Giáo án Lớp 9 môn Giáo dục công dân - Tiết 19: Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân

Trường THCS Cát Hanh 
Ngày soạn: 1 - 1 - 2012 
TIẾT 19: 
BÀI 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Gióp häc sinh n¾m ®­îc:
 - Hiểu được hôn nhân là gì.
2. Kỹ năng:
 - Biết thực hiện các quyền và nghĩa vụ của bản thân trong việc chấp hành Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000. 
3. Thái độ:
 - Nghiêm chỉnh chấp hành Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 
 - Không tán thành việc kết hôn sớm. 
 II. CHUẨN BỊ:
 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: 
- Đồ dùng: SGK, SG, tham khảo sách TKBG, thông tin, số liệu thực tế liên quan.
- Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 
- Bảng phụ, phiếu học tập 
- Phương án tổ chức lớp học: dạy học trên lớp, thảo luận nhóm. 
 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: 
- Học bài cũ bài 11 và hoàn thành các bài tập 
- Xem bài, trả lời câu hỏi SGK, t×m nh÷ng c©u chuyÖn cã liªn quan ®Õn néi dung bµi häc.
- Tìm đọc Hiến Pháp 1992 (điều 64) Luật hôn nhân và gia đình (điều 4 và điều 8) 
 III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
 1. Ổn định tình hình lớp:(1’)
 - Điểm danh học sinh trong lớp: 
 2. Kiểm tra bài cũ: (không kiểm tra) 
3. Giảng bài mới:
 * Giíi thiÖu bµi:(2’)
 Gi¸o viªn ®­a t×nh huèng: Ngày 1-10, một vụ tự tử xảy ra ở Sơn La. Được biết nguyên nhân là do cha mẹ của một cô gái đã ép cô tảo hôn với một người con trai ở bản khác. Do mâu thuẫn với cha mẹ mình, cô đã tự vẫn vì không muốn lập gia đình sớm, đồng thời trong thư cô viết để lại cho gia đình trước khi tự vẫn, cô đã nói lên ước mơ của thời con gái và những dự định trong tương lai.
 Suy nghĩ của các em về cái chết thương tâm của cô gái? Theo các em, trách nhiệm thuộc về ai?
 Häc sinh: Nêu ý kiến cá nhân (C« g¸i lµ ng­êi cã suy nghÜ ®óng ®¾n vÒ vÊn ®Ò h«n nh©n, tuy nhiªn hµnh ®éng cña c« l¹i thiÕu suy nghÜ. Tr¸ch nhiÖm nµy thuéc vÒ b¶n th©n c«, gia ®×nh c« vµ c¶ céng ®ång x· héi.)
 Để giúp các em hiểu rõ hơn được vấn đề này, chúng ta học bài hôm nay: QuyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n trong h«n nh©n.
* Tiến trình bài dạy: 
Tg 
Hoạt động của giáo viên 
 Hoạt động của học sinh 
 Nội dung 
19’
Hoạt động 1: Tìm hiểu những thông tin trong phần đặt vấn đề để giúp học sinh hiểu quan niệm đúng đắn về tình yêu hôn nhân 
I. Đặt vấn đề :
- Chuyện của T
- Nỗi khổ của M 
Gọi học sinh đọc mục đặt vấn đề .
Cho học sinh thảo luận nhóm .
H1. Những sai lầm của T và K , H và M trong hai câu chuyện trên là gì? 
H2. Em có suy nghĩ gì về tình yêu hôn nhân trong các trường hợp trên ? 
H3. Em thấy cần rút ra bài học gì cho bản thân qua hai câu chuyện trên? 
- Gäi häc sinh nhËn xÐt, bæ sung.
- NhËn xÐt: H«n nh©n kh«ng qua t×m hiÓu, thiÕu hiÓu biÕt, bÞ Ðp buéc, kh«ng cã t×nh yªu ch©n chÝnh th× sÏ kh«ng cã kÕt côc tèt ®Ñp.
H. Qua các trường hợp điển hình trên các em thấy kết hôn sớm có ảnh hưởng như thế nào đối với sức khỏe hạnh phúc gia đình và việc học tập của bản thân, đối với nòi giống dân tộc? 
