ vµ b2 = a.b' ; c2 = a.c' 
*******************************
Ngµy so¹n : 14/09/09
Ngµy d¹y : 22/09/09
TiÕt 3
LuyƯn tËp
A/Mơc tiªu
Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­ỵc :
KiÕn thøc 
- HS ®­ỵc cđng cè l¹i c¸c hƯ thøc vỊ c¹nh vµ ®­êng cao trong tam gi¸c vu«ng, biÕt vËn dơng thµnh th¹o c¸c hƯ thøc trªn ®Ĩ gi¶i bµi tËp.
KÜ n¨ng 
- RÌn luyƯn kÜ n¨ng vÏ h×nh, suy luËn chøng minh vµ tr×nh bµy lêi gi¶i.
Th¸i ®é 
- Cã th¸i ®é nghiªm tĩc, tÝnh cÈn thËn vµ ý thøc tÝch cùc trong häc h×nh
B/ChuÈn bÞ cđa thÇy vµ trß
- GV: 
B¶ng phơ, th­íc , ªke, phiÕu häc tËp
- HS:
Th­íc, ªke, m¸y tÝnh bá tĩi
C/TiÕn tr×nh bµi d¹y
I. KiĨm tra bµi cị (7 phĩt)	
- GV: Ph¸t phiÕu häc tËp cho 2 nhãm vµ treo b¶ng phơ cã vÏ h×nh vµ ®Ị bµi
- Thu phiÕu häc tËp vµ cho HS ®­a ra kÕt qu¶; c¶ líp th¶o luËn, cuèi cïng GV ®¸nh gi¸ vµ cho ®iĨm hai nhãm lµm
TÝnh x, y trong h×nh vÏ sau:
II. Bµi míi (32 phĩt)
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS
Néi dung
Bµi tËp 1 (8 phĩt)
+) GV treo b¶ng phơ h×nh vÏ bµi tËp 1 vµ yªu cÇu bµi to¸n; yªu cÇu 1 h/s ®äc to ®Ị bµi.
+) GV yªu cÇu h/s th¶o luËn theo 4 nhãm (5 phĩt) 
- Gäi ®¹i diƯn 2 nhãm lªn b¶ng tr×nh bµy. 
- HS d­íi líp nhËn xÐt vµ sưa sai (nÕu cã)
+) GV nhËn xÐt vµ rĩt kinh nghiƯm vỊ c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i
- Qua bµi tËp vỊ tÝnh c¹nh trªn em cã kÕt luËn chung g× vỊ ph­¬ng ph¸p gi¶i ? 
 H·y khoanh trßn ch÷ c¸i ®øng tr­íc ®¸p ¸n ®ĩng:
a, §é dµi ®­êng cao AH b»ng:
A. 6,5cm B. 6cm C. 5,5cm D. 5cm
b, §é dµi c¹nh AC b»ng:
A.13cm B.cm C. 3cm D. 6,5cm
Kªt luËn: §Ĩ tÝnh ®é dµi 1 c¹nh trong D vu«ng ta dùa vµo c¸c hƯ thøc vỊ c¹nh vµ ®­êng cao, §/lý Py-ta-go trong tam gi¸c vu«ng.
Bµi tËp 2 ( 13 phĩt)
+) GV giíi thiƯu bµi tËp 8 (SGK- 70), vÏ h×nh11, 12 vµo b¶ng phơ
- HS ®äc h×nh 11, 12 trªn b¶ng vµ nªu yªu cÇu bµi to¸n ? 
- §Ĩ tÝnh x, y ta ¸p dơng kiÕn thøc nµo ®Ĩ tÝnh ? 
Gỵi ý: 
+) H.11 
 - NhËn xÐt g× vỊ DAHC (DAHC vu«ng c©n t¹i H) ; t¹i sao ? ()=> x, cuèi cïng => y
+) H.12 
- Ta tÝnh x nh­ thÕ nµo ? => y ?
+) GV yªu cÇu h/s c¶ líp suy nghÜ sau ®ã gäi 2 h/s lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i.
- Ai cã c¸ch tÝnh kh¸c ®èi víi x, y.
+) GV nhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy vµ cã thĨ ®­a ra mét sè c¸ch tÝnh kh¸c ®Ĩ t×m x, y.
