Giáo án Vật lý lớp 9 - Tiết 30 - Bài 28: Động cơ điện một chiều

Ngày soạn: 5/12/2010
Ngày giảng: 9AB: 8/12 
Tiết 30 Bài 28: Động cơ điện một chiều 
I.Mục tiêu :
 1.Kiến thức:
 - Mụ tả được cỏc bộ phận chớnh, giải thớch được hoạt động của động cơ điện một chiều
 - Nờu được tỏc dụng của mỗi bộ phận chớnh trong động cơ điện.
 - Phỏt hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động.
 2.Kỹ năng:
 -Vận dụng quy tắc bàn tay trỏi XĐ chiều lực điện từ, biểu diễn lực điện từ.
 - Giải thớch được nguyờn tắc hoạt động của động cơ điện một chiều.
 3.Thỏi độ: Ham hiểu biết. 
II. Chuẩn bị :
 1. Đối với GV
 - 1 mụ hỡnh động cơ điện một chiều cú ở PTN.
 - Nguồn điện 6V-Mỏy biến ỏp hạ ỏp, ổ điện di động.
 - Dự kiến ghi bảng : Cấu tạo và nguyờn tắc HĐ của động cơ điện một chiều.
 2. Đối với mỗi nhúm HS
 - Học bài cũ và đọc trước bài mới. 
IỊI Tổ chức cỏc hoạt động 
Hoạt động của trò
Trợ giúp của thầy
HĐ1: Kiểm tra :
Nêu ghi nhớ của bài lực điện từ. Làm BT 27.2 (SBT)
HĐ2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo của động cơ điện một chiều.
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều.
 1. Cỏc bộ phận chớnh của động cơ
 điện một chiều.
- Làm việc với SGK, kết hợp với nghiờn cứu hỡnh vẽ 28.1 và mụ hỡnh động cơ điện một chiều nờu được cỏc bộ phận chớnh của động cơ điện một chiều:
 +Khung dõy dẫn.
 +Nam chõm.
 +Cổ gúp điện.
Cho HS quan sát mụ hỡnh động cơ điện một chiều.
Y/c HS đọc SGK phần 1 (tr.76), kết hợp với quan sỏt mụ hỡnh trả lời cõu hỏi: Chỉ ra cỏc bộ phận của động cơ điện một chiều.
Treo tranh vẽ mụ hỡnh cấu tạo đơn giản lờn bảng.
HĐ3: Nghiên cứu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều.
2.Hoạt động của động cơ điện một chiều. 
- Đọc phần thụng bỏo trong SGK để nờu được nguyờn tắc hoạt động của động cơ điện một chiều là dựa trờn tỏc dụng của từ trường lờn khung dõy dẫn cú dũng điện chạy qua đặt trong từ trường.
- Trả lời cõu C1:
Vận dụng quy tắc bàn tay trỏi, xỏc định cặp lực từ tỏc dụng lờn hai cạnh AB, CD của khung dõy.
- Thực hiện cõu C2: Nờu dự đoỏn hiện tượng xảy ra với khung dõy.
-Thực hiện câu C3.
 3.Kết luận.
- Rỳt ra kết luận về cấu tạo và nguyờn tắc hoạt động của động cơ điện một chiều. Ghi vở.
Y/c HS đọc phần thụng bỏo và nờu nguyờn tắc hoạt động của động cơ điện một chiều.
Y/c HS trả lời cõu C1.
Cặp lực từ vừa vẽ được cú tỏc dụng gỡ đối với khung dõy?
Trả lời cõu C3.
Cho HS nhắc lại: Động cơ điện một chiều cú cỏc bộ phận chớnh là gỡ? Nú hoạt động theo nguyờn tắc nào
HĐ4: Tìm hiểu động cơ điện một chiều trong kỹ thuật.
II. Động cơ điện một chiều trong KT 
1. Cấu tạo của động cơ điện một chiều trong kỹ thuật.
- Quan sỏt hỡnh vẽ 28.2 để chỉ ra được hai bộ phận chớnh của động cơ điện trong kỹ thuật.
-Nhận xột sự khỏc nhau của hai bộ phận chớnh của nú so với mụ hỡnh động cơ điện một chiều ta vừa tỡm hiểu và nờu được:
a. Trong động cơ điện kỹ thuật, bộ phận tạo ra từ trường là nam chõm điện.
b. Bộ phận quay của động cơ điện kỹ thuật khụng đơn giản là một khung dõy mà gồm nhiều cuộn dõy đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng cỏc lỏ thộp kỹ thuật ghộp lại.
2.Kết luận
- Rỳt ra kết luận ghi vở.
Treo hỡnh vẽ phúng to hỡnh 28.2 (SGK), ? y/c HS quan sỏt hỡnh vẽ để chỉ ra cỏc bộ phận chớnh của động cơ điện một chiều trong kỹ thuật.
? Động cơ điện một chiều trong kỹ thuật, bộ phận tạo ra từ trường cú phải là nam chõm vĩnh cửu khụng? Bộ phận quay của động cơ đơn giản chỉ là một khung dõy hay khụng?
Trong động cơ điện trong kỹ thuật, bộ phận chuyển động gọi là rụto, bộ phận đứng yờn gọi là stato.
? Gọi HS đọc kết luận trong SGK về động cơ điện một chiều trong kỹ thuật.
HĐ5: Phát hiện sự biến đổi trong động cơ điện.
III. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện.
-Cỏ nhõn nờu nhận xột về sự chuyển hoỏ năng lượng trong động cơ điện.
- Nờu được: Khi động cơ điện một chiều hoạt động, điện năng chuyển hoỏ thành cơ năng.
?Khi hoạt động, động cơ điện chuyển hoỏ năng lượng từ dạng nào sang dạng nào?
Khi cú dũng điện chạy qua động cơ điện quay. Vậy năng lượng đó được chuyển hoỏ từ dạng nào sang dạng nào?
HĐ6: Vận dụng – củng cố.
IV. Vận dụng.
-Cỏ nhõn HS trả lời cõu hỏi C5, C6, C7 vào vở, tham gia thảo luận trờn lớp hoàn thành cỏc cõu hỏi đú.
Tổ chức cho HS làm việc cỏ nhõn trả lời cõu hỏi C5, C6, C7 vào vở BT.
Hướng dẫn HS trao đổi trờn lớp→đi đến đỏp ỏn đỳng. 
HDVN: 
- Học bài và làm bài tập 28 (SBT)
-Trả lời bỏo cỏo TH vào vở BT.
IV. Bài học kinh nghiệm
...................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................