Giáo án Đại số lớp 9 - Năm học 2008 - 2009 - Tiết 24: Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau

Ngày soạn: 20/11/2008
 Ngày dạy: 21/11/2008
Tiết 24. 
ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG
VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU
I . Mục tiêu : 
Về kiến thức cớ bản, HS nắm vững điều kiện hai đường thẳng y = ax + b ( a ¹ 0 ) và
 y = a’x + b’ ( a’ ¹ 0 ) cắt nhau song song với nhau, trùng nhau 
Về kỹ năng: HS biết chỉ ra các cặp đường thẳng song song, cắt nhau . HS biết vận dụng lý thuyết vào vào việc tìm các giá trị của tham số trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau 
II . Chuẩn bị: 
GV : Bảng phụ 
HS : Ôn kỹ về hàm số y = ax + b ( a ¹ 0 ) 
Bảng nhóm 
III . Hoạt động trên lớp: 
Ổn định lớp
Kiểm tra bài cũ
Vẽ trên cùng một hệ trục tọa độ, đồ thị của các hàm số y = 2x và y = 2x + 3 
Nêu nhận xét về hai đồ thị này 
GV nhận xét cho điểm 
Hỏi: Trên cùng một mặt phẳng hai đường thẳng có vị trí tương đối nào? 
GV : Với hai đường thẳng y = a x+ b ( a ¹0) và y = a’x + b’ ( a’ ¹ 0 ) khi nào cắt nhau, khi nào song song, khi nào trùng nhau? Ta lần lượt xét 
 3. Bài mới
GV
HS
1/ Đường thẳng song song 
GV : Yêu cầu HS vẽ tiếp đồ thị hàm số y = 2x – 2 trên cùng một mặt phẳng tọa độ với hai đồ thị hàm số trên 
Hỏi: Giải thích tại sao hai đường thẳng y = 2x +3 va 2y = 2x – 2 lại song song với nhau? 
GV bổ sung: hai đường thẳng y = 2 x +3 và y = 2x – 2 cùng song song với đường thẳng y = 2x chúng cắt trục tung tại hai điểm khác nhau ( 0 ; 3 ) khác ( 0 ; - 2 ) nên chúng song song với nhau 
GV : một cách tổng quát hai đường thẳng y = ax + b ( a ¹ 0 ) và y = a’x + b’( a ¹ 0 ) khi nào song song với nhau? khi nào trùng nhau? 
GV : Đưa bảng kết luận lên bảng phụ: 
Đường thẳng y = ax + b ( d ) a ¹ 0 
Đường thẳng y = a ‘x + b ‘ ( d’ ) a’ ¹ 0 
( d ) // ( d’ ) Û a = a’ và b ¹ b’ 
( d ) º ( d’ ) Û a = a’ và b = b’ 
2/ Đường thẳng cắt nhau 
GV : nêu? 2 Tìm các cặp đường thẳng song song, các cặp đường thẳng cắt nhau trong các đường thẳng sau: 
y = 0,5x + 2 ; y = 0,5x – 1 ; y = 1,5 x + 2 
Giải thích? 
GV đưa hình vẽ sẵn đồ thị ba hàm số trên lên bảng phụ để minh họa cho nhận xét trên 
GV đưa tiếp kết luận 
(d ) cắt ( d’) Û a ¹ a’ 
Hỏi: Khi nào hai đường thẳng y = ax +b (a ¹0 ) và y = a’x + b’ ( a’ ¹ 0 ) cắt nhau tại một điểm trên trục tung? (GV chỉ vào đồ thị hai hàm số y G = 1,5x + 2 và y = 0,5x + 2 để gợi ý cho HS 
Hoạt động 4: 
3 / Bài toán áp dụng GV đưa đề toán lên bảng phụ 
Hỏi: Hàm số y = 2mx + 3 và y = (m+1)x+2 có hệ số a,b, a’ , b’ bằng bao nhiêu? 
Tìm điều kiện của m để hai hàm số là hàm số bậc nhất? 
GV ghi điều kiện lên bảng m ¹ 0 và m ¹-1
GV yêu cầu HS hoạt động nhóm để thực hiện bài toán 
Nửa lớp làm câu a 
Nửa lớp làm câu b 
GV kiểm tra hoạt động của các nhóm 
Luyện tập –Củng cố : 
Bài 20 Tr 54 SBT 
GV đưa bài tập lên bảng phụ 
Gv yêu cầu HS giải thích 
HS cả lớp vẽ tiếp đồ thị hàm số y = 2 x-2 vào vở 
HS : hai đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x – 2 song song với nhau vì cùng song song với đường thẳng y = 2x 
HS : trả lời 
GV ghi kết luận vào vở, hs đọc to KL 
HS đọc đề bài: 
Trả lời: Trong ba đường thẳng, đường thẳng y = 0,5x +2 vày = 0, 5x – 1 song song với nhau vì có hệ số a bằng nhau , hệ số b khác nhau 
Hai đường thẳng y = 0,5x +2 và y = 1,5x +2 không song song, cũng không trùng nhau, chúng phải cắt nhau 
Tương tự hai đường thẳng y = 0, 5x – 1 và y = 1,5x + 2 cũng cắt nhau 
HS quan sát đồ thị trên bảng phụ 
HS : Đường thẳng y = ax + b ( a ¹ 0 ) và y = a’x + b’ ( a’ ¹ 0 ) cắt nhau khi và chỉ khi a ¹ a’ 
HS : Khi a ¹ a’ và b = b’ thì hai đường thẳng cắt nhau tại một điểm trên trục tung có tung độ là b 
HS đọc đề bài 
HS : hàm số y = 2mx +3 có hệ số góc a = 2m ; b = 3 
Hàm số y = ( m + 1 ) x + 2 có hệ số góc a’ = m +1 ; b’ = 2 
HS : Hai hàm số trên là hàm số bậc nhất khi 2m ¹ 0 m ¹ 0 
 m + 1 ¹ 0 m ¹ - 1 
HS hoạt động nhóm 
a ) đồ thị hàm số y = 2mx + 3 và y = ( m +1) x + 2 cắt nhau Û a ¹ a’ hay 2m ¹ m +1 Û m ¹ 1 . Kết hợp điều kiện trên, hai đường thẳng cắt nhau khi và chỉ khi m ¹ 0 ; m ¹ - 1 và m ¹ 1 
b ) hàm số y = 2mx +3 và y = ( m + 1 ) x+2 đã có b ¹ b’ ( 3 ¹ 2 ) vậy hai đường thẳng song song với nhau Û a = a’ hay 2m = m+1 Û m = 1 (TM Đ KT) 
HS trả lời miệng: 
4. Hướng dẫn về nhà : 
-Nắm vững điều kiện về các hệ số để hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau 
Bài 21, 22 , 23 , 24 Tr 55 SGK 
Tiết sau luyện tập mang đầy đủ dụng cụ để vẽ đồ thị