- VD: TÝnh y
 ĩ y = =15
Bµi 8 : (SGK – 70) 
a, H×nh 11:
 Gi¶i:
Do DABC ()
Cã AB = AC= y
DABC vu«ng c©n 
t¹i A
 DAHC vu«ng c©n t¹i H
CH =AH = 2 x = 2
- XÐt DAHC () ta cã
AC2= AH2+ HC2 ( ®/lÝ Py-ta-go)
 AC = AH = 2
y = 2
VËy x= 2; y = 2.
b, H×nh 12:
- XÐt DDCE () 
 Cã DK ^ CE
DK2= KE.KC 
122= 16.x
 x = 
 - XÐt DDCK () 
Ta cã: DC2= DK2+ KC2 ( ®/lÝ Py-ta-go)
y2= 122+ 92= 144+81 = 225 y= 15
VËy x = 9; y= 15.
Bµi tËp 3 ( 11 phĩt)
+) GV yªu ...  DH vµ AK ?
- Theo gi¶ thiÕt DE = 3cm, tõ ®ã tÝnh EH => EF =?
- Gäi mét HS lªn b¶ng lµm
- HS, GV nhËn xÐt
- GV ra bµi tËp, yªu cÇu häc sinh ®äc ®Ị bµi sau ®ã vÏ h×nh vµ ghi GT , KL cđa bµi to¸n ? 
- Bµi to¸n cho g× ? yªu cÇu g× ? 
- Nªu c¸c c¸ch chøng minh hai tam gi¸c ®ång d¹ng tõ ®ã vËn dơng chøng minh D BDO ®ång d¹ng víi tam gi¸c COE (g.g)
- D BDO ®ång d¹ng víi D COE ta suy ra ®­ỵc nh÷ng hƯ thøc nµo ? ta suy ra ®iỊu g× ? 
- GV yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i . 
C©u b: 
- Gỵi ý: Dùa vµo kÕt qu¶ c©u a:
 ®Ĩ chøng minh hai tam gi¸c BOD vµ OED ®ång d¹ng 
- Hai tam gi¸c nµy ®ång d¹ng cßn suy ®­ỵc hƯ thøc nµo n÷a ? 
- Mµ CO = OB ( gt ) => hƯ thøc nµo ? 
- XÐt nh÷ng cỈp gãc xen gi÷a c¸c cỈp c¹nh t­¬ng øng tØ lƯ ®ã ta cã g×? 
- VËy hai tam gi¸c BOD vµ tam gi¸c OED ®ång d¹ng víi nhau theo tr­êng hỵp nµo ? 
- H·y chØ ra c¸c gãc t­¬ng øng b»ng nhau ? 
- Gi¶ sư (O) tiÕp xĩc víi AB t¹i H
- KỴ OK ^ DE ® H·y so s¸nh OK vµ OH råi tõ ®ã rĩt ra nhËn xÐt 
- GV kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n cđa bµi vµ yªu cÇu häc sinh n¾m v÷ng ®Ĩ vËn dơng.
- GV nªu néi dung bµi tËp 11 ( SGK/136) vµ gäi 1 häc sinh ®äc ®Ị bµi, sau ®ã h­íng dÉn häc sinh vÏ h×nh vµ ghi GT, KL vµo vë. 
- Nªu c¸c yÕu tè ®· biÕt vµ c¸c yªu cÇu cÇn chøng minh ? 
- NhËn xÐt vỊ vÞ trÝ cđa gãc BPD víi ®­êng trßn (O) råi tÝnh sè ®o cđa gãc ®ã theo sè ®o cđa cung bÞ ch¾n ? 
- Gãc AQC lµ gãc g× ? cã sè ®o nh­ thÕ nµo ? 
- TÝnh ?
- GV yªu cÇu häc sinh tÝnh tỉng hai gãc theo sè ®o cđa hai cung bÞ ch¾n 
- GV kh¾c s©u l¹i c¸c kiÕn thøc ®· vËn dơng vµo gi¶i vµ c¸ch tÝnh to¸n.
