Giáo án dạy Tuần 11 - Môn Ngữ văn 9

Giáo án dạy Tuần 11 - Môn Ngữ văn 9

Tiết 51 - Văn bản - đoàn thuyền đánh cá

 ( Huy Cận )

I: Mục tiêu cần đạt

1. Kiến Thức:

 - Những hiểu biết ban đầu về tác giả Huy Cận và hoàn cảnh ra đời bài thơ.

 - Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ, lãng mạn.

 2. Kĩ năng:

- Đọc - hiểu một bài thơ hiện đại.

- Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ.

 3. Thái độ:

 - Xây dựng lòng yêu thiên nhiên ,yêu lao động ,yêu đất nước.

II- Chuẩn bị :

 1.GV nghiên cứu tài liệu soạn giáo án

 2. HS: soạn bài theo hệ thống câu hỏi.

III- Các hoạt động dạy học

1. ổn định tổ chức :

2. Kiểm tra : 5 P ? Hình ảnh ng­ời chiến sĩ trong bài " Bài thơ về tiểu đội xe không kính" đ­ợc khắc hoạ nh­ thế nào?

Đáp án:

Hình ảnh ng­ời chiến sĩ: hiên ngang, bình tĩnh, tự tin, phẩm chất dũng cảm, tinh thần lạc quan coi th­ờng gian khổ => thể hiện ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam thống nhất đất n­ớc.

 

