Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Trường THCS Trần Phú - Tuần 2

Ngày soạn : ... / ... / 2005 Ngày dạy : ... / ... / .... 
Tuần 2 : Bài 2 
Tiết 6 - 7 :
Văn bản
Đấu tranh 
cho một thế giới hoà bình
(Trích )
Gác-xi-a Mác-két
I. Mục tiêu cần đạt :
 Giúp học sinh :
- Hiểu được nội dung vấn đề đặt ra trong văn bản : Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn bộ sự sống trên trái đất ; nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó , là đấu tranh cho một thế giới hoà bình .
- Thấy được nghệ thuật nghị luận của tác giả : chứng cứ cụ thể , xác thực , cách so sánh rõ ràng , giàu sức thuyết phục , lập luận chặt chẽ.
II. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học :
1. ổn định tổ chức :
2. Kiểm tra bài cũ :
- Đọc thuộc lòng một đoạn trong văn bản "Phong cách Hồ Chí Minh".
- Những nét đẹp trong phong cách HCM là gì ? Hãy phân tích ?
3. Bài mới :
* Giới thiệu bài : 
Hoạt động 1 : Hướng dẫn học sinh đọc - chú thích .
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
G. Hướng dẫn học sinh đọc .
G. Đọc mẫu một đoạn .
H. Đọc tiếp cho đến hết(2 - 3 em) 
G. Cho học sinh tìm hiểu tất cả những chú thích trong SGK .
I. Đọc - chú thích :
1. Đọc :
2. Chú thích : ( SGK )
Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh đọc - hiểu văn bản .
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
H. Văn bản nhật dụng này đề cập đến vấn đề gì ?
H. Để làm sáng tỏ luận đề này , tác giả đã đưa ra những luận điểm nào ?
H. Đọc từ đầu ... "vận mệnh của thế giới" .
H. Tìm những chi tiết tác giả nói về nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe doạ loài người và sự sống trên trái đất ?
H. Bằng cách lập luận như thế nào mà tác giả làm cho người đọc thấy được và hiểu rõ nguy cơ khủng khiếp ấy ?
H. Cách vào đề của tác giả theo lối nào ? Tác dụng ?
H. Bằng kiến thức lịch sử , em hãy cho biết , cho đến nay có mấy quả bom nguyên tử đã được sử dụng voà mục đích chiến tranh ?
H. Trong chiến tranh Việt Nam , Mĩ đã sử dụng chất độc màu da cam ném xuống chiến trường Việt Nam như thế nào ? Hậu quả ra sao ?
H. Từ những con số và thực tế lịch sử trên , em thấy chiến tranh hạt nhân có nguy cơ như thế nào ?
H. Đọc lại "niềm an ủi duy nhất ... ngoại vi vũ trụ" .
( Chú ý nhấn mạnh những con số , số liệu )
H. Để làm rõ luận cứ này tác giả đã đưa ra hàng loạt dẫn chứng trong lĩnh vực nào ?
H. Biện pháp nghệ thuật nổi bật trong đoạn văn này là gì ? ( so sánh )
H. Bằng những chứng cứ và lập luận như thế nào , tác giả đã chỉ rõ sự tốn kém và vô lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân ?
H. Từ đó , em nhận thức gì về cuộc chạy đua vũ trang này ?
II. Tìm hiểu văn bản :
* Văn bản đề cập vấn đề đấu tranh cho một thế giới hoà bình .
* Các luận điểm :
- Chiến tranh hạt nhân là một hiểm hoạ khủng khiếp đang đe doạ toàn thể loài người và mọi sự sống trên trái đất , vì vậy đấu tranh để loại bỏ nguy cơ này là nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại .
- Kho vũ khí hạt nhân đang đwocj tàng trữ có khả năng huỷ diệt cả trái đất và các hành tinh khác trong hệ mặt trời .
- Cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân đã làm mất đi khả năng cải thiện đời sống cho hàng tỉ người .
- Chiến tranh hạt nhân không chỉ đi ngược lại lí trí của loài người mà còn đi ngược lại lí trí của tự nhiên .
- Vì vậy chúng ta phải có nhiệm vụ ngăn chặn cuộc chiến tranh hạt nhân , đấu tranh cho một thế giới hoà bình .
