A- Mục đích yêu cầu
Giúp học sinh cảm nhận được tình cảm cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con anh Sáu. Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu, nghệ thuật xây dựng tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên, lời kể chuyện ở ngôi thứ nhất dung dị, đậm chất Nam Bộ.
Rẽn kĩ năng đọc diễn cảm truyện, phát hiện và phân tích những chi tiết nghệ thuật đặc sắc trong truyện ngắn.
Giáo dục tình cảm yêu quý, kính trọng cha mẹ.
B-Chuẩn bị
Thầy: Nghiên cứu soạn giáo án.
Trò: Soạn bài theo câu hỏi sgk.
Ngµy so¹n: . TuÇn 15 Ngµy d¹y:9A .. TiÕt 71- 72 9B :.. ChiÕc lîc ngµ. ( TrÝch) NguyÔn Quang S¸ng A- Môc ®Ých yªu cÇu Gióp häc sinh c¶m nhËn ®îc t×nh c¶m cha con s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña cha con anh S¸u. N¾m ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt, ®Æc biÖt lµ nh©n vËt bÐ Thu, nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn, lêi kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt dung dÞ, ®Ëm chÊt Nam Bé. RÏn kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m truyÖn, ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt ®Æc s¾c trong truyÖn ng¾n. Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu quý, kÝnh träng cha mÑ. B-ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n. Trß: So¹n bµi theo c©u hái sgk. C- Ph¬ng ph¸p. - Ph©n tÝch, chøng minh, t¸i hiÖn D- Lªn líp I.Tæ chøc II.KiÓm tra ? Qua h×nh ¶nh anh thanh niªn, em cã c¶m nhËn g× vÒ nh÷ng con ngêi lao ®éng trong x· héi míi trong t¸c phÈm “LÆng lÏ Sa Pa”? III.Bµi míi. Ho¹t ®éng cña GV&HS Ghi b¶ng H? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng? GV: Lµ nhµ v¨n tham gia c¶ hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng MÜ lo¹i truyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt, kÞch b¶n phim vµ hÇu nh viÕt vÒ cuéc sèng vµ con ngêi Nam Bé trong hai cuéc kh¸ng chiÕn còng nh trong hoµ b×nh. - TiÓu thuyÕt chuyÓn thµnh phim: §Êt löa, c¸nh ®ång hoang, Mïa giã chíng - Phong c¸ch viÕt truyÖn ®éc ®¸o, thêng cã t× nh huèng ngÉu nhiªn, bÊt ngê nhng tù nhiªn, giµu chi tiÕt sèng ®éng. H? TruyÖn ng¾n “ChiÕc lîc ngµ” ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo? - Ra ®êi trong hoµn c¶nh ®Êt níc ®ang chèng MÜ ë MiÒn Nam, t¸c phÈm lµm sèng dËy t×nh c¶m cha con s©u nÆng, thiªng liªng trong cuéc kh¸ng chiÕn mÊt m¸t ®au th¬ng Êy ®· ngêi lªn tÊm lßng yªu níc cña mçi ngêi d©n ViÖt Nam qua t¸c phÈm. ChuyÓn: TruyÖn nh thÕ nµo chóng ta cïng ®äc vµ tãm t¾t