doc 17 trang Người đăng duyphuonghn Lượt xem 455Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án dạy Tuần 11 - Môn Ngữ văn 9", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
S: 29/10/2010 G 30/10/2010
TiÕt 51 - Văn bản - ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸
	 ( Huy CËn ) 
I: Mục tiêu cần đạt
1. Kiến Thức:
 - Những hiểu biết ban đầu về tác giả Huy Cận và hoàn cảnh ra đời bài thơ.
 - Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ, lãng mạn.
 2. Kĩ năng: 
- Đọc - hiểu một bài thơ hiện đại.
- Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ.
 3. Thái độ: 
 - Xây dựng lòng yêu thiên nhiên ,yêu lao động ,yêu đất nước.
II- ChuÈn bÞ : 
 1.GV nghiªn cøu tµi liÖu so¹n gi¸o ¸n
 2. HS: so¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái.
III- C¸c ho¹t ®éng d¹y häc
1. æn ®Þnh tæ chøc : 
2. KiÓm tra : 5 P ? H×nh ¶nh ng­êi chiÕn sÜ trong bµi " Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh" ®­îc kh¾c ho¹ nh­ thÕ nµo?
§¸p ¸n:
H×nh ¶nh ng­êi chiÕn sÜ: hiªn ngang, b×nh tÜnh, tù tin, phÈm chÊt dòng c¶m, tinh thÇn l¹c quan coi th­êng gian khæ => thÓ hiÖn ý chÝ quyÕt t©m gi¶i phãng miÒn Nam thèng nhÊt ®Êt n­íc.
3. Bµi míi :
* Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn HS t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm ( 15 phót)
- GV: cho HS ®äc chó thÝch ( SGK-141)
- HS: ®äc - nªu kh¸i qu¸t t¸c gi¶- t¸c phÈm?
- Gv chèt l¹i ý chÝnh
GV: HD H/s đọc V bản: To, rõ, chính xác, thể hiện sự phấn chấn, hào hứng 
- Nhịp 4/3, 2-2/3
- GV ®äc 1 lÇn
- Hs ®äc, nhËn xÐt
- Hs ®äc c¸c tõ khã sgk
? Bµi th¬ ®· diÔn t¶ hµnh tr×nh mét chuyÕn ra kh¬i cña ®oµn thuyÒn, dùa vµo hµnh tr×nh®ã x¸c ®Þnh bè côcbµi th¬ ?
- HS NhËn xÐt bè côc bµi th¬
- HS nhËn xÐt vÒ thÓ th¬, ph­¬ng thøc biÓu ®¹t
Ho¹t ®éng 2 : H­íng dÉn hs t×m hiÓu bµi th¬: 20 p
? Đọc toàn bài thơ, hãy nêu cảm hứng bao trùm của "Đoàn thuyền đánh cá" ?
- GV giảng : -> Hai cảm hứng này hoà quyện và thống nhất trong toàn bộ bài thơ
- Mạch cảm xúc trong bài thơ: Theo trình tự thời gian đoàn thuyền của Ngư dân ra khơi, đánh cá và trở về
- ? §oµn thuyÒn ra kh¬i trong thêi gian vµ kh«ng gian nh­ thÕ nµo ?
- ? NT nµo ®­îc sö dông trong khæ th¬ ? T¸c dông?
- ChÝnh lóc thiªn nhiªn ®ang trong tr¹ng th¸i nghØ ng¬i khi mét ngµy khÐp l¹i th× con ng­êi ra sao ?
? Từ lại có ý nghĩa gì?)
? Qua c¸c c©u th¬ trªn em thÊy t©m tr¹ng c¶u ng­êi ®i biÓn ntn ?
HS: tr¶ lêi.
GV Con ng­êi b¾t ®Çu c«ng viÖc cña m×nh “l¹i ra kh¬i” c«ng viÖc th­êng nhËt, ®· trë thµnh quen thuéc. Hä mang theo ©m h­ëng tiÕng h¸t hµo høng vµ s«i næi. Nãi lªn niÒm vui vµ sù h¨ng say ®èi víi c«ng viÖc lao ®éng.
? C«ng viÖc ®¸nh c¸ ®ªm trªn biÓn lµ mét viÖc rÊt vÊt v¶ nh­ng h×nh nh­ ta kh«ng thÊy sù lo l¾ng hay vÊt v¶ cña hä. T¹i sao?
HS: tr¶ lêi
GV ®Þnh h­íng:
 + NiÒm vui vÒ cuéc sèng míi vµ t×nh yªu lao ®éng ®· cña hä lµm hä quªn ®i tÊt c¶. §ã lµ c¶m høng l·ng m¹n.
 + Ba sù vËt vµ hiÖn t­îng “c¸nh buåm, giã kh¬i” vµ “c©u h¸t” ®· t¹o nªn mét h×nh ¶nh kháe l¹, niÒm vui sù phÊn chÊn cña con ng­êi nh­ cã søc m¹nh vËt chÊt lµm c¨ng buåm cho thuyÒn l­ít nhanh
I- §äc t×m hiÓu chung
1. T¸c gi¶, t¸c phÈm