1. Nguy cơ chiến tranh hạt nhân :
- Hôm nay , ngày 8-8-1986 hơn 50.000 đầu đạn hạt nhân đã được bố trí khắp hành tinh . Nói nôm na , điều ấy có nghĩa là tất cả mọi người không trừ trẻ con , đang ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ : Tất cả chỗ đó nổ tung lên sẽ làm biến hết thẩy không phải 1 lần mà là 12 lần , dấu vết của sự sống trên trái đất .
- Kho vũ khí ấy có thể tiêu diệt cả các hành tinh đang xoay quanh mặt trời cộng thêm bốn hành tinh nữa và phá huỷ thế thăng bằng của hệ mặt trời . 
- Để cho thấy tính chất hiện thực và sự khủng khiếp của nguy cơ này , tác giả đã bắt đầu bài viết bằng việc xác định cụ thể thời gian và đưa ra số liệu cụ thể đầu đạn hạt nhân với một phép tính đơn giản .
- Để thấy rõ hơn sức tàn phá của kho vũ khí hạt nhân , tác giả đưa ra những tính toán lí thuyết .
 - Cách vào đề trực tiếp , bằng những chứng cứ rõ ràng , mạnh mẽ .
 Tác giả đã thu hút người đọc và gây ấn tượng về tính chất hệ trọng của chiến tranh hạt nhân .
- Hai quả bom nguyên tử của Mĩ ném xuống Nhật Bản trong đại chiến thế giới thứ hai - 1945 .
 Quả bom thứ nhất Mĩ ném xuống Hi-rô-xi-ma ngày 6 - 8 - 1945 .
 Quả bom thứ hai Mĩ ném xuống Na-sa-ga-ki ngày 9 - 8 - 1945 .
 Ngay từ một phần triệu giây đầu tiên kể từ khi quả bom được ném xuống đã biến bầu trời Hi-rô-si-ma thành một quả cầu lửa . Nhiệt độ ở nơi bom ném xuống lên tới một triệu độ , xung quanh thành phố là một vòm tường không khí đặc quánh , trong vòng bán kính 1 km tất cả đều biến thành tro bụi .
 62.000 nhà cửa bị thiêu huỷ hoàn toàn . Bức xạ do bom nguyên tử ném xuống gây tác hại đến cơ thể sống của con người .
 Hi-rô-si-ma : 140.000 người chết .
 Na-sa-ga-ki : 70.000 người chết .
 Hàng chục ngàn người bị thương và tiếp tục chết trong những năm sau đó .
 Để lại hậu quả về ung thư .
 Những thế hệ sau đó ( 2 - 3 thế hệ ) nhiễm chất độc đi-ô-xin .
- HS thảo luận và trả lời .
- Chiến tranh hạt nhân là nguy cơ thật kinh hoàng với cuộc sống của toàn nhân loại . Nếu không ngăn chặn được thì rất có thể cuộc sống của toàn nhân loại sẽ đứng bên bờ vực thẳm .
Tiết 2 :
2. Cuộc chạy đua vũ trang đã ảnh hưởng đến cuộc sống tốt đẹp của con người :
- Xã hội :
500 triệu trẻ em nghèo khổ ( 1 tỉ đô-la ).
Chi phí bỏ ra cho 100 máy bay ném bom chiến lược và cho dưới 7000 tên lửa vượt đại châu. 
- Y tế :
Giá của 10 chiếc tầu sân bay
Đủ để thực hiện chương trình phòng bệnh cho 14 năm .
- Tiếp tế thực phẩm :
Năm 1985 có 575 triệu người thiếu dinh dưỡng
Số lượng ca-lo trung bình cần thiết cho những người đó tốn kém không bằng 149 tên lửa hạt nhân MX .
- Giáo dục : 
Hai chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân 
Đủ tiền xoá nạn mù chữ cho toàn thế giới 
- ở đoạn văn này tác giả đã đưa ra hàng loạt dẫn chứng với những so sánh thật thuyết phục trong các lĩnh vực xã hội , y tế , tiếp tế thực phẩm , giáo dục . 
 Đây đều là những lĩnh vực thiết yếu trong cuộc sống của con người đặc biệt là những nước nghèo .