GV: T¸c phÈm ®îc viÕt theo c¸ch truyÖn lång trong truyÖn, v¨n b¶n trong sgk ®· lîc bá phÇn ®Çu vµ phÇn cuèi cña truyÖn, chØ gi÷ l¹i phÇn chÝnh gi÷a cña cèt truyÖn lµ c©u chuyÖn b¸c Ba kÓ l¹i vÒ cha con «ng S¸u. * Yªu cÇu ®äc: -Ph©n biÖt ®îc lêi dÉn chuyÖn vµ lêi ®èi tho¹i cña c¸c nh©n vËt. + Lêi cña b¸c Ba (ngêi kÓ) ®äc chËm, trÇm l¾ng. + Lêi «ng S¸u khi th× xóc ®éng, gÊp g¸p gäi con khi th× trÇm l¾ng xãt xa, + Giäng bÐ Thu lóc ®Çu hèt ho¶ng, sî h·i, c¸ch chia tay nghÑn ngµo, xóc ®éng. * Yªu cÇu kÓ: KÓ ®óng giäng kÓ, ®¶m b¶o lêi kÓ ng¾n gän, hÊp dÉn, gi÷ ®îc t×nh tiÕt chÝnh cña truyÖn. ChuyÓn: ta cïng ®äc vµ kÓ tãm t¾t. GV: Tãm t¾t phÇn ®Çu: TruyÖn më ®Çu b»ng mét c¶nh ®ªm tr¨ng s¸ng t¹i mät tr¹m giao liªn vïng ®ång Th¸p Mêi- Nam Bé. ¤ng Ba mét c¸n bé gi¶i phãng kÓ cho t¸c gi¶ vµ anh em ®ång ®éi nghe c©u chuyÖn c¶m ®éng mµ «ng ®îc chøng kiÕn. - ChuyÖn kÓ r»ng sau 8 n¨m ®i kh¸ng chiÕn «ng S¸u vÒ th¨m nhµ gi©y phót gÆp gì ®Çu tiªn gi÷a cha con «ng S¸u diÔn ra nh thÕ nµo? Mét em ®äc “§Õn lóc ®îc, c¸i t×nh ngêi cha cø n«n nao trong ngêi hai tay bu«ng thâng xuèng nh bÞ g·y” H? Nªu néi dung ®o¹n truyÖn em võa ®äc? - Cuéc gÆp gì bÊt ngê gi÷a «ng S¸u víi con: bÐ Thu ng¹c hiªn hèt ho¶ng kh«ng nhËn cha. GV: Sau gi©y phót ho¶ng hèt ban ®Çu bÐ Thu sÏ ®èi xö víi ba nã nh thÕ nµo trong ba ngµy «ng S¸u nghØ phÐp. ? Mêi mét em kÓ tiÕp ®o¹n truyÖn tõ chç “ V× ®êng xa chóng t«i chØ ®îc nghØ cã 3 ngµy” trang 196 ®Õn “nã nh×n víi vÎ nghÜ ngîi s©u xa” trang 197. H? §o¹n truyÖn em võa kÓ nªu nh÷ng néi dung g×? - BÐ Thu kh«ng chÞu nhËn «ng S¸u lµ cha, nã bá sang nhµ ngo¹i vµ s¸ng h«m «ng S¸u lªn ®êng nã míi theo ngo¹i vÒ. GV: LiÖu bÐ Thu cã nhËn ba hay kh«ng? Phót chia tay khi «ng S¸u ra ®i diÔn ra nh thÕ nµo mét em ®äc tiÕp ®o¹n tõ “§Õn lóc chia tay”/198 ®Õn “võa nãi nã võa tõ tõ tôt xuèng” /199. H? Tãm t¾t néi dung võa ®äc b»ng mét c©u ng¾n gän? Cuéc chia tay c¶m ®éng cña cha con «ng S¸u. GV: ¤ng S¸u cã mua ®îc cho bÐ Thu c©y lîc hay kh«ng? ¤ng thùc hiÖn lêi høa víi con nh thÕ nµo? H·y kÓ l¹i? - ë khu c¨n cø «ng S¸u ®· khæ c«ng lµm chiÕc lîc ngµ ®Ó tÆng con, «ng ®· hi sinh vµ trao c©y lîc ngµ nhê B¸c Ba trao l¹i cho con g¸i GV: kÓ tiÕp: B¸c ba ®· gÆp l¹i Thu khi Thu ®· trë thµnh mét c« giao liªn gan d¹ dòng c¶m vµ trao l¹i chiÕc lîc ngµ cho Thu chiÕc lîc ngµ cña cha c« nh lóc hy sinh «ng S¸u ®· uû th¸c. - V¨n b¶n cã mét sè tõ khã, tõ ®Þa ph¬ng c« gi¸o ®· cho c¸c em tù t×m hiÓu phÇn chó thÝch. Thêi gian trªn líp cã h¹n c¸c em tù t×m hiÓu. GV: V¨n b¶n tËp trung biÓu lé t×nh c¶m s©u nÆng cña cha con «ng S¸u. T×nh c¶m cña «ng S¸u ®èi víi con nh thÕ nµo, t×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi cha ra sao, ta t×m hiÓu diÔn biÕn t©m tr¹ng cña tõng nh©n vËt. Tríc hÕt ta t×m hiÓu diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt bÐ Thu. H? §äc thÇm phÇn ®Çu v¨n b¶n. §o¹n truyÖn kÓ l¹i sù viÖc g×? H? §ang ch¬i nhµ chßi tríc s©n nghe «ng S¸u gäi “ Thu, con” bÐ Thu cã th¸i ®é g×? HS: Con bÐ giËt m×nh, trßn m¾t nh×n Nã ng¬ ng¸c, l¹ lïng“ Con bÐ thÊy l¹ qu¸ mÆt nã bçng t¸i ®i, råi vôt bá ch¹y vµ kªu thÐt lªn: M¸, m¸” H? Em cã suy nghÜ g× tríc th¸i ®é, hµnh ®éng cña Thu trong lÇn ®Çu tiªn gÆp cha? V× sao Thu cã th¸i ®é nh vËy? + V× nã cha lÇn nµo ®îc gÆp cha. GV: B×nh: C¸c em ¹! §»ng sau th¸i ®é ng¬ ng¸c l¹ lïng, sî h·i ®Õn kªu thÐt Êy cña bÐ Thu khi kh«ng nhËn ra cha. Ngêi ta thùc sù c¶m th«ng, xãt xa tríc sù hy sinh thÇm lÆng, sù mÊt m¸t, thiÖt thßi vÒ t×nh c¶m riªng t cña cha con «ng S¸u nãi riªng vµ cña ngêi d©n trong kh¸ng chiÕn nãi chung. H? Trong 3 ngµy phÐp ng¾n ngñi cña «ng S¸u, bÐ Thu ®èi víi «ng nh thÕ nµo? GV: NhËn xÐt: Em ®· thuËt l¹i rÊt ®Çy ®ñ nh÷ng chi tiÕt chÝnh. Quan s¸t mét lÇn n÷a nh÷ng chi tiÕt nµy em cã nhËn xÐt g× vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Thu? HS: T©m tr¹ng bÐ Thu diÔn biÕn theo chiÒu híng t¨ng tiÕn: tõ ng¹c nhiªn-> sî h·i thÐt lªn bá ch¹y-> c¬ng quyÕt kh«ng chÞu gäi ba-> ph¶n øng quyÕt liÖt tríc cö chØ ch¨m sãc cña «ng S¸u-> cuèi cïng nã giËn dçi bá sang nhµ ngo¹i. H? C¸ch x©y dùng diÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Thu theo chiÒu híng t¨ng tiÕn Êy cã t¸c dông g×? HS: C¸ch x©y dùng Êy lµm cho c©u chuyÖn giµu kÞch tÝnh, hÊp dÉn ngêi ®äc GV: Trong suèt 3 ngµy phÐp cña «ng S¸u, bÐ Thu lu«n gi÷ th¸i ®é xa c¸ch, nghi ngê, kh«ng tin, kh«ng nghe lêi m¸, c¬ng quyÕt kh«ng chÞu gäi ba, nã ph¶n øng quyÕt liÖt nhng còng rÊt trÎ con tríc sù ch¨m sãc cña «ng S¸u råi lÆng lÏ giËn dçi bá ®i, mÑ sang ®ãn còng kh«ng vÒ H? Qua c¸ch miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt em cã c¶m nhËn g× vÒ Thu? GV: C¸c em ¹! Trong c¶m nhËn cña bÐ Thu ngêi ®µn «ng l¹ mÆt nµy ®©u ph¶i lµ cha nã, v× kh«ng gièng trong ¶nh chôp víi mµ nã v× thÕ nã c¬ng quyÕt tÈy chay vµ chèng l¹i, lÝ do kh«ng nhËn cha cña bÐ Thu thËt ®¬n gi¶n, trÎ con, bÊt ngê mµ hîp lÝ. Trong c¸i cøng ®Çu cña Thu Èn chøa sù kiªu h·nh trÎ th¬ vÒ mét ngêi cha ®Ých thùc, mét t×nh yªu m·nh liÖt mµ Thu dµnh cho ngêi ha trong tÊm h×nh chôp víi mÑ. ChuyÓn: thÕ råi Thu cã nhËn ba hay kh«ng? H? H×nh ¶nh bÐ Thu trong buæi s¸ng «ng S¸u ra ®i ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo? H·y t×m ®äc chi tiÕt Êy? Con bÐ nh bÞ bá r¬i, lóc ®øng vµo gãc nhµ, lóc ®øng tùa cöa. VÎ mÆt nã sÇm l¹i buån rÇu, nã nh×n víi vÎ nghÜ ngîi s©u xa. - §«i m¾t mªnh m«ng cña nã bçng x«n xao H? Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh, c¸ch miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ qua ®o¹n nµy? T¸c gi¶ sö dông tõ l¸y gîi t¶, kÕt hîp gi÷a kÓ chuyÖn, võa miªu t¶ nh÷ng nÐt d¸ng ngo¹i h×nh cña Thu võa kÌm theo nh÷ng lêi nhËn xÐt b×nh luËn. H? Sù kÕt hîp ®an xen gi÷a c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong ®o¹n truyÖn gióp em hiÓu ®îc ®iÒu g×? - Sù kÕt hîp gi÷a c¸c ph¬ng thøc trong m¹ch kÓ chuyÖn gióp em hiÓu ®îc sù thay ®æi th¸i ®é, t©m tr¹ng trong con ngêi Thu. H? Vµ khi «ng S¸u nãi “Th«i! Ba ®i nghe con” Th× ®iÒu g× ®· bÊt ngê x¶y ra? §iÒu bÊt ngê lµ trong lóc mäi ngêi – kÓ c¶ «ng S¸u ®Òu tëng em bÐ sÏ ®øng yªn th× bçng nã kªu thÐt lªn “Baaaba” Ch¹y x« tíi nhanh nh mét con sãc, ch¹y thãt lªn vµ dang hai tay «m lÊy cæ ba nã. Nã h«n cæ, h«n vai vµ h«n c¶ c¸i thÑo dµi trªn m¸ cña ba nã n÷a. H? Khi miªu t¶ tiÕng kÓu nh xÐ gäi ba cña bÐ Thu t¸c gi¶ cßn kÌm theo lêi b×nh luËn nh thÕ nµo? - T¸c gi¶ b×nh luËn: §ã lµ tiÕng “ba” mµ nã cè ®Ì nÐn trong bao nhiªu n¨m nay, tiÕng ba nh vì tung ra tõ ®¸y lßng nã. H? Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ lêi b×nh luËn ®an xen trong m¹ch tù sù Êy gióp em c¶m nhËn ®îc ®iÒu g×? H? Qua h×nh ¶nh miªu t¶ em cã c¶m nhËn g× vÒ c¶nh chia tay cña bÐ Thu víi ba? - BÐ Thu chia tay ba víi t©m tr¹ng nuèi tiÕc th¬ng nhí nghÑn ngµo, g©y Ên tîng khã quªn trong lßng ngêi ®äc. GV: Chøng kiÕn c¶nh chia tay vµ nh÷ng hµnh ®éng cuèng quýt hèi h¶ cña bÐ Thu th¬ d¹i tëng nh cã thÕ b»ng ®«i tay, th©n h×nh bÐ báng cña m×nh nã cã thÓ nÝu gi÷ ®îc ba ë l¹i mµ kh«ng ai cÇm ®îc níc m¾t. Cßn b¸c Ba b¹n cña «ng S¸u c¶m thÊy khã thë nh cã ai n¾m chÆt lÊy tr¸i tim H? Theo em t¹i sao Thu l¹i dÆn ba mua cho c©y lîc? V× ®ã lµ mãn quµ Thu a thÝch tõ l©u. V× Thu lµ con g¸i. I- Giíi thiÖu chung 1. T¸c gi¶: - NQS n¨m 1932. - Quª ë huyÖn Chî Míi- An Giang. 