a. T¸c gi¶: Huy Cận : ( 1919 – 2005 ) Quê : Hà Tĩnh. Nổi tiếng trong phong trào thơ mới với tập thơ “ Lửa Thiêng “
- Ông tham gia cách mạng trở thành nhà thơ tiêu biểu cho nền thơ hiện đại Việt Nam.
- Huy Cận được nhà nước trao giải thưởng HCM về
b. Tác phẩm:
- Năm 1958, ông đi thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh bài thơ ra đời trong thời gian ấy và in trong tập thơ "Trời mỗi ngày lại sáng"
2. §äc, T×m hiÓu tõ khã
3- Bè côc : 3 ®o¹n:
- 2 khổ đầu: Cảnh lên đường và tâm trạng náo nức của con người
- 4 khổ tiếp theo: Cảnh hoạt động của đoàn thuyền đánh cá giữa biển trời ban đêm
- Còn lại: cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi b×nh minh
4.- ThÓ th¬ tù do
 - Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: Miªu t¶, biÓu c¶m
II- §äc hiÓu v¨n b¶n:
1- Cảm hứng bao trùm của bài thơ:
- Cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ
- Cảm hứng về lao động của tác giả
-> Hai cảm hứng này hoà quyện và thống nhất trong toàn bộ bài thơ
2- §oµn thuyÒn ra kh¬i vµ t©m tr¹ng cña ng­êi ®i biÓn:
- “MÆt trêi ... hßn löa
 Sãng cµi .... ®ªm sËp ...”
- NghÖ thuËt liªn t­ëng so s¸nh, nh©n hãa -> VÎ ®Ñp bøc tranh biÓn lóc hoµng h«n thËt ®éc ®¸o võa réng lín võa gÇn gòi víi con ng­êi
- “§oµn thuyÒn ... l¹i ra kh¬i
-> Công việc hàng ngày, diễn ra thường xuyên
- Câu hát căng buồm cùng gió khơi -> (phãng ®¹i)
... đến dệt lưới ta đoàn cá ơi
=> Màn đêm buông xuống đoàn thuyền lại ra khơi với niềm say sưa ,hứng khởi.
-> Con ng­êi b¾t tay vµo c«ng viÖc tinh thÇn phÊn chÊn h¨ng say.
 Cñng cè : 4 P
 - HS ®äc l¹i bµi th¬
- NT thÓ hiÖn trong nh÷ng khæ th¬ ®Çu?
	 H­íng dÉn vÒ nhµ : 1 P
 - §äc l¹i v¨n b¶n. Ph©n tÝch: Cảnh hoạt động của đoàn thuyền đánh cá giữa biển trời ban đêm ; cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi b×nh minh
----------------------------------------------------------------------------------------------------	
S: 29 /10/2010 G: /10/2010	 
TiÕt 52 V¨n b¶n - ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸
 (Huy CËn) 
I: Mục tiêu cần đạt
1. Kiến Thức:
 - Những xúc cảm của nhà thơ trước biển cả rộng lớn và cuộc sống lao động của ngư dân trên biển.
 - Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ, lãng mạn.
 2. Kĩ năng: 
- Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ.
 - Cảm nhận được cảm hứng về thiên nhiên và cuộc sống lao động của tác giả được đề cập đến trong tác phẩm.
 3. Thái độ: 
 - Xây dựng lòng yêu thiên nhiên ,yêu lao động ,yêu đất nước.
II- ChuÈn bÞ : 
 1.GV nghiªn cøu tµi liÖu so¹n gi¸o ¸n
 2. HS: so¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái.
III- C¸c ho¹t ®éng d¹y häc
1. æn ®Þnh tæ chøc : 
2. KiÓm tra : 5 P : Ph©n tÝch 2 khæ ®Çu bµi th¬ “§oµn thuyÒn ®¸nh c¸” ?
 3. Bµi míi	
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung 
 Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn hs t×m hiÓu tiÕp v¨n b¶n (25 phót)
-HS: §äc 4 khæ th¬ gi÷a 
? C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trªn biÓn ®­îc miªu t¶ qua chi tiÕt nµo?
? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông ë khæ th¬ trªn ?
? NghÖ thuËt trªn cã t¸c dông g× ? (con thuyÒn trë nªn ntn ?)