 Biện pháp nghệ thuật so sánh ở đây có tác dụng rất lớn trong việc làm nổi bật sự tốn kém ghê gớm của cuộc chạy đua vũ trang và vì vậy càng làm nổi bật tính chất phi lí của cuộc chạy đua này .
-> Nghệ thuật lập luận của tác giả ở đoạn này thật đơn giản mà có sức thuyết phục cao không thể bác bỏ . Tác giả lần lượt đưa ra những con số trên nhiều lĩnh vực và những con số ở đây thực sự là những con số biết nói , nó làm người đọc ngạc nhiên bất ngờ trước những sự thật hiển nhiên mà rất phi lí.
-> Cuộc chạy đua vũ trang chuẩn bị cho chiến tranh hạt nhân đã và đang cướp đi của thế giới nhiều điều kiện để cải thiện cuộc sống của con người , nhất là ở những nước nghèo .
GV : Cuộc sống của hàng triệu triệu người trên hành tinh này sẽ được nâng cao cả về vật chất lẫn tinh thần nếu như không có cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân - con người sẽ sống thân thiện với nhau hơn , nhân ái với nhau hơn , bầu không khí hoà bình hữu nghị sẽ được xây dựng trên toàn thế giới . Nhưng cho đến thời điểm này đó chỉ là một ước vọng .
G. Cho HS tìm hiểu đoạn "tuy nhiên ... điểm xuất phát của nó" .
H. ở đoạn văn này , tác giả đã đưa ra những dẫn chứng nào để khẳng định chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của con người , lí trí của tự nhiên , phản lại sự tiến hoá ?
H. Đây là những chứng cứ như thế nào?
H. Từ những chứng cứ này tác giả dẫn ta đến một nhận thức nào ?
H. Đọc đoạn kết . ở đoạn văn này tác giả gửi đến chúng ta bức thông điệp gì ?
H. Để kết thúc lời kêu gọi của mình , Mác-ket đã đưa ra một đề nghị như thế nào ?
H. Em hiểu gì về lời đề nghị của nhà văn Mác-két ?
G. Trái đất - ngôi nhà chung duy nhất của chúng ta . Vì vậy cuộc sống trên hành tinh xanh này thật quí giá và thiêng liêng biết bao . Cuộc sống của nhân loại trên thế giới này sẽ tươi đẹp biết bao nhiêu nếu như không có vũ khí hạt nhân . Lời đề nghị của nhà văn như một bức thông điệp gửi tới tất cả những quốc gia đang chạy đua vũ trang hạt nhân và tất cả loài người rằng : Hãy để cho bản đồng ca của nhân loại là một bản đồng ca hoà bình , bản đồng ca ca ngợi cuộc sống hạnh phúc và tốt đẹp . Bản đồng ca được cất lên trong một không gian tràn đầy nắng gió và hoa thơm ngát hương ; và những kẻ nào làm ngơ trước lời thỉnh cầu hoà bình đó tất sẽ bị lịch sử lên án.
H. Hãy khái quát lại trình tự lập luận của bài văn ?
H. Bài viết này giàu sức thuyết phục - vì sao ?
3. Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của con người , lí trí của tự nhiên , phản lại sự tiến hoá :
- ý nghĩ của con người : Trái đất là nơi độc nhất của phép màu , của sự sống trong hệ mặt trời .
- Lí trí của tự nhiên : 
Từ khi mới nhen nhóm sự sống trên trái đất phải trải qua 380 năm con bướm mới biết bay , 180 triệu năm con nữa bông hồng mới nở .
- Trải qua 4 kỉ địa chất con người mới hát hay hơn chim ...
- Để làm rõ luận cứ , tác giả đã đưa ra những dẫn chứng khoa học địa chất và cổ sinh học về nguồn gốc và tự tiến hoá trên trái đất -> Tất cả cho sự sống ngày nay trên trái đất và của con người là kết quả của một quá trình tiến hoá hết sức lâu dài của tự nhiên .
- Từ đó tác giả dẫn ta đến một nhận thức rõ ràng về sự phản tiến hoá , phản tự nhiên của chiến tranh hạt nhân . Nếu nổ ra , nó sẽ đẩy lùi sự tiến hoá trở về điểm xuất phát ban đầu , tiêu huỷ mọi thành quả của quá trình tiến hoá sự sống trong tự nhiên .
