Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Bài: Chị em Thuý Kiều (trích truyện Kiều) - Nguyễn Du

CHỊ EM THUÝ KIỀU
 (TRÍCH TRUYỆN KIỀU) - NGUYỄN DU .
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
	1. Kiến thức : Học sinh cảm nhận được bức chân dung của hai chị em Thuý Kiều và Thuý vân qua ngòi bút thiện tài Nguyễn Du?
	2. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng đọc, tìm hiểu, phân tích đoạn trích.
	3. Giáo dục : Giáo dục tình cảm thẩm mĩ.
II.TRỌNG TÂM : Vẻ đẹp của Thúy Kiều
III. CHUẨN BỊ : 
	1. Thày : Đọc tài liệu, nghiên cứu soạn bài, giáo cụ : Bảng phụ, giá đỡ, bức tranh chân dung hai chị em Thuý Kiều.
	2. Trò : Đọc soạn bài.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP .
A. Kiểm tra: ( 5 phút ).
	 Hãy trình bầy giá trị nội dung tư tưởng, nghệ thuật truyện Kiều ?
B. Bài mới : GV giới thiệu:
TG
HOẠT ĐỘNG CỦA THÀY VÀ TRÒ
NỘI DUNG BÀI HỌC
2’
10’
20’
3’
HĐ1
GV : Hãy cho biết đoạn trích thuộc phần nào của truyện Kiều.
GV : Trăm năm trong cõi người ta
 .................nối dòng nho gia.
GV : Đọc trên màn hình máy chiếu. Chú ý nhấn mạnh các tính từ miêu tả.
GV : Nội dung chính của đoạn trích ?
GV : Hãy cho biết đoạn trích trên được chia làm mấy phần, xác định nội dung và giới hạn của từng phần.
GV : HS đọc 4 câu đầu và cho biết nội dung chính của 4 câu thơ vừa đọc ?
GV : Tìm những từ ngữ miêu tả chân dung hai chị em Thuý Kiều, Thuý Vân.?
GV : Tác giả sử dụng nghệ thuật gì để miêu tả ? ý nghĩa của thủ pháp nghệ thuật đó ?
GV : Bằng lời văn của mình, em hãy dựng lại nội dung của 4 câu thơ đầu.
GV : HS trình bầy.
GV : Nhận xét.
GV : HS đọc 4 câu thơ tiếp và cho biết nội dung chính ?
GV : Tìm những từ ngữ miêu tả chân dung Thuý Vân ? 
GV : Thủ pháp nghệ thuật gì được Nguyễn Du sử dụng ?
GV : Nụ cười , giọng nói, làn da, nước tóc của nàng được tác giả miêu tả như thế nào ?
GV : Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
GV : Thót cuãng có nghĩa là nói nhưng nói ít. Người xưa có câu : Biết thì thưa thốt, không biết dựa cột mà nghe à Đã lột tả được nét đẹp đoan trang duyên dáng của nhân vật.
GV : Nhận xét vẻ đẹp chung của Thuý Vân ?
GV : Với vẻ đẹp như vậy, Nguyễn Du đã ngầm dự báo cuộc đời nàng như thế nào ?
GV : HS đọc 12 câu tiếp. Nội dung chính của các câu thơ trên?
GV : Tại sao Nguyễn Du lại tả Thuý Vân trước, tả Thuý Kiều sau?
GV : HS trao đổi thảo luận.
GV : Đại diện nhóm trình bầy và nhận xét lẫn nhau.
GV: Kết luận. 
GV : Vẻ đẹp của Thuý Kiều được tác giả miêu tả như thế nào ? Hãy tìm những từ ngữ miêu tả ?
GV : Thủ pháp nghệ thuật nào được tác giả sử dụng ? Ý nghĩa của thủ pháp nghệ thuật đó ?
GV : Tác giả tập trung giới thiệu tài năng gì của Thuý Kiều ? Thủ pháp nghệ thuật được sử dụng và ý nghĩa của nó ?
GV : Nhận xét chung về chân dung Thuý Kiều ? 
GV : Vẻ đẹp, tài năng của Thuý Kiều đã nói lên cuộc đời nàng như thế nào ?
GV : Qua tìm hiểu đoạn trích, em cho biết ý nghĩa nội dung ?
GV : Chỉ ra những giá trị nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm.
I. Vị trí đoạn trích.
- Đoạn trích thuộc phần đầu : Gặp gỡ và đính ước ”.
II. Đọc, tìm hiểu văn bản .
1. Đọc.
2.Đại ý
3. Bố cục : 3 phần .
- P1: 4 câu đầu à Giới thiệu khái quát bức chân dung hai chị em Thuý Kiều và Thuý Vân.
- P2 : 4 câu tiếp à Chân dung Thuý Vân.
- P3 : 12 câu tiếp à Chân dung Thuý Kiều.
P4. 4 câu cuối à Cuộc sống hiện tại của hai chị em.
4. Tìm hiểu chi tiết.
a. Vẻ đẹp chung của hai chị em.
- Mai cốt cách 
- Tuyết tinh thần 
à Nghệ thuật ẩn dụ à Dáng hình thanh tú như mai, tâm hồn trắng trong như tuyết.
b. Chân dung Thuý Vân.
- Trang trọng à Đoan trang.
- Khuôn trăng .
- Nét ngài.
à Nghệ thuật ẩn dụ ước lệ tượng trưng àKhuôn mặt nằng sáng đẹp như trăng rằm. Nét người đầy đặn phúc hậu.
- Hoa cười.
- Ngọc thốt.
- Mây thua.
- Tuyết nhường.
à Ẩn dụ kết hợp nhân hóa
 à Vẻ đẹp đoan trang duyên dáng.
è Dự báo cuộc đời êm ấm hạnh phúc.
c. Chân dung Thuý Kiều.
- Nghệ thuật : đòn bẩy à Vẻ đẹp của Thuý Vân làm nền tôn thêm vẻ đẹp của Thuý Kiều.
- Càng sắc sảo, mặn mà.
- Tài sắc - phần hơn.
- Làn thu thuỷ.
- Nét xuân sơn.
à Nghệ thuật ẩn dụ à Vẻ đẹp tổng thể từ dung nhan đến tâm hồn.
- Hoa nghen.
- Liễu hờn.
à Ẩn dụ, nhân hoá khẳng định vẻ đẹp của Thuý Kiều làm cho thiên nhiên phải ghen phải hờn.
- Tài : cầm, kì, thi, hoạ.
à Mẫu người hoàn hảo à Dự báo cuộc đời bất hạnh .
* Cuộc sống êm đềm, nề nếp gia phong.
IV. Tổng kết.
1. Nội dung :
- Khẳng định, ngợi ca tài sắc của hai chị em Thuý Vân và Thuý Kiều.
- Dự báo cuộc đời của hai nhân vật.
2. Nghệ thuật.
- Ngòi bút miêu tả chân dung nhân vật.
Sử dụng tục ngữ, thành ngữ.
C. Luyên tập: Đọc diễn cảm đoạn thơ (3’)
D. CỦNG CỐ: (1’)
	- HS đọc nghi nhớ SGK.
E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI: (1’) 
	- HS học thuộc văn bản, nắm nội dung, nghệ thuật.
	- Đọc soạn văn bản : “ Cảnh ngày xuân.”
 ====================