Đề thi học học sinh giỏi toàn huyện - Năm học 2000 - 2001 môn: Văn - Tiếng Việt lớp 9

 SỞ GD-ĐT QUẢNG NAM
PHềNG GD-ĐT QUẾ SƠN
KỲ THI HỌC HỌC SINH GIỎI TOÀN HUYỆN - NĂM HỌC 2000-2001
Mụn : VĂN - TIẾNG VIỆT - LỚP 9
Thời gian : 150 phỳt ( Khụng kể thời gian giao đề )
VềNG I
ĐỀ CHÍNH THỨC 
Câu 1 : ( 3,0 điểm )
	Cỏ non xanh tận chân trời 
	Cành lê trắng điểm một vài bông hoa 
	( Truyện Kiều - Nguyễn Du )
	Phân tích vẻ đẹp của bức tranh mùa xuân được thi hào Nguyễn Du phác hoạ ở câu thơ trên .
Câu 2 : ( 7,0 điểm )
	Cuối xuân tức sự
	Nguyễn Trãi 
	Suốt ngày nhàn nhã khép phòng văn ,
	Khách tục không ai bén mảng gần .
	Trong tiếng cuốc kêu xuân đã muộn ,
	Đầy sân mưa bụi nở hoa xoan .
	( Khương Hữu Dụng dịch )
	Phân tích bài thơ trên .	
 SỞ GD-ĐT QUẢNG NAM
PHềNG GD-ĐT QUẾ SƠN
KỲ THI HỌC HỌC SINH GIỎI TOÀN HUYỆN - NĂM HỌC 2000-2001
Mụn : VĂN - TIẾNG VIỆT - LỚP 9
Thời gian : 150 phỳt ( Khụng kể thời gian giao đề )
VềNG I
ĐỀ CHÍNH THỨC 
Câu 1 : ( 3,0 điểm )
	Viết một đoạn văn ngắn (không quá mười câu và có câu chốt ) nêu cảm xúc của em về một mùa xuân mở đầu cho một thiên niên kỷ mới .	
Câu 2 : ( 7,0 điểm )
	dáng mẹ	
	Nguyễn Liên Châu
	Nghiêng nghiêng bên ngọn đèn vàng ,
	Mẹ ngồi vá áo khẽ khàng đường kim .
	Nhịp nhàng đường chỉ xuống lên ,
	Tay gầy cần mẫn để bền áo con .
	Đời thường đã lắm lo toan
	Mẹ còn lo cả mộng vàng trẻ thơ .
	Nghiêng nghiêng bên ngọn đèn mờ ,
	Mẹ ngồi khâu những giấc mơ con nằm .
	Cảm nhận của em về bài thơ trên .
KỲ THI HỌC SINH GIỎI TOÀN HUYỆN
HƯỚNG DẪN CHẤM MễN : VĂN - TIẾNG VIỆT 9
VềNG I
Câu 1 : ( 3,0 điểm )
	Yêu cầu : Phân tích được vẻ đẹp của bức tranh mùa xuân : 
- Không gian : cao -xa ( không phân định ranh giới của đất trời )
- Gam màu chủ , màu nền : Màu xanh ( cỏ non )
- Nét chấm phá : Màu trắng của hoa lê 
Khi phân tích cần chú ý đến các từ ngữ có giá trị như : Tận , điểm ,..để thấy được bức tranh có vẻ đẹp đơn sơ của những bức tranh á - đông .
Câu 2 : ( 7,0 điểm )
Một số định hướng chính :
Nội dung : Bài viết cần đạt được một số yêu cầu sau :
	1. Phân tích được tâm trạng của chủ thể trữ tình ở thời điểm vào một ngày cuối xuân :
	- Tâm trạng của một con người tìm về với cuộc sống thanh cao , thoát tục .
	- Tâm trạng của một con người sống giao hoà với thiên nhiên 
	- Tâm trạng của một con người sống nhân ái với con người ,khát khao cống hiến .
	- Tâm trạng của con người ý thức được tuổi tác của đời mình , khắc khoải nhớ xuân , tiếc xuân .
Phân tích được vẻ đẹp của bức tranh một ngày cuối xuân nơi phòng văn :
- Một phòng văn “ khép “ không tiếp khách tục
- Một tiếng cuốc kêu báo hiệu “ xuân đã muộn “ , nhớ xuân , tiếc xuân ,...
- Một sân hoa xoan nở trong mưa bụi 
Phân tích được nghệ thuật tả cảnh ngụ tình để thấy được đằng sau vẻ đẹp của bức tranh phòng văn một ngày xuân muộn là vẻ đẹp của một tâm hồn bao dung , chứa chan nhân ái với con người .
	4. Trong quá trình phân tích học sinh cần liên hệ , đối chiếu những bài thơ khác cùng chủ đề của Nguyễn Trãi , đồng thời biết khái quát để có được những nhận xét về con người và sự nghiệp văn chương của Nguyễn Trãi . 
Phương pháp :
	Vận dụng được kiểu bài phân tích tác phẩm để phân tích bài thơ . Bài thơ là một bản dịch nên không yêu cầu phân tích từ ngữ . Bài viết cần khai thác giá trị nghệ thuật như kết cấu , hình tượng thơ ,... Hạn chế lỗi diễn đạt đến mức thấp nhất .