2. T¸c phÈm: ChiÕc lîc ngµ-1966 rót tõ trong tËp truyÖn ng¾n cïng tªn. II- §äc , hiÓu v¨n b¶n §äc.hiÓu chó thÝch 2.KÓ tãm t¾t 3/ Ph©n tÝch a. Nh©n vËt bÐ Thu. *. C¶nh bÐ thu gÆp ba. - BÐ Thu bÞ bÊt ngê, nã ng¹c nhiªn ®Õn l¹ lïng råi sî h·i ®Õn t¸i mÆt vµ kªu thÐt - ¤ng S¸u cµng t×m c¸ch gÇn gòi, vç vÒ bÐ Thu cµng ®Èy ra xa - BÐ Thu lµ c« bÐ cã b¶n lÜnh, cã c¸ tÝnh cøng cái, m¹nh mÏ nhng còng cã nÐt bíng bØnh ¬ng ng¹nh cña trÎ con. *. C¶nh chia tay. - Thu yªu th¬ng ba m·nh liÖt nång nµn IV. Cñng cè: Chóng ta võa t×m hiÓu vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt Thu H? Nhµ v¨n NQS ®· cã thµnh c«ng g× trong viÖc kh¾cho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt Thu? Nhµ v¨n tinh tÕ khi t¶ diÔn biÕn t©m lÝ võa ng©y th¬ võa cøng cái ®Õn ¬ng ng¹nh, t×nh c¶m hån nhiªn, bång bét trong trÎo cña Thu, c¸ch th¾t nót c©u chuyÖn cëi nót truyÖn bÊt ngê hÊp dÉn ngêi ®äc. H? Tõ nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc x©y dùng t©m lÝ nh©n vËt gióp em c¶m nhËn ®îc g× ë Thu? Thu lµ mét em bÐ ®¸ng yªu, ng©y th¬, hån nhiªn nhng cøng cái, m¹nh mÏ vµ cã t×nh yªu th¬ng ba m·nh liÖt, s©u nÆng. * LuyÖn tËp H? Qua t×m hÓu nh©n vËt Thu, chi tiÕt nµo ®Ó l¹i Ên tîng s©u s¾c nhÊt ? V× sao? Em thÝch nhÊt c¶nh Thu «m chÆt lÊy ba trong tiÕng nÊc nghÑn ngµo vµ hÑn ba mua cho c©y lîc. V× chi tiÕt ®ã nªu bËt ®îc t×nh c¶m nång nµn s©u ®Ëm cña bÐ Thu víi cha-> em cµng thÊm thÝa vÒ sù hy sinh mÊt m¸t cña cha con «ng S¸u nãi riªng vµ sù thiÖt thßi cña biÕt bao nh÷ng ®øa trÎ, nh÷ng ngêi cha trong kh¸ng chiÕn. Em mong sao sÏ kh«ng bao giê ph¶i chøng kiÕn c¶nh ®au lßng ®ã khi chiÕn tranh x¶y ra. Em thÝch h×nh ¶nh bÐ Thu mÆc ¸o b«n ®á ch¬i nhµ chßi tríc s©n nhµ-> v× em thÊy bÐ Thu ngç nghÞch, ®¸ng yªu. GV: Tõ t×nh c¶m kÝnh yªu nång ch¸y ®èi víi cha, ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng ®· gióp Thu cã thªm nghÞ lùc noi g¬ng cha ®Ó trë thµnh c« giao liªn dòng c¶m. §ã lµ sù kÕ tiÕp c¸c thÕ hÖ ngêi cÇm sóng cña d©n téc ta trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. V. Híng dÉn vÒ nhµ. Tãm t¾t ®o¹n trÝch, nªu c¶m nhËn vÒ nh©n vËt bÐ Thu. T×m hiÓu nh©n vËt «ng S¸u. E- Rót kinh nghiÖm NG:9A.. TiÕt 72 9B:.. ChiÕc lîc ngµ. ( TrÝch) NguyÔn Quang S¸ng III- Lªn líp Tæ chøc KiÓm tra: Tãm t¾t ®o¹n trÝch “ChiÕc lîc ngµ”, em cã c¶m nhËn g× vÒ h×nh ¶nh bÐ Thu khi gÆp ba? * §¸p ¸n, biÓu ®iÓm. - HS tãm t¾t ®o¹n trÝch. ( 7 ® ) - Thu lµ mét em bÐ ®¸ng yªu, ng©y th¬, hån nhiªn nhng cøng cái, m¹nh mÏ vµ cã t×nh yªu th¬ng ba m·nh liÖt, s©u nÆng.