- Tác giả hướng chúng ta tới một thái độ tích cực là đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nhân cho một thế giới hoà bình : Chúng ta đến đây để cố gắng chống lại việc đó , đem lại tiếng nói của chúng ta tham gia vào bản đồng ca của những người đòi hỏi một thế giới không có vũ khí và một cuộc sống công bằng .
- Cần lập ra một nhà băng lưu giữ trí nhớ tồn tại được cả sau tai hoạ hạt nhân , để nhân loại các thời đại sau biết đến cuộc sống của chúng ta đã từng tồn tại trên trái đất và không quên những kẻ đã vì lợi ích ti tiện mà đẩy nhân loại vào hoạ diệt vong .
- Đề nghị này của Mác-két luôn nhấn mạnh một điều : Nhân loại cần giữ kín kí ức của mình , lịch sử sẽ lên án những thế lực hiếu chiến đẩy nhân loại vào thảm hoạ hạt nhân .
- Đầu tiên tác giả nêu ra một cách rõ ràng và đầy sức thuyết phục về một hiểm hoạ hạt nhân đối với nhân loại -> chỉ rõ sự tốn kém vô cùng phi lí của cuộc chạy đua vũ trang , đi ngược lại lợi ích và sự phát triển của toàn thế giới -> kêu gọi mọi người phải hành động để ngăn chặn nguy cơ chiến tranh, đấu tranh cho một thế giới hoà bình .
- Bài viết này giàu sức thuyết phục và gây được ấn tượng mạnh vì tác giả đã huy động được nhiều chứng cứ từ đời sống và các lĩnh vực khoa học có liên quan , với những số liệu so sánh rất cụ thể , bằng lập luận chặt chẽ , cách nói thông minh đầy trí tuệ .
Hoạt động 3 : Tổng kết
H ... hi họ phải làm vườn , chăn nuôi và nội trợ , bởi cây chuối có thể sử dụng được từ thân đến lá ,từ gốc đến hoa , quả ...
- Quả chuối là một món ăn ngon .
- Nào chuối hương , chuối ngự , nào chuối sứ , chuối mường , loại chuối nào khi quả chín vàng cũng đều cho ta vị ngọt ngào và hương thơm hấp dẫn .
- Mỗi cây chuối đều cho một buồng chuối .
- Có buồng chuối trăm quả , cũng có buồng chuối cả nghìn quả .
- Quả chuối chín ăn vào không chỉ no , không chỉ ngon mà còn là một chất dưỡng da làm cho da dẻ mịn màng .
-Nếu chuối chín là một món quà sáng trưa chiều tối của con người thì chuối xanh lại là một món ăn thông dụng trong các bữa ăn hàng ngày .
- Chuối xanh nấu với các loại thực phẩm có vị tanh như cá , ốc , lươn , chạch ... có sức khử tanh rất tốt , nó không chỉ làm cho thực phẩm ngon hơn mà chính nó cũng thừa hưởng cái ngon cái bổ do thực phẩm truyền lại .
- Người ta có thể chế biến ra nhiều món ăn từ quả chuối như chuối ép , mứt chuối , kẹo chuối , bánh chuối ... Nhưng có một điều quan trọng là quả chuối đã trở thành phẩm vật thờ cúng từ ngàn đời trên mâm ngũ quả .
- Chuối thờ bao giờ cũng dùng nguyên nải .
- Ngày lễ , tết thường thờ chuối xanh già , còn ngỳa rằm hoặc giỗ kị có thể thờ chuối chín .
H. Xác định những câu văn miêu tả cây chuối ( Nhóm 2 ) ?
Những câu văn miêu tả :
- Đi khắp VN , nơi đâu ta cũng gặp những cây chuối thân mềm vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng , toả ra vòm tán lá xanh mứơt che rợp từ vườn tược đến núi rừng .
- Gốc chuối tròn như đầu người .
- Chuối cho ta vị ngọt ngào ... hương thơm hấp dẫn ... vỏ chuối có những vệt lốm đốm như vỏ trứng cuốc .