1. Bµi tËp 6: (SGK - 134) 
- Gäi O lµ t©m cđa ®­êng trßn
- KỴ OH vu«ng gãc EF vµ BC lÇn l­ỵt t¹i H vµ K 
 - Theo quan hƯ vu«ng gãc gi÷a ®­êng kÝnh vµ d©y cung ta cã 
EH = HF ; KB = KC = 2,5 (cm) 
 AK = AB + BK = 4 + 2,5 = 6,5 (cm) 
L¹i cã HD = AK = 6,5 (cm) (tÝnh chÊt vỊ c¹nh h×nh ch÷ nhËt)
Mµ DE = 3 cm EH = DH - DE 
EH = 6,5 - 3 = 3,5 cm 
Ta cã EH = HF (cmt) 
 EF = EH + HF = 2.EH 
 EF = 3,5 . 2 = 7 (cm) 
 VËy ®¸p ¸n ®ĩng lµ (B) 
2. Bµi tËp 7: (SGK /134)
GT : ®Ịu , OB = OC (O ỴỴ BC) 
 (DỴ AB ; E Ỵ AC) 
KL : a) BD . CE kh«ng ®ỉi 
 b) 
 => DO lµ ph©n gi¸c cđa 
 c) VÏ (O) tiÕp xĩc víi AB 
 CMR: (O) lu«n tiÕp xĩc víi DE 
Chøng minh:
a) XÐt vµ cã 
 (v× D ABC ®Ịu) (1)
Mµ (2) 
- Tõ (1) vµ (2) suy ra 
 (g.g)
 (kh«ng ®ỉi)
 BD.CE kh«ng ®ỉi . 
b) V× (cmt) 
 mµ CO = OB ( gt ) 
 (3) 
L¹i cã: (4) 
Tõ (3) vµ (4) ( c.g.c ) 
 (hai gãc t­¬ng øng)
 DO lµ ph©n gi¸c cđa . 
c) §­êng trßn (O) tiÕp xĩc víi AB t¹i H AB ^ OH t¹i H . Tõ O kỴ OK ^ DE t¹i K . V× O thuéc ph©n gi¸c cđa nªn OK = OH K Ỵ (O; OH)
L¹i cã DE ^ OK t¹i K (c¸ch dùng)
 DE tiÕp xĩc víi ®­êng trßn (O) t¹i K . 
3. Bµi tËp 11: (SGK - 135) 
GT: Cho P ngoµi (O); kỴ c¸t tuyÕn PAB vµ PCD ; Q Ỵ sao cho s® , s® 
KL : TÝnh 
Bµi gi¶i:
Ta cã lµ gãc cã ®Ønh n»m ngoµi (O) 
( gãc néi tiÕp ch¾n ) 
IV. Cđng cè (3 phĩt)
- Nªu c¸c gãc liªn quan tíi ®­êng trßn vµ mèi liªn hƯ gi÷a sè ®o cđa gãc ®ã víi sè ®o cđa c¸c cung bÞ ch¾n. 
V. H­íng dÉn vỊ nhµ (5 phĩt)
- ¤n tËp kü c¸c kiÕn thøc vỊ gãc víi ®­êng trßn . 
- Gi¶i bµi tËp 8; 9; 10 ; 12 ; 13 (Sgk - 135)
H­íng dÉn gi¶i bµi 9 (Sgk - 135) 
- GV yªu cÇu häc sinh ®äc ®Ị bµi cho häc sinh th¶o luËn nhãm ®­a ra ®¸p ¸n
- GV: Cã AO lµ ph©n gi¸c cđa 
 BD = CD (1) 
- T­¬ng tù CO lµ ph©n gi¸c cđa 
- L¹i cã 
( gãc néi tiÕp cïng ch¾n cung b»ng nhau )
- Ta cã: (gãc ngoµi cđa tam gi¸c OAC) 
- Mµ => 
 c©n t¹i D DO = CD (2) 
 Tõ (1) vµ (2) BD = CD = DO §¸p ¸n ®ĩng lµ (D) 
*******************************	
Ngµy so¹n : 05/05/10
Ngµy d¹y : /05/10
TiÕt 69
«n tËp cuèi n¨m (tiÕt 3)
A/Mơc tiªu
Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­ỵc :
KiÕn thøc 
- LuyƯn tËp cho häc sinh mét sè bµi to¸n tỉng hỵp vỊ chøng minh h×nh.
 	- Ph©n tÝch bµi to¸n vỊ quü tÝch, «n l¹i c¸ch gi¶i bµi to¸n quü tÝnh cung chøa gãc.	
KÜ n¨ng 
- RÌn cho häc sinh kü n¨ng ph©n tÝch ®Ị bµi, vÏ h×nh, vËn dơng c¸c ®Þnh lý vµo bµi to¸n chøng minh h×nh häc. 