( 3 ® ) Bµi míi. Ho¹t ®éng cña GV&HS Ghi b¶ng H? §äc thÇm “C¸c b¹n! Mçi lÇn c©y lîc nghe” H? Mçi lÇn vî lªn th¨m, «ng S¸u thêng b¶o vî sao kh«ng ®a con lªn? §iÒu ®ã gióp em hiÓu t×nh c¶m cña «ng S¸u ®èi víi con nh thÕ nµo? H? ChÝnh v× vËy, khi vÒ nhµ «ng S¸u cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? T×nh ngêi cha cø n«n nao trong «ng. H? Tõ t©m tr¹ng ®ã khi nh×n thÊy bÐ g¸i, ®o¸n lµ con, «ng cã hµnh ®éng nh thÕ nµo? Kh«ng chê xuång cËp bÕn, nh¶y thãt lªn, bíc véi vµng, bíc dµi, kªu to. Khom ngêi ®a tay ®ãn con VÕt thÑo ®á giËt giËt Giäng run run H? Em hiÓu g× vÒ hµnh ®éng tho¹t nh×n cña «ng S¸u? §ã lµ nh÷ng hµnh ®éng véi v·, n«n nãng, vå vËp. H? V× sao «ng S¸u cã hµnh ®éng nh vËy? V× «ng qu¸ xóc®éng, mong muèn vµ sung síng khi nh×n thÊy con. H? ThÕ nhng khi ®øa con bá ch¹y, «ng cã th¸i ®é ra sao? §øng s÷ng l¹i, hai tay bu«ng xuèng nh bÞ g·y, mÆt sÇm l¹i H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng chi tiÕt truyÖn ë ®o¹n nµy? X©y dùng t×nh huèng bÊt ngê ®Çy kÞch tÝnh. GV: Sù sung síng mong chê ®îc gÆp con cña «ng S¸u lªn tíi ®Ønh ®iÓm ®· bÞ sËp xuèng vùc th¼m khi ®øa con kh«ng nhËn cha nã. H? C¸ch x©y dùng truyÖn nh vËy em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña «ng S¸u lóc Êy? GV: Nçi hôt hÉng ®au khæ trµo d©ng trong lßng «ng S¸u. H? ThÕ råi trong ba ngµy phÐp ng¾n ngñi ë bªn con, «ng ®· lµm g× ®Ó con nhËn m×nh? T©m tr¹ng «ng ra sao ¤ng kh«ng ®i ®©u xa, suèt ngµy vç vÒ con. Mong nã gäi mét tiÕng ba nhng kh«ng ®îc. H? Råi khi bÐ Thu nãi trèng kh«ng th× «ng S¸u cã th¸i ®é nh thÕ nµo? Gi¶ vê kh«ng nghe. Dån Thu vµo thÕ bÝ. H? Nh÷ng lóc nh thÕ «ng S¸u cã hµnh ®éng, th¸i ®é ra sao? §au khæ kh«ng khãc ®îc nªn ®µnh cêi vËy th«i. GV: Nô cêi Êy chÊt chøa bao ®au khæ, nã ®au khæ h¬n c¶ ngµn v¹n giät níc m¾t tu«n r¬i. ? ThÕ nhng «ng vÉn chÞu kÕt qu¶ nh thÕ nµo? Thu vÉn kh«ng nhËn «ng lµ ba. H? Trong b÷a ¨n «ng vÏ trøng c¸ cho Thu, bÞ nã h¾t ra ngoµi «ng cã hµnh ®éng g×? §¸nh vµo m«ng nã, hÐt “ Sao mµy cøng ®Çu qu¸ vËy h¶” H? Em cã suy nghÜ g× vÒ hµnh ®éng cña «ng S¸u lóc nµy? BiÓu lé sù bÊt lùc cña «ng tríc sù bíng bØnh cu¶ Thu. H? Sù bÊt lùc nãng giËn Êy xuÊt ph¸t tõ ®©u trong con ngêi «ng? XuÊt ph¸t tõ t×nh yªu th¬ng con cña «ng. GV: ThÕ råi, ba ngµy nghØ phÐp tr«i qua, «ng S¸u ph¶i ra ®i. ¤ng muèn «m h«n con nhng l¹i sî nã giÉy lªn bá ch¹y nªn «ng chØ nh×n nã tr×u mÕn vµ buån rÇu. Nhng lóc Êy Thu l¹i ch¹y tíi kªu thÐt “Ba, ba” H? Lóc Êy «ng S¸u ®· nh thª nµo? ¤ng S¸u ®· khãc. H? V× sao «ng l¹i khãc, Em c¶m nhËn ®îc ®iÒu g× vÒ «ng S¸u lóc nµy? GV: TiÕng ba Êy «ng mong chê bao nhiªu n¨m nay bçng nhiªn vì ra lµm «ng nghÑn ngµo, sung síng. ¤ng lªn ®êng trong niÒm h¹nh phóc ngËp trµn h¬n bao giê hÕt. ? ë chiÕn trêng «ng ®· lµm