GV b×nh H×nh ¶nh con thuyÒn chît trë nªn lín lao, kú vÜ qua c¸i nh×n cña nhµ th¬ bëi nã ®­îc ®Æt trong mèi quan hÖ hµi hßa víi nh÷ng h×nh t­îng thiªn nhiªn “l¸i giã, m©y cao, biÓn b»ng” diÔn t¶ c¶nh con thuyÒn tung hoµnh gi÷a trêi biÓn mªnh m«ng.
? Công việc của người đánh cá được thể hiện qua những câu thơ nào?
? Nhận xét gì về BPNT được sử dụng trong các câu thơ trên?
? Tác dụng của các biện pháp trên là gì?
GV b×nh Thùc tÕ c«ng viÖc rÊt vÊt v¶, nÆng nÒ, hoµn c¶nh lµm viÖc l¹i ®Çy thö th¸ch : thêi gian lµ suèt ®ªm, kh«ng gian lµ biÓn réng mªnh m«ng. Nh­ng nhµ th¬ diÔn t¶ c«ng viÖc lao ®éng thËt hµo høng, kháe kho¾n vµ l·ng m¹n. §ã lµ ©m thanh gäi c¸ hßa trong nhÞp gâ thuyÒn. §ã lµ ®éng t¸c “kÐo xo¨n tay chïm c¸ nÆng”. TiÕng thë cña biÓn ®ªm lµ ¸nh sao lïa s«ng n­íc. TÊt c¶ lµm nªn mét cuéc hßa nhÞp diÖu kú gi÷a con ng­êi lao ®éng vµ thiªn nhiªn vò trô
? Các loài cá trên biển được tác giả miêu tả ở những câu thơ nào?
? Biện pháp nghệ thuật được sử dụng ở đây?
? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật này
H/s đọc khổ thơ cuối
? Câu hát căng buồm được lặp lại mấy lần ? ë c©u nµy nã cã ý nghÜa ntn ?
? §oµn thuyÒn trë vÒ ®­îc miªu t¶ ntn ?
? MÆt trêi vµ biÓn lóc nµy ®­îc miªu t¶ ntn ?
GV Sự tuần hoàn của thời gian: Ánh sáng nhô lên, mặt trời ló mặt., kết thúc một đêm. Một lần nữa câu hát được lặp lại đó là khúc ca khải hoàn, khúc ca ca ngợi những con người lao động
 Ho¹t ®éng 3 : H­íng dÉn HS tæng kÕt bµi häc (5 phót)
HS trao ®æi vÒ nghÖ thuËt, néi dung cña bµi th¬
Hs tr×nh bµy, nx
GV chèt l¹i gäi hs ®äc Ghi nhí
Ho¹t ®éng 4: Hs lµm bµi tËp 7 P
- Hs ®äc yªu cÇu bµi tËp 1, viÕt ®o¹n v¨n ph©n tÝch khæ 1
- HS tr×nh bµy
- GV yªu cÇu hs vÒ nhµ thùc hiÖn phÇn luyÖn tËp bµi tËp 2
2- C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trªn biÓn:
a- H×nh ¶nh con thuyÒn
- ThuyÒn : L¸i giã ... buåm tr¨ng
 L­ít ... m©y ... biÓn b»ng
 Ra ®Ëu r¨m xa
 Dµn ®an thÕ trËn ... gi¨ng”
 NT miªu t¶, phãng ®¹i
-> Con thuyÒn trë nªn k× vÜ, hoµ nhËp víi thiªn nhiªn => Bøc tranh l·ng m¹n hµo hïng.
b- H×nh ¶nh ng­êi lao ®éng
 "Ta hát bài ca gọi cá vào....trăng cao
-> Tưởng tượng lãng mạn
- Sao mờ kéo lưới kịp trời sang.....chùm cá nặng
=> Công việc lao động nặng nhọc của người đánh cá đã thành bài ca đầy niềm tin, nhịp nhàng với thiên nhiên
c- Hình ảnh các loài cá trên biển: 
- Cá thu nh­ ®oµn thoi
- Cá song lÊp l¸nh
+ Vẩy bạc đuôi vàng
+ Mắt c¸ huy hoàng
-> Liên tưởng, tưởng tượng bay bổng từ quan sát hiện thực
=> H×nh ¶nh ®Ñp léng lÉy cña c¸c loµi c¸ biÓn nh­ bøc tranh s¬n mµi lung linh huyÒn ¶o
3- C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ:
- Mở đầu: Đoàn thuyền ra đi đánh cá khi đêm xuống.
- Kết thúc: Đoàn thuyền trở về khi bình minh lên.
- "Câu hát căng buồm" - Lặp lại gần như toàn bộ câu thơ ở khổ thơ 1 
- " Đoàn thuyền...mặt trời" -> Hào hứng, chạy đua tốc độ với thời gian
- "Mặt trời đội biển...
 Mắt cá..." -> Tưởng tượng sáng tạo
=> Niềm vui thắng lợi sau một chuyến ra khơi may mắn, tôm cá đầy khoang
=> Là khúc ca khải hoàn, khúc ca ca ngợi những con người lao động
III.Tổng kết, ghi nhớ 
1. Nghệ thuật:
 Miªu t¶ b»ng liªn t­ëng, t­îng t­îng phong phó, am h­ëng kháe kho¾n
2. Nội dung: 
- Bài thơ thể hiện nguồn cảm hứng lãng mạn ngợi ca biển cả lớn lao, giàu đẹp, ngợi ca nhiệt tình lao động vì sự giàu đẹp của đất nước của những người lao động mới.
3. Ghi nhí sgk 14 
IV: LuyÖn tËp
 1. Bµi 1: viÕt ®o¹n v¨n: B»ng liªn t­ëng t­ëng t­îng, t¸c gi¶ vÝ mÆt trêi nh­ hßn löa trßn tõ tõ lÆn xuèng biÓn. Mµn ®ªm bu«ng xuèng lµ t¸m cöa khæng lå, víi nh÷ng l­în sãng lµ then cöa. Vµo thêi gian ®ã còng lµ lóc ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ l¹i ra kh¬i víi sù hµo høng phÊn khëi con ng­êi 
 2. Bµi 2 : VÒ nhµ
Cñng cè :	2 P : Nªu néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬
H­íng dÉn vÒ nhµ : 1 P :Häc bµi ; chuÈn bÞ bµi : Tæng kÕt tõ vùng: «n l¹i c¸c kh¸i niÖm Tõ t­îng h×nh, t­g t­îng thanh; C¸c phÐp tu tõ tõ vùn
S: 1/11/2010 G: 2/11/2010
Tiết 53: TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
I: Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức: Các khái niệm từ tượng hình, từ tựng thanh, phép tu từ so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, hốn dụ, nói quá, Nói giảm nói tranh, điệp ngữ, chơi chữ
- Tác dung của việc sử dụng các từ tượng hình, từ tượng thanh và phép tu từ trong các văn bản nghệ thuật.
2. Kĩ năng: Nhận diện từ tượng hình, từ tượng thanh. Phân tích giá trị của các từ tượng hình từ tương thanh trong văn bản.
- Nhận diện các phép tu từ so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, hốn dụ, nói quá, Nói giảm nói tranh, điệp ngữ, chơi chữ trong văn bản. Phân tích tác dụng của phép tu từ trong văn bản cụ thể.
3. Thái độ: GDHS giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
II: ChuÈn bÞ:
GV: SGV- SGK- So¹n gi¸o ¸n
HS: SGK- KÎ b¶ng hÖ thèng «n tËp.
III: Các hoạt động dạy học
1. æn ®Þnh tæ chøc:
2. KiÓm tra bµi cò: 5 P
H: Cã mÊy c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng?CÇn trau dåi vèn tõ ntn?
3. Bµi míi: GV giíi thiÖu bµi.
 Hoạt động của thầy và trò
 Nội dung
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh ôn luyện về từ tượng hình và từ tượng thanh. 5 P
H: Thế nào là từ tượng hình và từ tượng thanh.
Hs đọc yêu cầu BT
H:Tìm tên loài vật là từ tượng thanh?
H:Tìm và phân tích tác dụng của các từ tượng hình đó trong văn bản?
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS ôn tập về các phép tu từ từ vựng. 20 P
H: Thế nào là biện pháp tu từ?
H: Kể tên các biện pháp tu từ đã học?
H: Nêu khái niệm về các phép tu từ đó? Tác dụng của phép tu từ đó? Cho VD?
H:Thế nào là phép so sánh ?
H:Thế nào là phép ẩn dụ?
VD: “Ngày ngày......mặt trời trong lăng”
H:Thế nào là nhân hóa?
H:thế nào là hoán dụ hoán dụ?
VD:Mắt cá huy hoàng..
H:Thế nào là nói giảm, nói tránh?
H:Thế nào là nói quá?
H:Nêu KN phép điệp ngữ? chơi chữ?
HS thảo luận nhóm:
H: Phân tích tác dụng của từng phép tu từ trong các câu trên?
Hs đọc yêu cầu bt, trao đổi trả lời
Gv chốt lại đáp án
Hs đọc yêu cầu bt, 
Gv chia nhóm trao đổi trả lời
Gv chốt lại đáp án
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh:
1. Khái niệm:
-Từ tượng thanh: Là những từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, con người
-Từ tượng hình: Là từ gợi tả hỡnh ảnh, dáng vẻ trạng thái của con người, sự vật 
2. Bài tập:
*Tên loài vật là từ tượng thanh: tắc kè, tu hú, chèo bẻo, meo, cuốc, bò...
*Xác định từ tượng hình:lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lồ lộ
3. Bài tập
 Các từ tượng hình: lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lồ lộ
 Tác dụng mô tả hình ảnh đám mây một cách cụ thể, sinh động
II. Một số phép tu từ từ vựng.
1: Khái niệm về phép tu từ từ vựng: Cách dùng từ ngữ gọt giũa, bóng bẩy, gợi cảm.
- So sánh:Là đối chiếu sự vật này với sự vật khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
VD: Mặt trời là trái tim anh
Mặt trăng vành vạnh là tình của em
- Ẩn dụ:Là gọi tên sự vật này băng tên sự vật khác có nét tương đồng.
VD: 
“Ngày ngàymặt trời đi qua trên 
 Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ“
- Nhân hoá: Gợi tả con vật đồ vật bằng những từ ngữ vốn dùng để tả cảnh
VD: Buån tr«ng sao mê.( Ca dao
- Hoán dụ:Là gọi tên sự vật , hiện tượng,KN,khác giữa chúng có quan hệ gần gũi làm tăng sức gợi hình gợi cảm
VD: ¸o n©u liÒn víi ¸o xanh,
N«ng th«n cïng víi thÞ thµnh tiÕn lªn.
( Tè H÷u)
- Nói giảm nói tránh:Dùng cách diễn đạt tế nhị uyển chuyển tránh gây cảm giác đau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục thiếu lịch sự
- Nói quá: Phóng đại qui mô tính chất của sự vật hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm
 VD Bao giê c©y c¶i lµm ®×nh,
Gç lim lµm ghÐm th× m×nh lÊy ta.
Bao giê ch¹ch ®Î ngän ®a,
S¸o ®Î d­íi n­íc th× ta lÊy m×nh.
- Điệp ngữ: Là lặp đi lặp lại từ ngữ hoặc câu để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh
- Chơi chữ:Là lơị dụng đặc sắc về âm thanh về ý nghĩa của từ ngữ để tạo ra cách hiểu dí dỏm, hài hước...làm cho câu văn hấp dẫn và thú vị
2: Bài tập: Xác định và phân tích phép tu từ:
a. ẩn dụ:+ hoa->chỉ Thúy Kiều và cuộc đời Kiều
 +cành, lá->chỉ gia đình Kiều
b.So sánh: Tiếng đàn của Thúy Kiều với tiếng hạc, tiếng suối, tiếng gió thoảng..
c.Nói quá: Vẻ đẹp hoàn mĩ của Kiều
d.Nói quá: Thúy Kiều và Thúc Sinh ở gần nhau nhưng ở 2 vị thế khác nhau. Nên trong “gang tấc” thành “gấp mười quan san”
e. Chơi chữ: Tài, tai
3: Bài tập 3
a.Điệp từ: Còn 
 Chơi chữ: say sưa (từ nhiều nghĩa)
b.Nói quá
c.So sánh
d.Nhân hóa
e: Phép ẩn dụ
Cñng cè: Nªu gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña phÐp nh©n ho¸,so s¸nh?
H­íng dÉn vÒ nhµ:
Häc thuéc kh¸i niÖm vÒ c¸c phÐp tu tõ ®· tæng kÕt «n tËp.
ChuÈn bÞ tiÕt 54: lµm th¬ t¸m ch÷. §äc vµ s­u tÇm c¸c bt 8 ch÷,ptÝch ®Æc ®iÓm.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
S: 1/11/2010 G: 3/111/2010
TIẾT 54 : tËp lµm th¬ t¸m ch÷.
 I. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Kiến thức: Đặc điểm của thể thơ tám chữ
2. Kĩ năng: Nhận biết thơ tám chữ.
- Tạo đối vần nhịp trong khi làm thơ tám chữ.
3. Thái độ: Yêu thích thơ
 II. ChuÈn bÞ:
 1. Thµy: Nghiªn cøu, so¹n gi¸o ¸n 
 2. Trß : Häc bµi cò, lµm bµi tËp , ®äc tr­íc bµi míi, tËp lµm tr­íc ë nhµ. 
 III. TiÕn tr×nh lªn líp:
1 æn ®Þnh tæ chøc.
2. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ cña HS.
3. Bµi míi:
Hoạt động 1: 12 P