- RÌn kü n¨ng tr×nh bµy bµi to¸n h×nh l«gic vµ cã hƯ thèng, tr×nh tù.
Th¸i ®é 
- Häc sinh tÝch cùc, chđ ®éng khi «n tËp, tinh thÇn lµm viƯc tËp thĨ	
B/ChuÈn bÞ cđa thÇy vµ trß
- GV: 
Th­íc cã chia kho¶ng, compa, ªke
- HS:
Th­íc cã chia kho¶ng, compa, ªke
C/TiÕn tr×nh bµi d¹y
I. Tỉ chøc (1 phĩt) 
II. KiĨm tra bµi cị (th«ng qua «n tËp)	
III. Bµi míi (34 phĩt)
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS
Néi dung
1. LÝ thuyÕt (10 phĩt)
? Nªu c¸c gãc liªn quan tíi ®­êng trßn vµ c¸ch tÝnh sè ®o c¸c gãc ®ã theo sè ®o cđa cung bÞ ch¾n.
 ? Nªu c¸c hƯ qu¶ vỊ gãc néi tiÕp, gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung.
? Nªu c¸c tÝnh chÊt vµ dÊu hiƯu nhËn biÕt tø gi¸c néi tiÕp.
? Nªu kÕt qu¶ cđa bµi to¸n quü tÝch cung chøa gãc vµ c¸ch gi¶i bµi to¸n quü tÝch 
a) C¸c gãc liªn quan ®Õn ®­êng trßn
- Gãc ë t©m (SGK/66)
- Gãc néi tiÕp (SGK/72)
- Gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung (SGK/77)
- Gãc cã ®Ønh ë bªn trong, bªn ngoµi ®­êng trßn (SGK/80)
b) HƯ qu¶ vỊ gãc néi tiÕp vµ gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung (SGK/79)
c) TÝnh chÊt vµ dÊu hiƯu nhËn biÕt tø gi¸c néi tiÕp (SGK/88; 103)
d) KÕt qu¶ bµi to¸n quü tÝch cung chøa gãc vµ c¸ch gi¶i bµi to¸n quü tÝch
 (SGK/85; 86)
2. Bµi tËp ( 24 phĩt)
- GV nªu néi dung bµi tËp vµ gäi 2 häc sinh ®äc ®Ị bµi
- GV h­íng dÉn häc sinh vÏ h×nh vµ ghi GT , KL cđa bµi to¸n. 
- Trªn h×nh vÏ em h·y cho biÕt ®iĨm nµo cè ®Þnh, ®iĨm nµo di ®éng ? 
- §iĨm D di ®éng nh­ng cã tÝnh chÊt nµo kh«ng ®ỉi ? 
- H·y tÝnh gãc = ?
- Gỵi ý : H·y tÝnh gãc BDC theo sè ®o cđa cung BC ? 
- Sư dơng gãc ngoµi cđa vµ tÝnh chÊt tam gi¸c c©n ?
(dùa vµo tÝnh chÊt gãc ngoµi )
- VËy D chuyĨn ®éng trªn ®­êng nµo ? 
 - Khi A º B th× D trïng víi ®iĨm nµo ? 
- Khi A º C th× D trïng víi ®iĨm nµo ? 
- VËy ®iĨm D chuyĨn ®éng trªn ®­êng nµo khi A chuyĨn ®éng trªn cung lín BC ?
- GV nªu néi dung bµi tËp h­íng dÉn häc sinh vÏ h×nh vµ ghi GT, KL cđa bµi to¸n. 
- Bµi to¸n cho g× ? chøng minh g× ?
- §Ĩ chøng minh BD2 = AD . CD ta ®i chøng minh cỈp D nµo ®ång d¹ng ? 
- H·y chøng minh D ABD vµ D BCD ®ång d¹ng víi nhau ? 
- GV yªu cÇu häc sinh chøng minh sau ®ã ®­a ra lêi chøng minh cho häc sinh ®èi chiÕu . 
- Nªu c¸ch chøng minh tø gi¸c BCDE néi tiÕp ? Theo em nªn chøng minh theo dÊu hiƯu nµo ? 