- Có những buồng chuối dài từ ngọn cây uốn trĩu xuống tận gốc ...
H. Theo yêu cầu chung của bài văn thuyết minh , bài này có thể bổ sung những gì ?
Có thể bổ sung :
* Thuyết minh :
- Phân loại chuối : chuối tây , chuối hột , chuối tiêu , chuối ngự , chuối rừng ...
- Thân gồm nhiều lớp bẹ , có thể dễ dàng bóc ra phơi khô , tước lấy sợi .
- Lá gồm có cuống là và lá .
- Nõn chuối màu xanh .
- Hoa chuối màu hồng có nhiều lớp bẹ .
- Gốc có củ và dễ .
* Miêu tả :
- Thân tròn , mát rượi , mọng nước ...
- Tàu lá xanh rờn bay xào xạc trong gió , vẫy óng ả dưới ánh trăng ...
- Củ chuối có thể gọt vỏ đẻ thấy một màu trắng mỡ màng như màu củ đậu đã bóc vỏ ...
H. Em hãy cho biết thêm công dụng của thân cây chuối , lá chuối , nõn chuối , bắp chuối ... ?
Kể thêm một số công dụng :
- Thân chuối non có thể thái ghém làm rau sống , ăn rất mát có tác dụng giải nhiệt .
- Thân chuối tươi có thể làm phao tập bơi ; khi kết nhiều thân cây chuối lại có thể làm bè vượt sông .
- Hoa chuối có thể thái thành sợi nhỏ để ăn sống , xào luộc , nộm rất khoái khẩu 
....
H. Em thấy bài thuyết minh trên có có trình bày đúng đặc điểm của cây chuối không ? Bài viết có mang tính khách quan không ?
- Bài viết trình bày đúng những đặc điểm có thật của cây chuối , đảm bảo tính khách quan , trung thực .
H. Trong bài văn thuyết minh , người viết phải đảm bảo yêu cầu trình bày nghệ thuật nào ?
- Trong bài văn thuyết minh , người viết phải trình bày đúng , khách quan các đặc điểm tiêu biểu của đối tượng .
H. Khái quát lại bài thuyết minh này có những nội dung nào ?
- Giới thiệu thuyết minh về cây chuối .
- Giới thiệu về đặc điểm của cây chuối .
- Giới thiệu công dụng của cây chuối , quả chuối ...
H. Khi thuyết minh một đối tượng , bài viết phải trình bày theo thứ tự nào?
- Khi thuyết minh một đối tượng bài viết phải cho biết : Thuyết minh cái gì?
Nó như thế nào ? Có ích , có hại ra sao?
H. Bài văn "Cây chuối VN" , ngoài phần trình bày , giới thiệu còn kết hợp yếu tố nào ?
- Thuyết minh kết hợp chặt chẽ với yếu tố miêu tả .
G. Khái quát lại kiến thức trong phần ghi nhớ .
2. Ghi nhớ :
 Để thuyết minh cho cụ thể , sinh động , hấp dẫn , bài thuyết minh có thể kết hợp sử dụng yếu tố miêu tả . Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật , gây ấn tượng .
Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh luyện tập
 II. Luyện tập :
Bài 1 / 26 : Bổ sung yếu tố miêu tả vào các chi tiết thuyết minh sau :
- Thân cây chuối có hình dáng thẳng , tròn như một cái cột trụ mọng nước gợi ra cảm giác mát mẻ dễ chịu .
- Lá chuối tươi xanh rờn ưỡn cong cong dưới ánh trăng , thỉnh thoảng lại vẫy lên phần phật như mời gọi ai đó trong đêm khuya thanh vắng .
- Lá chuối khô lót ổ nằm vừa mềm mại , vừa thoang thoảng mùi thơm dân dã cứ ám ảnh tâm trí những kẻ tha hương .
- Quả chuối chín vàng vừa bắt mắt , vừa dậy lên một mùi thơm ngọt ngào quyến rũ .
- Bắp chuối màu phơn phớt hồng đung đưa trong gió chiều nom giống như một cái búp lửa của thiên nhiên kì diệu .
- Nõn chuối màu xanh non cuốn tròn như một bức thư còn phong kín đang đợi gió mở ra .
Bài 2 / 26 : Yếu tố miêu tả trong đoạn văn 
- Tách là loại chén uống nước của Tây , nó có tai .
- Chén của ta không có tai .
- Có uống cũng nâng hai tay xoa xoa rồi mới uống ...
Bài 3 / 26 , 27 : Xác định những câu văn miêu tả trong văn bản "Trò chơi ngày xuân".
- Lân được trang trí rất công phu , râu ngũ sắc , lông mày bạc , mắt lộ to , thân hình có các hoạ tiết đẹp .
- Múa lân rất sôi động với các động tác khỏe khoắn , bài bản : lân chào ra mắt , lân chúc phúc , leo cột ... Bên cạnh có ông Địa vui nhộn chạy quanh .
- Kéo co thu hút nhiều người , tạo không khí hào hứng , sôi động , rèn luyện sức khoẻ , tính kỉ luật , ý thức tập thể ở mỗi người .
- Bàn cờ là sân bãi rộng , mối phe có 16 người mặc đồng phục đỏ hoặc xanh , cầm trên tay hay đeo trước ngực bản kí hiệu quân cờ .
- Hai tướng ( tướng ông , tướng bà ) của hai bên đều mặc trang phục thời xưa lộng lẫy có cờ đuôi nheo đeo chéo sau lưng và được che lọng .
- Với khoảng thời gian nhất định trong điều kiện không bình thường , người thi vo gạo , nhóm bếp , giữ lửa đến khi cơm chín ngon mà không bị cháy , khê .
- Sau hiệu lệnh , những con thuyền lao vun vút trong tiếng hò reo cổ vũ và chiêng , trống rộn rã đôi bờ sông .
Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh ở nhà 
- Học thuộc ghi nhớ .
- Hoàn thành những bài tập còn lại và thuyết minh về một đồ dùng học tập.
- Chuẩn bị bài sau : Luyện tập sử dụng yếu tố tự sự trong văn bản thuyết minh.
Ngày soạn : ... / ... / ... Ngày dạy : ... / ... / ....
Tuần 2 : Bài 2
Tiết 10 
Tập làm văn
Luyện tập
Sử dụng yếu tố miêu tả
trong văn bản thuyết minh
I. Mục tiêu cần đạt :
- Tiếp tục ôn tập , củng cố về văn bản thuyết minh ; có nâng cao thông qua việc kết hợp miêu tả .
- Rèn luyện kĩ năng tổng hợp về văn bản thuyết minh .
II. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học :
1. ổn định tổ chức :
2. Kiểm tra bài cũ :
- Đọc bài thuyết minh về đồ dùng học tập .
- Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh .
3. Bài mới :
" Con trâu ở làng quê Việt Nam "
Hoạt động 1 : Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đề , tìm ý , lập dàn ý 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
G. Ghi đề bài lên bảng .
H. Đọc đề bài .
H. Đề bài thuộc thể loại gì ?
H. Đề bài yêu cầu trình bày vấn đề gì ?
H. Giới hạn của đề bài ?
H. Cụm từ "con trâu ở làng quê Việt Nam" bao gồm những ý gì ?
I. Chuẩn bị :
1. Tìm hiểu đề :
- Thể loại : thuyết minh về loài vật .
- Yêu cầu : con vật 
( Thuyết minh , giới thiệu về con trâu ở làng quê Việt Nam ) .
- Giới hạn : con trâu trong đời sống làng quê Việt Nam .
- Vị trí , vai trò của con trâu trong đời sống người nông dân , trong nghề nông của người VN .
 Xây dựng đoạn mở bài vừa có nội dung thuyết minh vừa có yếu tố miêu tả .
H. Nội dung cần thuyết minh trong mở bài là gì ?
H. Yếu tố miêu tả cần sử dụng là gì ?
G. Yêu cầu học sinh viết phần mở bài vao vở nháp .
H. 1-2 em đọc phần mở bài .
2. Tìm ý và lập dàn ý :
A. Mở bài :
- Giới thiệu khái quát về con trâu trong đời sống của làng quê VN .
- Miêu tả một cách bao quát về con trâu .
H. Giới thiệu con trâu trong nghề làm ruộng ở đây có ý gì cần thuyết minh ?
H. Con trâu giúp nhà nông những việc gì ?
G. Cho HS viết đoạn văn này vào giấy nháp - kết hợp với miêu tả , sau đó gọi đọc và bổ sung sửa chữa .
B. Thân bài :
* Trâu trong việc ruộng đồng :
- Con trâu cày , bừa ruộng ...
- Con trâu kéo xe chở lúa , gỗ ...
- Con trâu trục lúa ở miền Bắc ( làm cho hạt thóc rụng khỏi bông ) .
H. Con trâu gắn bó với tuổi thơ ở nông thôn như thế nào ?
G. Tổ chức cho học sinh "chơi tiếp sức" để hoàn chình ý này . Sau đó cho HS viết vào nháp - lưu ý kết hợp mieu tả .
H. 1-2 em đọc bài viết của mình .
H.Nhận xét bài làm của bạn , bổ sung, sửa chữa .
* Trâu với tuổi thơ ở nông thôn :
- Chăn trâu là một công việc và là một thú vui của các bạn nhỏ ở nông thôn .
- Khi dắt trâu ra đồng , trâu thung thăng gặm cỏ , các bạn nhỏ ngồi trên lưng trâu thổi sáo .
- Vừa chăn trâu , các bạn vừa mở sách ôn bài .
- Những buổi chiều hè , các bạn cho trâu xuống sông hồ tắm mát cho trâu ...
- Khi mùa đông giá rét , các bạn lấy bao tải may áo cho trâu mặc , che chắn chuồng trại cho trâu ...
H. Hình ảnh con trâu gắn chặt với lễ hội chọi trâu ở Hải Phòng như thế nào?
H. Em biết gì về truyền thuyết Lễ hội chọi trâu ở Hải Phòng ?
G. Giới thiệu thêm về Lễ hội đâm trâu ở Tây Nguyên để học sinh lựa chọn khi thuyết minh .
* Con trâu trong một số lễ hội :
 Dù ai buôn đâu bán đâu
Mùng chín tháng tám chọi trâu thì về .
Dù ai buôn bán trăm bề ,
Mùng chín tháng tám thì về chọi trâu .
 Theo lời của những câu ca dao ấy , hàng năm vào ngày mùng 9-8 âm lịch những người dân từ các quận huyện Hải Phòng , từ các tỉnh thành trong cả nước , cùng rất nhiều các du khách nước ngoài nô nức về Thị xã Đồ Sơn để dự Lễ hôi chọi trâu .
 Truyền thuyết kể lại rằng : Một người dân chài nhìn thấy hai con trâu chọi nhau ngoài bãi biển , chạy ra xem, hai con trâu bỗng thấy động liền chạy xuống nước và biến mất . Từ đó , lấy ngày 9/8 âm lịch làm ngày Hội chọi trâu và vào ngày đó thế nào cũng có mưa to gió lớn - những người dân đều cho rằng thuỷ thần Đồ Sơn hiển linh .
 Trong những ngày Hội ấy , lấy ngày 10/8 giết hết số trâu chọi , chia đều cho mọi người dân trong làng từ một tuổi trở lên .
H. Kết thúc bài viết này cần nêu ý gì ?
Cần miêu tả hình ảnh gì ?
C. Kết bài :
- Vai trò của trâu trong đời sống của người nông dân VN ( trong xã hội hiện đại ) .
- Hình ảnh con trâu , luỹ tre , cây đa , bến nước , mái đình luôn là hình ảnh quen thuộc gắn bó với làng quê VN .
- Hình ảnh những đứa trẻ mục đồng ngồi vắt vẻo trên lưng trâu thổi sáo , hát véo von đã đi vào thơ ca , nhạc , hoạ ...
Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh luyện tập 
Viết các đoạn văn thuyết minh có kết hợp với miêu tả
- HS lựa chọn 1 trong 4 nội dung ở bài tập (1) viết thành đoạn văn thuyết minh có kết hợp với miêu tả .
- HS trình bày đoạn văn của mình . Những em khác lắng nghe phần trình bày của bạn , nhận xét , bổ sung .
Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà 
- Hoàn chỉnh bài viết giới thiệu về con trâu ở làng quê Việt Nam .
- Chuẩn bị bài viết số 1 ( Xem trước các đề trong SGK / tr 42 ).