HS đọc 3 đoạn thơ trong SGK.
Gv chia Hs 3 nhóm mỗi nhóm tìm hiểu 1 đoạn
? Nhận xét về số chữ trong mỗi dòng ở mỗi đoạn thơ trên?
? Xác định và gạch chân những chữ có chức năng gieo vần ở mỗi đoạn? Nhận xét cách gieo vần đó?
HS thảo luận, trình bày.
HS nhận xét, bổ sung. 
GV nhận xét, đánh giá.
GV: Nhận xét về cách ngắt nhịp ở mỗi đọn thơ trên?
HS đọc, thảo luận, trình bày.
HS nhận xét, bổ sung. 
HS đọc ghi nhớ.
Hoạt động 2: 8 P
HS đọc bài tập, điền từ, trả lời nhận xét
GV đưa ra từ tác giả sử dụng.
HS đọc kĩ đoạn thơ bt 2
HS đọc, thảo luận, trình bày.
HS nhận xét, bổ sung. 
 GV đưa ra từ đúng.
HS đọc, chỉ ra chỗ sai, tìm cách sửa
GV hướng dẫn.
Hoạt động 3 : 20P
- Hs đọc yêu cầu bài 1, tìm từ điền, nhậ xét
- Gv nhận xét
- Hs đọc yêu cầu bt 2, làm câu thơ
Yêu cầu: + Đủ 8 chữ.
+ Chữ cuối phải có khuôn âm ương hoặc a và mang thanh bằng.
HS trao đổi theo nhóm.
HS cử đại diện đọc và bình.
HS nhận xét, đánh giá bài thơ.
GV nhận xét, đánh giá. 
- Nhóm hs cử đại diện trình bày bài thơ 8 chữ, lớp nhận xét
- Gv nhậ xét, biểu dương
I. Nhận diện thể thơ 8 chữ.
1. Xét ví dụ:
a, Mỗi dòng có 8 chữ.
b, Gieo vần: 
* Đoạn 1: tan ?
 ngàn
 mới
 gội
 bừng
 rừng
 gắt
 mật.
+ Vần: Các cặp vần: tan – ngàn
Nhận xét: vần chân theo từng cặp.
* Đoạn 2: về
 nghe
 học 
 nhọc
 bà
 xa?
+ Vần: Các cặp vần: 
 Nhận xét: vần chân theo từng cặp.
* Đoạn 3:ngát
 non
 hát
 son
 đứng
 tiên 
 dưng
 nhiên.
+ vần: các cặp vần: ngát – hát.
Nhận xét: vần chân gián cách theo từng cặp.
c. Cách ngắt nhịp: 2/6 ; 3/5 ; 4/4
- Rất đa dạng và linh hoạt, không theo công thức cứng nhắc nào.
- Trên thực tế, cách ngắt nhịp không chỉ phụ thuộc vào ý, mà còn phụ thuộc vào cảm nhận của mỗi người. Do đó khôn nên áp đặt một cách máy móc.
2. Ghi nhớ( SGK)
II. Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ
1 : Bài tập 1:Điền vào chỗ trống:
 ca hát
 ngày qua
 bát ngát
 muôn hoa.
*Bài tập 2: cũng mất
 tuần hoàn
 trời đất.
*Bài tập 3: 
Câu thơ thứ 3 bị chép sai ở từ “rộn rã”. Âm tiết cuối của câu thơ này phải mang thanh bằng và hiệp vần với chữ “ gương” ở cuối câu thơ 2. Đoạn đúng là:.vào trường.
III. Thực hành làm thơ 8 chữ:
1. - Từ điền vào chỗ trống ở dòng thứ 3 phải mang thanh bằng.
 - Từ điền vào chỗ trống ở dòng thứ 4 phải phải có khuôn âm (a) ( để hiệp vần với chữ xa ở dòng thứ hai và mang thanh bằng.
-> Đúng: vườn
 qua.
2. Hoàn thành:
Gợi ý: 
- Dưới sân trường gió hát lời yêu thương
- Bóng ai kia thấp thoáng dưới màn sương
- Thoảng hương bay dịu ngọt quanh ta.
3. Trao đổi về các bài thơ tám chữ tự làm.
 CỦNG CỐ: đặc điểm của thể thơ 8 chữ
 HƯỚNG DẪN HỌC BÀI:
- Học bai,xem lại bài kiểm tra truyện trung đại; soạn: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
S: 2/11/2010 G: 3/11/2010
Tiết : 55
	TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN
I: Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức 
- HS nhận rõ được ưu khuyết điểm của bài viết. 
- Củng cố lại kiến thức văn học trung đại – truyện Kiều
2. Kỹ năng :
 Rèn kĩ năng phân tích tâm trạng nhân vật
3. Thái độ :
 Học hỏi bài viết của bạn, rút kinh nghiệm cho bài kiểm tra sau
II- Chẩn bị 
	- GV: chấm bài, nhận xét kết quả.
	- HS: xem lại đề bài trả lời câc câu hỏi
III- Các hoạt động dạy học
Ổn định tổ chức 
 2- Kiểm tra 
 3- Bài mới 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
	NỘI DUNG 
* Hoạt động 1 15 P
- GV treo bảng phụ đề bài kiểm tra.
- Hs đọc 
- Gv gọi hs trả lời câu hỏi 1, lớp nhận xét
- Gv nhận xét đưa ra đáp án
- Gv cho hs trao đổi câu 2 cần có những nội dung nào thể hiện tâm trạng của nhân vật
- HS trình bày, nhận xét
- Gv gợi ý một số nội dung cần có
Hoạt động 2: 5 P
- Gv nhận xét chung về ưu điểm
Câu 1: phần lớn hs chỉ ra được các hình ảnh thiên nhiên
Câu 2: Nêu được tâm trạng của Thúy Kiều ở lầu Ngưng Bích. Một số bài viết có bố cục rõ ràng, văn viết có cảm xúc
- Gv nhận xét chung về nhược điểm
Câu 1: Nhiều bài trả lời còn dài dòng, chưa đọc kĩ câu hỏi, chưa nêu được số phận của hai chị em Kiều
Câu 2: Phần lớn hs chỉ viết một đoạn văn chưa viết thành bài văn hoàn chỉnh. Chưa nêu được hết tâm trạng của Thúy Kiều, còn nêu chung chung chưa rõ ý, tâm trạng gì..
- Một số bài không hiểu yêu cầu của câu hỏi trình bày lan man, Chữ viết cẩu thả, sai chính tả, không có dấu chấm, dấu phẩy 
* Hoạt động 3: Sửa lỗi 15 P
- GV gọi một số hs viết sai chính tả lên bảng viết lại các từ sai
- Gv dựa vào kiểm tra đọc cho hs ghi, 
- Hs nhận xét
- GV đưa ra một bài viết hoa lung tung, gọi hs lên bảng sửa lại
- GV cho hs đọc một đoạn văn không có dấu chấm, dấu phẩy, yêu cầu hs đặt lại dấu chấm, phẩy vào bài văn
- HS nhận xét
 * Hoạt động 4: 10 p
- Gv cho hs đọc một số bài có cách trả lời hay
- Hs nhận xét, học tập
1- Đề bài
Câu 1: (3 điểm) Nguyeãn Du đã sử dụng những hình ảnh thiên nhiên nào để miêu taû ngoaïi hình cuûa hai chò em Thuyù Kieàu ? Caùch taû hai chị em có gì khác nhau nhau ? Döï baùo soá phaän cuûa hai chị em nhö theá naøo?
Câu 2: (7 điểm) Suy nghĩ của em về tâm trạng nhân vật Thúy Kiều qua đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích .
2: Đáp án
Câu 1
- Mieâu taû ngoaïi hình hai chò em Thuyù Kieàu, Nguyeãn Du söû duïng các hình ảnh thiên nhiên (mây, tuyết, trăng, núi, hoa, liễu...) buùt phaùp öôùc leä – truyeàn thoáng cuûa vaên hoïc coå ñieån. 
- Caùch söû duïng töø ngöõ mieâu taû ôû hai chị em khác nhau
+ Thuyù Vaân: “mây thua”,“tuyết nhöôøng” 
+ Thuyù Kieàu: “hoa ghen”, “ liễu hôøn” 
- Caùch mieâu taû aáy döï baùo moät töông lai eâm ñeàm, phaúng laëng seõ ñeán vôùi Thuyù Vaân. Coøn Thuyù Kieàu seõ coù moät töông lai ñaày soùng gioù, baát traéc.)
 Câu 2
 Mở bài: Giới thiệu hoàn cảnh của Kiều ở lầu Ngưng Bich
Thân bài: 
- Sự cô đơn tuyệt đối của Kiều 
- Kiều nhớ đến Kim Trọng 
- Nỗi lòng thương nhớ cha mẹ 
- Nỗi lo âu sợ hãi, bế tắc, tuyệt vọng 
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, độc thoại nội tâm 
Kết bài:Sự cảm thông chia sẻ với số phận của Kiều,lên án những kẻ buôn người
3- Nhận xét, đánh giá bài làm
* Ưu điểm :
* Nhược điểm
4. Sửa lỗi:
- Lỗi chính tả
- Lỗi viết hoa
- Lỗi không có dấu chấm phẩy
 Củng cố : Hs nêu lại tâm trạng Thúy Kiều ở lầu Ngưng Bích
 Hướng dẫn về nhà :- chuẩn bị bài Bếp lửa: đọc văn bản và trả lời câu hỏi đọc hiểu văn bản

Tài liệu đính kèm:

  • docgiao_an_day_tuan_11_mon_ngu_van_9.doc