GV chốt ý: 
Do lấy vợ, lấy chống sớm khi chưa có hiểu biết về kế hoạch hóa gia đình nên sinh nhiều con cuộc sống vất vả, cực nhọc.
Do mang thai sớm và khi sinh con cơ thể chưa phát triển hàn chỉnh nên ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và con. 
Do thiếu hiểu biết về cuộc sống gia đình về trách nhiệm làm chồng làm vợ, làm cha, mẹ nên cuộc sống gia đình hay lục đục không hạnh phúc, nhiều đôi đã li dị sau một thời gian ngắn chung sống. 
Không những thế tệ nạn kết hôn sớm còn ảnh hưởng xấu đến sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước của địa phương như: làm gia tăng dân số, ảnh hưởng đến chất lượng nòi giống dân tộc, làm gia tăng các tệ nạn xã hội khác.
1, 2 học sinh đọc 
Thảo luận nhóm bằng kĩ thuật khăn trải bàn 
1. Những sai lầm của T và K : 
- T học hết lớp 10 ( chưa đủ tuổi ) đã kết hôn .
- Bố mẹ T ham giàu ép T lấy chồng mà không có tình yêu.
- Chồng K là một thanh niên lười biếng, ham chơi rượu chè.
-> Hậu quả:
+ T làm lụng vất vả buồn phiền vì chồng nên gầy yếu xanh xao.
+ K bỏ nhà đi chơi, không quan tâm đến vợ con.
* Trường hợp của M và H: 
- M là một cô gái đảm đang hay làm .
- H chàng trai thợ mộc yêu M. 
- Vì nể, sợ người yêu giận M quan hệ với H, có thai.
- H giao động, trốn tránh trách nhiệm. 
- Cha mẹ, anh chị H phản đối, không chấp nhận M.
- Hậu quả: 
+ M sinh bé gái và vất vả đến kiệt sức vì nuôi con một mình. 
+ Cha mẹ M hất hủi, xóm giềng, bạn bè cười chê. 
2. Tình yêu và hôn nhân trong các trường hợp trên: là sai trái, không đúng đắn vì đó là tình yêu mù quáng, nhẹ dạ cả tin và sự vô trách nhiệm trong tình yêu, hôn nhân đó không dựa trên tình yêu chân chính mà là hôn nhân ép buộc.
- Cả hai trường hợp trên đều dẫn đến hậu quả xấu là sự bất hạnh trong đời sống hôn nhân .
3. Bài học cho bản thân: 
- Xác định đúng vị trí của mình hiện nay là học sinh THCS.
- Không nên yêu, không lấy vợ, lấy chồng quá sớm.
- Phải có tình yêu chân chính và hôn nhân đúng pháp luật. 
Học sinh suy nghĩ trả lời 
Kết hôn sớm gây tác hại đến sức khỏe, hạnh phúc gia đình, học tập công việc của bản thân, đến nòi giống dân tộc và sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương của đất nước.
Ảnh hưởng xấu đến học tập của các em vì phải bỏ học ít có thời gian để học do đó không tiến bộ được. 
Do lấy vợ, lấy chống sớm khi chưa có hiểu biết về kế hoạch hóa gia đình nên sinh nhiều con cuộc sống vất vả, cực nhọc.
Do mang thai sớm và khi sinh con cơ thể chưa phát triển hàn chỉnh nên ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và con.
Do thiếu hiểu biết về cuộc sống gia đình về trách nhiệm làm chồng làm vợ, làm cha, mẹ nên cuộc sống gia đình hay lục đục không hạnh phúc , nhiều đôi đã li dị sau một thời gian ngắn chung sống. 
Không những thế tệ nạn kết hôn sớm còn ảnh hưởng xấu đến sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước của địa phương như: làm gia tăng dân số, ảnh hưởng đến chất lượng nòi giống dân tộc, làm gia tăng các tệ nạn xã hội khác. 
15’
Hoạt động 2: Thảo luận giúp học sinh hiểu quan niệm đúng đắn về tình yêu và hôn nhân 
H. Cơ sở của tình yêu chân chính là gì? 
H. Em hiểu thế nào là tình yêu chân chính? 
H. Những sai trái thường gặp trong tình yêu là gì? 
H. Hôn nhân đúng pháp luật là như thế nào?
H. Hôn nhân là gì? 
- Giải thích cho häc sinh nghe thế nào là bình đẳng, tự nguyện, được pháp luật thừa nhận.