g×? §äc diÔn c¶m ®o¹n “ T«i xin trë l¹i mèi ®i xu«i’ H? §o¹n b¹n võa ®äc kÓ vÒ chuyÖn g×? ChuyÖn «ng S¸u lµm lîc vµ nhê ngêi b¹n göi vÒ cho con. H? ¤ng S¸u lªn ®êng mang theo mong íc cña con. Mong íc ®ã ®ãng vai trß g× ®èi víi «ng S¸u? §ã lµ mong íc ®Çu tiªn cña con g¸i ®èi víi «ng. H? VËy «g ®· lµm lîc nh thÕ nµo? Em h·y kÓ l¹i? ¤ng t×m ngµ voi cÇn cï tØ mØ ca tõng chiÕc r¨ng lîc, træ ch÷ : “Yªu nhí tÆng Thu con” khæ c«ng nh mét ngêi thî b¹c. H? Em suy nghÜ g× vÒ s¸ng kiÕn lµm lîc b»ng ngµ voi cña «ng? Lµm lîc b»ng ngµ voi lµ c¸ch kh¾c phôc khã kh¨n trong chiÕn trêng. Ngµ voi lµ thø quý hiÕm. ¤ng muèn tù m×nh lµm lîc cho con. H? Khi lµm xong lîc «n cßn lµm g× n÷a? Thêng xuyªn mang lîc ra ng¾m, mµi lªn tãc thªm bãng thªm mît. H? Qua viÖc lµm lîc cña «ng S¸u em cã suy nghÜ g× vÒ t×nh c¶m cña «ng S¸u víi con? GV: C©y lîc ngµ lµ kÕt tinh t×nh phô tö méc m¹c ®»m th¾m mµ s©u sa, ®¬n s¬ mµ kÒi diÖu v« cïng. ThÕ nhng cha kÞp trao lîc H? Trong giê phót cuèi cïng, kh«ng cßn ®ñ søc tr¨ng trèi, «ng S¸u ®· dïng tµn lùc cña m×nh ®Ó lµm g×? §a tay vµo tói mãc c¸i lîc ®a cho b¸c Ba, nh×n b¸c håi l©u. H? Em hiÓu g× vÒ hµnh ®éng ®ã cña «ng S¸u? §ã lµ ®iÒu tr¨ng trèi kh«ng lêi, râ rµng con thiªng liªng h¬n c¶ lêi di chóc. H? Tõ ®iÒu tr¨ng trèi ®ã, em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ «ng S¸u? T×nh cha con m·nh liÖt kh«ng thÓ chÕt trong «ng. H? Qua t×m hiÓu em häc tËp ®îc ®iÒu g× vÒ c¸ch x©y dùng tÝnh c¸ch nh©n vËt cña «ng S¸u, cña t¸c gi¶? T¸c gi¶ miªu t¶ cô thÓ hµnh ®éng, néi t©m nh©n vËt, kh¾c ®Ëm t×nh yªu th¬ng con tha thiÕt, nång nµn cña «ng S¸u. H? B¸c Ba ®· chøng kiÕn ®iÒu g×? Chøng kiÕn c©u chuyÖn t×nh cha con xóc ®éng cña «ng S¸u. H? Khi chøng kiÕn c¶nh bÐ Thu gäi «ng S¸u lµ ba b¸c Ba cã c¶m gi¸c nh thÕ nµo? B¸c Ba c¶m thÊy ngét ng¹t khã thë. H? V× sao b¸c l¹i cã c¶m gi¸c nh vËy? V× chÝnh b¸c lµ ngêi thÊu hiÓu nh÷ng hy sinh mµ «ng S¸u ph¶i chÞu khiÕn b¸c còng ®au ®ín bµng hoµng s©u s¾c. H? B¸c cßn chøng kiÕn ®iÒu g×? Chøng kiÕn viÖc lµm t×nh c¶m cña «ng S¸u víi con n¬i chiÕn khu. H? Khi «ng S¸u hi sinh b¸c Ba lµ ngêi cã tr¸ch nhiÖm g×? B¸c ®îc giao nhiÖm vô ®a lîc ngµ cho Thu. H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nhiÖm vô nµy? §ã lµ nhiÖm vô quan träng nèi dµi t×nh c¶m cha con. H? XuÊt ph¸t tõ ®©u mµ «ng ba d¸m nhËn nhiÖm vô nµy XuÊt ph¸t tõ tÊm lßng hÕt m×nh víi ®ång ®éi, ®ång chÝ cña «ng. H? ThÕ råi trong cuéc gÆp gì t×nh cê ng¾n ngñi víi c« giao liªn «ng Ba ®· nãi ®iÒu g×? Sî Thu buån nªn