Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Bài 1 - Tiết 2: Liên Xô và các nước đông Âu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỷ XX

Ngày soạn: 1/9/08 Ngày giảng: 9a : 4/9/08
 9b : 6/9/08
 9c : 4/9/08
Bài 1_ Tiết 2
LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ
NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶ XX
1/ MỤC TIÊU BÀI DẠY
a. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu.
- Hoàn cảnh và quá trình ra đời của các nước DCND Đông Âu. Từ 1945 đến 1949. Các nước Đông Âu đã hoàn thành thắng lợi cách mạng dân tộc, dân chủ.
- Các nước DCND Đông Âu tiến hành xây dựng CNXH (từ 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỷ XX) đã đạt được những thành tựu to lớn. Hầu hết các nước này đã trở trành các nước CN.
- Sự hình thành hệ thống XHCN. Quan hệ giữa Liên Xô và các nước này chặt chẽ toàn diện hơn.
-Hội đồng tương trợ kinh tế của các nước XHCN (SEV) Tổ chức Vác-xa-va ra đời.
b. Tư tưởng
- những thành tựu to lớn của nhân dân Đông Au trong công cuộc xây dựng CNXH của các nước này đã có những sự biến đổi sâu sắc.
c. Kỹ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích nhận định và so sánh các sự kiện, các vấn đề lịch sử cụ thể và kỹ năng sử dụng bản đồ.
2. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
a. GV: - Bản đồ các nước Đông Âu 
 - Tranh ảnh tiêu biểu của các nước Đông Âu
b. HS: - Học bài cũ , chuẩn bị bài mới.
3/ PHẦN THỂ HIỆN TRÊN LỚP.
a/ Kiểm tra bài cũ (5’)
* Hỏi: Em hãy nêu những thành tựu chủ yếu của Liên Xô trong công cuộc xây dựng CNXH từ 1945 đến đầu những năm 70 của thế kỷ XX?
* Trả lời: 
 -KT: - Công nghiệp tăng 73%
 - Nông nghiệp phát triển , Liên Xô là cường quốc đứng thứ 2 trên thế giới.
 - KHKT: - 1957 Phóng vệ tinh nhân tạo vào vũ trụ
 - 1961 đưa con người vào vũ trụ.
 - Đối ngoại: - Thực hiện chính sách hoà bình hữu nghị
 - Ủng hộ phòng trào cách mạng thế giới.
b. Bài mới.
 Giới thiệu bài: Cuối 1944 đầu 1945, Hồng quân Liên Xô trên đường truy đuổi phát xít Đức về tận sào huyệt của nó là Béc Lin đã giúp 1 loạt các nước Đông Âu giải phóng, hệ thống các nước XHCN đã ra đời trên thế giới
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
GV: Giới thiệu các nước Đông Âu bằng bản đồ các nước Đông Âu
Giải thích: Đông Âu
 Tây Âu
Hỏi:Trước CTTG II các nước Đông Âu ntn?
Gv giảng: Trước CTTGII các nước Đông Âu là những nước TBCN nhưng lạc hậu hơn nhiều so với các nước Tây âu và ít nhiều phụ thuộc vào các nước Tây Âu như Anh , Pháp, Đức Khi CTTGII nổ ra họ bị phát xít Đức chiếm đóng và nô dịch tàn bạo . Trật tự thế mới do chúng đề ra thức chất chỉ là những lò thiêu đốt người và những nhà tù. Nhiệm vụ của người Đông Âu là phải giải phóng khỏi ách phát xít, lật đổ chính quyền tay sai phản động, thủ tiêu các tàn tích của phát xít.
Hỏi: Các nước DCND Đông Âu ra đời trong hoàn cảnh nào?
YC HS đọc phần chữ nhỏ
Gv gọi một HS lên bản chỉ tên các nước DCND Đông Âu trên bản đồ.
Hỏi: Ở Đức quá trình thành lập chính quyền DCND diễn ra như thế nào?
Giảng: Theo thoả thuận của ba nước Anh, Mĩ, LX:
LX tạm đóng Đông Đức: 10/1949 thành lập CHDC Đức
Anh, Pháp , Mĩ tạm đóng Tây Đức: 9/1949 thành lập CHLB Đức
Hỏi: Để hoàn thành những nhiệm vụ cách mạng DCND các nước Đông Âu cần tiến hành những công việc gì?
Hỏi: Em có nhận xét gì về những nhiệm vụ đó?
Hỏi: Các nước DCND Đông Âu ra đời có ý nghĩa gì?
Giải thích: Hoàn thành CM DCND :
- XD Chính quyền ND các cấp: Gồm đại biểu các cấp
- Cải cách ruộng đất: Nhằm xoá bỏ chế độ chiếm hữu ruộng đất của địa chủ
- Quốc hữu hoá các xí nghiệp: Đưa những xí nghiệp của TB trong và ngoài nước-> xí nghiệp của nhà nước
-Thực hiện tự do dân chủ: Chế độ làm việc, lương bổng, nghỉ ngơi
Hỏi: Sau khi hoàn thành CM DCND các nước Đông âu làm gì?
Giảng: Những khó khăn khi XD CNXH: Khởi đầu là nền KT lạc hậu, Bị các nước ĐQ bao vây về KT, phá hoại về chính trị, nhiều thế lực chống phá CNXH
Hỏi: Nhiệm vụ chính của các nước Đông Âu là gì?
Hỏi: Mục đích của những nhiệm vụ này là gì?
Hỏi: Hãy cho biết những thành tựu CNXH của các nước Đông Âu (từ 1950 đến 1970)?
Gv lấy VD: Anbari trước chiến tranh là nước nghèo nhất Châu Âu. Năm 1970 đã điện khí hoá toàn cầu.
- Đức: 1949 đến những năm 70 tăng 5 lần.
Giải thích:
Nước Công- nông nghiệp: Căn cứ trình độ phát triển , chia ra: 
+ Nông nghiệp: Nền nông nghiệp phát triển
+ CN: nền CN phát triển
+ Công- nông nghiệp: Nền CN chiếm 70%
+ Nông -công nghiệp: NN chiếm 70%
Hỏi: Em có nhận xét gì về các thành tựu mà các nước Đông Âu đã đạt được?
Hỏi: Vì sao các nước Đông Âu lại có sự phát triển như vậy?
Gv: nói về sai lầm mà các nước Đông Âu gặp phải: 
Mô phỏng cúng nhắc mô hình XD CNXH ở LX
Chỉ ưu tiên phát triển CN nặng
-> Gây ra những cục diện ko ổn định( Ba Lan, Tiệp Khắc, Áo, Hung)
Hỏi: Hệ thống XHCN ra đời trong hoàn cảnh nào?
Hỏi: Tại sao các nước XHCN lại ra đời?
.
Hỏi: Vậy sự hợp tác tương trợ giữa Liên Xô và Đông Âu được thể hiện như thế nào?
Hỏi: Kết quả hoạt động của khối SEV?
Hỏi: Tổ chức hiệp ước Vác-Xa-Va ra đời với mục đích gì?
Þ Đây là liên minh phòng thủ quân sự và chính trị của các nước XHCN. Châu Âu.
Hỏi: Vai trò của tổ chức này là gì?
Gv: Tuy nhiên tổ chức hiệp ước Vác-sa-va cũng như khối SEV đã tan rã cùng với sự khủng hoảng và tan rã của các nước XHCN. Để thấy được đều đó tiết sau chúng ta cùng tìm hiểu.
Kết luận: Sự ra đời của các nước DCND Đông Âu và tiếp đó là công cuộc XD CNXH ở các nước này đã làm CNXH ngày càng mở rộng. Đóng góp to lớn vào phong trào CM thế giới. Các tổ chức của hệ thống XHCN ra đời :Khối SEV và Khối Vác-sa-va đã có vai trò to lớn trong việc củng cố và phát triển hệ thống XHCN. 
Lệ thuộc và các nước Tây Âu
Dưới sự giúp đỡ của Liên Xô , ND Đông Âu đã nổi dạy giành chính quyền-> Một loạt các nước DCND được thành lập ở Đông Âu.
Chỉ trên lược đồ
LX tạm đóng Đông Đức: 10/1949 thành lập CHDC Đức
Anh, Pháp , Mĩ tạm đóng Tây Đức: 9/1949 thành lập CHLB Đức
Học sinh thảo luận nhóm và trình bày kết quả theo nhóm)
Hết sức quan trọng và thiết thực.
Củng cố vững chắc hệ thống XHCN trên thế giới
Đem lại lợi ích cho ND lao động
Bước vào XD CNXH
- Xoá bỏ sự bóc lột của giai cấp tư sản, đưa nhân dân vào con đường làm ăn tập thể.
- Tiến hành công nghiệp hoá XHCN.
- XD cơ sở vật chất – kĩ thuật cho CNXH
- Xây dựng CNXH.
- Đầu những năm 70 Đông Âu đã trở thành những nước công- nông nghiệp
- Đạt được những thành tựu to lớn.
- Bộ mặt KTXH thay đổi sâu sắc.
- Sự nỗ lực vượt bậc của nhân dân Đông Âu cùng với sự hỗ trợ đắc lực của Hồng quân Liên Xô.
- Các nước Đông Âu ra đời bắt đầu XD CNXH đòi hỏi phải có sự hợp tác -> Hệ thống XHCN được hình thành 
- Liên Xô và Đông Âu cùng chung một mục tiêu
- Đều do Đảng cộng sản lãnh đạo.
Đọc phần chữ nhỏ
8/1/1949 , Hội đồng tương trợ KT ra đời gồm: Liên Xô, An-ba-ri; Ba Lan, Bungari, Tiệp khắc; Đức; Mông Cổ CuBa , Việt Nam 
- Chế độ tăng trưởng công nghiệp 10% /1 năm
- Thu nhập Quốc dân (1950 - 1970) tăng 5,7 lần.
- Liên Xô viện trợ không hoàn lại 20 tỉ rúp.
- Chống lại sự hiếu chiến của Mĩ và khối NATO. Để bảo vệ an ninh Châu Âu và thế giới 
- Bảo vệ công cuộc XD CNXH, hoà bình an ninh Châu Âu và thế giới.
II. Đông Âu
1. Sự ra đời của các nước dân chủ Đông âu. 
 - 1944-1946: Dưới sự giúp đỡ của Liên Xô , ND Đông Âu đã nổi dạy giành chính quyền-> Một loạt các nước DCND được thành lập ở Đông Âu.
* Những nhiệm vụ của cách mạng DCND :
+ Xây dựng chính quyền DCND
+ Cải cách ruộng đất, quốc hữu hoá xí nghiệp lớn của tư bản.
+Ban hành các quyền tự do DC.
®1945-1949: Hoàn thành nhiệm vụ của CM DCND,đời sống ND được cải thiện.
2. Tiến hành XD CNXH từ 1950 đến những năm 70 của thế kỷ XX 
* Nhiệm vụ :
- Xoá bỏ sự bóc lột của giai cấp tư sản, đưa nhân dân vào con đường làm ăn tập thể.
- Tiến hành công nghiệp hoá XHCN.
- XD cơ sở vật chất – kĩ thuật cho CNXH
* Thành tựu:
- Đầu những năm 70 Đông Âu đã trở thành những nước công- nông nghiệp
- Bộ mặt KTXH đã thay đổi căn bản và sâu sắc.
III. Sự hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa 
- Cơ sở hình thành:
+ Cùng chung mục tiêu là XD chủ nghĩ xã hội 
+ Đảng CS nắm quyền lãnh đạo.
+ Nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác-Lênin.
-> Sau chiến tranh thế giới II hệ thống XHCN ra đời.
- 8.1.1949 Hội đồng tương trợ KT (SEV) ra đời.
-14.5.1955 tổ chức hiệp ước Vác-xa-va thiết lập.
- Tác dụng: Bảo vệ công cuộc XD CNXH, hoà bình an ninh Châu Âu và thế giới.
c/ Củng cố-Bài tập:
Hỏi: Cuộc CM dân chủ hân dân ở các nước Đông Âu thành công đã có ý nghĩa như thế nào?
 Châu Âu đứng nhất thế giới.
 CNXH trở thành một hệ thống thề giới.
 Đông Âu vươn lên tầm cao thời đại.
 Cả b, c đều đúng
d/ Hướng dẫn học sinh học bài và làm bài tập ở nhà.
Học bài cũ. Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa .
Vẽ và điền vào lược đồ Châu Âu các nước XHCN Đông Âu.
Đọc và chuẩn bị bài 2 : Liên Xô và các nước Đông Âu.