- Gỵi ý: Chøng minh ®iĨm D, E cïng nh×n BC d­íi nh÷ng gãc b»ng nhau ® Tø gi¸c BCDE néi tiÕp theo quü tÝch cung chøa gãc 
- Häc sinh chøng minh GV ch÷a bµi vµ chèt l¹i c¸ch lµm ? 
- Nªu c¸ch chøng minh BC // DE ? 
- Gỵi ý: Chøng minh hai gãc ®ång vÞ b»ng nhau: .
- GV cho häc sinh chøng minh 
miƯng sau ®ã tr×nh bµy lêi gi¶i 
- Yªu cÇu häc sinh ë d­íi líp tr×nh bµy bµi lµm vµo vë.
1. Bµi tËp 13: (Sgk - 135) 
GT: Cho (O); s® 
 A di chuyĨn trªn cung lín BC 
 sao cho AD = AC 
KL: D chuyĨn ®éng trªn ®­êng nµo ? 
Bµi gi¶i:
Theo ( gt) ta cã : AD = AC c©n t¹i A 
 (t/c c©n) 
Mµ 
(gãc ngoµi cđa ) 
VËy ®iĨm D nh×n ®o¹n BC kh«ng ®ỉi d­íi mét gãc 300 theo quü tÝch cung chøa gãc ta cã ®iĨm D n»m trªn cung chøa gãc 300 dùng trªn ®o¹n BC . 
- Khi ®iĨm A trïng víi ®iĨm B th× ®iĨm D trïng víi ®iĨm E (víi E lµ giao ®iĨm cđa tiÕp tuyÕn Bx víi ®­êng trßn (O)).
- Khi ®iĨm A trïng víi C th× ®iĨm D trïng víi C. 
- VËy khi A chuyĨn ®éng trªn cung lín BC th× D chuyĨn ®éng trªn cung CE thuéc cung chøa gãc 300 dùng trªn BC.
2. Bµi tËp 15: (Sgk - 136) 
GT: Cho (AB = AC); BC < AB 
 néi tiÕp (O); Bx ^ OB; Cy ^ OC 
 Bx vµ Cy c¾t AC vµ AB t¹i D, E 
KL: a) BD2 = AD . CD 
 b) BCDE néi tiÕp c) BC // DE 
Chøng minh:
a) XÐt vµ cã 
 (chung) 
( gãc néi tiÕp vµ gãc t¹o
 bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y
 cung cïng ch¾n cung BC) 
 (g . g) 
 BD2 = AD . CD ( §cpcm) 
b) Ta cã: 
( Gãc cã ®Ønh ë bªn ngoµi ®­êng trßn) 
 ( gãc cã ®Ønh bªn ngoµi ®­êng trßn ) . 
Mµ theo ( gt) ta cã AB = AC 
 E, D cïng nh×n BC d­íi hai gãc b»ng nhau 
 Hai ®iĨm D; E thuéc quÜ tÝch cung chøa gãc dùng trªn ®o¹n th¼ng BC 
VËy tø gi¸c BCDE néi tiÕp.
c) Theo ( cmt ) tø gi¸c BCDE néi tiÕp
 (T/C vỊ gãc cđa tø gi¸c néi tiÕp) 
L¹i cã : (hai gãc kỊ bï ) 
 (1) 
Mµ D ABC c©n ( gt) (2) 
Tõ (1) vµ (2) 
 BC // DE (v× cã hai gãc ë vÞ trÝ ®ång vÞ vµ b»ng nhau)
IV. Cđng cè (9 phĩt)
- Nªu tÝnh chÊt c¸c gãc ®èi víi ®­êng trßn . C¸ch t×m sè ®o c¸c gãc ®ã víi cung bÞ ch¾n . 
- Nªu tÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau cđa ®­êng trßn vµ quü tÝch cung chøa gãc . 
- Nªu c¸ch gi¶i bµi tËp 14 ( sgk - 135 ) 
+ Dùng BC = 4 cm ( b»ng th­íc cã chia kho¶ng ) 
+ Dùng ®­êng th¼ng d song song víi BC c¸ch BC mét ®o¹n 1 cm . 
+ Dùng cung chøa gãc 1200 trªn ®o¹n BC . 
+ Dùng t©m I ( giao ®iĨm cđa d vµ cung chøa gãc 1200 trªn BC ) 
+ Qua B dùng tiÕp tuyÕn víi (I) vµ qua C cịng dùng tiÕp tuyÕn víi (I), hai tiÕp tuyÕn nµy giao nhau t¹i A
=> Tam gi¸c ABC lµ tam gi¸c cÇn dùng
V. H­íng dÉn vỊ nhµ (1 phĩt)
- Häc thuéc c¸c ®Þnh lý , c«ng thøc . 
- Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a, gi¶i tiÕp c¸c bµi tËp trong sgk - 135, 136 .
- TÝch cùc «n tËp c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n . ChuÈn bÞ tèt cho bµi kiĨm tra häc k× II vµo tiÕt sau.
*******************************
Ngµy so¹n : 14/05/10
Ngµy d¹y : 17/05/10
TiÕt 70
Tr¶ bµi kiĨm tra häc k× II (phÇn h×nh häc)
A/Mơc tiªu
Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­ỵc :
KiÕn thøc 
- Hs hiĨu vµ n¾m ®­ỵc ®¸p ¸n ®ĩng cđa bµi kiĨm tra häc k× II (phÇn h×nh häc)
	- ThÊy ®­ỵc chç sai cđa m×nh m¾c ph¶i trong bµi kiĨm tra vµ tù m×nh kh¾c phơc sai lÇm ®ã.
	- BiĨu d­¬ng nh÷ng bµi lµm tèt, rĩt kinh nghiƯm nh÷ng bµi lµm ch­a tèt	
KÜ n¨ng 
- Cđng cè vµ kh¾c s©u cho HS c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng liªn quan ®Õn bµi kiĨm tra häc k× II
Th¸i ®é 
- HS ý thøc ®­ỵc m×nh cÇn cè g¾ng h¬n n÷a ®Ĩ lµm bµi tèt h¬n, cã ý chÝ phÊn ®Êu ®Ĩ chuÈn bÞ cho k× thi vµo THPT
B/ChuÈn bÞ cđa thÇy vµ trß
- GV: 
Bµi kiĨm tra häc k× II, biĨu ®iĨm, ®¸p ¸n
- HS:
§Ị bµi kiĨm tra häc k× II
C/TiÕn tr×nh bµi d¹y
1. Néi dung
	- Cho HS xem l¹i ®Ị bµi
	- GV h­íng dÉn HS ch÷a bµi
	- GV gi¶i thÝch vµ th«ng b¸o ®¸p ¸n biĨu ®iĨm
	- Tr¶ bµi cho HS ®Ĩ ®èi chiÕu
	- Gäi mét sè em tù nhËn xÐt bµi lµm cđa m×nh
*) Gi¸o viªn nhËn xÐt ­u ®iĨm, nh­ỵc ®iĨm chung
+ ¦u ®iĨm:
	- 100% sè HS nép bµi
	- HS lµm bµi nghiªm tĩc
	- NhiỊu b¹n cã cè g¾ng vµ ®¹t ®iĨm kh¸, giái (®a sè ë líp 9B)
	- Nªu tªn mét sè bµi lµm tèt, biĨu d­¬ng vµ khen ngỵi nh÷ng 	HS ®ã 
+ Nh­ỵc ®iĨm:
	- NhiỊu b¹n bÞ ®iĨm kÐm (®a sè ë líp 9A)
	- Mét sè em tr×nh bµy bµi ch­a tèt
	- GV nªu mét sè lçi c¬ b¶n nh­ : Mét sè HS cßn vÏ h×nh sai, ch­a chÝnh x¸c; tr×nh bµy lËp luËn ch­a khoa häc; thiÕu kÝ hiƯu gãc; ®a sè HS ch­a chøng minh ®­ỵc bµi 4c; dïng bĩt xãa khi lµm bµi .
	- Mét sè em l­êi «n tËp c¸c kiÕn thøc ®· häc dÉn ®Õn bµi kiĨm tra kh«ng ®¹t yªu cÇu
	- Nªu tªn mét sè bµi lµm ch­a tèt, rĩt kinh nghiƯm
2. Tỉng kÕt 
	- Rĩt kinh nghiƯm chung c¸ch lµm bµi
3. H­íng dÉn vỊ nhµ 
	- Xem l¹i bµi
	- Lµm l¹i bµi kiĨm tra vµo vë ghi
D. KÕt qu¶
Líp, sÜ sè
Sè bµi kiĨm tra
§iĨm
D­íi 5
Kh¸
Giái
TS
%
TS
%
TS
%
TS
%
9A (29)
9B (35)
9C (28)