nãi dãc. Chµo “ba ®i nghe con” H? Em gÆp c©u nãi nµy cña ai trong truyÖn? H? Sù trïng lÆp Êy gióp em hiÓu g× vÒ «ng Ba? Em ®· häc tËp ®îc g× vÒ c¸ch kÓ chuyÖn, c¸ch x©y dùng t×nh huèng, x©y dùng tÝnh c¸ch nh©n vËt cña t¸c gi¶? - KÓ chuyÖn hÊp dÉn mang tÝnh kh¸ch quan, c¸ch miªu t¶ sinh ®éng. - Ng«n ng÷ ®Ëm chÊt tr÷ t×nh, mang mµu s¾c Nam Bé. - TruyÖn cã nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê thó vÞ, khai th¸c hîp lÝ t©m lÝ nh©n vËt. H? Víi nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt Êy, c©u chuyÖn kÓ l¹i chuyÖn g×? - C©u chuyÖn kÓ vÒ cha con «ng S¸u vµ chiÕc lîc ngµ. H? Tõ c©u chuyÖn, t¸c gi¶ muèn ph¶n ¸nh ®iÒu g×? Ca ngîi t×nh cha con s©u nÆng, t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi thiªng liªng cao ®Ñp trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc cña d©n téc. GV: TruyÖn cßn phª ph¸n, lªn ¸n cuéc chiÕn tranh x©m lîc cña MÜ ®· g©y ra bao c¶nh con mÊt cha, vî mÊt chång. 2. Nh©n vËt «ng S¸u. - Xa con «ng S¸u rÊt yªu vµ nhí con. - ¤ng S¸u trµn ®Çy t×nh yªu th¬ng vµ h¹nh phóc khi nh×n thÊy con. - ¤ng S¸u ®au khæ hôt hÉng®Õn tËn cïng khi bÐ Thu kh«ng nhËn ba. - V× «ng S¸u qu¸ xóc ®éng, qu¸ sung síng khi nghe con gäi ba. - ¤ng S¸u th¬ng nhí con da diÕt, gi÷ trän lêi høa víi con. - T×nh cha con m·nh liÖt kh«ng thÓ chÕt trong «ng. 3. Nh©n vËt b¸c Ba. - ¤ng Ba lµ ngêi ®ång chÝ, ®ång ®éi thuû chung, muèn thay «ng S¸u bï ®¾p nh÷ng mÊt m¸t vÒ t×nh c¶m cho Thu. 4- Tæng kÕt -. NghÖ thuËt -. Néi dung. - Ghi nhí: SGK III- LuyÖn tËp 1. Bµi tËp H? Em cã suy nghÜ g× vÒ nhan ®Ò “ ChiÕc lîc ngµ” cña t¸c phÈm? ThÓ hiÖn íc m¬ trÎ th¬ cña bÐ Thu. BiÓu tîng cña t×nh yªu nhí con cña «ng S¸u. BiÓu hiÖn t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi. KØ vËt thiªng liªng cña t×nh c¶m cha con. Lµ cÇu nèi gi÷a c¸c nh©n vËt. * Híng dÉn vÒ nhµ. Tãm t¾t truyÖn, ph©n tÝch vai trß c¸i ‘thÑo’ trong ®o¹n truyÖn. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt Thu, «ng S¸u. H? Víi nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt Êy, c©u chuyÖn kÓ l¹i chuyÖn g×? - C©u chuyÖn kÓ vÒ cha con «ng S¸u vµ chiÕc lîc ngµ. H? Tõ c©u chuyÖn, t¸c gi¶ muèn ph¶n ¸nh ®iÒu g×? Ca ngîi t×nh cha con s©u nÆng, t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi thiªng liªng cao ®Ñp trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc cña d©n téc. GV: TruyÖn cßn phª ph¸n, lªn ¸n cuéc chiÕn tranh x©m lîc cña MÜ ®· g©y ra bao c¶nh con mÊt cha, vî mÊt chång. IV Rót kinh nghiÖm.
Tài liệu đính kèm: