Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết 31: Di truyền học với người

Tiết 31:	DI TRUYỀN HỌC VỚI NGƯỜI
I. Mục tiêu:
	- Nêu được di truyền y học tư vấn là gì? Và nội dung của nó.
	- Giải thích được cơ sở di truyền cấm nam lấy nhiều vợ hoặc nữ lấy nhiều chồng.
	- Cấm những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời được kết hôn với nhau.
	- Hiểu được vì sao phụ nữ sinh con ở tuổi ngoài 35 và tác hại của ô nhiễm môi trường đ.v.c.s vật chất của tính di truyền.
	- Rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, phân tích, thảo luận.
II. Phương pháp:
	- Nêu và giải quyết vấn đề - Diễn giải.
III. Phương tiện:
	- Bảng số liệu: sự thay đổi tỉ lệ nam/nữ theo độ tuổi.
	- Bảng số liệu: sự gia tăng trẻ sơ sinh mắc bệnh đao theo độ tuổi của người mẹ.
IV. Các bước tiến hành:
	1. Ổn định.
	2. Kiểm tra bài cũ:
	a. Nêu đặc điểm di truyền của bệnh đao và bệnh tóc nơ. Bệnh bạch tạng có biểu hiện gì? Đặc điểm di truyền của bệnh.
	b. Nêu nguyên nhân phát sinh bệnh tật di truyền ở người và các biện pháp hạn chế.
	3. Bài mới:
	Tiết 31:	DI TRUYỀN HỌC VỚI NGƯỜI
TG
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
1 Họat động1: Tìm hiểu di truyền y học tư vấn.
- Yêu cầu học sinh đọc SGK.
- Trao đổi.
- Trả lời câu hỏi.
? Di truyền y học tư vấn được hình thành như thế nào.
? Chức năng của di truyền y học tư vấn là gì.
- Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK vận dụng kiến thức thực hiện mục(SGK.
? Em hãy thông tin cho đôi trai gái này biết đây là loại bệnh gì.
? Bệnh do gen trội hay gen lặn quy định. Tại sao.
? Nếu họ lấy nhau sinh con đầu lòng bị câm điếc thì họ có nên tiếp tục sinh con nữa không? Tại sao.
Hoạt động2: - Tìm hiểu di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình.
** Di truyền học với hôn nhân.
- Yêu cầu học sinh tham khảo SGK.
- Trả lời các câu hỏi sau:
? Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống.
? Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ năm trở đi thì được luật hôn nhân và gia đình cho phép kết hôn.
* Giáo viên đưa bảng số liệu 30.1 lên bảng.
- Yêu cầu học sinh quan sát.
- Phân tích số liệu.
? Ở lứa tuổi nào tỉ lệ nam, nữ là 1:1.
? Tại sao chỉ lấy một vợ một chồng.
? Vì sao nên cấm chuẩn đoán thai nhi.
* Liên hệ ở Hàn Quốc 1985 tỉ lệ nam” nữ là 117:100 do ứng dụng phương pháp chuẩn đoán thai nhi ( thực chất tỉ lệ này thường 104: 100).
( Cấm xác định giới tính của thai nhi.
* Di truyền học với kế hoạch hoá gia đình.
? Để người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc xã hội phồn vinh, chúng ta cần phải làm gì để hạ thấp tỉ lệ dân số.
? Kế hoạch hoá gia đình bao gồm những tiêu chí nào.
Giáo viên thông báo: Các tiêu chí trên đều liên quan với nhau và đều có cơ sở sinh học.
* Giáo viên dán nội dung bảng 30.2.
- Yêu cầu học sinh quan sát.
- Rút ra nhận xét.
? Nên sinh con ở lứa tuổi nào để đảm bảo giảm tỉ lệ trẻ sơ sinh mắc bệnh đao.
? Phụ nữ sinh con trong độ tuổi nào là hợp lí? Vì sao.
Hoạt động 3: Tìm hiểu hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường.
* Giáo viên phân tích tác hại của:
- Các chất phóng xạ hoá học có sẵn trong tự nhiên và do con người tạo ra.
- Sự ô nhiễm của môi trường... là những nguyên nhân gây ung thư và đột biến.
? Chúng ta cần phải làm gì để hạn chế phát sinh bệnh và tật di truyền.
- Giáo viên chốt ý, ghi bảng.
2 
Yêu cầu trả lời.
- Bệnh di truyền
- Do gen lặn quy định.
- Không nên tiếp tục sinh con.
- Vì cả hai người đều có gen lặn bẩm sinh gây câm điếc ở trạng thái dị hợp.
* Luật hôn nhân và gia đình quy định:
- Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn với nhau.
- Nam chỉ lấy một vợ, nữ chỉ lấy một chồng.
- Yêu cầu trả lời.
- Duy trì tỉ lệ nam nữ 1:1.
- Hạn chế việc sinh con trai theo tư tưởng: “Trọng nam khinh nữ”.
( mất cân đối tỉ lệ nam/ nữ ở tuổi trưởng thành.
Yêu cầu trả lời.
Từ 25 - 34 tuổi.
+ Tránh hai lần sinh gần nhau.
+ Đảm bảo các điều kiện: kinh tế, sinh hoạt, học tập, làm việc.
+ Giữ được quy mô gia đình hợp lí (từ 1- 2 cm).
+ Giảm trẻ sơ sinh mắc bệnh đao.
- Theo dõi GV.
- Tổng kết.
- Rút ra kết luận; Nguyên nhân gây bệnh, tật di truyền.
- Đề nghị biện pháp phòng tránh.
I. Di truyền y học tư vấn
- Di truyền y học tư vấn được hình thành do sự phối hợp các phương pháp xét nghiệm, chẩn đoán hiện đại về mặt di truyền với nghiên cứu phả hệ...
- Chức năng của di truyền y học tư vấn là: chẩn đoán, cung cấp thông tin cho các lời khuyên liên quan đến bệnh và tật di truyền.
II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình.
1. Di truyền học với hôn nhân:
- Kết hôn gần suy thái nòi giống.
- Những người có quan hệ huyết thống từ 5 đời trở lên có thể kết hôn với nhau vì khả năng xuất hiện các cơ thể đồng hợp lặn là rất ít.
* Di truyền học người đã giải thích quy định luật hôn nhân và gia đình là có cơ sở sinh học.
2. Di truyền học với kế hoạch hoá gia đình.
* Các tiêu chí của kế hoạch hoá gia đình.
- Không sinh con quá sớm hoặc quá muộn.
- Các lần sinh con không nên quá gần nhau.
- Mỗi cặp vợ chồng chỉ có một đến hai con.
- Các tiêu chó này có liên quan với nhai và đều có cơ sở sinh học.
* Qua nghiên cứu cho thấy trẻ sơ sinh các bà mẹ từ 35 trở lên sinh con tỉ lệ mắc mệnh down tăng.
III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường:
1. Nguyên nhân gây ô nhiễm:
- Các chất phóng xa và các chất hoá học có sẵn trong tự nhiên và do con người tạo ra là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường, tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền.
2. Biện pháp:
- Chúng ta cần phải đấu tranh phòng chống, vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học và ô nhiễm môi trường.
	4. Củng cố - đánh giá:
	1. Di truyền y học tư vấn có những chức năng gì?
	2. Tại sao phụ nữ không nên sinh con ở độ tuổi 35. Tại sao cần phải đấu tranh chống ô nhiễm môi trường.
	5. Dặn dò:
- Học bài.
	- Trả lời các câu hỏi cuối bài.
	- Đọc: “Em có biết”.