H. Ý nghĩa của tình yêu chân chính đối với hôn nhân ? 
H. Thế nào là hôn nhân trái pháp luật?
- Những sai trái này có xu hướng tăng nhanh, lan rộng thể hiện lối sống thấp hèn thực dụng, sống gấp của một số thanh niên trong thời đại ngày nay. 
 Tình yêu chân chính sẽ dẫn đến hôn nhân và cuộc sống gia đình đẹp đẽ. Ngược lại, hôn nhân không có tình yêu chân chính sẽ dễ gây tan vỡ mà hậu quả trực tiếp chính là con cái phải chịu thiệt thòi. 
- Là sự quyền luyến giữa hai người khác giới .
- Sự đồng cảm giữa hai người.
- Quan tâm sâu sắc, chân thành tin cậy và tôn trọng lẫn nhau.
- Vị tha, nhân ái.
- Thuỷ chung.
- Tình yêu chân chính xuất phát từ sự đồng cảm sâu sắc giữa hai người, là sự chân thành tin cậy và tôn trọng nhau.
- Tình yêu không lành mạnh là thứ tình cảm không bền vững , có thể vụ lợi (tham giàu, tham địa vị) Tình yêu đơn phương (chỉ có từ một phía) sự thiếu trách nhiệm trong tình yêu. 
- Những sai trái: Thô lỗ, nông cạn, vụ lợi, ích kỷ trong tình yêu. Nhầm lẫn tình bạn với tình yêu. Không nên yêu quá sớm
- Hôn nhân đúng pháp luật là hôn nhân dựa trên cơ sở tình yêu chân chính và đúng tuổi
 (theo qui định của pháp luật) 
- Là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện, được pháp luật thừa nhận, nhằm chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hoà thuận, hạnh phúc.
- Tình yêu chân chính là cơ sở quan trọng của hôn nhân .
- Là hôn nhân không dựa trên cơ sở tình yêu chân chính: vì tiền, vì dục vọng, bị ép buộc
Hôn nhân không đúng độ tuổi của pháp luật. 
- T×m vÝ dô chøng minh.
II. Nội dung bài học: 
1. Hôn nhân: 
- Là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện, được pháp luật thừa nhận, nhằm chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hoà thuận, hạnh phúc. 
5’
Hoạt động 3: Củng cố 
III. Bài tập :
Bài tập: Bài 1 sgk 
H. Hôn nhân là gì? 
H. Cơ sở quan trọng của hôn nhân là gì? 
Kết luận: Tình yêu chân chính là cơ sở quan trọng của hôn nhân và gia đình hạnh phúc vì: 
Có tình yêu chân chính con người sẽ có sức mạnh vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống hôn nhân không dựa trên tình yêu chân chính sẽ dẫn đến gia đình bất hạnh . 
Gọi 1 em đọc bài tập 1 
Đáp án đúng: d,đ,g,h,i,k 
Vì : những ý kiến đó dựa trên quan điểm của một tình yêu chân chính . Trách nhiệm tình cảm của mọi người trong gia đình và thực hiện vấn đề hôn nhân đúng pháp luật qui định. 
- Là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện được pháp luật thừa nhận nhằm, chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hoà thuận, hạnh phúc. 
Tình yêu chân chính là cơ sở quan trọng của hôn nhân . 
Đáp án đúng: d,đ,g,h,i,k 
4. Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: (2’) 
- Về nhà học bài theo nội dung bài học hôm nay, làm bài tập 2 sgk
- Chuẩn bị bài 12 (TT) đọc phần nội dung bài học phần còn lại dự kiến trả lời các bài tập còn lại ở sgk
- Sưu tầm những trường hợp thực hiện tốt luật hôn nhân và gia đình và ngược lại ở địa phương em .
- Tìm đọc luật hôn nhân và gia đình năm 2000 ( điều 4,8 ) 
IV. Rút kinh nghiệm, bổ sung: 
***********************************