Tiêu chuẩn cho điểm :
Điểm 6-7 : Đáp ứng khá đầy đủ các yêu cầu trên về nội dung lẫn phương pháp . Văn viết có cảm xúc .
Điểm 4-5 : Đáp ứng được những ý chính . Bố cục tương đối hợp lý . Diễn đạt gọn , ít sai lỗi diễn đạt ( trên dưới mươi lỗi ).
Điểm 2-3 : Bài làm chưa đến mức trung bình . Phân tích còn sơ lược nhưng nói được ý chính . Sai lỗi diễn đạt tương đối nhiều .
Điểm 1 : Chưa biết phân tích . Diễn xuôi thơ . Lỗi diễn đạt sai trầm trọng .
Điểm 0 : Viết vài dòng chiếu lệ . Hoặc viết mà chẳng có điều gì liên quan đến đề bài . Hoặc sai nghiêm trong về tư tưởng và nhận thức .
KỲ THI HỌC SINH GIỎI TOÀN HUYỆN
HƯỚNG DẪN CHẤM MễN : VĂN - TIẾNG VIỆT 9
VềNG I
Câu 1 : ( 3,0 điểm )
	Yêu cầu : 
- Hình thức : Đoạn văn phải có câu chốt , viết không quá 10 câu . Các câu văn phải được liên kết chặt chẽ . Cách thức diễn đạt phải theo văn phong của văn bản nghệ thuật . Hạn chế lỗi diễn đạt .
- Nội dung : Ghi lại những cảm xúc về một mùa xuân mở đầu cho một thiên kỷ mới . Cảm xúc chân thật . ý tưởng trong sáng . 
* Tuỳ theo mức độ đạt được của bài viết mà định điểm .
Câu 2 : ( 7,0 điểm )
Một số định hướng chính :
Nội dung : 
Bài viết cần có những cảm nhận sâu sắc về :
1. Không gian - thời gian nghệ thuật trong bài thơ : Không gian về đêm yên ắng , tĩnh mịch ( bên ngọn đèn vàng (mờ ) ) - Không gian làm nền để tạo dựng hình tượng thơ .
2. Hình ảnh Mẹ với công việc “ vá áo “ trong sự : “ khẽ khàng đường kim “ , “ nhịp nhàng đường chỉ “ , “ cần mẫn của đôi tay “ ,... tất cả góp phần tạo dựng dáng “ nghiêng nghiêng “
3. Tập trung khai thác giá trị biểu cảm của các từ tượng hình , các từ láy : Nghiêng nghiêng , khẽ khàng , nhịp nhàng , cần mẫn để thấy được dụng ý nghệ thuật của tác giả trong việc tạo dựng dáng mẹ .
Những xúc cảm chân thành của chủ thể trữ tình trước hiện thực người mẹ ngồi “ vá áo“ 
cho con đến sự liên tưởng “khâu những giấc mơ “ của con 
	5. ý nghĩa của công việc mẹ làm cho con ; những lo toan của đời thường đến ước vọng của mẹ gởi vào giấc mộng của con .
Trong quá trình phân tích , cảm nhận phải biết liên hệ đến những bài thơ cùng chủ đề
để tăng thêm sức biểu cảm cho bài viết .
Phương pháp :
	Biết khai thác những giá trị nghệ thuật để cảm nhận chủ đề tư tưởng của bài thơ . Chú trọng kỹ năng bình thơ . Sử dụng được các thao tác so sánh , đối chiếu , ... Bộc lộ cảm xúc , ấn tượng . Văn gọn , mạch lạc , có cảm xúc , có đoạn hay . Hạn chế lỗi diễn đạt .
Học sinh có thể tiếp cận bài thơ theo những các khác nhau , có thể bình giảng các chi tiết nghệ thuật theo cách riêng song phải có sức thuyết phục . Chú trọng đến những bài làm sáng tạo , có chất văn ; văn viết có hồn.
Tiêu chuẩn cho điểm :
* Điểm 6-7 : Bài làm đảm bảo các yêu cầu trên . Thể hiện được năng lực cảm thụ văn học . Có kỹ năng phân tích và biết cách bình thơ . Có được những đoạn hay . Mắc lỗi diễn đạt nhẹ .
* Điểm 4-5 : Đạt những yêu cầu chính . Văn viết có cảm xúc . Bố cục tương đối hợp lý . Diễn đạt gọn , ít sai lỗi diễn đạt ( trên dưới mươi lỗi )
* Điểm 2-3 : Bài làm chưa đến mức trung bình . Cảm nhận chung chung , không sâu . Sai lỗi diễn đạt tương đối nhiều .
* Điểm 1 : Diễn xuôi thơ . Cảm nhận không xuất phát từ tác phẩm . Sai lỗi diễn đạt trầm trọng 
* Điểm 0 : Viết vài dòng chiếu lệ . Hoặc viết mà chẳng có điều gì liên quan đến đề bài . Hoặc sai nghiêm trọng về tư tưởng nhận thức .